| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೨. ಅರತಿಸುತ್ತಂ
2. Aratisuttaṃ
೨೧೦. ಏಕಂ ಸಮಯಂ…ಪೇ॰… ಆಯಸ್ಮಾ ವಙ್ಗೀಸೋ ಆಳವಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಅಗ್ಗಾಳವೇ ಚೇತಿಯೇ ಆಯಸ್ಮತಾ ನಿಗ್ರೋಧಕಪ್ಪೇನ ಉಪಜ್ಝಾಯೇನ ಸದ್ಧಿಂ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ನಿಗ್ರೋಧಕಪ್ಪೋ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ ವಿಹಾರಂ ಪವಿಸತಿ, ಸಾಯಂ ವಾ ನಿಕ್ಖಮತಿ ಅಪರಜ್ಜು ವಾ ಕಾಲೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮತೋ ವಙ್ಗೀಸಸ್ಸ ಅನಭಿರತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ ಹೋತಿ, ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ವಙ್ಗೀಸಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಲಾಭಾ ವತ ಮೇ, ನ ವತ ಮೇ ಲಾಭಾ; ದುಲ್ಲದ್ಧಂ ವತ ಮೇ, ನ ವತ ಮೇ ಸುಲದ್ಧಂ; ಯಸ್ಸ ಮೇ ಅನಭಿರತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಾ, ರಾಗೋ ಚಿತ್ತಂ ಅನುದ್ಧಂಸೇತಿ; ತಂ ಕುತೇತ್ಥ ಲಬ್ಭಾ, ಯಂ ಮೇ ಪರೋ ಅನಭಿರತಿಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ಅಭಿರತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಅತ್ತನಾವ ಅತ್ತನೋ ಅನಭಿರತಿಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ಅಭಿರತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ವಙ್ಗೀಸೋ ಅತ್ತನಾವ ಅತ್ತನೋ ಅನಭಿರತಿಂ ವಿನೋದೇತ್ವಾ ಅಭಿರತಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇತ್ವಾ ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿ –
210. Ekaṃ samayaṃ…pe… āyasmā vaṅgīso āḷaviyaṃ viharati aggāḷave cetiye āyasmatā nigrodhakappena upajjhāyena saddhiṃ. Tena kho pana samayena āyasmā nigrodhakappo pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto vihāraṃ pavisati, sāyaṃ vā nikkhamati aparajju vā kāle. Tena kho pana samayena āyasmato vaṅgīsassa anabhirati uppannā hoti, rāgo cittaṃ anuddhaṃseti. Atha kho āyasmato vaṅgīsassa etadahosi – ‘‘alābhā vata me, na vata me lābhā; dulladdhaṃ vata me, na vata me suladdhaṃ; yassa me anabhirati uppannā, rāgo cittaṃ anuddhaṃseti; taṃ kutettha labbhā, yaṃ me paro anabhiratiṃ vinodetvā abhiratiṃ uppādeyya. Yaṃnūnāhaṃ attanāva attano anabhiratiṃ vinodetvā abhiratiṃ uppādeyya’’nti. Atha kho āyasmā vaṅgīso attanāva attano anabhiratiṃ vinodetvā abhiratiṃ uppādetvā tāyaṃ velāyaṃ imā gāthāyo abhāsi –
‘‘ಅರತಿಞ್ಚ ರತಿಞ್ಚ ಪಹಾಯ, ಸಬ್ಬಸೋ ಗೇಹಸಿತಞ್ಚ ವಿತಕ್ಕಂ।
‘‘Aratiñca ratiñca pahāya, sabbaso gehasitañca vitakkaṃ;
ವನಥಂ ನ ಕರೇಯ್ಯ ಕುಹಿಞ್ಚಿ, ನಿಬ್ಬನಥೋ ಅರತೋ ಸ ಹಿ ಭಿಕ್ಖು 1॥
Vanathaṃ na kareyya kuhiñci, nibbanatho arato sa hi bhikkhu 2.
‘‘ಯಮಿಧ ಪಥವಿಞ್ಚ ವೇಹಾಸಂ, ರೂಪಗತಞ್ಚ ಜಗತೋಗಧಂ।
‘‘Yamidha pathaviñca vehāsaṃ, rūpagatañca jagatogadhaṃ;
ಕಿಞ್ಚಿ ಪರಿಜೀಯತಿ ಸಬ್ಬಮನಿಚ್ಚಂ, ಏವಂ ಸಮೇಚ್ಚ ಚರನ್ತಿ ಮುತತ್ತಾ॥
Kiñci parijīyati sabbamaniccaṃ, evaṃ samecca caranti mutattā.
‘‘ಉಪಧೀಸು ಜನಾ ಗಧಿತಾಸೇ 3, ದಿಟ್ಠಸುತೇ ಪಟಿಘೇ ಚ ಮುತೇ ಚ।
‘‘Upadhīsu janā gadhitāse 4, diṭṭhasute paṭighe ca mute ca;
ಏತ್ಥ ವಿನೋದಯ ಛನ್ದಮನೇಜೋ, ಯೋ ಏತ್ಥ ನ ಲಿಮ್ಪತಿ ತಂ ಮುನಿಮಾಹು॥
Ettha vinodaya chandamanejo, yo ettha na limpati taṃ munimāhu.
‘‘ಅಥ ಸಟ್ಠಿನಿಸ್ಸಿತಾ ಸವಿತಕ್ಕಾ, ಪುಥೂ ಜನತಾಯ ಅಧಮ್ಮಾ ನಿವಿಟ್ಠಾ।
‘‘Atha saṭṭhinissitā savitakkā, puthū janatāya adhammā niviṭṭhā;
ನ ಚ ವಗ್ಗಗತಸ್ಸ ಕುಹಿಞ್ಚಿ, ನೋ ಪನ ದುಟ್ಠುಲ್ಲಭಾಣೀ ಸ ಭಿಕ್ಖು॥
Na ca vaggagatassa kuhiñci, no pana duṭṭhullabhāṇī sa bhikkhu.
‘‘ದಬ್ಬೋ ಚಿರರತ್ತಸಮಾಹಿತೋ, ಅಕುಹಕೋ ನಿಪಕೋ ಅಪಿಹಾಲು।
‘‘Dabbo cirarattasamāhito, akuhako nipako apihālu;
ಸನ್ತಂ ಪದಂ ಅಜ್ಝಗಮಾ ಮುನಿ ಪಟಿಚ್ಚ, ಪರಿನಿಬ್ಬುತೋ ಕಙ್ಖತಿ ಕಾಲ’’ನ್ತ್ನ್ತ್ತಿ॥
Santaṃ padaṃ ajjhagamā muni paṭicca, parinibbuto kaṅkhati kāla’’ntntti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಅರತೀಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Aratīsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೨. ಅರತಿಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Aratisuttavaṇṇanā
