Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya |
౯. అరణవిభఙ్గసుత్తం
9. Araṇavibhaṅgasuttaṃ
౩౨౩. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తత్ర ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి ‘‘భిక్ఖవో’’తి. ‘‘భదన్తే’’తి తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ – ‘‘అరణవిభఙ్గం వో, భిక్ఖవే, దేసేస్సామి. తం సుణాథ, సాధుకం మనసి కరోథ; భాసిస్సామీ’’తి. ‘‘ఏవం, భన్తే’’తి ఖో తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ –
323. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘araṇavibhaṅgaṃ vo, bhikkhave, desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘న కామసుఖమనుయుఞ్జేయ్య హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, న చ అత్తకిలమథానుయోగమనుయుఞ్జేయ్య దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహితం. ఏతే ఖో, భిక్ఖవే 1, ఉభో అన్తే అనుపగమ్మ మజ్ఝిమా పటిపదా తథాగతేన అభిసమ్బుద్ధా, చక్ఖుకరణీ ఞాణకరణీ ఉపసమాయ అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతి. ఉస్సాదనఞ్చ జఞ్ఞా, అపసాదనఞ్చ జఞ్ఞా; ఉస్సాదనఞ్చ ఞత్వా అపసాదనఞ్చ ఞత్వా నేవుస్సాదేయ్య, న అపసాదేయ్య 2, ధమ్మమేవ దేసేయ్య. సుఖవినిచ్ఛయం జఞ్ఞా; సుఖవినిచ్ఛయం ఞత్వా అజ్ఝత్తం సుఖమనుయుఞ్జేయ్య. రహోవాదం న భాసేయ్య, సమ్ముఖా న ఖీణం 3 భణే. అతరమానోవ భాసేయ్య, నో తరమానో. జనపదనిరుత్తిం నాభినివేసేయ్య, సమఞ్ఞం నాతిధావేయ్యాతి – అయముద్దేసో అరణవిభఙ్గస్స.
‘‘Na kāmasukhamanuyuñjeyya hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, na ca attakilamathānuyogamanuyuñjeyya dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ. Ete kho, bhikkhave 4, ubho ante anupagamma majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Ussādanañca jaññā, apasādanañca jaññā; ussādanañca ñatvā apasādanañca ñatvā nevussādeyya, na apasādeyya 5, dhammameva deseyya. Sukhavinicchayaṃ jaññā; sukhavinicchayaṃ ñatvā ajjhattaṃ sukhamanuyuñjeyya. Rahovādaṃ na bhāseyya, sammukhā na khīṇaṃ 6 bhaṇe. Ataramānova bhāseyya, no taramāno. Janapadaniruttiṃ nābhiniveseyya, samaññaṃ nātidhāveyyāti – ayamuddeso araṇavibhaṅgassa.
౩౨౪. ‘‘‘న కామసుఖమనుయుఞ్జేయ్య హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, న చ అత్తకిలమథానుయోగమనుయుఞ్జేయ్య దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహిత’న్తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం; కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? యో కామపటిసన్ధిసుఖినో సోమనస్సానుయోగో హీనో గమ్మో పోథుజ్జనికో అనరియో అనత్థసంహితో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. యో కామపటిసన్ధిసుఖినో సోమనస్సానుయోగం అననుయోగో హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. యో అత్తకిలమథానుయోగో దుక్ఖో అనరియో అనత్థసంహితో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. యో అత్తకిలమథానుయోగం అననుయోగో దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహితం, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. ‘న కామసుఖమనుయుఞ్జేయ్య హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, న చ అత్తకిలమథానుయోగం అనుయుఞ్జేయ్య దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహిత’న్తి – ఇతి యం తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
324. ‘‘‘Na kāmasukhamanuyuñjeyya hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, na ca attakilamathānuyogamanuyuñjeyya dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhita’nti – iti kho panetaṃ vuttaṃ; kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Yo kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogo hīno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaṃhito, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Yo kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ ananuyogo hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Yo attakilamathānuyogo dukkho anariyo anatthasaṃhito, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Yo attakilamathānuyogaṃ ananuyogo dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. ‘Na kāmasukhamanuyuñjeyya hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, na ca attakilamathānuyogaṃ anuyuñjeyya dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhita’nti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౨౫. ‘‘‘ఏతే ఖో ఉభో అన్తే అనుపగమ్మ మజ్ఝిమా పటిపదా తథాగతేన అభిసమ్బుద్ధా, చక్ఖుకరణీ ఞాణకరణీ ఉపసమాయ అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతీ’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? అయమేవ అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో, సేయ్యథిదం – సమ్మాదిట్ఠి , సమ్మాసఙ్కప్పో, సమ్మావాచా, సమ్మాకమ్మన్తో, సమ్మాఆజీవో, సమ్మావాయామో, సమ్మాసతి, సమ్మాసమాధి. ‘ఏతే ఖో ఉభో అన్తే అనుపగమ్మ మజ్ఝిమా పటిపదా తథాగతేన అభిసమ్బుద్ధా, చక్ఖుకరణీ ఞాణకరణీ ఉపసమాయ అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతీ’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
325. ‘‘‘Ete kho ubho ante anupagamma majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattatī’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi , sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo, sammāsati, sammāsamādhi. ‘Ete kho ubho ante anupagamma majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattatī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౨౬. ‘‘‘ఉస్సాదనఞ్చ జఞ్ఞా, అపసాదనఞ్చ జఞ్ఞా; ఉస్సాదనఞ్చ ఞత్వా అపసాదనఞ్చ ఞత్వా నేవుస్సాదేయ్య, న అపసాదేయ్య, ధమ్మమేవ దేసేయ్యా’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? కథఞ్చ, భిక్ఖవే, ఉస్సాదనా చ హోతి అపసాదనా చ, నో చ ధమ్మదేసనా? ‘యే కామపటిసన్ధిసుఖినో సోమనస్సానుయోగం అనుయుత్తా హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, సబ్బే తే సదుక్ఖా సఉపఘాతా సఉపాయాసా సపరిళాహా మిచ్ఛాపటిపన్నా’తి – ఇతి వదం 7 ఇత్థేకే అపసాదేతి.
326. ‘‘‘Ussādanañca jaññā, apasādanañca jaññā; ussādanañca ñatvā apasādanañca ñatvā nevussādeyya, na apasādeyya, dhammameva deseyyā’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Kathañca, bhikkhave, ussādanā ca hoti apasādanā ca, no ca dhammadesanā? ‘Ye kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ anuyuttā hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, sabbe te sadukkhā saupaghātā saupāyāsā sapariḷāhā micchāpaṭipannā’ti – iti vadaṃ 8 ittheke apasādeti.
‘‘‘యే కామపటిసన్ధిసుఖినో సోమనస్సానుయోగం అననుయుత్తా హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, సబ్బే తే అదుక్ఖా అనుపఘాతా అనుపాయాసా అపరిళాహా సమ్మాపటిపన్నా’తి – ఇతి వదం ఇత్థేకే ఉస్సాదేతి.
‘‘‘Ye kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ ananuyuttā hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, sabbe te adukkhā anupaghātā anupāyāsā apariḷāhā sammāpaṭipannā’ti – iti vadaṃ ittheke ussādeti.
‘‘‘యే అత్తకిలమథానుయోగం అనుయుత్తా దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహితం, సబ్బే తే సదుక్ఖా సఉపఘాతా సఉపాయాసా సపరిళాహా మిచ్ఛాపటిపన్నా’తి – ఇతి వదం ఇత్థేకే అపసాదేతి.
‘‘‘Ye attakilamathānuyogaṃ anuyuttā dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, sabbe te sadukkhā saupaghātā saupāyāsā sapariḷāhā micchāpaṭipannā’ti – iti vadaṃ ittheke apasādeti.
‘‘‘యే అత్తకిలమథానుయోగం అననుయుత్తా దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహితం, సబ్బే తే అదుక్ఖా అనుపఘాతా అనుపాయాసా అపరిళాహా సమ్మాపటిపన్నా’తి – ఇతి వదం ఇత్థేకే ఉస్సాదేతి.
‘‘‘Ye attakilamathānuyogaṃ ananuyuttā dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, sabbe te adukkhā anupaghātā anupāyāsā apariḷāhā sammāpaṭipannā’ti – iti vadaṃ ittheke ussādeti.
‘‘‘యేసం కేసఞ్చి భవసంయోజనం అప్పహీనం, సబ్బే తే సదుక్ఖా సఉపఘాతా సఉపాయాసా సపరిళాహా మిచ్ఛాపటిపన్నా’తి – ఇతి వదం ఇత్థేకే అపసాదేతి.
‘‘‘Yesaṃ kesañci bhavasaṃyojanaṃ appahīnaṃ, sabbe te sadukkhā saupaghātā saupāyāsā sapariḷāhā micchāpaṭipannā’ti – iti vadaṃ ittheke apasādeti.
‘‘‘యేసం కేసఞ్చి భవసంయోజనం పహీనం, సబ్బే తే అదుక్ఖా అనుపఘాతా అనుపాయాసా అపరిళాహా సమ్మాపటిపన్నా’తి – ఇతి వదం ఇత్థేకే ఉస్సాదేతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, ఉస్సాదనా చ హోతి అపసాదనా చ, నో చ ధమ్మదేసనా.
‘‘‘Yesaṃ kesañci bhavasaṃyojanaṃ pahīnaṃ, sabbe te adukkhā anupaghātā anupāyāsā apariḷāhā sammāpaṭipannā’ti – iti vadaṃ ittheke ussādeti. Evaṃ kho, bhikkhave, ussādanā ca hoti apasādanā ca, no ca dhammadesanā.
౩౨౭. ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, నేవుస్సాదనా హోతి న అపసాదనా, ధమ్మదేసనా చ 9? ‘యే కామపటిసన్ధిసుఖినో సోమనస్సానుయోగం అనుయుత్తా హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, సబ్బే తే సదుక్ఖా సఉపఘాతా సఉపాయాసా సపరిళాహా మిచ్ఛాపటిపన్నా’తి – న ఏవమాహ. ‘అనుయోగో చ ఖో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా’తి – ఇతి వదం ధమ్మమేవ దేసేతి.
327. ‘‘Kathañca, bhikkhave, nevussādanā hoti na apasādanā, dhammadesanā ca 10? ‘Ye kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ anuyuttā hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, sabbe te sadukkhā saupaghātā saupāyāsā sapariḷāhā micchāpaṭipannā’ti – na evamāha. ‘Anuyogo ca kho, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā’ti – iti vadaṃ dhammameva deseti.
‘‘‘యే కామపటిసన్ధిసుఖినో సోమనస్సానుయోగం అననుయుత్తా హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, సబ్బే తే అదుక్ఖా అనుపఘాతా అనుపాయాసా అపరిళాహా సమ్మాపటిపన్నా’తి – న ఏవమాహ. ‘అననుయోగో చ ఖో, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా’తి – ఇతి వదం ధమ్మమేవ దేసేతి.
‘‘‘Ye kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ ananuyuttā hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, sabbe te adukkhā anupaghātā anupāyāsā apariḷāhā sammāpaṭipannā’ti – na evamāha. ‘Ananuyogo ca kho, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā’ti – iti vadaṃ dhammameva deseti.
‘‘‘యే అత్తకిలమథానుయోగం అనుయుత్తా దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహితం, సబ్బే తే సదుక్ఖా సఉపఘాతా సఉపాయాసా సపరిళాహా మిచ్ఛాపటిపన్నా’తి – న ఏవమాహ. ‘అనుయోగో చ ఖో , సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా’తి – ఇతి వదం ధమ్మమేవ దేసేతి.
‘‘‘Ye attakilamathānuyogaṃ anuyuttā dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, sabbe te sadukkhā saupaghātā saupāyāsā sapariḷāhā micchāpaṭipannā’ti – na evamāha. ‘Anuyogo ca kho , sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā’ti – iti vadaṃ dhammameva deseti.
‘‘‘యే అత్తకిలమథానుయోగం అననుయుత్తా దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహితం, సబ్బే తే అదుక్ఖా అనుపఘాతా అనుపాయాసా అపరిళాహా సమ్మాపటిపన్నా’తి – న ఏవమాహ. ‘అననుయోగో చ ఖో, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా’తి – ఇతి వదం ధమ్మమేవ దేసేతి.
‘‘‘Ye attakilamathānuyogaṃ ananuyuttā dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, sabbe te adukkhā anupaghātā anupāyāsā apariḷāhā sammāpaṭipannā’ti – na evamāha. ‘Ananuyogo ca kho, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā’ti – iti vadaṃ dhammameva deseti.
‘‘‘యేసం కేసఞ్చి భవసంయోజనం అప్పహీనం, సబ్బే తే సదుక్ఖా సఉపఘాతా సఉపాయాసా సపరిళాహా మిచ్ఛాపటిపన్నా’తి – న ఏవమాహ . ‘భవసంయోజనే చ ఖో అప్పహీనే భవోపి అప్పహీనో హోతీ’తి – ఇతి వదం ధమ్మమేవ దేసేతి.
‘‘‘Yesaṃ kesañci bhavasaṃyojanaṃ appahīnaṃ, sabbe te sadukkhā saupaghātā saupāyāsā sapariḷāhā micchāpaṭipannā’ti – na evamāha . ‘Bhavasaṃyojane ca kho appahīne bhavopi appahīno hotī’ti – iti vadaṃ dhammameva deseti.
‘‘‘యేసం కేసఞ్చి భవసంయోజనం పహీనం, సబ్బే తే అదుక్ఖా అనుపఘాతా అనుపాయాసా అపరిళాహా సమ్మాపటిపన్నా’తి – న ఏవమాహ. ‘భవసంయోజనే చ ఖో పహీనే భవోపి పహీనో హోతీ’తి – ఇతి వదం ధమ్మమేవ దేసేతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, నేవుస్సాదనా హోతి న అపసాదనా, ధమ్మదేసనా చ. ‘ఉస్సాదనఞ్చ జఞ్ఞా, అపసాదనఞ్చ జఞ్ఞా; ఉస్సాదనఞ్చ ఞత్వా అపసాదనఞ్చ ఞత్వా నేవుస్సాదేయ్య, న అపసాదేయ్య, ధమ్మమేవ దేసేయ్యా’తి – ఇతి యం తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
‘‘‘Yesaṃ kesañci bhavasaṃyojanaṃ pahīnaṃ, sabbe te adukkhā anupaghātā anupāyāsā apariḷāhā sammāpaṭipannā’ti – na evamāha. ‘Bhavasaṃyojane ca kho pahīne bhavopi pahīno hotī’ti – iti vadaṃ dhammameva deseti. Evaṃ kho, bhikkhave, nevussādanā hoti na apasādanā, dhammadesanā ca. ‘Ussādanañca jaññā, apasādanañca jaññā; ussādanañca ñatvā apasādanañca ñatvā nevussādeyya, na apasādeyya, dhammameva deseyyā’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౨౮. ‘‘‘సుఖవినిచ్ఛయం జఞ్ఞా; సుఖవినిచ్ఛయం ఞత్వా అజ్ఝత్తం సుఖమనుయుఞ్జేయ్యా’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? పఞ్చిమే, భిక్ఖవే, కామగుణా. కతమే పఞ్చ? చక్ఖువిఞ్ఞేయ్యా రూపా ఇట్ఠా కన్తా మనాపా పియరూపా కామూపసంహితా రజనీయా, సోతవిఞ్ఞేయ్యా సద్దా… ఘానవిఞ్ఞేయ్యా గన్ధా… జివ్హావిఞ్ఞేయ్యా రసా… కాయవిఞ్ఞేయ్యా ఫోట్ఠబ్బా ఇట్ఠా కన్తా మనాపా పియరూపా కామూపసంహితా రజనీయా – ఇమే ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చ కామగుణా. యం ఖో, భిక్ఖవే, ఇమే పఞ్చ కామగుణే పటిచ్చ ఉప్పజ్జతి సుఖం సోమనస్సం ఇదం వుచ్చతి కామసుఖం మీళ్హసుఖం పుథుజ్జనసుఖం అనరియసుఖం. ‘న ఆసేవితబ్బం, న భావేతబ్బం, న బహులీకాతబ్బం, భాయితబ్బం ఏతస్స సుఖస్సా’తి – వదామి. ఇధ , భిక్ఖవే, భిక్ఖు వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. పీతియా చ విరాగా ఉపేక్ఖకో చ విహరతి…పే॰… తతియం ఝానం… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఇదం వుచ్చతి నేక్ఖమ్మసుఖం పవివేకసుఖం ఉపసమసుఖం సమ్బోధిసుఖం. ‘ఆసేవితబ్బం, భావేతబ్బం, బహులీకాతబ్బం, న భాయితబ్బం ఏతస్స సుఖస్సా’తి – వదామి . ‘సుఖవినిచ్ఛయం జఞ్ఞా ; సుఖవినిచ్ఛయం ఞత్వా అజ్ఝత్తం సుఖమనుయుఞ్జేయ్యా’తి – ఇతి యం తం వుత్తం ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
328. ‘‘‘Sukhavinicchayaṃ jaññā; sukhavinicchayaṃ ñatvā ajjhattaṃ sukhamanuyuñjeyyā’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā. Yaṃ kho, bhikkhave, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ idaṃ vuccati kāmasukhaṃ mīḷhasukhaṃ puthujjanasukhaṃ anariyasukhaṃ. ‘Na āsevitabbaṃ, na bhāvetabbaṃ, na bahulīkātabbaṃ, bhāyitabbaṃ etassa sukhassā’ti – vadāmi. Idha , bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati…pe… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ vuccati nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ. ‘Āsevitabbaṃ, bhāvetabbaṃ, bahulīkātabbaṃ, na bhāyitabbaṃ etassa sukhassā’ti – vadāmi . ‘Sukhavinicchayaṃ jaññā ; sukhavinicchayaṃ ñatvā ajjhattaṃ sukhamanuyuñjeyyā’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౨౯. ‘‘‘రహోవాదం న భాసేయ్య, సమ్ముఖా న ఖీణం భణే’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? తత్ర, భిక్ఖవే, యం జఞ్ఞా రహోవాదం అభూతం అతచ్ఛం అనత్థసంహితం ససక్కం 11 తం రహోవాదం న భాసేయ్య. యమ్పి జఞ్ఞా రహోవాదం భూతం తచ్ఛం అనత్థసంహితం తస్సపి సిక్ఖేయ్య అవచనాయ. యఞ్చ ఖో జఞ్ఞా రహోవాదం భూతం తచ్ఛం అత్థసంహితం తత్ర కాలఞ్ఞూ అస్స తస్స రహోవాదస్స వచనాయ. తత్ర, భిక్ఖవే, యం జఞ్ఞా సమ్ముఖా ఖీణవాదం అభూతం అతచ్ఛం అనత్థసంహితం ససక్కం తం సమ్ముఖా ఖీణవాదం న భాసేయ్య. యమ్పి జఞ్ఞా సమ్ముఖా ఖీణవాదం భూతం తచ్ఛం అనత్థసంహితం తస్సపి సిక్ఖేయ్య అవచనాయ. యఞ్చ ఖో జఞ్ఞా సమ్ముఖా ఖీణవాదం భూతం తచ్ఛం అత్థసంహితం తత్ర కాలఞ్ఞూ అస్స తస్స సమ్ముఖా ఖీణవాదస్స వచనాయ. ‘రహోవాదం న భాసేయ్య, సమ్ముఖా న ఖీణం భణే’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
329. ‘‘‘Rahovādaṃ na bhāseyya, sammukhā na khīṇaṃ bhaṇe’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Tatra, bhikkhave, yaṃ jaññā rahovādaṃ abhūtaṃ atacchaṃ anatthasaṃhitaṃ sasakkaṃ 12 taṃ rahovādaṃ na bhāseyya. Yampi jaññā rahovādaṃ bhūtaṃ tacchaṃ anatthasaṃhitaṃ tassapi sikkheyya avacanāya. Yañca kho jaññā rahovādaṃ bhūtaṃ tacchaṃ atthasaṃhitaṃ tatra kālaññū assa tassa rahovādassa vacanāya. Tatra, bhikkhave, yaṃ jaññā sammukhā khīṇavādaṃ abhūtaṃ atacchaṃ anatthasaṃhitaṃ sasakkaṃ taṃ sammukhā khīṇavādaṃ na bhāseyya. Yampi jaññā sammukhā khīṇavādaṃ bhūtaṃ tacchaṃ anatthasaṃhitaṃ tassapi sikkheyya avacanāya. Yañca kho jaññā sammukhā khīṇavādaṃ bhūtaṃ tacchaṃ atthasaṃhitaṃ tatra kālaññū assa tassa sammukhā khīṇavādassa vacanāya. ‘Rahovādaṃ na bhāseyya, sammukhā na khīṇaṃ bhaṇe’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౩౦. ‘‘‘అతరమానోవ భాసేయ్య నో తరమానో’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? తత్ర, భిక్ఖవే, తరమానస్స భాసతో కాయోపి కిలమతి, చిత్తమ్పి ఉపహఞ్ఞతి 13, సరోపి ఉపహఞ్ఞతి 14, కణ్ఠోపి ఆతురీయతి, అవిసట్ఠమ్పి హోతి అవిఞ్ఞేయ్యం తరమానస్స భాసితం. తత్ర, భిక్ఖవే, అతరమానస్స భాసతో కాయోపి న కిలమతి, చిత్తమ్పి న ఉపహఞ్ఞతి, సరోపి న ఉపహఞ్ఞతి, కణ్ఠోపి న ఆతురీయతి, విసట్ఠమ్పి హోతి విఞ్ఞేయ్యం అతరమానస్స భాసితం. ‘అతరమానోవ భాసేయ్య, నో తరమానో’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
330. ‘‘‘Ataramānova bhāseyya no taramāno’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Tatra, bhikkhave, taramānassa bhāsato kāyopi kilamati, cittampi upahaññati 15, saropi upahaññati 16, kaṇṭhopi āturīyati, avisaṭṭhampi hoti aviññeyyaṃ taramānassa bhāsitaṃ. Tatra, bhikkhave, ataramānassa bhāsato kāyopi na kilamati, cittampi na upahaññati, saropi na upahaññati, kaṇṭhopi na āturīyati, visaṭṭhampi hoti viññeyyaṃ ataramānassa bhāsitaṃ. ‘Ataramānova bhāseyya, no taramāno’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౩౧. ‘‘‘జనపదనిరుత్తిం నాభినివేసేయ్య, సమఞ్ఞం నాతిధావేయ్యా’తి – ఇతి ఖో పనేతం వుత్తం. కిఞ్చేతం పటిచ్చ వుత్తం? కథఞ్చ, భిక్ఖవే, జనపదనిరుత్తియా చ అభినివేసో హోతి సమఞ్ఞాయ చ అతిసారో? ఇధ, భిక్ఖవే, తదేవేకచ్చేసు జనపదేసు ‘పాతీ’తి సఞ్జానన్తి, ‘పత్త’న్తి సఞ్జానన్తి , ‘విత్త’న్తి 17 సఞ్జానన్తి, ‘సరావ’న్తి సఞ్జానన్తి ‘ధారోప’న్తి 18 సఞ్జానన్తి, ‘పోణ’న్తి సఞ్జానన్తి, ‘పిసీలవ’న్తి 19 సఞ్జానన్తి. ఇతి యథా యథా నం తేసు తేసు జనపదేసు సఞ్జానన్తి తథా తథా థామసా పరామాసా 20 అభినివిస్స వోహరతి – ‘ఇదమేవ సచ్చం , మోఘమఞ్ఞ’న్తి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, జనపదనిరుత్తియా చ అభినివేసో హోతి సమఞ్ఞాయ చ అతిసారో.
331. ‘‘‘Janapadaniruttiṃ nābhiniveseyya, samaññaṃ nātidhāveyyā’ti – iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Kathañca, bhikkhave, janapadaniruttiyā ca abhiniveso hoti samaññāya ca atisāro? Idha, bhikkhave, tadevekaccesu janapadesu ‘pātī’ti sañjānanti, ‘patta’nti sañjānanti , ‘vitta’nti 21 sañjānanti, ‘sarāva’nti sañjānanti ‘dhāropa’nti 22 sañjānanti, ‘poṇa’nti sañjānanti, ‘pisīlava’nti 23 sañjānanti. Iti yathā yathā naṃ tesu tesu janapadesu sañjānanti tathā tathā thāmasā parāmāsā 24 abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ , moghamañña’nti. Evaṃ kho, bhikkhave, janapadaniruttiyā ca abhiniveso hoti samaññāya ca atisāro.
౩౩౨. ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, జనపదనిరుత్తియా చ అనభినివేసో హోతి సమఞ్ఞాయ చ అనతిసారో? ఇధ, భిక్ఖవే, తదేవేకచ్చేసు జనపదేసు ‘పాతీ’తి సఞ్జానన్తి, ‘పత్త’న్తి సఞ్జానన్తి, ‘విత్త’న్తి సఞ్జానన్తి, ‘సరావ’న్తి సఞ్జానన్తి, ‘ధారోప’న్తి సఞ్జానన్తి, ‘పోణ’న్తి సఞ్జానన్తి, ‘పిసీలవ’న్తి సఞ్జానన్తి. ఇతి యథా యథా నం తేసు తేసు జనపదేసు సఞ్జానన్తి ‘ఇదం కిర మే 25 ఆయస్మన్తో సన్ధాయ వోహరన్తీ’తి తథా తథా వోహరతి అపరామసం. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, జనపదనిరుత్తియా చ అనభినివేసో హోతి, సమఞ్ఞాయ చ అనతిసారో. ‘జనపదనిరుత్తిం నాభినివేసేయ్య సమఞ్ఞం నాతిధావేయ్యా’తి – ఇతి యం తం వుత్తం, ఇదమేతం పటిచ్చ వుత్తం.
332. ‘‘Kathañca, bhikkhave, janapadaniruttiyā ca anabhiniveso hoti samaññāya ca anatisāro? Idha, bhikkhave, tadevekaccesu janapadesu ‘pātī’ti sañjānanti, ‘patta’nti sañjānanti, ‘vitta’nti sañjānanti, ‘sarāva’nti sañjānanti, ‘dhāropa’nti sañjānanti, ‘poṇa’nti sañjānanti, ‘pisīlava’nti sañjānanti. Iti yathā yathā naṃ tesu tesu janapadesu sañjānanti ‘idaṃ kira me 26 āyasmanto sandhāya voharantī’ti tathā tathā voharati aparāmasaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, janapadaniruttiyā ca anabhiniveso hoti, samaññāya ca anatisāro. ‘Janapadaniruttiṃ nābhiniveseyya samaññaṃ nātidhāveyyā’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
౩౩౩. ‘‘తత్ర, భిక్ఖవే, యో కామపటిసన్ధిసుఖినో సోమనస్సానుయోగో హీనో గమ్మో పోథుజ్జనికో అనరియో అనత్థసంహితో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే, యో కామపటిసన్ధిసుఖినో సోమనస్సానుయోగం అననుయోగో హీనం గమ్మం పోథుజ్జనికం అనరియం అనత్థసంహితం, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
333. ‘‘Tatra, bhikkhave, yo kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogo hīno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaṃhito, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave, yo kāmapaṭisandhisukhino somanassānuyogaṃ ananuyogo hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo.
౩౩౪. ‘‘తత్ర, భిక్ఖవే, యో అత్తకిలమథానుయోగో దుక్ఖో అనరియో అనత్థసంహితో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే, యో అత్తకిలమథానుయోగం అననుయోగో దుక్ఖం అనరియం అనత్థసంహితం, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
334. ‘‘Tatra, bhikkhave, yo attakilamathānuyogo dukkho anariyo anatthasaṃhito, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave, yo attakilamathānuyogaṃ ananuyogo dukkhaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo.
౩౩౫. ‘‘తత్ర, భిక్ఖవే, యాయం మజ్ఝిమా పటిపదా తథాగతేన అభిసమ్బుద్ధా, చక్ఖుకరణీ ఞాణకరణీ ఉపసమాయ అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతి, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా . తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
335. ‘‘Tatra, bhikkhave, yāyaṃ majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā, cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā . Tasmā eso dhammo araṇo.
౩౩౬. ‘‘తత్ర , భిక్ఖవే, యాయం ఉస్సాదనా చ అపసాదనా చ నో చ ధమ్మదేసనా, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే, యాయం నేవుస్సాదనా చ న అపసాదనా చ ధమ్మదేసనా చ, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
336. ‘‘Tatra , bhikkhave, yāyaṃ ussādanā ca apasādanā ca no ca dhammadesanā, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave, yāyaṃ nevussādanā ca na apasādanā ca dhammadesanā ca, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo.
౩౩౭. ‘‘తత్ర, భిక్ఖవే, యమిదం కామసుఖం మీళ్హసుఖం పోథుజ్జనసుఖం అనరియసుఖం , సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే, యమిదం నేక్ఖమ్మసుఖం పవివేకసుఖం ఉపసమసుఖం సమ్బోధిసుఖం, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
337. ‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ kāmasukhaṃ mīḷhasukhaṃ pothujjanasukhaṃ anariyasukhaṃ , sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave, yamidaṃ nekkhammasukhaṃ pavivekasukhaṃ upasamasukhaṃ sambodhisukhaṃ, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo.
౩౩౮. ‘‘తత్ర, భిక్ఖవే, య్వాయం రహోవాదో అభూతో అతచ్ఛో అనత్థసంహితో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే, య్వాయం రహోవాదో భూతో తచ్ఛో అనత్థసంహితో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే, య్వాయం రహోవాదో భూతో తచ్ఛో అత్థసంహితో, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
338. ‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ rahovādo abhūto ataccho anatthasaṃhito, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ rahovādo bhūto taccho anatthasaṃhito, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ rahovādo bhūto taccho atthasaṃhito, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo.
౩౩౯. ‘‘తత్ర , భిక్ఖవే, య్వాయం సమ్ముఖా ఖీణవాదో అభూతో అతచ్ఛో అనత్థసంహితో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే, య్వాయం సమ్ముఖా ఖీణవాదో భూతో తచ్ఛో అనత్థసంహితో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే, య్వాయం సమ్ముఖా ఖీణవాదో భూతో తచ్ఛో అత్థసంహితో, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
339. ‘‘Tatra , bhikkhave, yvāyaṃ sammukhā khīṇavādo abhūto ataccho anatthasaṃhito, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ sammukhā khīṇavādo bhūto taccho anatthasaṃhito, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ sammukhā khīṇavādo bhūto taccho atthasaṃhito, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo.
౩౪౦. ‘‘తత్ర, భిక్ఖవే, యమిదం తరమానస్స భాసితం, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర, భిక్ఖవే , యమిదం అతరమానస్స భాసితం, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
340. ‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ taramānassa bhāsitaṃ, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra, bhikkhave , yamidaṃ ataramānassa bhāsitaṃ, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo.
౩౪౧. ‘‘తత్ర, భిక్ఖవే, య్వాయం జనపదనిరుత్తియా చ అభినివేసో సమఞ్ఞాయ చ అతిసారో, సదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో సఉపఘాతో సఉపాయాసో సపరిళాహో; మిచ్ఛాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో సరణో. తత్ర భిక్ఖవే, య్వాయం జనపదనిరుత్తియా చ అనభినివేసో సమఞ్ఞాయ చ అనతిసారో, అదుక్ఖో ఏసో ధమ్మో అనుపఘాతో అనుపాయాసో అపరిళాహో; సమ్మాపటిపదా. తస్మా ఏసో ధమ్మో అరణో.
341. ‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ janapadaniruttiyā ca abhiniveso samaññāya ca atisāro, sadukkho eso dhammo saupaghāto saupāyāso sapariḷāho; micchāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo saraṇo. Tatra bhikkhave, yvāyaṃ janapadaniruttiyā ca anabhiniveso samaññāya ca anatisāro, adukkho eso dhammo anupaghāto anupāyāso apariḷāho; sammāpaṭipadā. Tasmā eso dhammo araṇo.
‘‘తస్మాతిహ, భిక్ఖవే, ‘సరణఞ్చ ధమ్మం జానిస్సామ, అరణఞ్చ ధమ్మం జానిస్సామ; సరణఞ్చ ధమ్మం ఞత్వా అరణఞ్చ ధమ్మం ఞత్వా అరణపటిపదం పటిపజ్జిస్సామా’తి ఏవఞ్హి వో, భిక్ఖవే, సిక్ఖితబ్బం. సుభూతి చ పన, భిక్ఖవే, కులపుత్తో అరణపటిపదం పటిపన్నో’’తి.
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, ‘saraṇañca dhammaṃ jānissāma, araṇañca dhammaṃ jānissāma; saraṇañca dhammaṃ ñatvā araṇañca dhammaṃ ñatvā araṇapaṭipadaṃ paṭipajjissāmā’ti evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabbaṃ. Subhūti ca pana, bhikkhave, kulaputto araṇapaṭipadaṃ paṭipanno’’ti.
ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనా తే భిక్ఖూ భగవతో భాసితం అభినన్దున్తి.
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
అరణవిభఙ్గసుత్తం నిట్ఠితం నవమం.
Araṇavibhaṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౯. అరణవిభఙ్గసుత్తవణ్ణనా • 9. Araṇavibhaṅgasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౯. అరణవిభఙ్గసుత్తవణ్ణనా • 9. Araṇavibhaṅgasuttavaṇṇanā