Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [੨੩੪] ੪. ਅਸਿਤਾਭੂਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ

    [234] 4. Asitābhūjātakavaṇṇanā

    ਤ੍વਮੇવ ਦਾਨਿਮਕਰਾਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਜੇਤવਨੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਕੁਮਾਰਿਕਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ ਕਿਰੇਕਸ੍ਮਿਂ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾਨਂ ਉਪਟ੍ਠਾਕਕੁਲੇ ਏਕਾ ਕੁਮਾਰਿਕਾ ਅਭਿਰੂਪਾ ਸੋਭਗ੍ਗਪ੍ਪਤ੍ਤਾ, ਸਾ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਸਮਾਨਜਾਤਿਕਂ ਕੁਲਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਸਾਮਿਕੋ ਤਂ ਕਿਸ੍ਮਿਞ੍ਚਿ ਅਮਞ੍ਞਮਾਨੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਚਿਤ੍ਤવਸੇਨ ਚਰਤਿ। ਸਾ ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਨਾਦਰਤਂ ਅਗਣੇਤ੍વਾ ਦ੍વੇ ਅਗ੍ਗਸਾવਕੇ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਨ੍ਤੀ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ। ਸਾ ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਮਗ੍ਗਫਲਸੁਖੇਨ વੀਤਿਨਾਮਯਮਾਨਾ ‘‘ਸਾਮਿਕੋਪਿ ਮਂ ਨ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਘਰਾવਾਸੇਨ ਮੇ ਕਮ੍ਮਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਪਬ੍ਬਜਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਾਪੁਣਿ। ਤਸ੍ਸਾ ਸਾ ਕਿਰਿਯਾ ਭਿਕ੍ਖੂਸੁ ਪਾਕਟਾ ਜਾਤਾ। ਅਥੇਕਦਿવਸਂ ਭਿਕ੍ਖੂ ਧਮ੍ਮਸਭਾਯਂ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਂ – ‘‘ਆવੁਸੋ, ਅਸੁਕਕੁਲਸ੍ਸ ਧੀਤਾ ਅਤ੍ਥਗવੇਸਿਕਾ ਸਾਮਿਕਸ੍ਸ ਅਨਿਚ੍ਛਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਸਾવਕਾਨਂ ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਯ ਪੁਨ ਮਾਤਾਪਿਤਰੋ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਰਹਤ੍ਤਂ ਪਤ੍ਤਾ, ਏવਂ ਅਤ੍ਥਗવੇਸਿਕਾ, ਆવੁਸੋ ਸਾ ਕੁਮਾਰਿਕਾ’’ਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਯ ਨੁਤ੍ਥ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ‘‘ਇਮਾਯ ਨਾਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਦਾਨੇવੇਸਾ ਕੁਲਧੀਤਾ ਅਤ੍ਥਗવੇਸਿਕਾ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਅਤ੍ਥਗવੇਸਿਕਾਯੇવਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।

    Tvamevadānimakarāti idaṃ satthā jetavane viharanto aññataraṃ kumārikaṃ ārabbha kathesi. Sāvatthiyaṃ kirekasmiṃ dvinnaṃ aggasāvakānaṃ upaṭṭhākakule ekā kumārikā abhirūpā sobhaggappattā, sā vayappattā samānajātikaṃ kulaṃ agamāsi. Sāmiko taṃ kismiñci amaññamāno aññattha cittavasena carati. Sā tassa taṃ attani anādarataṃ agaṇetvā dve aggasāvake nimantetvā dānaṃ datvā dhammaṃ suṇantī sotāpattiphale patiṭṭhahi. Sā tato paṭṭhāya maggaphalasukhena vītināmayamānā ‘‘sāmikopi maṃ na icchati, gharāvāsena me kammaṃ natthi, pabbajissāmī’’ti cintetvā mātāpitūnaṃ ācikkhitvā pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇi. Tassā sā kiriyā bhikkhūsu pākaṭā jātā. Athekadivasaṃ bhikkhū dhammasabhāyaṃ kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘āvuso, asukakulassa dhītā atthagavesikā sāmikassa anicchabhāvaṃ ñatvā aggasāvakānaṃ dhammaṃ sutvā sotāpattiphale patiṭṭhāya puna mātāpitaro āpucchitvā pabbajitvā arahattaṃ pattā, evaṃ atthagavesikā, āvuso sā kumārikā’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, idānevesā kuladhītā atthagavesikā, pubbepi atthagavesikāyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    ਅਤੀਤੇ ਬਾਰਾਣਸਿਯਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਇਸਿਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਹਿਮવਨ੍ਤਪਦੇਸੇ વਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਤਦਾ ਬਾਰਾਣਸਿਰਾਜਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਕੁਮਾਰਸ੍ਸ ਪਰਿવਾਰਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍વਾ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਸਙ੍ਕੋ ਪੁਤ੍ਤਂ ਰਟ੍ਠਾ ਪਬ੍ਬਾਜੇਸਿ। ਸੋ ਅਸਿਤਾਭੁਂ ਨਾਮ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦੇવਿਂ ਆਦਾਯ ਹਿਮવਨ੍ਤਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਮਚ੍ਛਮਂਸਫਲਾਫਲਾਨਿ ਖਾਦਨ੍ਤੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯ ਨਿવਾਸਂ ਕਪ੍ਪੇਸਿ। ਸੋ ਏਕਂ ਕਿਨ੍ਨਰਿਂ ਦਿਸ੍વਾ ਪਟਿਬਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੋ ‘‘ਇਮਂ ਪਜਾਪਤਿਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਸਿਤਾਭੁਂ ਅਗਣੇਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸਾ ਅਨੁਪਦਂ ਅਗਮਾਸਿ। ਸਾ ਤਂ ਕਿਨ੍ਨਰਿਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਮਾਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਅਯਂ ਮਂ ਅਗਣੇਤ੍વਾ ਕਿਨ੍ਨਰਿਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਤਿ, ਕਿਂ ਮੇ ਇਮਿਨਾ’’ਤਿ વਿਰਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਸਿਣਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਥਾਪੇਤ੍વਾ ਕਸਿਣਂ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤੀ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਯ ਦ੍વਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤੋਪਿ ਕਿਨ੍ਨਰਿਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋ વਿਚਰਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸਾ ਗਤਮਗ੍ਗਮ੍ਪਿ ਅਦਿਸ੍વਾ ਛਿਨ੍ਨਾਸੋ ਹੁਤ੍વਾ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾਭਿਮੁਖੋવ ਆਗਤੋ। ਅਸਿਤਾਭੂ ਤਂ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ વੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਣਿવਣ੍ਣੇ ਗਗਨਤਲੇ ਠਿਤਾ ‘‘ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਤਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਮਯਾ ਇਦਂ ਝਾਨਸੁਖਂ ਲਦ੍ਧ’’ਨ੍ਤਿ વਤ੍વਾ ਇਮਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto isipabbajjaṃ pabbajitvā abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā himavantapadese vāsaṃ kappesi. Tadā bārāṇasirājā attano puttassa brahmadattakumārassa parivārasampattiṃ disvā uppannāsaṅko puttaṃ raṭṭhā pabbājesi. So asitābhuṃ nāma attano deviṃ ādāya himavantaṃ pavisitvā macchamaṃsaphalāphalāni khādanto paṇṇasālāya nivāsaṃ kappesi. So ekaṃ kinnariṃ disvā paṭibaddhacitto ‘‘imaṃ pajāpatiṃ karissāmī’’ti asitābhuṃ agaṇetvā tassā anupadaṃ agamāsi. Sā taṃ kinnariṃ anubandhamānaṃ disvā ‘‘ayaṃ maṃ agaṇetvā kinnariṃ anubandhati, kiṃ me iminā’’ti virattacittā hutvā bodhisattaṃ upasaṅkamitvā vanditvā attano kasiṇaparikammaṃ kathāpetvā kasiṇaṃ olokentī abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā bodhisattaṃ vanditvā āgantvā attano paṇṇasālāya dvāre aṭṭhāsi. Brahmadattopi kinnariṃ anubandhanto vicaritvā tassā gatamaggampi adisvā chinnāso hutvā paṇṇasālābhimukhova āgato. Asitābhū taṃ āgacchantaṃ disvā vehāsaṃ abbhuggantvā maṇivaṇṇe gaganatale ṭhitā ‘‘ayyaputta, taṃ nissāya mayā idaṃ jhānasukhaṃ laddha’’nti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ੧੬੭.

    167.

    ‘‘ਤ੍વਮੇવ ਦਾਨਿਮਕਰ, ਯਂ ਕਾਮੋ ਬ੍ਯਗਮਾ ਤਯਿ।

    ‘‘Tvameva dānimakara, yaṃ kāmo byagamā tayi;

    ਸੋਯਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ, ਖਰਛਿਨ੍ਨਂવ ਰੇਨੁਕ’’ਨ੍ਤਿ॥

    Soyaṃ appaṭisandhiko, kharachinnaṃva renuka’’nti.

    ਤਤ੍ਥ ਤ੍વਮੇવ ਦਾਨਿਮਕਰਾਤਿ, ਅਯ੍ਯਪੁਤ੍ਤ, ਮਂ ਪਹਾਯ ਕਿਨ੍ਨਰਿਂ ਅਨੁਬਨ੍ਧਨ੍ਤੋ ਤ੍વਞ੍ਞੇવ ਇਦਾਨਿ ਇਦਂ ਅਕਰ। ਯਂ ਕਾਮੋ ਬ੍ਯਗਮਾ ਤਯੀਤਿ ਯਂ ਮਮ ਤਯਿ ਕਾਮੋ વਿਗਤੋ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨਪ੍ਪਹਾਨੇਨ ਪਹੀਨੋ, ਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਅਹਂ ਇਮਂ વਿਸੇਸਂ ਪਤ੍ਤਾਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਸੋਯਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋਤਿ ਸੋ ਪਨ ਕਾਮੋ ਇਦਾਨਿ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਜਾਤੋ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਤੁਂ। ਖਰਛਿਨ੍ਨਂવ ਰੇਨੁਕਨ੍ਤਿ ਖਰੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕਕਚੋ, ਰੇਨੁਕਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਹਤ੍ਥਿਦਨ੍ਤੋ। ਯਥਾ ਕਕਚੇਨ ਛਿਨ੍ਨੋ ਹਤ੍ਥਿਦਨ੍ਤੋ ਅਪ੍ਪਟਿਸਨ੍ਧਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਨ ਪੁਨ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨ ਅਲ੍ਲੀਯਤਿ, ਏવਂ ਪੁਨ ਮਯ੍ਹਂ ਤਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਘਟਨਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਉਪ੍ਪਤਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਗਮਾਸਿ।

    Tattha tvameva dānimakarāti, ayyaputta, maṃ pahāya kinnariṃ anubandhanto tvaññeva idāni idaṃ akara. Yaṃ kāmo byagamā tayīti yaṃ mama tayi kāmo vigato vikkhambhanappahānena pahīno, yassa pahīnattā ahaṃ imaṃ visesaṃ pattāti dīpeti. Soyaṃ appaṭisandhikoti so pana kāmo idāni appaṭisandhiko jāto, na sakkā paṭisandhituṃ. Kharachinnaṃva renukanti kharo vuccati kakaco, renukaṃ vuccati hatthidanto. Yathā kakacena chinno hatthidanto appaṭisandhiko hoti, na puna purimanayena allīyati, evaṃ puna mayhaṃ tayā saddhiṃ cittassa ghaṭanaṃ nāma natthīti vatvā tassa passantasseva uppatitvā aññattha agamāsi.

    ਸੋ ਤਸ੍ਸਾ ਗਤਕਾਲੇ ਪਰਿਦੇવਮਾਨੋ ਦੁਤਿਯਂ ਗਾਥਮਾਹ –

    So tassā gatakāle paridevamāno dutiyaṃ gāthamāha –

    ੧੬੮.

    168.

    ‘‘ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਂ ਅਤਿਲੋਭੇਨ , ਅਤਿਲੋਭਮਦੇਨ ਚ।

    ‘‘Atricchaṃ atilobhena , atilobhamadena ca;

    ਏવਂ ਹਾਯਤਿ ਅਤ੍ਥਮ੍ਹਾ, ਅਹਂવ ਅਸਿਤਾਭੁਯਾ’’ਤਿ॥

    Evaṃ hāyati atthamhā, ahaṃva asitābhuyā’’ti.

    ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਂ ਅਤਿਲੋਭੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਾ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤ੍ਰ ਅਤ੍ਰ ਇਚ੍ਛਾਸਙ੍ਖਾਤਾ ਅਪਰਿਯਨ੍ਤਤਣ੍ਹਾ, ਅਤਿਲੋਭੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਲੋਭੋ। ਅਤਿਲੋਭਮਦੇਨ ਚਾਤਿ ਪੁਰਿਸਮਦਂ ਉਪ੍ਪਾਦਨਤੋ ਅਤਿਲੋਭਮਦੋ ਨਾਮ ਜਾਯਤਿ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਾવਸੇਨ ਅਤ੍ਰਿਚ੍ਛਮਾਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਅਤਿਲੋਭੇਨ ਚ ਅਤਿਲੋਭਮਦੇਨ ਚ ਯਥਾ ਅਹਂ ਅਸਿਤਾਭੁਯਾ ਰਾਜਧੀਤਾਯ ਪਰਿਹੀਨੋ, ਏવਂ ਅਤ੍ਥਾ ਹਾਯਤੀਤਿ।

    Tattha atricchaṃ atilobhenāti atricchā vuccati atra atra icchāsaṅkhātā apariyantataṇhā, atilobho vuccati atikkamitvā pavattalobho. Atilobhamadena cāti purisamadaṃ uppādanato atilobhamado nāma jāyati. Idaṃ vuttaṃ hoti – atricchāvasena atricchamāno puggalo atilobhena ca atilobhamadena ca yathā ahaṃ asitābhuyā rājadhītāya parihīno, evaṃ atthā hāyatīti.

    ਇਤਿ ਸੋ ਇਮਾਯ ਗਾਥਾਯ ਪਰਿਦੇવਿਤ੍વਾ ਅਰਞ੍ਞੇ ਏਕਕੋવ વਸਿਤ੍વਾ ਪਿਤੁ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਜ੍ਜਂ ਗਣ੍ਹਿ।

    Iti so imāya gāthāya paridevitvā araññe ekakova vasitvā pitu accayena gantvā rajjaṃ gaṇhi.

    ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਰਾਜਪੁਤ੍ਤੋ ਚ ਰਾਜਧੀਤਾ ਚ ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਜਨਾ ਅਹੇਸੁਂ, ਤਾਪਸੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā rājaputto ca rājadhītā ca ime dve janā ahesuṃ, tāpaso pana ahameva ahosi’’nti.

    ਅਸਿਤਾਭੂਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਚਤੁਤ੍ਥਾ।

    Asitābhūjātakavaṇṇanā catutthā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੨੩੪. ਅਸਿਤਾਭੂਜਾਤਕਂ • 234. Asitābhūjātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact