Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૨. આપઙ્ગપઞ્હો
2. Āpaṅgapañho
૨. ‘‘ભન્તે નાગસેન, ‘આપસ્સ પઞ્ચ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’તિ યં વદેસિ, કતમાનિ તાનિ પઞ્ચ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’’તિ? ‘‘યથા, મહારાજ, આપો સુસણ્ઠિતમકમ્પિતમલુળિતસભાવપરિસુદ્ધો, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન કુહનલપનનેમિત્તકનિપ્પેસિકતં અપનેત્વા સુસણ્ઠિતમકમ્પિતમલુળિતસભાવપરિસુદ્ધાચારેન ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, આપસ્સ પઠમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
2. ‘‘Bhante nāgasena, ‘āpassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, āpo susaṇṭhitamakampitamaluḷitasabhāvaparisuddho, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena kuhanalapananemittakanippesikataṃ apanetvā susaṇṭhitamakampitamaluḷitasabhāvaparisuddhācārena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, āpassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, આપો સીતલસભાવસણ્ઠિતો, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન સબ્બસત્તેસુ ખન્તિમેત્તાનુદ્દયસમ્પન્નેન હિતેસિના અનુકમ્પકેન ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, આપસ્સ દુતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, āpo sītalasabhāvasaṇṭhito, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbasattesu khantimettānuddayasampannena hitesinā anukampakena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, āpassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, આપો અસુચિં સુચિં કરોતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ગામે વા અરઞ્ઞે વા ઉપજ્ઝાયે ઉપજ્ઝાયમત્તેસુ આચરિયે આચરિયમત્તેસુ સબ્બત્થ અનધિકરણેન ભવિતબ્બં અનવસેસકારિના. ઇદં, મહારાજ, આપસ્સ તતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, āpo asuciṃ suciṃ karoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena gāme vā araññe vā upajjhāye upajjhāyamattesu ācariye ācariyamattesu sabbattha anadhikaraṇena bhavitabbaṃ anavasesakārinā. Idaṃ, mahārāja, āpassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, આપો બહુજનપત્થિતો, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન અપ્પિચ્છસન્તુટ્ઠપવિવિત્તપટિસલ્લાનેન સતતં સબ્બલોકમભિપત્થિતેન ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, આપસ્સ ચતુત્થં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, āpo bahujanapatthito, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena appicchasantuṭṭhapavivittapaṭisallānena satataṃ sabbalokamabhipatthitena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, āpassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, આપો ન કસ્સચિ અહિતમુપદહતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન પરભણ્ડનકલહવિગ્ગહવિવાદરિત્તજ્ઝાનઅરતિજનનં કાયવચીચિત્તેહિ પાપકં ન કરણીયં. ઇદં, મહારાજ, આપસ્સ પઞ્ચમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં મહારાજ, ભગવતા, દેવાતિદેવેન કણ્હજાતકે –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, āpo na kassaci ahitamupadahati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena parabhaṇḍanakalahaviggahavivādarittajjhānaaratijananaṃ kāyavacīcittehi pāpakaṃ na karaṇīyaṃ. Idaṃ, mahārāja, āpassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ mahārāja, bhagavatā, devātidevena kaṇhajātake –
‘‘‘વરઞ્ચે મે અદો સક્ક, સબ્બભૂતાનમિસ્સર;
‘‘‘Varañce me ado sakka, sabbabhūtānamissara;
ન મનો વા સરીરં વા, મં-કતે સક્ક કસ્સચિ;
Na mano vā sarīraṃ vā, maṃ-kate sakka kassaci;
કદાચિ ઉપહઞ્ઞેથ, એતં સક્ક વરં વરે’’’તિ.
Kadāci upahaññetha, etaṃ sakka varaṃ vare’’’ti.
આપઙ્ગપઞ્હો દુતિયો.
Āpaṅgapañho dutiyo.