| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઇતિવુત્તક-અટ્ઠકથા • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
૧૧. આપાયિકસુત્તવણ્ણના
11. Āpāyikasuttavaṇṇanā
૪૮. એકાદસમે આપાયિકાતિ અપાયે નિબ્બત્તિસ્સન્તીતિ આપાયિકા. તત્થાપિ નિરયે નિબ્બત્તિસ્સન્તીતિ નેરયિકા. ઇદમપ્પહાયાતિ ઇદં ઇદાનિ વક્ખમાનં દુવિધં પાપસમાચારં અપ્પજહિત્વા, તથાપટિપત્તિતથાપગ્ગહણવસેન પવત્તં વાચં ચિત્તં દિટ્ઠિઞ્ચ અપ્પટિનિસ્સજ્જિત્વાતિ અત્થો. અબ્રહ્મચારીતિ બ્રહ્મસેટ્ઠં ચરતીતિ બ્રહ્મચારી, બ્રહ્મા વા સેટ્ઠો આચારો એતસ્સ અત્થીતિ બ્રહ્મચારી, ન બ્રહ્મચારીતિ અબ્રહ્મચારી, બ્રહ્મચારિપટિરૂપકો દુસ્સીલોતિ અત્થો. બ્રહ્મચારિપટિઞ્ઞોતિ ‘‘બ્રહ્મચારી અહ’’ન્તિ એવંપટિઞ્ઞો. પરિપુણ્ણન્તિ અખણ્ડાદિભાવેન અવિકલં. પરિસુદ્ધન્તિ ઉપક્કિલેસાભાવેન પરિસુદ્ધં. અમૂલકેનાતિ દિટ્ઠાદિમૂલવિરહિતેન, દિટ્ઠં સુતં પરિસઙ્કિતન્તિ ઇમેહિ ચોદનામૂલેહિ વજ્જિતેન. અબ્રહ્મચરિયેન અસેટ્ઠચરિયેન. અનુદ્ધંસેતીતિ ‘‘પરિસુદ્ધો અય’’ન્તિ જાનન્તોવ પારાજિકવત્થુના ધંસેતિ પધંસેતિ, ચોદેતિ અક્કોસતિ વા.
48. Ekādasame āpāyikāti apāye nibbattissantīti āpāyikā. Tatthāpi niraye nibbattissantīti nerayikā. Idamappahāyāti idaṃ idāni vakkhamānaṃ duvidhaṃ pāpasamācāraṃ appajahitvā, tathāpaṭipattitathāpaggahaṇavasena pavattaṃ vācaṃ cittaṃ diṭṭhiñca appaṭinissajjitvāti attho. Abrahmacārīti brahmaseṭṭhaṃ caratīti brahmacārī, brahmā vā seṭṭho ācāro etassa atthīti brahmacārī, na brahmacārīti abrahmacārī, brahmacāripaṭirūpako dussīloti attho. Brahmacāripaṭiññoti ‘‘brahmacārī aha’’nti evaṃpaṭiñño. Paripuṇṇanti akhaṇḍādibhāvena avikalaṃ. Parisuddhanti upakkilesābhāvena parisuddhaṃ. Amūlakenāti diṭṭhādimūlavirahitena, diṭṭhaṃ sutaṃ parisaṅkitanti imehi codanāmūlehi vajjitena. Abrahmacariyena aseṭṭhacariyena. Anuddhaṃsetīti ‘‘parisuddho aya’’nti jānantova pārājikavatthunā dhaṃseti padhaṃseti, codeti akkosati vā.
ગાથાસુ અભૂતવાદીતિ પરસ્સ દોસં અદિસ્વાવ અભૂતેન તુચ્છેન મુસાવાદં કત્વા પરં અબ્ભાચિક્ખન્તો. કત્વાતિ યો વા પન પાપકમ્મં કત્વા ‘‘નાહં એતં કરોમી’’તિ આહ. ઉભોપિ તે પેચ્ચ સમા ભવન્તીતિ તે ઉભોપિ જના ઇતો પરલોકં ગન્ત્વા નિરયં ઉપગમનતો ગતિયા સમાના ભવન્તિ. તત્થ ગતિયેવ નેસં પરિચ્છિન્ના, ન પન આયુ. બહુઞ્હિ પાપં કત્વા ચિરં નિરયે પચ્ચતિ, પરિત્તં કત્વા અપ્પમત્તકમેવ કાલં. યસ્મા પન તેસં ઉભિન્નમ્પિ કમ્મં લામકમેવ. તેન વુત્તં ‘‘નિહીનકમ્મા મનુજા પરત્થા’’તિ. ‘‘પરત્થા’’તિ પન પદસ્સ પુરતો ‘‘પેચ્ચા’’તિ પદેન સમ્બન્ધો – પરત્થ પેચ્ચ ઇતો ગન્ત્વા તે નિહીનકમ્મા સમા ભવન્તીતિ.
Gāthāsu abhūtavādīti parassa dosaṃ adisvāva abhūtena tucchena musāvādaṃ katvā paraṃ abbhācikkhanto. Katvāti yo vā pana pāpakammaṃ katvā ‘‘nāhaṃ etaṃ karomī’’ti āha. Ubhopi te pecca samā bhavantīti te ubhopi janā ito paralokaṃ gantvā nirayaṃ upagamanato gatiyā samānā bhavanti. Tattha gatiyeva nesaṃ paricchinnā, na pana āyu. Bahuñhi pāpaṃ katvā ciraṃ niraye paccati, parittaṃ katvā appamattakameva kālaṃ. Yasmā pana tesaṃ ubhinnampi kammaṃ lāmakameva. Tena vuttaṃ ‘‘nihīnakammā manujā paratthā’’ti. ‘‘Paratthā’’ti pana padassa purato ‘‘peccā’’ti padena sambandho – parattha pecca ito gantvā te nihīnakammā samā bhavantīti.
એવં ભગવા અભૂતબ્ભક્ખાનવસેન ભૂતદોસપટિચ્છાદનવસેન ચ પવત્તસ્સ મુસાવાદસ્સ વિપાકં દસ્સેત્વા ઇદાનિ તસ્મિં ઠાને નિસિન્નાનં બહૂનં પાપભિક્ખૂનં દુચ્ચરિતકમ્મસ્સ વિપાકદસ્સનેન સંવેજનત્થં દ્વે ગાથા અભાસિ. તત્થ કાસાવકણ્ઠાતિ કસાવરસપીતત્તા કાસાવેન વત્થેન પલિવેઠિતકણ્ઠા. પાપધમ્માતિ લામકધમ્મા. અસઞ્ઞતાતિ કાયાદીહિ સઞ્ઞમરહિતા. પાપાતિ તથારૂપા પાપપુગ્ગલા, પાપેહિ કમ્મેહિ ઉપપજ્જિત્વા ‘‘તસ્સ કાયોપિ આદિત્તો સમ્પજ્જલિતો સજોતિભૂતો, સઙ્ઘાટિપિ આદિત્તા’’તિઆદિના (સં॰ નિ॰ ૨.૨૧૮-૨૧૯; પારા॰ ૨૩૦) લક્ખણસંયુત્તે વુત્તનયેન મહાદુક્ખં અનુભવન્તિયેવ.
Evaṃ bhagavā abhūtabbhakkhānavasena bhūtadosapaṭicchādanavasena ca pavattassa musāvādassa vipākaṃ dassetvā idāni tasmiṃ ṭhāne nisinnānaṃ bahūnaṃ pāpabhikkhūnaṃ duccaritakammassa vipākadassanena saṃvejanatthaṃ dve gāthā abhāsi. Tattha kāsāvakaṇṭhāti kasāvarasapītattā kāsāvena vatthena paliveṭhitakaṇṭhā. Pāpadhammāti lāmakadhammā. Asaññatāti kāyādīhi saññamarahitā. Pāpāti tathārūpā pāpapuggalā, pāpehi kammehi upapajjitvā ‘‘tassa kāyopi āditto sampajjalito sajotibhūto, saṅghāṭipi ādittā’’tiādinā (saṃ. ni. 2.218-219; pārā. 230) lakkhaṇasaṃyutte vuttanayena mahādukkhaṃ anubhavantiyeva.
તતિયગાથાય અયં સઙ્ખેપત્થો – યઞ્ચે ભુઞ્જેય્ય દુસ્સીલો નિસ્સીલપુગ્ગલો કાયાદીહિ અસઞ્ઞતો રટ્ઠવાસીહિ સદ્ધાય દિન્નં યં રટ્ઠપિણ્ડં ‘‘સમણોમ્હી’’તિ પટિજાનન્તો ગહેત્વા ભુઞ્જેય્ય, તતો આદિત્તો અગ્ગિવણ્ણો અયોગુળોવ ભુત્તો સેય્યો સુન્દરતરો. કિંકારણા? તપ્પચ્ચયા હિસ્સ એકોવ અત્તભાવો ઝાયેય્ય, દુસ્સીલો પન હુત્વા સદ્ધાદેય્યં ભુઞ્જિત્વા અનેકાનિપિ જાતિસતાનિ નિરયે ઉપ્પજ્જેય્યાતિ.
Tatiyagāthāya ayaṃ saṅkhepattho – yañce bhuñjeyya dussīlo nissīlapuggalo kāyādīhi asaññato raṭṭhavāsīhi saddhāya dinnaṃ yaṃ raṭṭhapiṇḍaṃ ‘‘samaṇomhī’’ti paṭijānanto gahetvā bhuñjeyya, tato āditto aggivaṇṇo ayoguḷova bhutto seyyo sundarataro. Kiṃkāraṇā? Tappaccayā hissa ekova attabhāvo jhāyeyya, dussīlo pana hutvā saddhādeyyaṃ bhuñjitvā anekānipi jātisatāni niraye uppajjeyyāti.
એકાદસમસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Ekādasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / ઇતિવુત્તકપાળિ • Itivuttakapāḷi / ૧૧. આપાયિકસુત્તં • 11. Āpāyikasuttaṃ
