Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੧੨੬] ੬. ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [126] 6. Asilakkhaṇajātakavaṇṇanā

    ਤਥੇવੇਕਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਕੋਸਲਰਞ੍ਞੋ ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਪਾਠਕਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਸੋ ਕਿਰ ਕਮ੍ਮਾਰੇਹਿ ਰਞ੍ਞੋ ਅਸੀਨਂ ਆਹਟਕਾਲੇ ਅਸਿਂ ਉਪਸਿਙ੍ਘਿਤ੍વਾ ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਂ ਉਦਾਹਰਤਿ। ਸੋ ਯੇਸਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਲਾਭਂ ਲਭਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਸਿਂ ‘‘ਲਕ੍ਖਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਮਙ੍ਗਲਸਂਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ વਦਤਿ। ਯੇਸਂ ਹਤ੍ਥਤੋ ਲਾਭਂ ਨ ਲਭਤਿ, ਤੇਸਂ ਅਸਿਂ ‘‘ਅવਲਕ੍ਖਣੋ’’ਤਿ ਗਰਹਤਿ। ਅਥੇਕੋ ਕਮ੍ਮਾਰੋ ਅਸਿਂ ਕਤ੍વਾ ਕੋਸਿਯਂ ਸੁਖੁਮਂ ਮਰਿਚਚੁਣ੍ਣਂ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਅਸਿਂ ਆਹਰਿ। ਰਾਜਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਅਸਿਂ વੀਮਂਸਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਸਿਂ ਆਕਡ੍ਢਿਤ੍વਾ ਉਪਸਿਙ੍ਘਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮਰਿਚਚੁਣ੍ਣਾਨਿ ਨਾਸਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਖਿਪਿਤੁਕਾਮਤਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸੁਂ। ਤਸ੍ਸ ਖਿਪਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨਾਸਿਕਾ ਅਸਿਧਾਰਾਯ ਪਟਿਹਤਾ ਦ੍વਿਧਾ ਛਿਜ੍ਜਿ। ਤਸ੍ਸੇવਂ ਨਾਸਿਕਾਯ ਛਿਨ੍ਨਭਾવੋ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਪਾਕਟੋ ਜਾਤੋ। ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ ‘‘ਆવੁਸੋ, ਰਞ੍ਞੋ ਕਿਰ ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਪਾਠਕੋ ਅਸਿਂ ਉਪਸਿਙ੍ਘਨ੍ਤੋ ਨਾਸਿਕਂ ਛਿਨ੍ਦਾਪੇਸੀ’’ਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਦਾਨੇવ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਸਿਂ ਉਪਸਿਙ੍ਘਨ੍ਤੋ ਨਾਸਿਕਾਛੇਦਂ ਪਤ੍ਤੋ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਪਤ੍ਤੋਯੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Tathevekassa kalyāṇanti idaṃ satthā jetavane viharanto kosalarañño asilakkhaṇapāṭhakaṃ brāhmaṇaṃ ārabbha kathesi. So kira kammārehi rañño asīnaṃ āhaṭakāle asiṃ upasiṅghitvā asilakkhaṇaṃ udāharati. So yesaṃ hatthato lābhaṃ labhati, tesaṃ asiṃ ‘‘lakkhaṇasampanno maṅgalasaṃyutto’’ti vadati. Yesaṃ hatthato lābhaṃ na labhati, tesaṃ asiṃ ‘‘avalakkhaṇo’’ti garahati. Atheko kammāro asiṃ katvā kosiyaṃ sukhumaṃ maricacuṇṇaṃ pakkhipitvā rañño asiṃ āhari. Rājā brāhmaṇaṃ pakkosāpetvā ‘‘asiṃ vīmaṃsā’’ti āha. Brāhmaṇassa asiṃ ākaḍḍhitvā upasiṅghantassa maricacuṇṇāni nāsaṃ pavisitvā khipitukāmataṃ uppādesuṃ. Tassa khipantassa nāsikā asidhārāya paṭihatā dvidhā chijji. Tassevaṃ nāsikāya chinnabhāvo bhikkhusaṅghe pākaṭo jāto. Athekadivasaṃ dhammasabhāyaṃ bhikkhū kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ ‘‘āvuso, rañño kira asilakkhaṇapāṭhako asiṃ upasiṅghanto nāsikaṃ chindāpesī’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idāneva so brāhmaṇo asiṃ upasiṅghanto nāsikāchedaṃ patto, pubbepi pattoyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਤਸ੍ਸ ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਪਾਠਕੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਹੋਸੀਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨવਤ੍ਥੁਸਦਿਸਮੇવ। ਰਾਜਾ ਪਨ ਤਸ੍ਸ વੇਜ੍ਜੇ ਦਤ੍વਾ ਨਾਸਿਕਾਕੋਟਿਂ ਫਾਸੁਕਂ ਕਾਰਾਪੇਤ੍વਾ ਲਾਖਾਯ ਪਟਿਨਾਸਿਕਂ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਪੁਨ ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕਮੇવ ਅਕਾਸਿ। ਬਾਰਾਣਸਿਰਞ੍ਞੋ ਪਨ ਪੁਤ੍ਤੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਏਕਾ ਧੀਤਾ ਚੇવ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਚ ਅਹੇਸੁਂ। ਸੋ ਉਭੋਪਿ ਤੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇਯੇવ વਡ੍ਢਾਪੇਸਿ। ਤੇ ਏਕਤੋ વਡ੍ਢਨ੍ਤਾ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਰਾਜਾਪਿ ਅਮਚ੍ਚੇ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋਪਿ ਇਮਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਸ੍ਸ ਸਾਮਿਕੋવ, ਧੀਤਰਂ ਏਤਸ੍ਸੇવ ਦਤ੍વਾ ਅਭਿਸੇਕਮਸ੍ਸ ਕਰੋਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪੁਨ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯੋ ਸਬ੍ਬਥਾਪਿ ਞਾਤਕੋਯੇવ, ਏਤਸ੍ਸ ਅਞ੍ਞਂ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਆਨੇਤ੍વਾ ਅਭਿਸੇਕਂ ਕਤ੍વਾ ਧੀਤਰਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਏવਂ ਨੋ ਞਾਤਕਾ ਬਹੂ ਭવਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦ੍વਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਰਜ੍ਜਾਨਂ ਮਯਮੇવ ਸਾਮਿਕਾ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ਸੋ ਅਮਚ੍ਚੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ‘‘ਉਭੋਪੇਤੇ વਿਸੁਂ ਕਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ ਨਿવੇਸਨੇ, ਧੀਤਰਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਮਿਂ વਾਸੇਸਿ।

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente tassa asilakkhaṇapāṭhako brāhmaṇo ahosīti sabbaṃ paccuppannavatthusadisameva. Rājā pana tassa vejje datvā nāsikākoṭiṃ phāsukaṃ kārāpetvā lākhāya paṭināsikaṃ kāretvā puna taṃ upaṭṭhākameva akāsi. Bārāṇasirañño pana putto natthi, ekā dhītā ceva bhāgineyyo ca ahesuṃ. So ubhopi te attano santikeyeva vaḍḍhāpesi. Te ekato vaḍḍhantā aññamaññaṃ paṭibaddhacittā ahesuṃ. Rājāpi amacce pakkosāpetvā ‘‘mayhaṃ bhāgineyyopi imassa rajjassa sāmikova, dhītaraṃ etasseva datvā abhisekamassa karomī’’ti vatvā puna cintesi ‘‘mayhaṃ bhāgineyyo sabbathāpi ñātakoyeva, etassa aññaṃ rājadhītaraṃ ānetvā abhisekaṃ katvā dhītaraṃ aññassa rañño dassāmi, evaṃ no ñātakā bahū bhavissanti, dvinnampi rajjānaṃ mayameva sāmikā bhavissāmā’’ti. So amaccehi saddhiṃ sammantetvā ‘‘ubhopete visuṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti bhāgineyyaṃ aññasmiṃ nivesane, dhītaraṃ aññasmiṃ vāsesi.

    ਤੇ ਸੋਲ਼ਸવਸ੍ਸੁਦ੍ਦੇਸਿਕਭਾવਂ ਪਤ੍ਤਾ ਅਤਿવਿਯ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਅਹੇਸੁਂ। ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ‘‘ਕੇਨ ਨੁ ਖੋ ਉਪਾਯੇਨ ਮਾਤੁਲਧੀਤਰਂ ਰਾਜਗੇਹਾ ਨੀਹਰਾਪੇਤੁਂ ਸਕ੍ਕਾ ਭવੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਤ੍ਥੇਕੋ ਉਪਾਯੋ’’ਤਿ ਮਹਾਇਕ੍ਖਣਿਕਂ ਪਕ੍ਕੋਸਾਪੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸਾ ਸਹਸ੍ਸਭਣ੍ਡਿਕਂ ਦਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਂ ਮਯਾ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਅਮ੍ਮ, ਤਯਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿਯਾ ਅਨਿਪ੍ਫਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ ਕਾਰਣਂ વਤ੍વਾ ਯਥਾ ਮਮ ਮਾਤੁਲੋ ਰਾਜਾ ਧੀਤਰਂ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹਾ ਨੀਹਰਾਪੇਤਿ, ਤਥਾ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਸਾਧੁ, ਸਾਮਿ, ਅਹਂ ਰਾਜਾਨਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਏવਂ વਕ੍ਖਾਮਿ ‘‘ਦੇવ, ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਉਪਰਿ ਕਾਲ਼ਕਣ੍ਣੀ ਅਤ੍ਥਿ, ਏਤ੍ਤਕਂ ਕਾਲਂ ਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੋਪਿ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਹਂ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਅਸੁਕਦਿવਸੇ ਨਾਮ ਰਥਂ ਆਰੋਪੇਤ੍વਾ ਬਹੁਆવੁਧਹਤ੍ਥੇ ਪੁਰਿਸੇ ਆਦਾਯ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿવਾਰੇਨ ਸੁਸਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਣ੍ਡਲਪੀਠਿਕਾਯ ਹੇਟ੍ਠਾਮਞ੍ਚੇ ਮਤਮਨੁਸ੍ਸਂ ਨਿਪਜ੍ਜਾਪੇਤ੍વਾ ਉਪਰਿਮਞ੍ਚੇ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਠਪੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਧੋਦਕਘਟਾਨਂ ਅਟ੍ਠੁਤ੍ਤਰਸਤੇਨ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਕਾਲ਼ਕਣ੍ਣਿਂ ਪવਾਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਏવਂ વਤ੍વਾ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਸੁਸਾਨਂ ਨੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤ੍વਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਤਤ੍ਥ ਗਮਨਦਿવਸੇ ਅਮ੍ਹੇਹਿ ਪੁਰੇਤਰਮੇવ ਥੋਕਂ ਮਰਿਚਚੁਣ੍ਣਂ ਆਦਾਯ ਆવੁਧਹਤ੍ਥੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਪਰਿવੁਤੋ ਰਥਂ ਅਭਿਰੁਯ੍ਹ ਸੁਸਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਥਂ ਸੁਸਾਨਦ੍વਾਰੇ ਏਕਪਦੇਸੇ ਠਪੇਤ੍વਾ ਆવੁਧਹਤ੍ਥੇ ਮਨੁਸ੍ਸੇ ਸੁਸਾਨવਨਂ ਪੇਸੇਤ੍વਾ ਸਯਂ ਸੁਸਾਨੇ ਮਣ੍ਡਲਪੀਠਿਕਂ ਪਸਾਰੇਤ੍વਾ ਮਤਕੋ વਿਯ ਪਟਿਕੁਜ੍ਜੋ ਹੁਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜ। ਅਹਂ ਤਤ੍ਥ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤવ ਉਪਰਿ ਮਞ੍ਚਕਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਚੇ ਸਯਾਪੇਸ੍ਸਾਮਿ, ਤ੍વਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਮਰਿਚਚੁਣ੍ਣਂ ਨਾਸਿਕਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਤਯੋ વਾਰੇ ਖਿਪੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਤਯਾ ਖਿਪਿਤਕਾਲੇ ਮਯਂ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਪਹਾਯ ਪਲਾਯਿਸ੍ਸਾਮ। ਅਥ ਤ੍વਂ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਸੀਸਂ ਨ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਸਯਮ੍ਪਿ ਸੀਸਂ ਨ੍ਹਾਯਿਤ੍વਾ ਤਂ ਆਦਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿવੇਸਨਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸੀਤਿ। ਸੋ ‘‘ਸਾਧੁ ਸੁਨ੍ਦਰੋ ਉਪਾਯੋ’’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ।

    Te soḷasavassuddesikabhāvaṃ pattā ativiya paṭibaddhacittā ahesuṃ. Rājakumāro ‘‘kena nu kho upāyena mātuladhītaraṃ rājagehā nīharāpetuṃ sakkā bhaveyyā’’ti cintento ‘‘attheko upāyo’’ti mahāikkhaṇikaṃ pakkosāpetvā tassā sahassabhaṇḍikaṃ datvā ‘‘kiṃ mayā kattabba’’nti vutte ‘‘amma, tayi karontiyā anipphatti nāma natthi, kiñcideva kāraṇaṃ vatvā yathā mama mātulo rājā dhītaraṃ antogehā nīharāpeti, tathā karohī’’ti āha. Sādhu, sāmi, ahaṃ rājānaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vakkhāmi ‘‘deva, rājadhītāya upari kāḷakaṇṇī atthi, ettakaṃ kālaṃ nivattitvā olokentopi natthi, ahaṃ rājadhītaraṃ asukadivase nāma rathaṃ āropetvā bahuāvudhahatthe purise ādāya mahantena parivārena susānaṃ gantvā maṇḍalapīṭhikāya heṭṭhāmañce matamanussaṃ nipajjāpetvā uparimañce rājadhītaraṃ ṭhapetvā gandhodakaghaṭānaṃ aṭṭhuttarasatena nhāpetvā kāḷakaṇṇiṃ pavāhessāmī’’ti evaṃ vatvā rājadhītaraṃ susānaṃ nessāmi, tvaṃ amhākaṃ tattha gamanadivase amhehi puretarameva thokaṃ maricacuṇṇaṃ ādāya āvudhahatthehi attano manussehi parivuto rathaṃ abhiruyha susānaṃ gantvā rathaṃ susānadvāre ekapadese ṭhapetvā āvudhahatthe manusse susānavanaṃ pesetvā sayaṃ susāne maṇḍalapīṭhikaṃ pasāretvā matako viya paṭikujjo hutvā nipajja. Ahaṃ tattha āgantvā tava upari mañcakaṃ attharitvā rājadhītaraṃ ukkhipitvā mañce sayāpessāmi, tvaṃ tasmiṃ khaṇe maricacuṇṇaṃ nāsikāya pakkhipitvā dve tayo vāre khipeyyāsi. Tayā khipitakāle mayaṃ rājadhītaraṃ pahāya palāyissāma. Atha tvaṃ rājadhītaraṃ sīsaṃ nhāpetvā sayampi sīsaṃ nhāyitvā taṃ ādāya attano nivesanaṃ gaccheyyāsīti. So ‘‘sādhu sundaro upāyo’’ti sampaṭicchi.

    ਸਾਪਿ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਞ੍ਞੋ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸਿ, ਰਾਜਾਪਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ। ਰਾਜਧੀਤਾਯਪਿ ਤਂ ਅਨ੍ਤਰਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿ, ਸਾਪਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿ। ਸਾ ਨਿਕ੍ਖਮਨਦਿવਸੇ ਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਸਞ੍ਞਂ ਦਤ੍વਾ ਮਹਨ੍ਤੇਨ ਪਰਿવਾਰੇਨ ਸੁਸਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ਆਰਕ੍ਖਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਭਯਜਨਨਤ੍ਥਂ ਆਹ – ‘‘ਮਯਾ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਮਞ੍ਚੇ ਠਪਿਤਕਾਲੇ ਹੇਟ੍ਠਾਮਞ੍ਚੇ ਮਤਪੁਰਿਸੋ ਖਿਪਿਸ੍ਸਤਿ, ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਚ ਹੇਟ੍ਠਾਮਞ੍ਚਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਯਂ ਪਠਮਂ ਪਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤਿ , ਤਮੇવ ਗਹੇਸ੍ਸਤਿ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤਾ ਭવੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ। ਰਾਜਕੁਮਾਰੋ ਪੁਰੇਤਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਤਤ੍ਥ ਨਿਪਜ੍ਜਿ। ਮਹਾਇਕ੍ਖਣਿਕਾ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਮਣ੍ਡਲਪੀਠਿਕਾਠਾਨਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀ ‘‘ਮਾ ਭਾਯੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਪੇਤ੍વਾ ਮਞ੍ਚੇ ਠਪੇਸਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਖਣੇ ਕੁਮਾਰੋ ਮਰਿਚਚੁਣ੍ਣਂ ਨਾਸਾਯ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਖਿਪਿ। ਤੇਨ ਖਿਪਿਤਮਤ੍ਤੇਯੇવ ਮਹਾਇਕ੍ਖਣਿਕਾ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਪਹਾਯ ਮਹਾਰવਂ ਰવਮਾਨਾ ਸਬ੍ਬਪਠਮਂ ਪਲਾਯਿ, ਤਸ੍ਸਾ ਪਲਾਤਕਾਲਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਏਕੋਪਿ ਠਾਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥੋ ਨਾਮ ਨਾਹੋਸਿ, ਗਹਿਤਗਹਿਤਾਨਿ ਆવੁਧਾਨਿ ਛਡ੍ਡੇਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬੇ ਪਲਾਯਿਂਸੁ। ਕੁਮਾਰੋ ਯਥਾਸਮ੍ਮਨ੍ਤਿਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਕਤ੍વਾ ਰਾਜਧੀਤਰਂ ਆਦਾਯ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿવੇਸਨਂ ਅਗਮਾਸਿ।

    Sāpi gantvā rañño tamatthaṃ ārocesi, rājāpi sampaṭicchi. Rājadhītāyapi taṃ antaraṃ ācikkhi, sāpi sampaṭicchi. Sā nikkhamanadivase kumārassa saññaṃ datvā mahantena parivārena susānaṃ gacchantī ārakkhamanussānaṃ bhayajananatthaṃ āha – ‘‘mayā rājadhītāya mañce ṭhapitakāle heṭṭhāmañce matapuriso khipissati, khipitvā ca heṭṭhāmañcā nikkhamitvā yaṃ paṭhamaṃ passissati , tameva gahessati, appamattā bhaveyyāthā’’ti. Rājakumāro puretaraṃ gantvā vuttanayeneva tattha nipajji. Mahāikkhaṇikā rājadhītaraṃ ukkhipitvā maṇḍalapīṭhikāṭhānaṃ gacchantī ‘‘mā bhāyī’’ti saññāpetvā mañce ṭhapesi. Tasmiṃ khaṇe kumāro maricacuṇṇaṃ nāsāya pakkhipitvā khipi. Tena khipitamatteyeva mahāikkhaṇikā rājadhītaraṃ pahāya mahāravaṃ ravamānā sabbapaṭhamaṃ palāyi, tassā palātakālato paṭṭhāya ekopi ṭhātuṃ samattho nāma nāhosi, gahitagahitāni āvudhāni chaḍḍetvā sabbe palāyiṃsu. Kumāro yathāsammantitaṃ sabbaṃ katvā rājadhītaraṃ ādāya attano nivesanaṃ agamāsi.

    ਇਕ੍ਖਣਿਕਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਰਞ੍ਞੋ ਆਰੋਚੇਸਿ। ਰਾਜਾ ‘‘ਪਕਤਿਯਾਪਿ ਸਾ ਮਯਾ ਤਸ੍ਸੇવਤ੍ਥਾਯ ਪੁਟ੍ਠਾ, ਪਾਯਾਸੇ ਛਡ੍ਡਿਤਸਪ੍ਪਿ વਿਯ ਜਾਤ’’ਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਸ੍ਸ ਰਜ੍ਜਂ ਦਤ੍વਾ ਧੀਤਰਂ ਮਹਾਦੇવਿਂ ਕਾਰੇਸਿ। ਸੋ ਤਾਯ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮਗ੍ਗવਾਸਂ વਸਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਸਿ। ਸੋਪਿ ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਪਾਠਕੋ ਤਸ੍ਸੇવ ਉਪਟ੍ਠਾਕੋ ਅਹੋਸਿ। ਤਸ੍ਸੇਕਦਿવਸਂ ਰਾਜੂਪਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਟਿਸੂਰਿਯਂ ਠਤ੍વਾ ਉਪਟ੍ਠਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲਾਖਾ વਿਲੀਯਿ, ਪਟਿਨਾਸਿਕਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਤਿ। ਸੋ ਲਜ੍ਜਾਯ ਅਧੋਮੁਖੋ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਅਥ ਨਂ ਰਾਜਾ ਪਰਿਹਸਨ੍ਤੋ ‘‘ਆਚਰਿਯ, ਮਾ ਚਿਨ੍ਤਯਿਤ੍ਥ, ਖਿਪਿਤਂ ਨਾਮ ਏਕਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਂ ਹੋਤਿ, ਏਕਸ੍ਸ ਪਾਪਕਂ। ਤੁਮ੍ਹੇਹਿ ਖਿਪਿਤੇਨ ਨਾਸਿਕਾ ਛਿਜ੍ਜੀਯਿਤ੍ਥ, ਮਯਂ ਪਨ ਖਿਪਨ੍ਤਾ ਮਾਤੁਲਧੀਤਰਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਰਜ੍ਜਂ ਪਾਪੁਣਿਮ੍ਹਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Ikkhaṇikā gantvā taṃ kāraṇaṃ rañño ārocesi. Rājā ‘‘pakatiyāpi sā mayā tassevatthāya puṭṭhā, pāyāse chaḍḍitasappi viya jāta’’nti sampaṭicchitvā aparabhāge bhāgineyyassa rajjaṃ datvā dhītaraṃ mahādeviṃ kāresi. So tāya saddhiṃ samaggavāsaṃ vasamāno dhammena rajjaṃ kāresi. Sopi asilakkhaṇapāṭhako tasseva upaṭṭhāko ahosi. Tassekadivasaṃ rājūpaṭṭhānaṃ āgantvā paṭisūriyaṃ ṭhatvā upaṭṭhahantassa lākhā vilīyi, paṭināsikā bhūmiyaṃ pati. So lajjāya adhomukho aṭṭhāsi. Atha naṃ rājā parihasanto ‘‘ācariya, mā cintayittha, khipitaṃ nāma ekassa kalyāṇaṃ hoti, ekassa pāpakaṃ. Tumhehi khipitena nāsikā chijjīyittha, mayaṃ pana khipantā mātuladhītaraṃ labhitvā rajjaṃ pāpuṇimhā’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ੧੨੬.

    126.

    ‘‘ਤਥੇવੇਕਸ੍ਸ ਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਤਥੇવੇਕਸ੍ਸ ਪਾਪਕਂ।

    ‘‘Tathevekassa kalyāṇaṃ, tathevekassa pāpakaṃ;

    ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਂ ਨ ਕਲ੍ਯਾਣਂ, ਸਬ੍ਬਂ વਾਪਿ ਨ ਪਾਪਕ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Tasmā sabbaṃ na kalyāṇaṃ, sabbaṃ vāpi na pāpaka’’nti.

    ਤਤ੍ਥ ਤਥੇવੇਕਸ੍ਸਾਤਿ ਤਦੇવੇਕਸ੍ਸ। ਅਯਮੇવ વਾ ਪਾਠੋ। ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।

    Tattha tathevekassāti tadevekassa. Ayameva vā pāṭho. Dutiyapadepi eseva nayo.

    ਇਤਿ ਸੋ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਤਂ ਕਾਰਣਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਦਾਨਾਦੀਨਿ ਪੁਞ੍ਞਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ਯਥਾਕਮ੍ਮਂ ਗਤੋ।

    Iti so imāya gāthāya taṃ kāraṇaṃ āharitvā dānādīni puññāni katvā yathākammaṃ gato.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਾਯ ਦੇਸਨਾਯ ਲੋਕਸਮ੍ਮਤਾਨਂ ਕਲ੍ਯਾਣਪਾਪਕਾਨਂ ਅਨੇਕਂਸਿਕਭਾવਂ ਪਕਾਸੇਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਪਾਠਕੋવ ਏਤਰਹਿ ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਪਾਠਕੋ, ਭਾਗਿਨੇਯ੍ਯਰਾਜਾ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthā imāya desanāya lokasammatānaṃ kalyāṇapāpakānaṃ anekaṃsikabhāvaṃ pakāsetvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā asilakkhaṇapāṭhakova etarahi asilakkhaṇapāṭhako, bhāgineyyarājā pana ahameva ahosi’’nti.

    ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਛਟ੍ਠਾ।

    Asilakkhaṇajātakavaṇṇanā chaṭṭhā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੧੨੬. ਅਸਿਲਕ੍ਖਣਜਾਤਕਂ • 126. Asilakkhaṇajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact