| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
၃၃. အရဏဝိဟာရဉာဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ
33. Araṇavihārañāṇaniddesavaṇṇanā
၈၂. အရဏဝိဟာရဉာဏနိဒ္ဒေသေ အနိစ္စာနုပသ္သနာဒယော ဝုတ္တတ္ထာ။ သုညတော ဝိဟာရောတိ အနတ္တာနုပသ္သနာယ ဝုဋ္ဌိတသ္သ သုညတာကာရေနေဝ ပဝတ္တာ အရဟတ္တဖလသမာပတ္တိ။ အနိမိတ္တော ဝိဟာရောတိ အနိစ္စာနုပသ္သနာယ ဝုဋ္ဌိတသ္သ အနိမိတ္တာကာရေန ပဝတ္တာ အရဟတ္တဖလသမာပတ္တိ။ အပ္ပဏိဟိတော ဝိဟာရောတိ ဒုက္ခာနုပသ္သနာယ ဝုဋ္ဌိတသ္သ အပ္ပဏိဟိတာကာရေန ပဝတ္တာ အရဟတ္တဖလသမာပတ္တိ။ သုညတေ အဓိမုတ္တတာတိ သုညတေ ဖလသမာပတ္တိယာ ပုဗ္ဗဘာဂပညာဝသေန အဓိမုတ္တတာ။ သေသဒ္ဝယေပိ ဧသေဝ နယော။ ပဌမံ ဈာနန္တိအာဒီဟိ အရဟတ္တဖလသမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇိတုကာမသ္သ ဝိပသ္သနာယ အာရမ္မဏဘူတာ ဈာနသမာပတ္တိယော ဝုတ္တာ။ အရဟတောယေဝ ဟိ ဝိပသ္သနာဖလသမာပတ္တိပဏီတာဓိမုတ္တိဈာနသမာပတ္တိယော သဗ္ဗကိလေသာနံ ပဟီနတ္တာ ‘‘အရဏဝိဟာရော’’တိ ဝတ္တုံ အရဟန္တိ။
82. Araṇavihārañāṇaniddese aniccānupassanādayo vuttatthā. Suññato vihāroti anattānupassanāya vuṭṭhitassa suññatākāreneva pavattā arahattaphalasamāpatti. Animitto vihāroti aniccānupassanāya vuṭṭhitassa animittākārena pavattā arahattaphalasamāpatti. Appaṇihitovihāroti dukkhānupassanāya vuṭṭhitassa appaṇihitākārena pavattā arahattaphalasamāpatti. Suññate adhimuttatāti suññate phalasamāpattiyā pubbabhāgapaññāvasena adhimuttatā. Sesadvayepi eseva nayo. Paṭhamaṃ jhānantiādīhi arahattaphalasamāpattiṃ samāpajjitukāmassa vipassanāya ārammaṇabhūtā jhānasamāpattiyo vuttā. Arahatoyeva hi vipassanāphalasamāpattipaṇītādhimuttijhānasamāpattiyo sabbakilesānaṃ pahīnattā ‘‘araṇavihāro’’ti vattuṃ arahanti.
ပဌမေန ဈာနေန နီဝရဏေ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရောတိ ပဌမဇ္ဈာနသမင္ဂီ ပဌမေန ဈာနေန နီဝရဏေ ဟရတီတိ တံ ပဌမံ ဈာနံ အရဏဝိဟာရောတိ အတ္ထော။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော။ အရဟတော နီဝရဏာဘာဝေပိ နီဝရဏဝိပက္ခတ္တာ ပဌမသ္သ ဈာနသ္သ နီဝရဏေ ဟရတီတိ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ ဝိပသ္သနာဖလသမာပတ္တိပဏီတာဓိမုတ္တိဝသေန တိဓာ အရဏဝိဟာရဉာဏံ ဥဒ္ဒိသိတ္ဝာ ကသ္မာ ဈာနသမာပတ္တိယောဝ အရဏဝိဟာရောတိ နိဒ္ဒိဋ္ဌာတိ စေ? ဥဒ္ဒေသဝသေနေဝ တာသံ တိသ္သန္နံ အရဏဝိဟာရတာယ သိဒ္ဓတ္တာ။ ဖလသမာပတ္တိဝိပသ္သနာယ ပန ဘူမိဘူတာနံ ဈာနသမာပတ္တီနံ အရဏဝိဟာရတာ အဝုတ္တေ န သိဇ္ဈတိ, တသ္မာ အသိဒ္ဓမေဝ သာဓေတုံ ‘‘ပဌမံ ဈာနံ အရဏဝိဟာရော’’တိအာဒိ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တာသဉ္ဟိ အရဏဝိဟာရတာ ဥဒ္ဒေသဝသေန အသိဒ္ဓာပိ နိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တတ္တာ သိဒ္ဓာတိ။ တေသံ ဝာ ယောဇိတနယေနေဝ ‘‘အနိစ္စာနုပသ္သနာ နိစ္စသညံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော, ဒုက္ခာနုပသ္သနာ သုခသညံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော, အနတ္တာနုပသ္သနာ အတ္တသညံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော, သုညတော ဝိဟာရော အသုညတံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော, အနိမိတ္တော ဝိဟာရော နိမိတ္တံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော, အပ္ပဏိဟိတော ဝိဟာရော ပဏိဓိံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော, သုညတာဓိမုတ္တတာ အသုညတာဓိမုတ္တိံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော, အနိမိတ္တာဓိမုတ္တတာ နိမိတ္တာဓိမုတ္တိံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော, အပ္ပဏိဟိတာဓိမုတ္တတာ ပဏိဟိတာဓိမုတ္တိံ ဟရတီတိ အရဏဝိဟာရော’’တိ ယောဇေတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗံ။
Paṭhamena jhānena nīvaraṇe haratīti araṇavihāroti paṭhamajjhānasamaṅgī paṭhamena jhānena nīvaraṇe haratīti taṃ paṭhamaṃ jhānaṃ araṇavihāroti attho. Sesesupi eseva nayo. Arahato nīvaraṇābhāvepi nīvaraṇavipakkhattā paṭhamassa jhānassa nīvaraṇe haratīti vuttanti veditabbaṃ. Vipassanāphalasamāpattipaṇītādhimuttivasena tidhā araṇavihārañāṇaṃ uddisitvā kasmā jhānasamāpattiyova araṇavihāroti niddiṭṭhāti ce? Uddesavaseneva tāsaṃ tissannaṃ araṇavihāratāya siddhattā. Phalasamāpattivipassanāya pana bhūmibhūtānaṃ jhānasamāpattīnaṃ araṇavihāratā avutte na sijjhati, tasmā asiddhameva sādhetuṃ ‘‘paṭhamaṃ jhānaṃ araṇavihāro’’tiādi vuttanti veditabbaṃ. Tāsañhi araṇavihāratā uddesavasena asiddhāpi niddese vuttattā siddhāti. Tesaṃ vā yojitanayeneva ‘‘aniccānupassanā niccasaññaṃ haratīti araṇavihāro, dukkhānupassanā sukhasaññaṃ haratīti araṇavihāro, anattānupassanā attasaññaṃ haratīti araṇavihāro, suññato vihāro asuññataṃ haratīti araṇavihāro, animitto vihāro nimittaṃ haratīti araṇavihāro, appaṇihito vihāro paṇidhiṃ haratīti araṇavihāro, suññatādhimuttatā asuññatādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro, animittādhimuttatā nimittādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro, appaṇihitādhimuttatā paṇihitādhimuttiṃ haratīti araṇavihāro’’ti yojetvā gahetabbaṃ.
အရဏဝိဟာရဉာဏနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Araṇavihārañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ၃၃. အရဏဝိဟာရဉာဏနိဒ္ဒေသော • 33. Araṇavihārañāṇaniddeso
