Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౧౦. అపణ్ణకసుత్తం

    10. Apaṇṇakasuttaṃ

    ౯౨. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా కోసలేసు చారికం చరమానో మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం యేన సాలా నామ కోసలానం బ్రాహ్మణగామో తదవసరి. అస్సోసుం ఖో సాలేయ్యకా బ్రాహ్మణగహపతికా – ‘‘సమణో ఖలు భో గోతమో సక్యపుత్తో సక్యకులా పబ్బజితో కోసలేసు చారికం చరమానో మహతా భిక్ఖుసఙ్ఘేన సద్ధిం సాలం అనుప్పత్తో. తం ఖో పన భవన్తం గోతమం ఏవం కల్యాణో కిత్తిసద్దో అబ్భుగ్గతో – ‘ఇతిపి సో భగవా అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా’తి. సో ఇమం లోకం సదేవకం సమారకం సబ్రహ్మకం సస్సమణబ్రాహ్మణిం పజం సదేవమనుస్సం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేతి. సో ధమ్మం దేసేతి ఆదికల్యాణం మజ్ఝేకల్యాణం పరియోసానకల్యాణం సాత్థం సబ్యఞ్జనం, కేవలపరిపుణ్ణం పరిసుద్ధం బ్రహ్మచరియం పకాసేతి. సాధు ఖో పన తథారూపానం అరహతం దస్సనం హోతీ’’తి. అథ ఖో సాలేయ్యకా బ్రాహ్మణగహపతికా యేన భగవా తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా అప్పేకచ్చే భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. అప్పేకచ్చే భగవతా సద్ధిం సమ్మోదింసు; సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. అప్పేకచ్చే యేన భగవా తేనఞ్జలిం పణామేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. అప్పేకచ్చే భగవతో సన్తికే నామగోత్తం సావేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. అప్పేకచ్చే తుణ్హీభూతా ఏకమన్తం నిసీదింసు.

    92. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena sālā nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Assosuṃ kho sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ sālaṃ anuppatto. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti. Atha kho sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā appekacce bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu; sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce bhagavato santike nāmagottaṃ sāvetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Appekacce tuṇhībhūtā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

    ౯౩. ఏకమన్తం నిసిన్నే ఖో సాలేయ్యకే బ్రాహ్మణగహపతికే భగవా ఏతదవోచ – ‘‘అత్థి పన వో, గహపతయో, కోచి మనాపో సత్థా యస్మిం వో ఆకారవతీ సద్ధా పటిలద్ధా’’తి? ‘‘నత్థి ఖో నో, భన్తే, కోచి మనాపో సత్థా యస్మిం నో ఆకారవతీ సద్ధా పటిలద్ధా’’తి. ‘‘మనాపం వో, గహపతయో, సత్థారం అలభన్తేహి అయం అపణ్ణకో ధమ్మో సమాదాయ వత్తితబ్బో. అపణ్ణకో హి, గహపతయో, ధమ్మో సమత్తో సమాదిన్నో, సో వో భవిస్సతి దీఘరత్తం హితాయ సుఖాయ. కతమో చ, గహపతయో, అపణ్ణకో ధమ్మో’’?

    93. Ekamantaṃ nisinne kho sāleyyake brāhmaṇagahapatike bhagavā etadavoca – ‘‘atthi pana vo, gahapatayo, koci manāpo satthā yasmiṃ vo ākāravatī saddhā paṭiladdhā’’ti? ‘‘Natthi kho no, bhante, koci manāpo satthā yasmiṃ no ākāravatī saddhā paṭiladdhā’’ti. ‘‘Manāpaṃ vo, gahapatayo, satthāraṃ alabhantehi ayaṃ apaṇṇako dhammo samādāya vattitabbo. Apaṇṇako hi, gahapatayo, dhammo samatto samādinno, so vo bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Katamo ca, gahapatayo, apaṇṇako dhammo’’?

    ౯౪. ‘‘సన్తి , గహపతయో, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి దిన్నం, నత్థి యిట్ఠం, నత్థి హుతం; నత్థి సుకతదుక్కటానం 1 కమ్మానం ఫలం విపాకో, నత్థి అయం లోకో, నత్థి పరో లోకో; నత్థి మాతా, నత్థి పితా; నత్థి సత్తా ఓపపాతికా; నత్థి లోకే సమణబ్రాహ్మణా సమ్మగ్గతా 2 సమ్మా పటిపన్నా యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీ’తి. తేసంయేవ ఖో, గహపతయో, సమణబ్రాహ్మణానం ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఉజువిపచ్చనీకవాదా. తే ఏవమాహంసు – ‘అత్థి దిన్నం, అత్థి యిట్ఠం, అత్థి హుతం; అత్థి సుకతదుక్కటానం కమ్మానం ఫలం విపాకో; అత్థి అయం లోకో, అత్థి పరో లోకో; అత్థి మాతా, అత్థి పితా; అత్థి సత్తా ఓపపాతికా; అత్థి లోకే సమణబ్రాహ్మణా సమ్మగ్గతా సమ్మా పటిపన్నా యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీ’తి. తం కిం మఞ్ఞథ, గహపతయో – ‘ననుమే సమణబ్రాహ్మణా అఞ్ఞమఞ్ఞస్స ఉజువిపచ్చనీకవాదా’’’తి? ‘‘ఏవం, భన్తే’’.

    94. ‘‘Santi , gahapatayo, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ; natthi sukatadukkaṭānaṃ 3 kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko; natthi mātā, natthi pitā; natthi sattā opapātikā; natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā 4 sammā paṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Tesaṃyeva kho, gahapatayo, samaṇabrāhmaṇānaṃ eke samaṇabrāhmaṇā ujuvipaccanīkavādā. Te evamāhaṃsu – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ; atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko; atthi ayaṃ loko, atthi paro loko; atthi mātā, atthi pitā; atthi sattā opapātikā; atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammā paṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, gahapatayo – ‘nanume samaṇabrāhmaṇā aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā’’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ౯౫. ‘‘తత్ర, గహపతయో, యే తే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి దిన్నం, నత్థి యిట్ఠం…పే॰… యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీ’తి తేసమేతం పాటికఙ్ఖం? యమిదం 5 కాయసుచరితం, వచీసుచరితం, మనోసుచరితం – ఇమే తయో కుసలే ధమ్మే అభినివజ్జేత్వా 6 యమిదం 7 కాయదుచ్చరితం, వచీదుచ్చరితం, మనోదుచ్చరితం – ఇమే తయో అకుసలే ధమ్మే సమాదాయ వత్తిస్సన్తి. తం కిస్స హేతు? న హి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా పస్సన్తి అకుసలానం ధమ్మానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం, కుసలానం ధమ్మానం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం వోదానపక్ఖం. సన్తంయేవ పన పరం లోకం ‘నత్థి పరో లోకో’ తిస్స దిట్ఠి హోతి; సాస్స హోతి మిచ్ఛాదిట్ఠి. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘నత్థి పరో లోకో’తి సఙ్కప్పేతి; స్వాస్స హోతి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘నత్థి పరో లోకో’తి వాచం భాసతి; సాస్స హోతి మిచ్ఛావాచా. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘నత్థి పరో లోకో’తి ఆహ; యే తే అరహన్తో పరలోకవిదునో తేసమయం పచ్చనీకం కరోతి. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘నత్థి పరో లోకో’తి పరం సఞ్ఞాపేతి 8; సాస్స హోతి అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి 9. తాయ చ పన అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తియా అత్తానుక్కంసేతి, పరం వమ్భేతి. ఇతి పుబ్బేవ ఖో పనస్స సుసీల్యం పహీనం హోతి, దుస్సీల్యం పచ్చుపట్ఠితం – అయఞ్చ మిచ్ఛాదిట్ఠి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాచా అరియానం పచ్చనీకతా అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి అత్తుక్కంసనా పరవమ్భనా. ఏవమస్సిమే 10 అనేకే పాపకా అకుసలా ధమ్మా సమ్భవన్తి మిచ్ఛాదిట్ఠిపచ్చయా.

    95. ‘‘Tatra, gahapatayo, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ? Yamidaṃ 11 kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – ime tayo kusale dhamme abhinivajjetvā 12 yamidaṃ 13 kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ – ime tayo akusale dhamme samādāya vattissanti. Taṃ kissa hetu? Na hi te bhonto samaṇabrāhmaṇā passanti akusalānaṃ dhammānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ vodānapakkhaṃ. Santaṃyeva pana paraṃ lokaṃ ‘natthi paro loko’ tissa diṭṭhi hoti; sāssa hoti micchādiṭṭhi. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘natthi paro loko’ti saṅkappeti; svāssa hoti micchāsaṅkappo. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘natthi paro loko’ti vācaṃ bhāsati; sāssa hoti micchāvācā. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘natthi paro loko’ti āha; ye te arahanto paralokaviduno tesamayaṃ paccanīkaṃ karoti. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘natthi paro loko’ti paraṃ saññāpeti 14; sāssa hoti asaddhammasaññatti 15. Tāya ca pana asaddhammasaññattiyā attānukkaṃseti, paraṃ vambheti. Iti pubbeva kho panassa susīlyaṃ pahīnaṃ hoti, dussīlyaṃ paccupaṭṭhitaṃ – ayañca micchādiṭṭhi micchāsaṅkappo micchāvācā ariyānaṃ paccanīkatā asaddhammasaññatti attukkaṃsanā paravambhanā. Evamassime 16 aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti micchādiṭṭhipaccayā.

    ‘‘తత్ర , గహపతయో, విఞ్ఞూ పురిసో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘సచే ఖో నత్థి పరో లోకో ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా సోత్థిమత్తానం కరిస్సతి; సచే ఖో అత్థి పరో లోకో ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జిస్సతి. కామం ఖో పన మాహు పరో లోకో, హోతు నేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం; అథ చ పనాయం భవం పురిసపుగ్గలో దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం గారయ్హో – దుస్సీలో పురిసపుగ్గలో మిచ్ఛాదిట్ఠి నత్థికవాదో’తి. సచే ఖో అత్థేవ పరో లోకో, ఏవం ఇమస్స భోతో పురిసపుగ్గలస్స ఉభయత్థ కలిగ్గహో – యఞ్చ దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం గారయ్హో, యఞ్చ కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జిస్సతి. ఏవమస్సాయం అపణ్ణకో ధమ్మో దుస్సమత్తో సమాదిన్నో, ఏకంసం ఫరిత్వా తిట్ఠతి, రిఞ్చతి కుసలం ఠానం.

    ‘‘Tatra , gahapatayo, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘sace kho natthi paro loko evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā sotthimattānaṃ karissati; sace kho atthi paro loko evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissati. Kāmaṃ kho pana māhu paro loko, hotu nesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ; atha ca panāyaṃ bhavaṃ purisapuggalo diṭṭheva dhamme viññūnaṃ gārayho – dussīlo purisapuggalo micchādiṭṭhi natthikavādo’ti. Sace kho attheva paro loko, evaṃ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho – yañca diṭṭheva dhamme viññūnaṃ gārayho, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissati. Evamassāyaṃ apaṇṇako dhammo dussamatto samādinno, ekaṃsaṃ pharitvā tiṭṭhati, riñcati kusalaṃ ṭhānaṃ.

    ౯౬. ‘‘తత్ర , గహపతయో, యే తే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘అత్థి దిన్నం…పే॰… యే ఇమఞ్చ లోకం పరఞ్చ లోకం సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా పవేదేన్తీ’తి తేసమేతం పాటికఙ్ఖం? యమిదం కాయదుచ్చరితం, వచీదుచ్చరితం, మనోదుచ్చరితం – ఇమే తయో అకుసలే ధమ్మే అభినివజ్జేత్వా యమిదం కాయసుచరితం, వచీసుచరితం, మనోసుచరితం – ఇమే తయో కుసలే ధమ్మే సమాదాయ వత్తిస్సన్తి. తం కిస్స హేతు? పస్సన్తి హి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా అకుసలానం ధమ్మానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం, కుసలానం ధమ్మానం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం వోదానపక్ఖం. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘అత్థి పరో లోకో’ తిస్స దిట్ఠి హోతి; సాస్స హోతి సమ్మాదిట్ఠి. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘అత్థి పరో లోకో’తి సఙ్కప్పేతి; స్వాస్స హోతి సమ్మాసఙ్కప్పో. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘అత్థి పరో లోకో’తి వాచం భాసతి; సాస్స హోతి సమ్మావాచా. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘అత్థి పరో లోకో’తి ఆహ; యే తే అరహన్తో పరలోకవిదునో తేసమయం న పచ్చనీకం కరోతి. సన్తంయేవ ఖో పన పరం లోకం ‘అత్థి పరో లోకో’తి పరం సఞ్ఞాపేతి; సాస్స హోతి సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి. తాయ చ పన సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తియా నేవత్తానుక్కంసేతి, న పరం వమ్భేతి. ఇతి పుబ్బేవ ఖో పనస్స దుస్సీల్యం పహీనం హోతి, సుసీల్యం పచ్చుపట్ఠితం – అయఞ్చ సమ్మాదిట్ఠి సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాచా అరియానం అపచ్చనీకతా సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి అనత్తుక్కంసనా అపరవమ్భనా. ఏవమస్సిమే అనేకే కుసలా ధమ్మా సమ్భవన్తి సమ్మాదిట్ఠిపచ్చయా.

    96. ‘‘Tatra , gahapatayo, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘atthi dinnaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ? Yamidaṃ kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ – ime tayo akusale dhamme abhinivajjetvā yamidaṃ kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – ime tayo kusale dhamme samādāya vattissanti. Taṃ kissa hetu? Passanti hi te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalānaṃ dhammānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ vodānapakkhaṃ. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘atthi paro loko’ tissa diṭṭhi hoti; sāssa hoti sammādiṭṭhi. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘atthi paro loko’ti saṅkappeti; svāssa hoti sammāsaṅkappo. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘atthi paro loko’ti vācaṃ bhāsati; sāssa hoti sammāvācā. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘atthi paro loko’ti āha; ye te arahanto paralokaviduno tesamayaṃ na paccanīkaṃ karoti. Santaṃyeva kho pana paraṃ lokaṃ ‘atthi paro loko’ti paraṃ saññāpeti; sāssa hoti saddhammasaññatti. Tāya ca pana saddhammasaññattiyā nevattānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Iti pubbeva kho panassa dussīlyaṃ pahīnaṃ hoti, susīlyaṃ paccupaṭṭhitaṃ – ayañca sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā ariyānaṃ apaccanīkatā saddhammasaññatti anattukkaṃsanā aparavambhanā. Evamassime aneke kusalā dhammā sambhavanti sammādiṭṭhipaccayā.

    ‘‘తత్ర, గహపతయో, విఞ్ఞూ పురిసో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘సచే ఖో అత్థి పరో లోకో , ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జిస్సతి. కామం ఖో పన మాహు పరో లోకో, హోతు నేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం; అథ చ పనాయం భవం పురిసపుగ్గలో దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం పాసంసో – సీలవా పురిసపుగ్గలో సమ్మాదిట్ఠి అత్థికవాదో’తి. సచే ఖో అత్థేవ పరో లోకో, ఏవం ఇమస్స భోతో పురిసపుగ్గలస్స ఉభయత్థ కటగ్గహో – యఞ్చ దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం పాసంసో, యఞ్చ కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జిస్సతి. ఏవమస్సాయం అపణ్ణకో ధమ్మో సుసమత్తో సమాదిన్నో, ఉభయంసం ఫరిత్వా తిట్ఠతి, రిఞ్చతి అకుసలం ఠానం.

    ‘‘Tatra, gahapatayo, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘sace kho atthi paro loko , evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissati. Kāmaṃ kho pana māhu paro loko, hotu nesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ; atha ca panāyaṃ bhavaṃ purisapuggalo diṭṭheva dhamme viññūnaṃ pāsaṃso – sīlavā purisapuggalo sammādiṭṭhi atthikavādo’ti. Sace kho attheva paro loko, evaṃ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaṭaggaho – yañca diṭṭheva dhamme viññūnaṃ pāsaṃso, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissati. Evamassāyaṃ apaṇṇako dhammo susamatto samādinno, ubhayaṃsaṃ pharitvā tiṭṭhati, riñcati akusalaṃ ṭhānaṃ.

    ౯౭. ‘‘సన్తి, గహపతయో, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘కరోతో కారయతో, ఛిన్దతో ఛేదాపయతో, పచతో పాచాపయతో, సోచయతో సోచాపయతో, కిలమతో కిలమాపయతో, ఫన్దతో ఫన్దాపయతో, పాణమతిపాతయతో 17, అదిన్నం ఆదియతో, సన్ధిం ఛిన్దతో, నిల్లోపం హరతో, ఏకాగారికం కరోతో, పరిపన్థే తిట్ఠతో, పరదారం గచ్ఛతో, ముసా భణతో; కరోతో న కరీయతి పాపం. ఖురపరియన్తేన చేపి చక్కేన యో ఇమిస్సా పథవియా పాణే ఏకం మంసఖలం ఏకం మంసపుఞ్జం కరేయ్య, నత్థి తతోనిదానం పాపం, నత్థి పాపస్స ఆగమో. దక్ఖిణఞ్చేపి గఙ్గాయ తీరం గచ్ఛేయ్య హనన్తో ఘాతేన్తో, ఛిన్దన్తో ఛేదాపేన్తో, పచన్తో పాచేన్తో; నత్థి తతోనిదానం పాపం, నత్థి పాపస్స ఆగమో. ఉత్తరఞ్చేపి గఙ్గాయ తీరం గచ్ఛేయ్య దదన్తో దాపేన్తో, యజన్తో యజాపేన్తో; నత్థి తతోనిదానం పుఞ్ఞం, నత్థి పుఞ్ఞస్స ఆగమో. దానేన దమేన సంయమేన సచ్చవజ్జేన 18 నత్థి పుఞ్ఞం, నత్థి పుఞ్ఞస్స ఆగమో’తి. తేసంయేవ ఖో, గహపతయో, సమణబ్రాహ్మణానం ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఉజువిపచ్చనీకవాదా తే ఏవమాహంసు – ‘కరోతో కారయతో, ఛిన్దతో ఛేదాపయతో, పచతో పాచాపయతో, సోచయతో సోచాపయతో, కిలమతో కిలమాపయతో, ఫన్దతో ఫన్దాపయతో, పాణమతిపాతయతో, అదిన్నం ఆదియతో, సన్ధిం ఛిన్దతో, నిల్లోపం హరతో, ఏకాగారికం కరోతో, పరిపన్థే తిట్ఠతో, పరదారం గచ్ఛతో, ముసా భణతో; కరోతో కరీయతి పాపం. ఖురపరియన్తేన చేపి చక్కేన యో ఇమిస్సా పథవియా పాణే ఏకం మంసఖలం ఏకం మంసపుఞ్జం కరేయ్య, అత్థి తతోనిదానం పాపం, అత్థి పాపస్స ఆగమో. దక్ఖిణఞ్చేపి గఙ్గాయ తీరం గచ్ఛేయ్య హనన్తో ఘాతేన్తో, ఛిన్దన్తో ఛేదాపేన్తో, పచన్తో పాచేన్తో; అత్థి తతోనిదానం పాపం, అత్థి పాపస్స ఆగమో. ఉత్తరఞ్చేపి గఙ్గాయ తీరం గచ్ఛేయ్య దదన్తో దాపేన్తో, యజన్తో యజాపేన్తో; అత్థి తతోనిదానం పుఞ్ఞం, అత్థి పుఞ్ఞస్స ఆగమో. దానేన దమేన సంయమేన సచ్చవజ్జేన అత్థి పుఞ్ఞం, అత్థి పుఞ్ఞస్స ఆగమో’తి. తం కిం మఞ్ఞథ, గహపతయో, ననుమే సమణబ్రాహ్మణా అఞ్ఞమఞ్ఞస్స ఉజువిపచ్చనీకవాదా’’తి? ‘‘ఏవం, భన్తే’’.

    97. ‘‘Santi, gahapatayo, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato 19, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato; karoto na karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento, chindanto chedāpento, pacanto pācento; natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento, yajanto yajāpento; natthi tatonidānaṃ puññaṃ, natthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena 20 natthi puññaṃ, natthi puññassa āgamo’ti. Tesaṃyeva kho, gahapatayo, samaṇabrāhmaṇānaṃ eke samaṇabrāhmaṇā ujuvipaccanīkavādā te evamāhaṃsu – ‘karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato; karoto karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento, chindanto chedāpento, pacanto pācento; atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento, yajanto yajāpento; atthi tatonidānaṃ puññaṃ, atthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena atthi puññaṃ, atthi puññassa āgamo’ti. Taṃ kiṃ maññatha, gahapatayo, nanume samaṇabrāhmaṇā aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’.

    ౯౮. ‘‘తత్ర, గహపతయో, యే తే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘కరోతో కారయతో, ఛిన్దతో ఛేదాపయతో, పచతో పాచాపయతో, సోచయతో సోచాపయతో, కిలమతో కిలమాపయతో, ఫన్దతో ఫన్దాపయతో, పాణమతిపాతయతో, అదిన్నం ఆదియతో, సన్ధిం ఛిన్దతో, నిల్లోపం హరతో, ఏకాగారికం కరోతో, పరిపన్థే తిట్ఠతో, పరదారం గచ్ఛతో, ముసా భణతో; కరోతో న కరీయతి పాపం. ఖురపరియన్తేన చేపి చక్కేన యో ఇమిస్సా పథవియా పాణే ఏకం మంసఖలం ఏకం మంసపుఞ్జం కరేయ్య, నత్థి తతోనిదానం పాపం, నత్థి పాపస్స ఆగమో. దక్ఖిణఞ్చేపి గఙ్గాయ తీరం గచ్ఛేయ్య హనన్తో ఘాతేన్తో…పే॰… దానేన దమేన సంయమేన సచ్చవజ్జేన నత్థి పుఞ్ఞం, నత్థి పుఞ్ఞస్స ఆగమో’తి తేసమేతం పాటికఙ్ఖం? యమిదం కాయసుచరితం, వచీసుచరితం, మనోసుచరితం – ఇమే తయో కుసలే ధమ్మే అభినివజ్జేత్వా యమిదం కాయదుచ్చరితం, వచీదుచ్చరితం, మనోదుచ్చరితం – ఇమే తయో అకుసలే ధమ్మే సమాదాయ వత్తిస్సన్తి. తం కిస్స హేతు? న హి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా పస్సన్తి అకుసలానం ధమ్మానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం, కుసలానం ధమ్మానం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం వోదానపక్ఖం. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘నత్థి కిరియా’ తిస్స దిట్ఠి హోతి; సాస్స హోతి మిచ్ఛాదిట్ఠి. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘నత్థి కిరియా’తి సఙ్కప్పేతి; స్వాస్స హోతి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘నత్థి కిరియా’తి వాచం భాసతి; సాస్స హోతి మిచ్ఛావాచా. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘నత్థి కిరియా’తి ఆహ, యే తే అరహన్తో కిరియవాదా తేసమయం పచ్చనీకం కరోతి. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘నత్థి కిరియా’తి పరం సఞ్ఞాపేతి; సాస్స హోతి అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి. తాయ చ పన అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తియా అత్తానుక్కంసేతి, పరం వమ్భేతి. ఇతి పుబ్బేవ ఖో పనస్స సుసీల్యం పహీనం హోతి, దుస్సీల్యం పచ్చుపట్ఠితం – అయఞ్చ మిచ్ఛాదిట్ఠి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాచా అరియానం పచ్చనీకతా అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి అత్తుక్కంసనా పరవమ్భనా. ఏవమస్సిమే అనేకే పాపకా అకుసలా ధమ్మా సమ్భవన్తి మిచ్ఛాదిట్ఠిపచ్చయా.

    98. ‘‘Tatra, gahapatayo, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato; karoto na karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento…pe… dānena damena saṃyamena saccavajjena natthi puññaṃ, natthi puññassa āgamo’ti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ? Yamidaṃ kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – ime tayo kusale dhamme abhinivajjetvā yamidaṃ kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ – ime tayo akusale dhamme samādāya vattissanti. Taṃ kissa hetu? Na hi te bhonto samaṇabrāhmaṇā passanti akusalānaṃ dhammānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ vodānapakkhaṃ. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘natthi kiriyā’ tissa diṭṭhi hoti; sāssa hoti micchādiṭṭhi. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘natthi kiriyā’ti saṅkappeti; svāssa hoti micchāsaṅkappo. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘natthi kiriyā’ti vācaṃ bhāsati; sāssa hoti micchāvācā. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘natthi kiriyā’ti āha, ye te arahanto kiriyavādā tesamayaṃ paccanīkaṃ karoti. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘natthi kiriyā’ti paraṃ saññāpeti; sāssa hoti asaddhammasaññatti. Tāya ca pana asaddhammasaññattiyā attānukkaṃseti, paraṃ vambheti. Iti pubbeva kho panassa susīlyaṃ pahīnaṃ hoti, dussīlyaṃ paccupaṭṭhitaṃ – ayañca micchādiṭṭhi micchāsaṅkappo micchāvācā ariyānaṃ paccanīkatā asaddhammasaññatti attukkaṃsanā paravambhanā. Evamassime aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti micchādiṭṭhipaccayā.

    ‘‘తత్ర, గహపతయో, విఞ్ఞూ పురిసో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘సచే ఖో నత్థి కిరియా, ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా సోత్థిమత్తానం కరిస్సతి; సచే ఖో అత్థి కిరియా ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జిస్సతి. కామం ఖో పన మాహు కిరియా, హోతు నేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం; అథ చ పనాయం భవం పురిసపుగ్గలో దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం గారయ్హో – దుస్సీలో పురిసపుగ్గలో మిచ్ఛాదిట్ఠి అకిరియవాదో’తి. సచే ఖో అత్థేవ కిరియా, ఏవం ఇమస్స భోతో పురిసపుగ్గలస్స ఉభయత్థ కలిగ్గహో – యఞ్చ దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం గారయ్హో, యఞ్చ కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జిస్సతి. ఏవమస్సాయం అపణ్ణకో ధమ్మో దుస్సమత్తో సమాదిన్నో, ఏకంసం ఫరిత్వా తిట్ఠతి, రిఞ్చతి కుసలం ఠానం.

    ‘‘Tatra, gahapatayo, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘sace kho natthi kiriyā, evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā sotthimattānaṃ karissati; sace kho atthi kiriyā evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissati. Kāmaṃ kho pana māhu kiriyā, hotu nesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ; atha ca panāyaṃ bhavaṃ purisapuggalo diṭṭheva dhamme viññūnaṃ gārayho – dussīlo purisapuggalo micchādiṭṭhi akiriyavādo’ti. Sace kho attheva kiriyā, evaṃ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho – yañca diṭṭheva dhamme viññūnaṃ gārayho, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissati. Evamassāyaṃ apaṇṇako dhammo dussamatto samādinno, ekaṃsaṃ pharitvā tiṭṭhati, riñcati kusalaṃ ṭhānaṃ.

    ౯౯. ‘‘తత్ర, గహపతయో, యే తే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘కరోతో కారయతో, ఛిన్దతో ఛేదాపయతో, పచతో పాచాపయతో, సోచయతో సోచాపయతో, కిలమతో కిలమాపయతో, ఫన్దతో ఫన్దాపయతో, పాణమతిపాతయతో, అదిన్నం ఆదియతో, సన్ధిం ఛిన్దతో, నిల్లోపం హరతో, ఏకాగారికం కరోతో, పరిపన్థే తిట్ఠతో, పరదారం గచ్ఛతో, ముసా భణతో; కరోతో కరీయతి పాపం. ఖురపరియన్తేన చేపి చక్కేన యో ఇమిస్సా పథవియా పాణే ఏకం మంసఖలం ఏకం మంసపుఞ్జం కరేయ్య, అత్థి తతోనిదానం పాపం, అత్థి పాపస్స ఆగమో. దక్ఖిణఞ్చేపి గఙ్గాయ తీరం గచ్ఛేయ్య హనన్తో ఘాతేన్తో, ఛిన్దన్తో ఛేదాపేన్తో, పచన్తో పాచేన్తో, అత్థి తతోనిదానం పాపం, అత్థి పాపస్స ఆగమో. ఉత్తరఞ్చేపి గఙ్గాయ తీరం గచ్ఛేయ్య దదన్తో దాపేన్తో, యజన్తో యజాపేన్తో, అత్థి తతోనిదానం పుఞ్ఞం, అత్థి పుఞ్ఞస్స ఆగమో. దానేన దమేన సంయమేన సచ్చవజ్జేన అత్థి పుఞ్ఞం, అత్థి పుఞ్ఞస్స ఆగమో’తి తేసమేతం పాటికఙ్ఖం? యమిదం కాయదుచ్చరితం, వచీదుచ్చరితం , మనోదుచ్చరితం – ఇమే తయో అకుసలే ధమ్మే అభినివజ్జేత్వా యమిదం కాయసుచరితం, వచీసుచరితం, మనోసుచరితం – ఇమే తయో కుసలే ధమ్మే సమాదాయ వత్తిస్సన్తి. తం కిస్స హేతు? పస్సన్తి హి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా అకుసలానం ధమ్మానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం, కుసలానం ధమ్మానం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం వోదానపక్ఖం. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘అత్థి కిరియా’ తిస్స దిట్ఠి హోతి; సాస్స హోతి సమ్మాదిట్ఠి. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘అత్థి కిరియా’తి సఙ్కప్పేతి; స్వాస్స హోతి సమ్మాసఙ్కప్పో. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘అత్థి కిరియా’తి వాచం భాసతి; సాస్స హోతి సమ్మావాచా. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘అత్థి కిరియా’తి ఆహ; యే తే అరహన్తో కిరియవాదా తేసమయం న పచ్చనీకం కరోతి. సన్తంయేవ ఖో పన కిరియం ‘అత్థి కిరియా’తి పరం సఞ్ఞాపేతి; సాస్స హోతి సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి. తాయ చ పన సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తియా నేవత్తానుక్కంసేతి, న పరం వమ్భేతి. ఇతి పుబ్బేవ ఖో పనస్స దుస్సీల్యం పహీనం హోతి, సుసీల్యం పచ్చుపట్ఠితం – అయఞ్చ సమ్మాదిట్ఠి సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాచా అరియానం అపచ్చనీకతా సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి అనత్తుక్కంసనా అపరవమ్భనా. ఏవమస్సిమే అనేకే కుసలా ధమ్మా సమ్భవన్తి సమ్మాదిట్ఠిపచ్చయా.

    99. ‘‘Tatra, gahapatayo, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato; karoto karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento, chindanto chedāpento, pacanto pācento, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento, yajanto yajāpento, atthi tatonidānaṃ puññaṃ, atthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena atthi puññaṃ, atthi puññassa āgamo’ti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ? Yamidaṃ kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ , manoduccaritaṃ – ime tayo akusale dhamme abhinivajjetvā yamidaṃ kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – ime tayo kusale dhamme samādāya vattissanti. Taṃ kissa hetu? Passanti hi te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalānaṃ dhammānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ vodānapakkhaṃ. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘atthi kiriyā’ tissa diṭṭhi hoti; sāssa hoti sammādiṭṭhi. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘atthi kiriyā’ti saṅkappeti; svāssa hoti sammāsaṅkappo. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘atthi kiriyā’ti vācaṃ bhāsati; sāssa hoti sammāvācā. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘atthi kiriyā’ti āha; ye te arahanto kiriyavādā tesamayaṃ na paccanīkaṃ karoti. Santaṃyeva kho pana kiriyaṃ ‘atthi kiriyā’ti paraṃ saññāpeti; sāssa hoti saddhammasaññatti. Tāya ca pana saddhammasaññattiyā nevattānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Iti pubbeva kho panassa dussīlyaṃ pahīnaṃ hoti, susīlyaṃ paccupaṭṭhitaṃ – ayañca sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā ariyānaṃ apaccanīkatā saddhammasaññatti anattukkaṃsanā aparavambhanā. Evamassime aneke kusalā dhammā sambhavanti sammādiṭṭhipaccayā.

    ‘‘తత్ర, గహపతయో, విఞ్ఞూ పురిసో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘సచే ఖో అత్థి కిరియా, ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జిస్సతి. కామం ఖో పన మాహు కిరియా, హోతు నేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం; అథ చ పనాయం భవం పురిసపుగ్గలో దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం పాసంసో – సీలవా పురిసపుగ్గలో సమ్మాదిట్ఠి కిరియవాదో’తి. సచే ఖో అత్థేవ కిరియా, ఏవం ఇమస్స భోతో పురిసపుగ్గలస్స ఉభయత్థ కటగ్గహో – యఞ్చ దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం పాసంసో, యఞ్చ కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జిస్సతి. ఏవమస్సాయం అపణ్ణకో ధమ్మో సుసమత్తో సమాదిన్నో, ఉభయంసం ఫరిత్వా తిట్ఠతి, రిఞ్చతి అకుసలం ఠానం.

    ‘‘Tatra, gahapatayo, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘sace kho atthi kiriyā, evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissati. Kāmaṃ kho pana māhu kiriyā, hotu nesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ; atha ca panāyaṃ bhavaṃ purisapuggalo diṭṭheva dhamme viññūnaṃ pāsaṃso – sīlavā purisapuggalo sammādiṭṭhi kiriyavādo’ti. Sace kho attheva kiriyā, evaṃ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaṭaggaho – yañca diṭṭheva dhamme viññūnaṃ pāsaṃso, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissati. Evamassāyaṃ apaṇṇako dhammo susamatto samādinno, ubhayaṃsaṃ pharitvā tiṭṭhati, riñcati akusalaṃ ṭhānaṃ.

    ౧౦౦. ‘‘సన్తి , గహపతయో, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి హేతు, నత్థి పచ్చయో సత్తానం సంకిలేసాయ; అహేతూ అప్పచ్చయా సత్తా సంకిలిస్సన్తి. నత్థి హేతు, నత్థి పచ్చయో సత్తానం విసుద్ధియా; అహేతూ అప్పచ్చయా సత్తా విసుజ్ఝన్తి. నత్థి బలం, నత్థి వీరియం 21, నత్థి పురిసథామో, నత్థి పురిసపరక్కమో; సబ్బే సత్తా సబ్బే పాణా సబ్బే భూతా సబ్బే జీవా అవసా అబలా అవీరియా నియతిసంగతిభావపరిణతా ఛస్వేవాభిజాతీసు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తీ’తి. తేసంయేవ ఖో, గహపతయో, సమణబ్రాహ్మణానం ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఉజువిపచ్చనీకవాదా. తే ఏవమాహంసు – ‘అత్థి హేతు, అత్థి పచ్చయో సత్తానం సంకిలేసాయ; సహేతూ సప్పచ్చయా సత్తా సంకిలిస్సన్తి. అత్థి హేతు, అత్థి పచ్చయో సత్తానం విసుద్ధియా; సహేతూ సప్పచ్చయా సత్తా విసుజ్ఝన్తి. అత్థి బలం, అత్థి వీరియం, అత్థి పురిసథామో, అత్థి పురిసపరక్కమో; న సబ్బే సత్తా సబ్బే పాణా సబ్బే భూతా సబ్బే జీవా అవసా అబలా అవీరియా 22 నియతిసంగతిభావపరిణతా ఛస్వేవాభిజాతీసు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తీ’తి. తం కిం మఞ్ఞథ, గహపతయో, ననుమే సమణబ్రాహ్మణా అఞ్ఞమఞ్ఞస్స ఉజువిపచ్చనీకవాదా’తి? ‘ఏవం, భన్తే’.

    100. ‘‘Santi , gahapatayo, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi hetu, natthi paccayo sattānaṃ saṃkilesāya; ahetū appaccayā sattā saṃkilissanti. Natthi hetu, natthi paccayo sattānaṃ visuddhiyā; ahetū appaccayā sattā visujjhanti. Natthi balaṃ, natthi vīriyaṃ 23, natthi purisathāmo, natthi purisaparakkamo; sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā sabbe jīvā avasā abalā avīriyā niyatisaṃgatibhāvapariṇatā chasvevābhijātīsu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedentī’ti. Tesaṃyeva kho, gahapatayo, samaṇabrāhmaṇānaṃ eke samaṇabrāhmaṇā ujuvipaccanīkavādā. Te evamāhaṃsu – ‘atthi hetu, atthi paccayo sattānaṃ saṃkilesāya; sahetū sappaccayā sattā saṃkilissanti. Atthi hetu, atthi paccayo sattānaṃ visuddhiyā; sahetū sappaccayā sattā visujjhanti. Atthi balaṃ, atthi vīriyaṃ, atthi purisathāmo, atthi purisaparakkamo; na sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā sabbe jīvā avasā abalā avīriyā 24 niyatisaṃgatibhāvapariṇatā chasvevābhijātīsu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedentī’ti. Taṃ kiṃ maññatha, gahapatayo, nanume samaṇabrāhmaṇā aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā’ti? ‘Evaṃ, bhante’.

    ౧౦౧. ‘‘తత్ర , గహపతయో, యే తే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి హేతు, నత్థి పచ్చయో సత్తానం సంకిలేసాయ; అహేతూ అప్పచ్చయా సత్తా సంకిలిస్సన్తి. నత్థి హేతు, నత్థి పచ్చయో సత్తానం విసుద్ధియా; అహేతూ అప్పచ్చయా సత్తా విసుజ్ఝన్తి. నత్థి బలం, నత్థి వీరియం, నత్థి పురిసథామో, నత్థి పురిసపరక్కమో; సబ్బే సత్తా సబ్బే పాణా సబ్బే భూతా సబ్బే జీవా అవసా అబలా అవీరియా నియతిసంగతిభావపరిణతా ఛస్వేవాభిజాతీసు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తీ’తి తేసమేతం పాటికఙ్ఖం? యమిదం కాయసుచరితం, వచీసుచరితం, మనోసుచరితం – ఇమే తయో కుసలే ధమ్మే అభినివజ్జేత్వా యమిదం కాయదుచ్చరితం, వచీదుచ్చరితం, మనోదుచ్చరితం – ఇమే తయో అకుసలే ధమ్మే సమాదాయ వత్తిస్సన్తి. తం కిస్స హేతు? న హి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా పస్సన్తి అకుసలానం ధమ్మానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం, కుసలానం ధమ్మానం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం వోదానపక్ఖం. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘నత్థి హేతూ’ తిస్స దిట్ఠి హోతి; సాస్స హోతి మిచ్ఛాదిట్ఠి. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘నత్థి హేతూ’తి సఙ్కప్పేతి ; స్వాస్స హోతి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘నత్థి హేతూ’తి వాచం భాసతి; సాస్స హోతి మిచ్ఛావాచా. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘నత్థి హేతూ’తి ఆహ; యే తే అరహన్తో హేతువాదా తేసమయం పచ్చనీకం కరోతి. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘నత్థి హేతూ’తి పరం సఞ్ఞాపేతి; సాస్స హోతి అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి. తాయ చ పన అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తియా అత్తానుక్కంసేతి, పరం వమ్భేతి. ఇతి పుబ్బేవ ఖో పనస్స సుసీల్యం పహీనం హోతి, దుస్సీల్యం పచ్చుపట్ఠితం – అయఞ్చ మిచ్ఛాదిట్ఠి మిచ్ఛాసఙ్కప్పో మిచ్ఛావాచా అరియానం పచ్చనీకతా అసద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి అత్తానుక్కంసనా పరవమ్భనా. ఏవమస్సిమే అనేకే పాపకా అకుసలా ధమ్మా సమ్భవన్తి మిచ్ఛాదిట్ఠిపచ్చయా.

    101. ‘‘Tatra , gahapatayo, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi hetu, natthi paccayo sattānaṃ saṃkilesāya; ahetū appaccayā sattā saṃkilissanti. Natthi hetu, natthi paccayo sattānaṃ visuddhiyā; ahetū appaccayā sattā visujjhanti. Natthi balaṃ, natthi vīriyaṃ, natthi purisathāmo, natthi purisaparakkamo; sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā sabbe jīvā avasā abalā avīriyā niyatisaṃgatibhāvapariṇatā chasvevābhijātīsu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedentī’ti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ? Yamidaṃ kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – ime tayo kusale dhamme abhinivajjetvā yamidaṃ kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ – ime tayo akusale dhamme samādāya vattissanti. Taṃ kissa hetu? Na hi te bhonto samaṇabrāhmaṇā passanti akusalānaṃ dhammānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ vodānapakkhaṃ. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘natthi hetū’ tissa diṭṭhi hoti; sāssa hoti micchādiṭṭhi. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘natthi hetū’ti saṅkappeti ; svāssa hoti micchāsaṅkappo. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘natthi hetū’ti vācaṃ bhāsati; sāssa hoti micchāvācā. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘natthi hetū’ti āha; ye te arahanto hetuvādā tesamayaṃ paccanīkaṃ karoti. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘natthi hetū’ti paraṃ saññāpeti; sāssa hoti asaddhammasaññatti. Tāya ca pana asaddhammasaññattiyā attānukkaṃseti, paraṃ vambheti. Iti pubbeva kho panassa susīlyaṃ pahīnaṃ hoti, dussīlyaṃ paccupaṭṭhitaṃ – ayañca micchādiṭṭhi micchāsaṅkappo micchāvācā ariyānaṃ paccanīkatā asaddhammasaññatti attānukkaṃsanā paravambhanā. Evamassime aneke pāpakā akusalā dhammā sambhavanti micchādiṭṭhipaccayā.

    ‘‘తత్ర, గహపతయో, విఞ్ఞూ పురిసో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘సచే ఖో నత్థి హేతు, ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా సోత్థిమత్తానం కరిస్సతి; సచే ఖో అత్థి హేతు, ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జిస్సతి. కామం ఖో పన మాహు హేతు, హోతు నేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం; అథ చ పనాయం భవం పురిసపుగ్గలో దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం గారయ్హో – దుస్సీలో పురిసపుగ్గలో మిచ్ఛాదిట్ఠి అహేతుకవాదో’తి. సచే ఖో అత్థేవ హేతు, ఏవం ఇమస్స భోతో పురిసపుగ్గలస్స ఉభయత్థ కలిగ్గహో – యఞ్చ దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం గారయ్హో, యఞ్చ కాయస్స భేదా పరం మరణా అపాయం దుగ్గతిం వినిపాతం నిరయం ఉపపజ్జిస్సతి. ఏవమస్సాయం అపణ్ణకో ధమ్మో దుస్సమత్తో సమాదిన్నో, ఏకంసం ఫరిత్వా తిట్ఠతి, రిఞ్చతి కుసలం ఠానం.

    ‘‘Tatra, gahapatayo, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘sace kho natthi hetu, evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sotthimattānaṃ karissati; sace kho atthi hetu, evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissati. Kāmaṃ kho pana māhu hetu, hotu nesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ; atha ca panāyaṃ bhavaṃ purisapuggalo diṭṭheva dhamme viññūnaṃ gārayho – dussīlo purisapuggalo micchādiṭṭhi ahetukavādo’ti. Sace kho attheva hetu, evaṃ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaliggaho – yañca diṭṭheva dhamme viññūnaṃ gārayho, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjissati. Evamassāyaṃ apaṇṇako dhammo dussamatto samādinno, ekaṃsaṃ pharitvā tiṭṭhati, riñcati kusalaṃ ṭhānaṃ.

    ౧౦౨. ‘‘తత్ర, గహపతయో, యే తే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘అత్థి హేతు, అత్థి పచ్చయో సత్తానం సంకిలేసాయ; సహేతూ సప్పచ్చయా సత్తా సంకిలిస్సన్తి. అత్థి హేతు, అత్థి పచ్చయో సత్తానం విసుద్ధియా; సహేతూ సప్పచ్చయా సత్తా విసుజ్ఝన్తి. అత్థి బలం, అత్థి వీరియం, అత్థి పురిసథామో, అత్థి పురిసపరక్కమో; న సబ్బే సత్తా సబ్బే పాణా సబ్బే భూతా సబ్బే జీవా అవసా అబలా అవీరియా నియతిసంగతిభావపరిణతా ఛస్వేవాభిజాతీసు సుఖదుక్ఖం పటిసంవేదేన్తీ’తి తేసమేతం పాటికఙ్ఖం? యమిదం కాయదుచ్చరితం, వచీదుచ్చరితం, మనోదుచ్చరితం – ఇమే తయో అకుసలే ధమ్మే అభినివజ్జేత్వా యమిదం కాయసుచరితం, వచీసుచరితం, మనోసుచరితం – ఇమే తయో కుసలే ధమ్మే సమాదాయ వత్తిస్సన్తి. తం కిస్స హేతు? పస్సన్తి హి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా అకుసలానం ధమ్మానం ఆదీనవం ఓకారం సంకిలేసం, కుసలానం ధమ్మానం నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసం వోదానపక్ఖం. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘అత్థి హేతూ’ తిస్స దిట్ఠి హోతి; సాస్స హోతి సమ్మాదిట్ఠి. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘అత్థి హేతూ’తి సఙ్కప్పేతి; స్వాస్స హోతి సమ్మాసఙ్కప్పో. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘అత్థి హేతూ’తి వాచం భాసతి; సాస్స హోతి సమ్మావాచా. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘అత్థి హేతూ’తి ఆహ, యే తే అరహన్తో హేతువాదా తేసమయం న పచ్చనీకం కరోతి. సన్తంయేవ ఖో పన హేతుం ‘అత్థి హేతూ’తి పరం సఞ్ఞాపేతి; సాస్స హోతి సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి. తాయ చ పన సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తియా నేవత్తానుక్కంసేతి, న పరం వమ్భేతి. ఇతి పుబ్బేవ ఖో పనస్స దుస్సీల్యం పహీనం హోతి, సుసీల్యం పచ్చుపట్ఠితం – అయఞ్చ సమ్మాదిట్ఠి సమ్మాసఙ్కప్పో సమ్మావాచా అరియానం అపచ్చనీకతా సద్ధమ్మసఞ్ఞత్తి అనత్తుక్కంసనా అపరవమ్భనా. ఏవమస్సిమే అనేకే కుసలా ధమ్మా సమ్భవన్తి సమ్మాదిట్ఠిపచ్చయా.

    102. ‘‘Tatra, gahapatayo, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘atthi hetu, atthi paccayo sattānaṃ saṃkilesāya; sahetū sappaccayā sattā saṃkilissanti. Atthi hetu, atthi paccayo sattānaṃ visuddhiyā; sahetū sappaccayā sattā visujjhanti. Atthi balaṃ, atthi vīriyaṃ, atthi purisathāmo, atthi purisaparakkamo; na sabbe sattā sabbe pāṇā sabbe bhūtā sabbe jīvā avasā abalā avīriyā niyatisaṃgatibhāvapariṇatā chasvevābhijātīsu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedentī’ti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ? Yamidaṃ kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ – ime tayo akusale dhamme abhinivajjetvā yamidaṃ kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – ime tayo kusale dhamme samādāya vattissanti. Taṃ kissa hetu? Passanti hi te bhonto samaṇabrāhmaṇā akusalānaṃ dhammānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ vodānapakkhaṃ. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘atthi hetū’ tissa diṭṭhi hoti; sāssa hoti sammādiṭṭhi. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘atthi hetū’ti saṅkappeti; svāssa hoti sammāsaṅkappo. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘atthi hetū’ti vācaṃ bhāsati; sāssa hoti sammāvācā. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘atthi hetū’ti āha, ye te arahanto hetuvādā tesamayaṃ na paccanīkaṃ karoti. Santaṃyeva kho pana hetuṃ ‘atthi hetū’ti paraṃ saññāpeti; sāssa hoti saddhammasaññatti. Tāya ca pana saddhammasaññattiyā nevattānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Iti pubbeva kho panassa dussīlyaṃ pahīnaṃ hoti, susīlyaṃ paccupaṭṭhitaṃ – ayañca sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā ariyānaṃ apaccanīkatā saddhammasaññatti anattukkaṃsanā aparavambhanā. Evamassime aneke kusalā dhammā sambhavanti sammādiṭṭhipaccayā.

    ‘‘తత్ర, గహపతయో, విఞ్ఞూ పురిసో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – ‘సచే ఖో అత్థి హేతు, ఏవమయం భవం పురిసపుగ్గలో కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జిస్సతి. కామం ఖో పన మాహు హేతు, హోతు నేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం; అథ చ పనాయం భవం పురిసపుగ్గలో దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం పాసంసో – సీలవా పురిసపుగ్గలో సమ్మాదిట్ఠి హేతువాదో’తి. సచే ఖో అత్థి హేతు , ఏవం ఇమస్స భోతో పురిసపుగ్గలస్స ఉభయత్థ కటగ్గహో – యఞ్చ దిట్ఠేవ ధమ్మే విఞ్ఞూనం పాసంసో, యఞ్చ కాయస్స భేదా పరం మరణా సుగతిం సగ్గం లోకం ఉపపజ్జిస్సతి. ఏవమస్సాయం అపణ్ణకో ధమ్మో సుసమత్తో సమాదిన్నో, ఉభయంసం ఫరిత్వా తిట్ఠతి, రిఞ్చతి అకుసలం ఠానం.

    ‘‘Tatra, gahapatayo, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ‘sace kho atthi hetu, evamayaṃ bhavaṃ purisapuggalo kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissati. Kāmaṃ kho pana māhu hetu, hotu nesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ; atha ca panāyaṃ bhavaṃ purisapuggalo diṭṭheva dhamme viññūnaṃ pāsaṃso – sīlavā purisapuggalo sammādiṭṭhi hetuvādo’ti. Sace kho atthi hetu , evaṃ imassa bhoto purisapuggalassa ubhayattha kaṭaggaho – yañca diṭṭheva dhamme viññūnaṃ pāsaṃso, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissati. Evamassāyaṃ apaṇṇako dhammo susamatto samādinno, ubhayaṃsaṃ pharitvā tiṭṭhati, riñcati akusalaṃ ṭhānaṃ.

    ౧౦౩. ‘‘సన్తి, గహపతయో, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి సబ్బసో ఆరుప్పా’తి. తేసంయేవ ఖో, గహపతయో, సమణబ్రాహ్మణానం ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఉజువిపచ్చనీకవాదా. తే ఏవమాహంసు – ‘అత్థి సబ్బసో ఆరుప్పా’తి. తం కిం మఞ్ఞథ, గహపతయో, ననుమే సమణబ్రాహ్మణా అఞ్ఞమఞ్ఞస్స ఉజువిపచ్చనీకవాదా’’తి? ‘‘ఏవం, భన్తే’’. ‘‘తత్ర , గహపతయో, విఞ్ఞూ పురిసో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – యే ఖో తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి సబ్బసో ఆరుప్పా’తి, ఇదం మే అదిట్ఠం; యేపి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘అత్థి సబ్బసో ఆరుప్పా’తి, ఇదం మే అవిదితం. అహఞ్చేవ 25 ఖో పన అజానన్తో అపస్సన్తో ఏకంసేన ఆదాయ వోహరేయ్యం – ఇదమేవ సచ్చం, మోఘమఞ్ఞన్తి, న మేతం అస్స పతిరూపం. యే ఖో తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి సబ్బసో ఆరుప్పా’తి, సచే తేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం, ఠానమేతం విజ్జతి – యే తే దేవా రూపినో మనోమయా, అపణ్ణకం మే తత్రూపపత్తి భవిస్సతి. యే పన తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘అత్థి సబ్బసో ఆరుప్పా’తి, సచే తేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం, ఠానమేతం విజ్జతి – యే తే దేవా అరూపినో సఞ్ఞామయా, అపణ్ణకం మే తత్రూపపత్తి భవిస్సతి. దిస్సన్తి ఖో పన రూపాధికరణం 26 దణ్డాదాన-సత్థాదాన-కలహ-విగ్గహ-వివాద-తువంతువం-పేసుఞ్ఞ-ముసావాదా. ‘నత్థి ఖో పనేతం సబ్బసో అరూపే’’’తి. సో ఇతి పటిసఙ్ఖాయ రూపానంయేవ నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిపన్నో హోతి.

    103. ‘‘Santi, gahapatayo, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi sabbaso āruppā’ti. Tesaṃyeva kho, gahapatayo, samaṇabrāhmaṇānaṃ eke samaṇabrāhmaṇā ujuvipaccanīkavādā. Te evamāhaṃsu – ‘atthi sabbaso āruppā’ti. Taṃ kiṃ maññatha, gahapatayo, nanume samaṇabrāhmaṇā aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Tatra , gahapatayo, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi sabbaso āruppā’ti, idaṃ me adiṭṭhaṃ; yepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘atthi sabbaso āruppā’ti, idaṃ me aviditaṃ. Ahañceva 27 kho pana ajānanto apassanto ekaṃsena ādāya vohareyyaṃ – idameva saccaṃ, moghamaññanti, na metaṃ assa patirūpaṃ. Ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi sabbaso āruppā’ti, sace tesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ, ṭhānametaṃ vijjati – ye te devā rūpino manomayā, apaṇṇakaṃ me tatrūpapatti bhavissati. Ye pana te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘atthi sabbaso āruppā’ti, sace tesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ, ṭhānametaṃ vijjati – ye te devā arūpino saññāmayā, apaṇṇakaṃ me tatrūpapatti bhavissati. Dissanti kho pana rūpādhikaraṇaṃ 28 daṇḍādāna-satthādāna-kalaha-viggaha-vivāda-tuvaṃtuvaṃ-pesuñña-musāvādā. ‘Natthi kho panetaṃ sabbaso arūpe’’’ti. So iti paṭisaṅkhāya rūpānaṃyeva nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.

    ౧౦౪. ‘‘సన్తి, గహపతయో, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి సబ్బసో భవనిరోధో’తి. తేసంయేవ ఖో, గహపతయో, సమణబ్రాహ్మణానం ఏకే సమణబ్రాహ్మణా ఉజువిపచ్చనీకవాదా. తే ఏవమాహంసు – ‘అత్థి సబ్బసో భవనిరోధో’తి. తం కిం మఞ్ఞథ, గహపతయో, ననుమే సమణబ్రాహ్మణా అఞ్ఞమఞ్ఞస్స ఉజువిపచ్చనీకవాదా’’తి? ‘‘ఏవం, భన్తే’’. ‘‘తత్ర, గహపతయో, విఞ్ఞూ పురిసో ఇతి పటిసఞ్చిక్ఖతి – యే ఖో తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి సబ్బసో భవనిరోధో’తి, ఇదం మే అదిట్ఠం; యేపి తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘అత్థి సబ్బసో భవనిరోధో’తి, ఇదం మే అవిదితం. అహఞ్చేవ ఖో పన అజానన్తో అపస్సన్తో ఏకంసేన ఆదాయ వోహరేయ్యం – ఇదమేవ సచ్చం, మోఘమఞ్ఞన్తి, న మేతం అస్స పతిరూపం. యే ఖో తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి సబ్బసో భవనిరోధో’తి, సచే తేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం, ఠానమేతం విజ్జతి – యే తే దేవా అరూపినో సఞ్ఞామయా అపణ్ణకం మే తత్రూపపత్తి భవిస్సతి. యే పన తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘అత్థి సబ్బసో భవనిరోధో’తి, సచే తేసం భవతం సమణబ్రాహ్మణానం సచ్చం వచనం, ఠానమేతం విజ్జతి – యం దిట్ఠేవ ధమ్మే పరినిబ్బాయిస్సామి . యే ఖో తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘నత్థి సబ్బసో భవనిరోధో’తి, తేసమయం దిట్ఠి సారాగాయ 29 సన్తికే, సంయోగాయ సన్తికే, అభినన్దనాయ సన్తికే, అజ్ఝోసానాయ సన్తికే, ఉపాదానాయ సన్తికే. యే పన తే భోన్తో సమణబ్రాహ్మణా ఏవంవాదినో ఏవందిట్ఠినో – ‘అత్థి సబ్బసో భవనిరోధో’తి, తేసమయం దిట్ఠి అసారాగాయ సన్తికే, అసంయోగాయ సన్తికే, అనభినన్దనాయ సన్తికే, అనజ్ఝోసానాయ సన్తికే, అనుపాదానాయ సన్తికే’’’తి. సో ఇతి పటిసఙ్ఖాయ భవానంయేవ నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిపన్నో హోతి.

    104. ‘‘Santi, gahapatayo, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi sabbaso bhavanirodho’ti. Tesaṃyeva kho, gahapatayo, samaṇabrāhmaṇānaṃ eke samaṇabrāhmaṇā ujuvipaccanīkavādā. Te evamāhaṃsu – ‘atthi sabbaso bhavanirodho’ti. Taṃ kiṃ maññatha, gahapatayo, nanume samaṇabrāhmaṇā aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Tatra, gahapatayo, viññū puriso iti paṭisañcikkhati – ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi sabbaso bhavanirodho’ti, idaṃ me adiṭṭhaṃ; yepi te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘atthi sabbaso bhavanirodho’ti, idaṃ me aviditaṃ. Ahañceva kho pana ajānanto apassanto ekaṃsena ādāya vohareyyaṃ – idameva saccaṃ, moghamaññanti, na metaṃ assa patirūpaṃ. Ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi sabbaso bhavanirodho’ti, sace tesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ, ṭhānametaṃ vijjati – ye te devā arūpino saññāmayā apaṇṇakaṃ me tatrūpapatti bhavissati. Ye pana te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘atthi sabbaso bhavanirodho’ti, sace tesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ vacanaṃ, ṭhānametaṃ vijjati – yaṃ diṭṭheva dhamme parinibbāyissāmi . Ye kho te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘natthi sabbaso bhavanirodho’ti, tesamayaṃ diṭṭhi sārāgāya 30 santike, saṃyogāya santike, abhinandanāya santike, ajjhosānāya santike, upādānāya santike. Ye pana te bhonto samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘atthi sabbaso bhavanirodho’ti, tesamayaṃ diṭṭhi asārāgāya santike, asaṃyogāya santike, anabhinandanāya santike, anajjhosānāya santike, anupādānāya santike’’’ti. So iti paṭisaṅkhāya bhavānaṃyeva nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti.

    ౧౦౫. ‘‘చత్తారోమే, గహపతయో, పుగ్గలా సన్తో సంవిజ్జమానా లోకస్మిం. కతమే చత్తారో? ఇధ, గహపతయో, ఏకచ్చో పుగ్గలో అత్తన్తపో హోతి అత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో. ఇధ, గహపతయో, ఏకచ్చో పుగ్గలో పరన్తపో హోతి పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో. ఇధ, గహపతయో, ఏకచ్చో పుగ్గలో అత్తన్తపో చ హోతి అత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో పరన్తపో చ పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో. ఇధ, గహపతయో, ఏకచ్చో పుగ్గలో నేవత్తన్తపో హోతి నాత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో న పరన్తపో న పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో; సో అనత్తన్తపో అపరన్తపో దిట్ఠేవ ధమ్మే నిచ్ఛాతో నిబ్బుతో సీతీభూతో సుఖప్పటిసంవేదీ బ్రహ్మభూతేన అత్తనా విహరతి.

    105. ‘‘Cattārome, gahapatayo, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idha, gahapatayo, ekacco puggalo attantapo hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto. Idha, gahapatayo, ekacco puggalo parantapo hoti paraparitāpanānuyogamanuyutto. Idha, gahapatayo, ekacco puggalo attantapo ca hoti attaparitāpanānuyogamanuyutto parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto. Idha, gahapatayo, ekacco puggalo nevattantapo hoti nāttaparitāpanānuyogamanuyutto na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto; so anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati.

    ౧౦౬. ‘‘కతమో చ, గహపతయో, పుగ్గలో అత్తన్తపో అత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో ? ఇధ, గహపతయో, ఏకచ్చో పుగ్గలో అచేలకో హోతి ముత్తాచారో హత్థాపలేఖనో…పే॰… 31 ఇతి ఏవరూపం అనేకవిహితం కాయస్స ఆతాపనపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో విహరతి. అయం వుచ్చతి, గహపతయో, పుగ్గలో అత్తన్తపో అత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో.

    106. ‘‘Katamo ca, gahapatayo, puggalo attantapo attaparitāpanānuyogamanuyutto ? Idha, gahapatayo, ekacco puggalo acelako hoti muttācāro hatthāpalekhano…pe… 32 iti evarūpaṃ anekavihitaṃ kāyassa ātāpanaparitāpanānuyogamanuyutto viharati. Ayaṃ vuccati, gahapatayo, puggalo attantapo attaparitāpanānuyogamanuyutto.

    ‘‘కతమో చ, గహపతయో, పుగ్గలో పరన్తపో పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో? ఇధ, గహపతయో, ఏకచ్చో పుగ్గలో ఓరబ్భికో హోతి సూకరికో…పే॰… యే వా పనఞ్ఞేపి కేచి కురూరకమ్మన్తా. అయం వుచ్చతి, గహపతయో, పుగ్గలో పరన్తపో పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో.

    ‘‘Katamo ca, gahapatayo, puggalo parantapo paraparitāpanānuyogamanuyutto? Idha, gahapatayo, ekacco puggalo orabbhiko hoti sūkariko…pe… ye vā panaññepi keci kurūrakammantā. Ayaṃ vuccati, gahapatayo, puggalo parantapo paraparitāpanānuyogamanuyutto.

    ‘‘కతమో చ, గహపతయో, పుగ్గలో అత్తన్తపో చ అత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో పరన్తపో చ పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో? ఇధ, గహపతయో, ఏకచ్చో పుగ్గలో రాజా వా హోతి ఖత్తియో ముద్ధావసిత్తో…పే॰… తేపి దణ్డతజ్జితా భయతజ్జితా అస్సుముఖా రుదమానా పరికమ్మాని కరోన్తి. అయం వుచ్చతి, గహపతయో, పుగ్గలో అత్తన్తపో చ అత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో పరన్తపో చ పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో.

    ‘‘Katamo ca, gahapatayo, puggalo attantapo ca attaparitāpanānuyogamanuyutto parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto? Idha, gahapatayo, ekacco puggalo rājā vā hoti khattiyo muddhāvasitto…pe… tepi daṇḍatajjitā bhayatajjitā assumukhā rudamānā parikammāni karonti. Ayaṃ vuccati, gahapatayo, puggalo attantapo ca attaparitāpanānuyogamanuyutto parantapo ca paraparitāpanānuyogamanuyutto.

    ‘‘కతమో చ, గహపతయో, పుగ్గలో నేవత్తన్తపో నాత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో న పరన్తపో న పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో; సో అనత్తన్తపో అపరన్తపో దిట్ఠేవ ధమ్మే నిచ్ఛాతో నిబ్బుతో సీతీభూతో సుఖప్పటిసంవేదీ బ్రహ్మభూతేన అత్తనా విహరతి? ఇధ, గహపతయో, తథాగతో లోకే ఉప్పజ్జతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో…పే॰… సో ఇమే పఞ్చ నీవరణే పహాయ చేతసో ఉపక్కిలేసే పఞ్ఞాయ దుబ్బలీకరణే వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి.

    ‘‘Katamo ca, gahapatayo, puggalo nevattantapo nāttaparitāpanānuyogamanuyutto na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto; so anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharati? Idha, gahapatayo, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho…pe… so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.

    ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి. సో అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి సేయ్యథిదం – ఏకమ్పి జాతిం ద్వేపి జాతియో…పే॰… ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి. సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే సత్తానం చుతూపపాతఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి. సో దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సతి చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే, సుగతే దుగ్గతే…పే॰… యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానాతి. సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే ఆసవానం ఖయఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి. సో ‘ఇదం దుక్ఖ’న్తి యథాభూతం పజానాతి…పే॰… ‘అయం ఆసవనిరోధగామినీ పటిపదా’తి యథాభూతం పజానాతి. తస్స ఏవం జానతో ఏవం పస్సతో కామాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి, భవాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి, అవిజ్జాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి. విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం హోతి. ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానాతి. అయం వుచ్చతి, గహపతయో, పుగ్గలో నేవత్తన్తపో నాత్తపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో న పరన్తపో న పరపరితాపనానుయోగమనుయుత్తో; సో అనత్తన్తపో అపరన్తపో దిట్ఠేవ ధమ్మే నిచ్ఛాతో నిబ్బుతో సీతీభూతో సుఖప్పటిసంవేదీ బ్రహ్మభూతేన అత్తనా విహరతీ’’తి.

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate…pe… yathākammūpage satte pajānāti. So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Ayaṃ vuccati, gahapatayo, puggalo nevattantapo nāttaparitāpanānuyogamanuyutto na parantapo na paraparitāpanānuyogamanuyutto; so anattantapo aparantapo diṭṭheva dhamme nicchāto nibbuto sītībhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharatī’’ti.

    ఏవం వుత్తే, సాలేయ్యకా బ్రాహ్మణగహపతికా భగవన్తం ఏతదవోచుం – ‘‘అభిక్కన్తం, భో గోతమ, అభిక్కన్తం, భో గోతమ! సేయ్యథాపి, భో గోతమ, నిక్కుజ్జితం వా ఉక్కుజ్జేయ్య, పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య, అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య ‘చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీ’తి; ఏవమేవం భోతా గోతమేన అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏతే మయం భవన్తం గోతమం సరణం గచ్ఛామ ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకే నో భవం గోతమో ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గతే’’తి.

    Evaṃ vutte, sāleyyakā brāhmaṇagahapatikā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Ete mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gate’’ti.

    అపణ్ణకసుత్తం నిట్ఠితం దసమం.

    Apaṇṇakasuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.

    గహపతివగ్గో నిట్ఠితో పఠమో.

    Gahapativaggo niṭṭhito paṭhamo.

    తస్సుద్దానం –

    Tassuddānaṃ –

    కన్దరనాగరసేఖవతో చ, పోతలియో పున జీవకభచ్చో;

    Kandaranāgarasekhavato ca, potaliyo puna jīvakabhacco;

    ఉపాలిదమథో కుక్కురఅభయో, బహువేదనీయాపణ్ణకతో దసమో.

    Upālidamatho kukkuraabhayo, bahuvedanīyāpaṇṇakato dasamo.







    Footnotes:
    1. సుకటదుక్కటానం (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    2. సమగ్గతా (క॰)
    3. sukaṭadukkaṭānaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    4. samaggatā (ka.)
    5. యదిదం (క॰)
    6. అభినిబ్బజ్జేత్వా (స్యా॰ కం॰), అభినిబ్బిజ్జిత్వా (క॰)
    7. యదిదం (క॰)
    8. పఞ్ఞాపేతి (క॰)
    9. అస్సద్ధమ్మపఞ్ఞత్తి (క॰)
    10. ఏవం’సి’మే’ (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    11. yadidaṃ (ka.)
    12. abhinibbajjetvā (syā. kaṃ.), abhinibbijjitvā (ka.)
    13. yadidaṃ (ka.)
    14. paññāpeti (ka.)
    15. assaddhammapaññatti (ka.)
    16. evaṃ’si’me’ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    17. పాణమతిమాపయతో (సీ॰ పీ॰), పాణమతిపాతాపయతో (స్యా॰ కం॰), పాణమతిపాపయతో (క॰)
    18. సచ్చవాచేన (క॰)
    19. pāṇamatimāpayato (sī. pī.), pāṇamatipātāpayato (syā. kaṃ.), pāṇamatipāpayato (ka.)
    20. saccavācena (ka.)
    21. విరియం (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    22. అత్థి పురిసపరక్కమో, సబ్బే సత్తా… సవసా సబలా సవీరియా (స్యా॰ కం॰ క॰)
    23. viriyaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    24. atthi purisaparakkamo, sabbe sattā… savasā sabalā savīriyā (syā. kaṃ. ka.)
    25. అహఞ్చే (?)
    26. రూపకారణా (క॰)
    27. ahañce (?)
    28. rūpakāraṇā (ka.)
    29. సరాగాయ (స్యా॰ కం॰)
    30. sarāgāya (syā. kaṃ.)
    31. విత్థారో మ॰ ని॰ ౨.౬-౭ కన్దరకసుత్తే
    32. vitthāro ma. ni. 2.6-7 kandarakasutte



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౧౦. అపణ్ణకసుత్తవణ్ణనా • 10. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౧౦. అపణ్ణకసుత్తవణ్ణనా • 10. Apaṇṇakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact