Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
૪. પવારણક્ખન્ધકં
4. Pavāraṇakkhandhakaṃ
અફાસુકવિહારકથાવણ્ણના
Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā
૨૦૯. પવારણક્ખન્ધકે આદિતો લાપો આલાપો, વચનપટિવચનવસેન સમં લાપો સલ્લાપો. પિણ્ડાય પટિક્કમેય્યાતિ ગામે પિણ્ડાય ચરિત્વા પચ્ચાગચ્છેય્ય. અવક્કારપાતિં ધોવિત્વા ઉપટ્ઠાપેય્યાતિ અતિરેકપિણ્ડપાતં અપનેત્વા ઠપનત્થાય એકં સમુગ્ગપાતિં ધોવિત્વા ઠપેય્ય. સમુગ્ગપાતિ નામ સમુગ્ગપુટસદિસા પાતિ. અપ્પહરિતેતિ અપરૂળ્હહરિતે, યસ્મિં ઠાને પિણ્ડપાતજ્ઝોત્થરણેન વિનસ્સનધમ્માનિ તિણાનિ નત્થિ, તસ્મિન્તિ અત્થો. તેન નિત્તિણઞ્ચ મહાતિણગહનઞ્ચ યત્થ સકટેનપિ છડ્ડિતે પિણ્ડપાતે તિણાનિ ન વિનસ્સન્તિ, તઞ્ચ ઠાનં પરિગ્ગહિતં હોતિ. ભૂતગામસિક્ખાપદસ્સ હિ અવિકોપનત્થમેતં વુત્તં. અપ્પાણકેતિ નિપ્પાણકે, પિણ્ડપાતજ્ઝોત્થરણેન મરિતબ્બપાણકરહિતે વા મહાઉદકક્ખન્ધે. પરિત્તોદકે એવ હિ ભત્તપક્ખેપેન આલુળિતે સુખુમપાણકા મરન્તિ, ન મહાતળાકાદીસૂતિ. પાણકાનુરક્ખણત્થઞ્હિ એતં વુત્તં. ઓપિલાપેય્યાતિ નિમુજ્જાપેય્ય.
209. Pavāraṇakkhandhake ādito lāpo ālāpo, vacanapaṭivacanavasena samaṃ lāpo sallāpo. Piṇḍāya paṭikkameyyāti gāme piṇḍāya caritvā paccāgaccheyya. Avakkārapātiṃ dhovitvā upaṭṭhāpeyyāti atirekapiṇḍapātaṃ apanetvā ṭhapanatthāya ekaṃ samuggapātiṃ dhovitvā ṭhapeyya. Samuggapāti nāma samuggapuṭasadisā pāti. Appahariteti aparūḷhaharite, yasmiṃ ṭhāne piṇḍapātajjhottharaṇena vinassanadhammāni tiṇāni natthi, tasminti attho. Tena nittiṇañca mahātiṇagahanañca yattha sakaṭenapi chaḍḍite piṇḍapāte tiṇāni na vinassanti, tañca ṭhānaṃ pariggahitaṃ hoti. Bhūtagāmasikkhāpadassa hi avikopanatthametaṃ vuttaṃ. Appāṇaketi nippāṇake, piṇḍapātajjhottharaṇena maritabbapāṇakarahite vā mahāudakakkhandhe. Parittodake eva hi bhattapakkhepena āluḷite sukhumapāṇakā maranti, na mahātaḷākādīsūti. Pāṇakānurakkhaṇatthañhi etaṃ vuttaṃ. Opilāpeyyāti nimujjāpeyya.
વચ્ચઘટન્તિ આચમનકુમ્ભી. રિત્તન્તિ રિત્તકં. તુચ્છન્તિ તસ્સેવ વેવચનં. અવિસય્હન્તિ ઉક્ખિપિતું અસક્કુણેય્યં અતિભારિકં. હત્થવિકારેનાતિ હત્થસઞ્ઞાય. હત્થેહિ ઉક્ખિપનં હત્થવિલઙ્ઘનં. તેનાહ ‘‘હત્થુક્ખેપકેના’’તિ. અથ વા વિલઙ્ઘેતિ દેસન્તરં પાપેતિ એતેનાતિ વિલઙ્ઘકો, હત્થો એવ વિલઙ્ઘકો હત્થવિલઙ્ઘકો, તેન હત્થવિલઙ્ઘકેન, અઞ્ઞમઞ્ઞં સંસિબ્બિતહત્થેનાતિ વુત્તં હોતિ. દ્વે હિ જના હત્થેન હત્થં સંસિબ્બેત્વા દ્વીસુ હત્થેસુ ઠપેત્વા ઉટ્ઠપેન્તા હત્થવિલઙ્ઘકેન ઉટ્ઠપેન્તિ નામ. તિત્થિયસમાદાનન્તિ તિત્થિયેહિ સમાદાતબ્બં.
Vaccaghaṭanti ācamanakumbhī. Rittanti rittakaṃ. Tucchanti tasseva vevacanaṃ. Avisayhanti ukkhipituṃ asakkuṇeyyaṃ atibhārikaṃ. Hatthavikārenāti hatthasaññāya. Hatthehi ukkhipanaṃ hatthavilaṅghanaṃ. Tenāha ‘‘hatthukkhepakenā’’ti. Atha vā vilaṅgheti desantaraṃ pāpeti etenāti vilaṅghako, hattho eva vilaṅghako hatthavilaṅghako, tena hatthavilaṅghakena, aññamaññaṃ saṃsibbitahatthenāti vuttaṃ hoti. Dve hi janā hatthena hatthaṃ saṃsibbetvā dvīsu hatthesu ṭhapetvā uṭṭhapentā hatthavilaṅghakena uṭṭhapenti nāma. Titthiyasamādānanti titthiyehi samādātabbaṃ.
અફાસુકવિહારકથાવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Aphāsukavihārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi / ૧૨૦. અફાસુકવિહારો • 120. Aphāsukavihāro
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / અફાસુકવિહારકથા • Aphāsukavihārakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / અફાસુવિહારકથાદિવણ્ણના • Aphāsuvihārakathādivaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૨૦. અફાસુકવિહારકથા • 120. Aphāsukavihārakathā