| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၆. အရိဋ္ဌသုတ္တံ
6. Ariṭṭhasuttaṃ
၉၈၂. သာဝတ္ထိနိဒာနံ။ တတ္ရ ခော ဘဂဝာ။ပေ.။ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဘာဝေထ နော တုမ္ဟေ ဘိက္ခဝေ, အာနာပာနသ္သတိ’’န္တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ အရိဋ္ဌော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဟံ ခော, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ အာနာပာနသ္သတိ’’န္တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တ္ဝံ, အရိဋ္ဌ, ဘာဝေသိ အာနာပာနသ္သတိ’’န္တိ? ‘‘အတီတေသု မေ, ဘန္တေ, ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော ပဟီနော, အနာဂတေသု မေ ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော ဝိဂတော, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓာ 1 စ မေ ဓမ္မေသု ပဋိဃသညာ သုပ္ပဋိဝိနီတာ။ သော 2 သတောဝ အသ္သသိသ္သာမိ, သတောဝ ပသ္သသိသ္သာမိ။ ဧဝံ ခ္ဝာဟံ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ အာနာပာနသ္သတိ’’န္တိ။
982. Sāvatthinidānaṃ. Tatra kho bhagavā…pe… etadavoca – ‘‘bhāvetha no tumhe bhikkhave, ānāpānassati’’nti? Evaṃ vutte āyasmā ariṭṭho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, bhāvemi ānāpānassati’’nti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, ariṭṭha, bhāvesi ānāpānassati’’nti? ‘‘Atītesu me, bhante, kāmesu kāmacchando pahīno, anāgatesu me kāmesu kāmacchando vigato, ajjhattabahiddhā 3 ca me dhammesu paṭighasaññā suppaṭivinītā. So 4 satova assasissāmi, satova passasissāmi. Evaṃ khvāhaṃ, bhante, bhāvemi ānāpānassati’’nti.
‘‘‘အတ္ထေသာ, အရိဋ္ဌ, အာနာပာနသ္သတိ, နေသာ နတ္ထီ’တိ ဝဒာမိ။ အပိ စ, အရိဋ္ဌ, ယထာ အာနာပာနသ္သတိ ဝိတ္ထာရေန ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ တံ သုဏာဟိ, သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ; ဘာသိသ္သာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော အာယသ္မာ အရိဋ္ဌော ဘဂဝတော ပစ္စသ္သောသိ။ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
‘‘‘Atthesā, ariṭṭha, ānāpānassati, nesā natthī’ti vadāmi. Api ca, ariṭṭha, yathā ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hoti taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ariṭṭho bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘ကထဉ္စ, အရိဋ္ဌ, အာနာပာနသ္သတိ ဝိတ္ထာရေန ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ? ဣဓ, အရိဋ္ဌ, ဘိက္ခု အရညဂတော ဝာ ရုက္ခမူလဂတော ဝာ သုညာဂာရဂတော ဝာ နိသီဒတိ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓာယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတ္ဝာ။ သော သတောဝ အသ္သသတိ, သတောဝ ပသ္သသတိ။ ဒီဃံ ဝာ အသ္သသန္တော ‘ဒီဃံ အသ္သသာမီ’တိ ပဇာနာတိ။ပေ.။ ‘ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ အသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘ပဋိနိသ္သဂ္ဂာနုပသ္သီ ပသ္သသိသ္သာမီ’တိ သိက္ခတိ။ ဧဝံ ခော, အရိဋ္ဌ, အာနာပာနသ္သတိ ဝိတ္ထာရေန ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတီ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
‘‘Kathañca, ariṭṭha, ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hoti? Idha, ariṭṭha, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So satova assasati, satova passasati. Dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati, ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati. Evaṃ kho, ariṭṭha, ānāpānassati vitthārena paripuṇṇā hotī’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၆. အရိဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Ariṭṭhasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၆. အရိဋ္ဌသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Ariṭṭhasuttavaṇṇanā
