Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ആസവക്ഖയഞാണകഥാ
Āsavakkhayañāṇakathā
൧൪. വിപസ്സനാപാദകന്തി വിപസ്സനായ പദട്ഠാനഭൂതം. വിപസ്സനാ ച തിവിധാ വിപസ്സകപുഗ്ഗലഭേദേന. മഹാബോധിസത്താനഞ്ഹി പച്ചേകബോധിസത്താനഞ്ച ചിന്താമയഞാണസംവദ്ധിതത്താ സയമ്ഭൂഞാണഭൂതാ, ഇതരേസം സുതമയഞാണസംവദ്ധിതത്താ പരോപദേസസമ്ഭൂതാ. സാ ‘‘ഠപേത്വാ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം അവസേസരൂപാരൂപജ്ഝാനാനം അഞ്ഞതരതോ വുട്ഠായാ’’തിആദിനാ അനേകധാ അരൂപമുഖവസേന ചതുധാതുവവത്ഥാനേ വുത്താനം തേസം തേസം ധാതുപരിഗ്ഗഹമുഖാനം അഞ്ഞതരമുഖവസേന അനേകധാവ വിസുദ്ധിമഗ്ഗേ നാനാനയതോ വിഭാവിതാ. മഹാബോധിസത്താനം പന ചതുവീസതികോടിസതസഹസ്സമുഖേന പഭേദഗമനതോ നാനാനയം സബ്ബഞ്ഞുതഞ്ഞാണസന്നിസ്സയസ്സ അരിയമഗ്ഗഞാണസ്സ അധിട്ഠാനഭൂതം പുബ്ബഭാഗഞാണഗബ്ഭം ഗണ്ഹാപേന്തം പരിപാകം ഗച്ഛന്തം പരമഗമ്ഭീരം സണ്ഹസുഖുമതരം അനഞ്ഞസാധാരണം വിപസ്സനാഞാണം ഹോതി. യം അട്ഠകഥാസു മഹാവജിരഞ്ഞാണന്തി വുച്ചതി. യസ്സ ച പവത്തിവിഭാഗേന ചതുവീസതികോടിസതസഹസ്സപഭേദസ്സ പാദകഭാവേന സമാപജ്ജിയമാനാ ചതുവീസതികോടിസതസഹസ്സസങ്ഖ്യാ ദേവസികം സത്ഥു വളഞ്ജനകസമാപത്തിയോ വുച്ചന്തി, സ്വായം ബുദ്ധാനം വിപസ്സനാചാരോ പരമത്ഥമഞ്ജുസായം വിസുദ്ധിമഗ്ഗവണ്ണനായം ഉദ്ദേസതോ ദസ്സിതോ, അത്ഥികേഹി തതോ ഗഹേതബ്ബോ.
14.Vipassanāpādakanti vipassanāya padaṭṭhānabhūtaṃ. Vipassanā ca tividhā vipassakapuggalabhedena. Mahābodhisattānañhi paccekabodhisattānañca cintāmayañāṇasaṃvaddhitattā sayambhūñāṇabhūtā, itaresaṃ sutamayañāṇasaṃvaddhitattā paropadesasambhūtā. Sā ‘‘ṭhapetvā nevasaññānāsaññāyatanaṃ avasesarūpārūpajjhānānaṃ aññatarato vuṭṭhāyā’’tiādinā anekadhā arūpamukhavasena catudhātuvavatthāne vuttānaṃ tesaṃ tesaṃ dhātupariggahamukhānaṃ aññataramukhavasena anekadhāva visuddhimagge nānānayato vibhāvitā. Mahābodhisattānaṃ pana catuvīsatikoṭisatasahassamukhena pabhedagamanato nānānayaṃ sabbaññutaññāṇasannissayassa ariyamaggañāṇassa adhiṭṭhānabhūtaṃ pubbabhāgañāṇagabbhaṃ gaṇhāpentaṃ paripākaṃ gacchantaṃ paramagambhīraṃ saṇhasukhumataraṃ anaññasādhāraṇaṃ vipassanāñāṇaṃ hoti. Yaṃ aṭṭhakathāsu mahāvajiraññāṇanti vuccati. Yassa ca pavattivibhāgena catuvīsatikoṭisatasahassapabhedassa pādakabhāvena samāpajjiyamānā catuvīsatikoṭisatasahassasaṅkhyā devasikaṃ satthu vaḷañjanakasamāpattiyo vuccanti, svāyaṃ buddhānaṃ vipassanācāro paramatthamañjusāyaṃ visuddhimaggavaṇṇanāyaṃ uddesato dassito, atthikehi tato gahetabbo.
ആസവാനം ഖേപനതോ സമുച്ഛിന്ദനതോ ആസവക്ഖയോ അരിയമഗ്ഗോ, ഉക്കട്ഠനിദ്ദേസവസേന അരഹത്തമഗ്ഗഗ്ഗഹണം. ആസവാനം ഖയേ ഞാണം ആസവക്ഖയഞാണന്തി ദസ്സേന്തോ ‘‘തത്ര ചേതം ഞാണ’’ന്തി വത്വാ ഖയേതി ച ആധാരേ ഭുമ്മം, ന വിസയേതി ദസ്സേന്തോ ‘‘തപ്പരിയാപന്നത്താ’’തി ആഹ. ഇദം ദുക്ഖന്തി ദുക്ഖസ്സ അരിയസച്ചസ്സ തദാ പച്ചക്ഖതോ ഗഹിതഭാവദസ്സനം. ഏത്തകം ദുക്ഖന്തി തസ്സ പരിച്ഛിജ്ജ ഗഹിതഭാവദസ്സനം. ന ഇതോ ഭിയ്യോതി അനവസേസേത്വാ ഗഹിതഭാവദസ്സനം. തേനാഹ ‘‘സബ്ബമ്പി ദുക്ഖസച്ച’’ന്തിആദി. സരസലക്ഖണപടിവേധേനാതി സഭാവസങ്ഖാതസ്സ ലക്ഖണസ്സ അസമ്മോഹതോ പടിവിജ്ഝനേന. അസമ്മോഹപടിവേധോതി ച യഥാ തസ്മിം ഞാണേ പവത്തേ പച്ഛാ ദുക്ഖസ്സ സരൂപാദിപരിച്ഛേദേ സമ്മോഹോ ന ഹോതി, തഥാ പവത്തി. തേനാഹ ‘‘യഥാഭൂതം അബ്ഭഞ്ഞാസി’’ന്തി. നിബ്ബത്തികന്തി നിപ്ഫാദേന്തം. യം ഠാനം പത്വാതി യം നിബ്ബാനം മഗ്ഗസ്സ ആരമ്മണപച്ചയട്ഠേന കാരണഭൂതം ആഗമ്മ. തദുഭയവതോ ഹി പുഗ്ഗലസ്സ പത്തി തദുഭയസ്സ പത്തീതി വുത്തം. പത്വാതി വാ പാപുണനഹേതു. അപ്പവത്തിന്തി അപ്പവത്തിനിമിത്തം. തേ വാ ന പവത്തന്തി ഏത്ഥാതി അപ്പവത്തി, നിബ്ബാനം. തസ്സാതി ദുക്ഖനിരോധസ്സ. സമ്പാപകന്തി സച്ഛികിരിയാവസേന സമ്മദേവ പാപകം.
Āsavānaṃ khepanato samucchindanato āsavakkhayo ariyamaggo, ukkaṭṭhaniddesavasena arahattamaggaggahaṇaṃ. Āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ āsavakkhayañāṇanti dassento ‘‘tatra cetaṃ ñāṇa’’nti vatvā khayeti ca ādhāre bhummaṃ, na visayeti dassento ‘‘tappariyāpannattā’’ti āha. Idaṃ dukkhanti dukkhassa ariyasaccassa tadā paccakkhato gahitabhāvadassanaṃ. Ettakaṃ dukkhanti tassa paricchijja gahitabhāvadassanaṃ. Na ito bhiyyoti anavasesetvā gahitabhāvadassanaṃ. Tenāha ‘‘sabbampi dukkhasacca’’ntiādi. Sarasalakkhaṇapaṭivedhenāti sabhāvasaṅkhātassa lakkhaṇassa asammohato paṭivijjhanena. Asammohapaṭivedhoti ca yathā tasmiṃ ñāṇe pavatte pacchā dukkhassa sarūpādiparicchede sammoho na hoti, tathā pavatti. Tenāha ‘‘yathābhūtaṃ abbhaññāsi’’nti. Nibbattikanti nipphādentaṃ. Yaṃ ṭhānaṃ patvāti yaṃ nibbānaṃ maggassa ārammaṇapaccayaṭṭhena kāraṇabhūtaṃ āgamma. Tadubhayavato hi puggalassa patti tadubhayassa pattīti vuttaṃ. Patvāti vā pāpuṇanahetu. Appavattinti appavattinimittaṃ. Te vā na pavattanti etthāti appavatti, nibbānaṃ. Tassāti dukkhanirodhassa. Sampāpakanti sacchikiriyāvasena sammadeva pāpakaṃ.
കിലേസവസേനാതി ആസവസങ്ഖാതകിലേസവസേന. യസ്മാ ആസവാനം ദുക്ഖസച്ചപരിയായോ, തപ്പരിയാപന്നത്താ, സേസസച്ചാനഞ്ച തംസമുദയാദിപരിയായോ അത്ഥി, തസ്മാ വുത്തം ‘‘പരിയായതോ’’തി. ദസ്സേന്തോ സച്ചാനീതി യോജനാ. ആസവാനംയേവ ചേത്ഥ ഗഹണം ‘‘ആസവാനം ഖയഞാണായാ’’തി ആരദ്ധത്താ. തഥാ ഹി ആസവവിമുത്തിസീസേനേവ സബ്ബസംകിലേസവിമുത്തി വുത്താ. ഇദം ദുക്ഖന്തി യഥാഭൂതം അബ്ഭഞ്ഞാസിന്തിആദിനാ മിസ്സകമഗ്ഗോ ഇധ കഥിതോതി ‘‘സഹ വിപസ്സനായ കോടിപ്പത്തം മഗ്ഗം കഥേതീ’’തി വുത്തം. ഏത്ഥ ച സച്ചപ്പടിവേധസ്സ തദാ അതീതകാലികത്താ ‘‘യഥാഭൂതം അബ്ഭഞ്ഞാസി’’ന്തി വത്വാപി അഭിസമയകാലേ തസ്സ പച്ചുപ്പന്നതം ഉപാദായ ‘‘ഏവം ജാനതോ ഏവം പസ്സതോ’’തി വത്തമാനകാലേന നിദ്ദേസോ കതോ. സോ ച കാമം മഗ്ഗക്ഖണതോ പരം യാവജ്ജതനാ അതീതകാലികോ ഏവ, സബ്ബപഠമം പനസ്സ അതീതകാലികത്തം ഫലക്ഖണേനേവ വേദിതബ്ബന്തി ആഹ ‘‘വിമുച്ചിത്ഥാതി ഇമിനാ ഫലക്ഖണം ദസ്സേതീ’’തി. ജാനതോ പസ്സതോതി വാ ഹേതുനിദ്ദേസോയം. ജാനനഹേതു ദസ്സനഹേതു കാമാസവാപി ചിത്തം വിമുച്ചിത്ഥാതി യോജനാ. ഭവാസവഗ്ഗഹണേനേവ ചേത്ഥ ഭവരാഗസ്സ വിയ ഭവദിട്ഠിയാപി സമവരോധോതി ദിട്ഠാസവസ്സപി സങ്ഗഹോ ദട്ഠബ്ബോ.
Kilesavasenāti āsavasaṅkhātakilesavasena. Yasmā āsavānaṃ dukkhasaccapariyāyo, tappariyāpannattā, sesasaccānañca taṃsamudayādipariyāyo atthi, tasmā vuttaṃ ‘‘pariyāyato’’ti. Dassento saccānīti yojanā. Āsavānaṃyeva cettha gahaṇaṃ ‘‘āsavānaṃ khayañāṇāyā’’ti āraddhattā. Tathā hi āsavavimuttisīseneva sabbasaṃkilesavimutti vuttā. Idaṃ dukkhanti yathābhūtaṃ abbhaññāsintiādinā missakamaggo idha kathitoti ‘‘saha vipassanāya koṭippattaṃ maggaṃ kathetī’’ti vuttaṃ. Ettha ca saccappaṭivedhassa tadā atītakālikattā ‘‘yathābhūtaṃ abbhaññāsi’’nti vatvāpi abhisamayakāle tassa paccuppannataṃ upādāya ‘‘evaṃ jānato evaṃ passato’’ti vattamānakālena niddeso kato. So ca kāmaṃ maggakkhaṇato paraṃ yāvajjatanā atītakāliko eva, sabbapaṭhamaṃ panassa atītakālikattaṃ phalakkhaṇeneva veditabbanti āha ‘‘vimuccitthāti iminā phalakkhaṇaṃ dassetī’’ti. Jānato passatoti vā hetuniddesoyaṃ. Jānanahetu dassanahetu kāmāsavāpi cittaṃ vimuccitthāti yojanā. Bhavāsavaggahaṇeneva cettha bhavarāgassa viya bhavadiṭṭhiyāpi samavarodhoti diṭṭhāsavassapi saṅgaho daṭṭhabbo.
യസ്മാ പഹീനകിലേസപച്ചവേക്ഖണേന വിജ്ജമാനസ്സപി കമ്മസ്സ ആയതിം അപ്പടിസന്ധികഭാവതോ ‘‘ഖീണാ ജാതീ’’തി ജാനാതി, യസ്മാ ച മഗ്ഗപച്ചവേക്ഖണാദീഹി വുസിതം ബ്രഹ്മചരിയന്തിആദിം പജാനാതി, തസ്മാ വുത്തം ‘‘ഖീണാ ജാതീതി ആദീഹി തസ്സ ഭൂമി’’ന്തി. തത്ഥ തസ്സാതി പച്ചവേക്ഖണഞാണസ്സ. ഭൂമിന്തി പവത്തിട്ഠാനം. യേനാധിപ്പായേന ‘‘കതമാ പനാ’’തിആദിനാ ചോദനാ കതാ, തം പകാസേത്വാ പരിഹാരം വത്തുകാമോ ആഹ ‘‘ന താവസ്സാ’’തിആദി. ന താവസ്സ അതീതാ ജാതി ഖീണാതി മഗ്ഗഭാവനായ ന ഖീണാതി അധിപ്പായോ. തത്ഥ കാരണമാഹ ‘‘പുബ്ബേവ ഖീണത്താ’’തി. ന അനാഗതാ അസ്സ ജാതി ഖീണാതി യോജനാ. ന അനാഗതാതി ച അനാഗതത്തസാമഞ്ഞം ഗഹേത്വാ ലേസേന വദതി. തേനാഹ ‘‘അനാഗതേ വായാമാഭാവതോ’’തി. വിജ്ജമാനേയേവ ഹി പയോഗോ സമ്ഭവതി, നാവിജ്ജമാനേതി അധിപ്പായോ. അനാഗതവിസേസോ പനേത്ഥ അധിപ്പേതോ, തസ്സ ച ഖേപനേ വായാമോപി ലബ്ഭതേവ. തേനാഹ ‘‘യാ പന മഗ്ഗസ്സാ’’തിആദി. ‘‘യാ പനാ’’തി ഹി ആദിനാ മഗ്ഗഭാവനായ അനാഗതജാതിയാ ഏവ ഹേതുവിനാസനദ്വാരേന ഖീണഭാവോ പകാസീയതി. ഏകചതുപഞ്ചവോകാരഭവേസൂതി ഭവത്തയഗ്ഗഹണം വുത്തനയേന അനവസേസതോ ജാതിയാ ഖീണഭാവദസ്സനത്ഥം. തന്തി യഥാവുത്തജാതിം. സോതി ഭഗവാ.
Yasmā pahīnakilesapaccavekkhaṇena vijjamānassapi kammassa āyatiṃ appaṭisandhikabhāvato ‘‘khīṇā jātī’’ti jānāti, yasmā ca maggapaccavekkhaṇādīhi vusitaṃ brahmacariyantiādiṃ pajānāti, tasmā vuttaṃ ‘‘khīṇā jātīti ādīhi tassa bhūmi’’nti. Tattha tassāti paccavekkhaṇañāṇassa. Bhūminti pavattiṭṭhānaṃ. Yenādhippāyena ‘‘katamā panā’’tiādinā codanā katā, taṃ pakāsetvā parihāraṃ vattukāmo āha ‘‘na tāvassā’’tiādi. Na tāvassa atītā jāti khīṇāti maggabhāvanāya na khīṇāti adhippāyo. Tattha kāraṇamāha ‘‘pubbeva khīṇattā’’ti. Na anāgatā assa jāti khīṇāti yojanā. Na anāgatāti ca anāgatattasāmaññaṃ gahetvā lesena vadati. Tenāha ‘‘anāgate vāyāmābhāvato’’ti. Vijjamāneyeva hi payogo sambhavati, nāvijjamāneti adhippāyo. Anāgataviseso panettha adhippeto, tassa ca khepane vāyāmopi labbhateva. Tenāha ‘‘yā pana maggassā’’tiādi. ‘‘Yā panā’’ti hi ādinā maggabhāvanāya anāgatajātiyā eva hetuvināsanadvārena khīṇabhāvo pakāsīyati. Ekacatupañcavokārabhavesūti bhavattayaggahaṇaṃ vuttanayena anavasesato jātiyā khīṇabhāvadassanatthaṃ. Tanti yathāvuttajātiṃ. Soti bhagavā.
ബ്രഹ്മചരിയവാസോ നാമ ഇധ മഗ്ഗബ്രഹ്മചരിയസ്സ നിബ്ബത്തനമേവാതി ആഹ ‘‘നിട്ഠിത’’ന്തി. സമ്മാദിട്ഠിയാ ചതൂസു സച്ചേസു പരിഞ്ഞാദികിച്ചസാധനവസേന പവത്തമാനായ സമ്മാസങ്കപ്പാദീനമ്പി ദുക്ഖസച്ചേ പരിഞ്ഞാഭിസമയാനുഗുണാ പവത്തി, ഇതരസച്ചേസു ച നേസം പഹാനാഭിസമയാദിവസേന പവത്തി പാകടാ ഏവ. തേന വുത്തം ‘‘ചതൂഹി മഗ്ഗേഹി പരിഞ്ഞാപഹാനസച്ഛികിരിയാഭാവനാഭിസമയവസേനാ’’തി. നാപരം ഇത്ഥത്തായാതി ഇമേ പകാരാ ഇത്ഥം, തബ്ഭാവോ ഇത്ഥത്തം, തദത്ഥന്തി വുത്തം ഹോതി. തേ പന പകാരാ അരിയമഗ്ഗബ്യാപാരഭൂതാ പരിഞ്ഞാദയോ ഇധാധിപ്പേതാതി ആഹ ‘‘ഏവംസോളസകിച്ചഭാവായാ’’തി. തേ ഹി മഗ്ഗം പച്ചവേക്ഖതോ മഗ്ഗാനുഭാവേന പാകടാ ഹുത്വാ ഉപട്ഠഹന്തി , പരിഞ്ഞാദീസു ച പഹാനമേവ പധാനം, തദത്ഥത്തായ ഇതരേസന്തി ആഹ ‘‘കിലേസക്ഖയായ വാ’’തി. പഹീനകിലേസപച്ചവേക്ഖണവസേന വാ ഏതം വുത്തം. ‘‘നാപരം ഇത്ഥത്തായാതി അബ്ഭഞ്ഞാസി’’ന്തി ഏത്ഥായമപരോ നയോ – ഇത്ഥത്തായാതി നിസ്സക്കേ സമ്പദാനവചനം. തേനായമത്ഥോ – ഇത്ഥത്തായ ഇത്ഥമ്ഭാവതോ ഇമസ്മാ ഏവംപകാരാ ഇദാനി വത്തമാനക്ഖന്ധസന്താനാ അപരം അനാഗതക്ഖന്ധസന്താനം മയ്ഹം നത്ഥി, ഇമേ പന ചരിമത്തഭാവസങ്ഖാതാ പഞ്ചക്ഖന്ധാ പരിഞ്ഞാതാ അപ്പതിട്ഠാ തിട്ഠന്തി ഛിന്നമൂലകാ രുക്ഖാ വിയ. അപരിഞ്ഞാതമൂലകാ ഹി പതിട്ഠാ. യഥാഹ ‘‘കബളീകാരേ ചേ, ഭിക്ഖവേ, ആഹാരേ അത്ഥി രാഗോ അത്ഥി നന്ദീ അത്ഥി തണ്ഹാ, പതിട്ഠിതം തത്ഥ വിഞ്ഞാണം വിരുള്ഹ’’ന്തിആദി (സം॰ നി॰ ൨.൬൪; കഥാ॰ ൨൯൬; മഹാനി॰ ൭). തേ പന പഞ്ചക്ഖന്ധാ ചരിമകവിഞ്ഞാണനിരോധേന അനുപാദാനോ വിയ ജാതവേദോ നിബ്ബായിസ്സന്തീതി അബ്ഭഞ്ഞാസിന്തി.
Brahmacariyavāso nāma idha maggabrahmacariyassa nibbattanamevāti āha ‘‘niṭṭhita’’nti. Sammādiṭṭhiyā catūsu saccesu pariññādikiccasādhanavasena pavattamānāya sammāsaṅkappādīnampi dukkhasacce pariññābhisamayānuguṇā pavatti, itarasaccesu ca nesaṃ pahānābhisamayādivasena pavatti pākaṭā eva. Tena vuttaṃ ‘‘catūhi maggehi pariññāpahānasacchikiriyābhāvanābhisamayavasenā’’ti. Nāparaṃ itthattāyāti ime pakārā itthaṃ, tabbhāvo itthattaṃ, tadatthanti vuttaṃ hoti. Te pana pakārā ariyamaggabyāpārabhūtā pariññādayo idhādhippetāti āha ‘‘evaṃsoḷasakiccabhāvāyā’’ti. Te hi maggaṃ paccavekkhato maggānubhāvena pākaṭā hutvā upaṭṭhahanti , pariññādīsu ca pahānameva padhānaṃ, tadatthattāya itaresanti āha ‘‘kilesakkhayāya vā’’ti. Pahīnakilesapaccavekkhaṇavasena vā etaṃ vuttaṃ. ‘‘Nāparaṃ itthattāyāti abbhaññāsi’’nti etthāyamaparo nayo – itthattāyāti nissakke sampadānavacanaṃ. Tenāyamattho – itthattāya itthambhāvato imasmā evaṃpakārā idāni vattamānakkhandhasantānā aparaṃ anāgatakkhandhasantānaṃ mayhaṃ natthi, ime pana carimattabhāvasaṅkhātā pañcakkhandhā pariññātā appatiṭṭhā tiṭṭhanti chinnamūlakā rukkhā viya. Apariññātamūlakā hi patiṭṭhā. Yathāha ‘‘kabaḷīkāre ce, bhikkhave, āhāre atthi rāgo atthi nandī atthi taṇhā, patiṭṭhitaṃ tattha viññāṇaṃ viruḷha’’ntiādi (saṃ. ni. 2.64; kathā. 296; mahāni. 7). Te pana pañcakkhandhā carimakaviññāṇanirodhena anupādāno viya jātavedo nibbāyissantīti abbhaññāsinti.
പച്ചവേക്ഖണഞാണപരിഗ്ഗഹിതന്തി ന പഠമദുതിയഞാണദ്വയാധിഗമം വിയ കേവലന്തി അധിപ്പായോ. ദസ്സേന്തോതി നിഗമനവസേന ദസ്സേന്തോ. സരൂപതോ ഹി പുബ്ബേ ദസ്സിതമേവാതി. സേസമേത്ഥ വുത്തനയത്താ സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.
Paccavekkhaṇañāṇapariggahitanti na paṭhamadutiyañāṇadvayādhigamaṃ viya kevalanti adhippāyo. Dassentoti nigamanavasena dassento. Sarūpato hi pubbe dassitamevāti. Sesamettha vuttanayattā suviññeyyameva.
തിക്ഖത്തും ജാതോതി ഇമിനാ പന ഇദം ദസ്സേതി ‘‘അഹം, ബ്രാഹ്മണ, പഠമവിജ്ജായ ജാതോയേവ പുരേജാതസ്സ സഹജാതസ്സ വാ അഭാവതോ സബ്ബേസം വുഡ്ഢോ മഹല്ലകോ, കിമങ്ഗം പന തീഹി വിജ്ജാഹി തിക്ഖത്തും ജാതോതി. പുബ്ബേനിവാസഞാണേന അതീതംസഞാണന്തി അതീതാരമ്മണസഭാഗതായ തബ്ഭാവീഭാവതോ ച പുബ്ബേനിവാസഞാണേന അതീതംസഞാണം പകാസേത്വാതി യോജേതബ്ബം. തത്ഥ അതീതംസഞാണന്തി അതീതക്ഖന്ധായതനധാതുസങ്ഖാതേ അതീതകോട്ഠാസേ അപ്പടിഹതഞാണം. ദിബ്ബചക്ഖുഞാണസ്സ പച്ചുപ്പന്നാരമ്മണത്താ യഥാകമ്മൂപഗഞാണസ്സ അനാഗതംസഞാണസ്സ ച ദിബ്ബചക്ഖുവസേനേവ ഇജ്ഝനതോ ദിബ്ബചക്ഖുനോ പരിഭണ്ഡഞാണത്താ ദിബ്ബചക്ഖുമ്ഹിയേവ ച ഠിതസ്സ ചേതോപരിയഞാണസിദ്ധിതോ വുത്തം ‘‘ദിബ്ബചക്ഖുനാ പച്ചുപ്പന്നാനാഗതംസഞാണ’’ന്തി. തത്ഥ ദിബ്ബചക്ഖുനാതി സപരിഭണ്ഡേന ദിബ്ബചക്ഖുഞാണേന. പച്ചുപ്പന്നംസോ ച അനാഗതംസോ ച പച്ചുപ്പന്നാനാഗതംസം, തത്ഥ ഞാണം പച്ചുപ്പന്നാനാഗതംസഞാണം. ആസവക്ഖയഞാണാധിഗമേനേവ സബ്ബഞ്ഞുതഞ്ഞാണസ്സ വിയ സേസാസാധാരണഞാണദസബലഞാണആവേണികബുദ്ധധമ്മാദീനമ്പി അനഞ്ഞസാധാരണാനം ബുദ്ധഗുണാനം ഇജ്ഝനതോ വുത്തം ‘‘ആസവക്ഖയേന സകലലോകിയലോകുത്തരഗുണ’’ന്തി. തേനാഹ ‘‘സബ്ബേപി സബ്ബഞ്ഞുഗുണേ പകാസേത്വാ’’തി.
Tikkhattuṃ jātoti iminā pana idaṃ dasseti ‘‘ahaṃ, brāhmaṇa, paṭhamavijjāya jātoyeva purejātassa sahajātassa vā abhāvato sabbesaṃ vuḍḍho mahallako, kimaṅgaṃ pana tīhi vijjāhi tikkhattuṃ jātoti. Pubbenivāsañāṇena atītaṃsañāṇanti atītārammaṇasabhāgatāya tabbhāvībhāvato ca pubbenivāsañāṇena atītaṃsañāṇaṃ pakāsetvāti yojetabbaṃ. Tattha atītaṃsañāṇanti atītakkhandhāyatanadhātusaṅkhāte atītakoṭṭhāse appaṭihatañāṇaṃ. Dibbacakkhuñāṇassa paccuppannārammaṇattā yathākammūpagañāṇassa anāgataṃsañāṇassa ca dibbacakkhuvaseneva ijjhanato dibbacakkhuno paribhaṇḍañāṇattā dibbacakkhumhiyeva ca ṭhitassa cetopariyañāṇasiddhito vuttaṃ ‘‘dibbacakkhunā paccuppannānāgataṃsañāṇa’’nti. Tattha dibbacakkhunāti saparibhaṇḍena dibbacakkhuñāṇena. Paccuppannaṃso ca anāgataṃso ca paccuppannānāgataṃsaṃ, tattha ñāṇaṃ paccuppannānāgataṃsañāṇaṃ. Āsavakkhayañāṇādhigameneva sabbaññutaññāṇassa viya sesāsādhāraṇañāṇadasabalañāṇaāveṇikabuddhadhammādīnampi anaññasādhāraṇānaṃ buddhaguṇānaṃ ijjhanato vuttaṃ ‘‘āsavakkhayena sakalalokiyalokuttaraguṇa’’nti. Tenāha ‘‘sabbepi sabbaññuguṇe pakāsetvā’’ti.
ആസവക്ഖയഞാണകഥാ നിട്ഠിതാ.
Āsavakkhayañāṇakathā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവിഭങ്ഗ • Mahāvibhaṅga / വേരഞ്ജകണ്ഡം • Verañjakaṇḍaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ആസവക്ഖയഞാണകഥാ • Āsavakkhayañāṇakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ആസവക്ഖയഞാണകഥാവണ്ണനാ • Āsavakkhayañāṇakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ആസവക്ഖയഞാണകഥാവണ്ണനാ • Āsavakkhayañāṇakathāvaṇṇanā