| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗಪಾಳಿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
೧. ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿನಿದ್ದೇಸೋ
1. Assādadiṭṭhiniddeso
೧೨೮. ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿಯಾ ಕತಮೇಹಿ ಪಞ್ಚತಿಂಸಾಯ ಆಕಾರೇಹಿ ಅಭಿನಿವೇಸೋ ಹೋತಿ? ಯಂ ರೂಪಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಯಂ ರೂಪಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದೋತಿ – ಅಭಿನಿವೇಸಪರಾಮಾಸೋ ದಿಟ್ಠಿ। ದಿಟ್ಠಿ ನ ಅಸ್ಸಾದೋ, ಅಸ್ಸಾದೋ ನ ದಿಟ್ಠಿ। ಅಞ್ಞಾ ದಿಟ್ಠಿ, ಅಞ್ಞೋ ಅಸ್ಸಾದೋ। ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಿ ಯೋ ಚ ಅಸ್ಸಾದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ।
128. Assādadiṭṭhiyā katamehi pañcatiṃsāya ākārehi abhiniveso hoti? Yaṃ rūpaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ rūpassa assādoti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Diṭṭhi na assādo, assādo na diṭṭhi. Aññā diṭṭhi, añño assādo. Yā ca diṭṭhi yo ca assādo – ayaṃ vuccati assādadiṭṭhi.
ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ। ತಾಯ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಪನ್ನೋ। ದಿಟ್ಠಿವಿಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನ ಸೇವಿತಬ್ಬೋ ನ ಭಜಿತಬ್ಬೋ ನ ಪಯಿರುಪಾಸಿತಬ್ಬೋ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ದಿಟ್ಠಿ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಾ। ಯೋ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ರಾಗೋ 1, ಸೋ ನ ದಿಟ್ಠಿ। ದಿಟ್ಠಿ ನ ರಾಗೋ। ಅಞ್ಞಾ ದಿಟ್ಠಿ, ಅಞ್ಞೋ ರಾಗೋ। ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಿ ಯೋ ಚ ರಾಗೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ದಿಟ್ಠಿರಾಗೋ। ತಾಯ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ತೇನ ಚ ರಾಗೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದಿಟ್ಠಿರಾಗರತ್ತೋ। ದಿಟ್ಠಿರಾಗರತ್ತೇ ಪುಗ್ಗಲೇ ದಿನ್ನಂ ದಾನಂ ನ ಮಹಪ್ಫಲಂ ಹೋತಿ ನ ಮಹಾನಿಸಂಸಂ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ದಿಟ್ಠಿ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಾ ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ।
Assādadiṭṭhi micchādiṭṭhi diṭṭhivipatti. Tāya diṭṭhivipattiyā samannāgato puggalo diṭṭhivipanno. Diṭṭhivipanno puggalo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo. Taṃ kissa hetu? Diṭṭhi hissa pāpikā. Yo diṭṭhiyā rāgo 2, so na diṭṭhi. Diṭṭhi na rāgo. Aññā diṭṭhi, añño rāgo. Yā ca diṭṭhi yo ca rāgo – ayaṃ vuccati diṭṭhirāgo. Tāya ca diṭṭhiyā tena ca rāgena samannāgato puggalo diṭṭhirāgaratto. Diṭṭhirāgaratte puggale dinnaṃ dānaṃ na mahapphalaṃ hoti na mahānisaṃsaṃ. Taṃ kissa hetu? Diṭṭhi hissa pāpikā assādadiṭṭhi micchādiṭṭhi.
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದ್ವೇವ ಗತಿಯೋ – ನಿರಯೋ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿ ವಾ। ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯಞ್ಚೇವ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಯಥಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಂ ಸಮಾದಿನ್ನಂ, ಯಞ್ಚ ವಚೀಕಮ್ಮಂ…ಪೇ॰… ಯಞ್ಚ ಮನೋಕಮ್ಮಂ ಯಥಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಂ ಸಮಾದಿನ್ನಂ, ಯಾ ಚ ಚೇತನಾ ಯಾ ಚ ಪತ್ಥನಾ ಯೋ ಚ ಪಣಿಧಿ ಯೇ ಚ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನಿಟ್ಠಾಯ ಅಕನ್ತಾಯ ಅಮನಾಪಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ದಿಟ್ಠಿ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಿಮ್ಬಬೀಜಂ ವಾ ಕೋಸಾತಕೀಬೀಜಂ ವಾ ತಿತ್ತಕಾಲಾಬುಬೀಜಂ ವಾ ಅಲ್ಲಾಯ ಪಥವಿಯಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಯಂ ಚೇವ ಪಥವಿರಸಂ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಯಞ್ಚ ಆಪೋರಸಂ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ತಿತ್ತಕತ್ತಾಯ ಕಟುಕತ್ತಾಯ ಅಸಾತತ್ತಾಯ 3 ಸಂವತ್ತತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಬೀಜಂ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಂ। ಏವಮೇವಂ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯಞ್ಚೇವ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಯಥಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಂ ಸಮಾದಿನ್ನಂ, ಯಞ್ಚ ವಚೀಕಮ್ಮಂ…ಪೇ॰… ಯಞ್ಚ ಮನೋಕಮ್ಮಂ ಯಥಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಂ ಸಮಾದಿನ್ನಂ, ಯಾ ಚ ಚೇತನಾ ಯಾ ಚ ಪತ್ಥನಾ ಯೋ ಚ ಪಣಿಧಿ ಯೇ ಚ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನಿಟ್ಠಾಯ ಅಕನ್ತಾಯ ಅಮನಾಪಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ದಿಟ್ಠಿ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಾ ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ।
Micchādiṭṭhikassa purisapuggalassa dveva gatiyo – nirayo vā tiracchānayoni vā. Micchādiṭṭhikassa purisapuggalassa yañceva kāyakammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ, yañca vacīkammaṃ…pe… yañca manokammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ, yā ca cetanā yā ca patthanā yo ca paṇidhi ye ca saṅkhārā, sabbe te dhammā aniṭṭhāya akantāya amanāpāya ahitāya dukkhāya saṃvattanti. Taṃ kissa hetu? Diṭṭhi hissa pāpikā. Seyyathāpi nimbabījaṃ vā kosātakībījaṃ vā tittakālābubījaṃ vā allāya pathaviyā nikkhittaṃ yaṃ ceva pathavirasaṃ upādiyati, yañca āporasaṃ upādiyati, sabbaṃ taṃ tittakattāya kaṭukattāya asātattāya 4 saṃvattati. Taṃ kissa hetu? Bījaṃ hissa pāpikaṃ. Evamevaṃ micchādiṭṭhikassa purisapuggalassa yañceva kāyakammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ, yañca vacīkammaṃ…pe… yañca manokammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ, yā ca cetanā yā ca patthanā yo ca paṇidhi ye ca saṅkhārā, sabbe te dhammā aniṭṭhāya akantāya amanāpāya ahitāya dukkhāya saṃvattanti. Taṃ kissa hetu? Diṭṭhi hissa pāpikā assādadiṭṭhi micchādiṭṭhi.
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ, ದಿಟ್ಠಿಗಹನಂ, ದಿಟ್ಠಿಕನ್ತಾರಂ, ದಿಟ್ಠಿವಿಸೂಕಂ, ದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ, ದಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞೋಜನಂ, ದಿಟ್ಠಿಸಲ್ಲಂ, ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಬಾಧೋ, ದಿಟ್ಠಿಪಲಿಬೋಧೋ, ದಿಟ್ಠಿಬನ್ಧನಂ, ದಿಟ್ಠಿಪಪಾತೋ, ದಿಟ್ಠಾನುಸಯೋ, ದಿಟ್ಠಿಸನ್ತಾಪೋ, ದಿಟ್ಠಿಪರಿಳಾಹೋ, ದಿಟ್ಠಿಗನ್ಥೋ, ದಿಟ್ಠುಪಾದಾನಂ, ದಿಟ್ಠಾಭಿನಿವೇಸೋ, ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೋ – ಇಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಾರಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಪರಿಯುಟ್ಠಿತಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಞ್ಞೋಗೋ।
Micchādiṭṭhi diṭṭhigataṃ, diṭṭhigahanaṃ, diṭṭhikantāraṃ, diṭṭhivisūkaṃ, diṭṭhivipphanditaṃ, diṭṭhisaññojanaṃ, diṭṭhisallaṃ, diṭṭhisambādho, diṭṭhipalibodho, diṭṭhibandhanaṃ, diṭṭhipapāto, diṭṭhānusayo, diṭṭhisantāpo, diṭṭhipariḷāho, diṭṭhigantho, diṭṭhupādānaṃ, diṭṭhābhiniveso, diṭṭhiparāmāso – imehi aṭṭhārasahi ākārehi pariyuṭṭhitacittassa saññogo.
೧೨೯. ಅತ್ಥಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ನ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ। ಕತಮಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಚ? ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ, ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ – ಇಮಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಚ। ಕತಮಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ, ನ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ? ಕಾಮರಾಗಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಪಟಿಘಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಮಾನಸಞ್ಞೋಜನಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಭವರಾಗಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಇಸ್ಸಾಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಮಚ್ಛರಿಯಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಅನುನಯಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಅವಿಜ್ಜಾಸಞ್ಞೋಜನಂ – ಇಮಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ, ನ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ।
129. Atthi saññojanāni ceva diṭṭhiyo ca, atthi saññojanāni na ca diṭṭhiyo. Katamāni saññojanāni ceva diṭṭhiyo ca? Sakkāyadiṭṭhi, sīlabbataparāmāso – imāni saññojanāni ceva diṭṭhiyo ca. Katamāni saññojanāni, na ca diṭṭhiyo? Kāmarāgasaññojanaṃ, paṭighasaññojanaṃ, mānasaññojanaṃ, vicikicchāsaññojanaṃ, bhavarāgasaññojanaṃ, issāsaññojanaṃ, macchariyasaññojanaṃ, anunayasaññojanaṃ, avijjāsaññojanaṃ – imāni saññojanāni, na ca diṭṭhiyo.
ಯಂ ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ॰… ಯಂ ಸಞ್ಞಂ ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ॰… ಯಂ ಸಙ್ಖಾರೇ 5 ಪಟಿಚ್ಚ…ಪೇ॰… ಯಂ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಚಕ್ಖುಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಸೋತಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಘಾನಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಜಿವ್ಹಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಕಾಯಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಮನಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ರೂಪೇ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಸದ್ದೇ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಗನ್ಧೇ ಪಟಿಚ್ಚ … ಯಂ ರಸೇ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಧಮ್ಮೇ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಸೋತವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಘಾನವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಕಾಯವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಪಟಿಚ್ಚ … ಯಂ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಘಾನಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಜಿವ್ಹಾಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಕಾಯಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ… ಯಂ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಂ ವೇದನಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ, ಅಯಂ ಮನೋಸಮ್ಫಸ್ಸಜಾಯ ವೇದನಾಯ ಅಸ್ಸಾದೋತಿ – ಅಭಿನಿವೇಸಪರಾಮಾಸೋ ದಿಟ್ಠಿ। ದಿಟ್ಠಿ ನ ಅಸ್ಸಾದೋ, ಅಸ್ಸಾದೋ ನ ದಿಟ್ಠಿ। ಅಞ್ಞಾ ದಿಟ್ಠಿ, ಅಞ್ಞೋ ಅಸ್ಸಾದೋ। ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಿ ಯೋ ಚ ಅಸ್ಸಾದೋ – ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ।
Yaṃ vedanaṃ paṭicca…pe… yaṃ saññaṃ paṭicca…pe… yaṃ saṅkhāre 6 paṭicca…pe… yaṃ viññāṇaṃ paṭicca… yaṃ cakkhuṃ paṭicca… yaṃ sotaṃ paṭicca… yaṃ ghānaṃ paṭicca… yaṃ jivhaṃ paṭicca… yaṃ kāyaṃ paṭicca… yaṃ manaṃ paṭicca… yaṃ rūpe paṭicca… yaṃ sadde paṭicca… yaṃ gandhe paṭicca … yaṃ rase paṭicca… yaṃ phoṭṭhabbe paṭicca… yaṃ dhamme paṭicca… yaṃ cakkhuviññāṇaṃ paṭicca… yaṃ sotaviññāṇaṃ paṭicca… yaṃ ghānaviññāṇaṃ paṭicca… yaṃ jivhāviññāṇaṃ paṭicca… yaṃ kāyaviññāṇaṃ paṭicca… yaṃ manoviññāṇaṃ paṭicca … yaṃ cakkhusamphassaṃ paṭicca… yaṃ sotasamphassaṃ paṭicca… yaṃ ghānasamphassaṃ paṭicca… yaṃ jivhāsamphassaṃ paṭicca… yaṃ kāyasamphassaṃ paṭicca… yaṃ manosamphassaṃ paṭicca… yaṃ cakkhusamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca… yaṃ sotasamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca… yaṃ ghānasamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca… yaṃ jivhāsamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca… yaṃ kāyasamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca… yaṃ manosamphassajaṃ vedanaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ manosamphassajāya vedanāya assādoti – abhinivesaparāmāso diṭṭhi. Diṭṭhi na assādo, assādo na diṭṭhi. Aññā diṭṭhi, añño assādo. Yā ca diṭṭhi yo ca assādo – ayaṃ vuccati assādadiṭṭhi.
ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿ। ತಾಯ ದಿಟ್ಠಿವಿಪತ್ತಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಪನ್ನೋ। ದಿಟ್ಠಿವಿಪನ್ನೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ನ ಸೇವಿತಬ್ಬೋ ನ ಭಜಿತಬ್ಬೋ ನ ಪಯಿರುಪಾಸಿತಬ್ಬೋ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ದಿಟ್ಠಿ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಾ। ಯೋ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ರಾಗೋ, ಸೋ ನ ದಿಟ್ಠಿ। ದಿಟ್ಠಿ ನ ರಾಗೋ। ಅಞ್ಞಾ ದಿಟ್ಠಿ, ಅಞ್ಞೋ ರಾಗೋ। ಯಾ ಚ ದಿಟ್ಠಿ ಯೋ ಚ ರಾಗೋ, ಅಯಂ ವುಚ್ಚತಿ ದಿಟ್ಠಿರಾಗೋ। ತಾಯ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ತೇನ ಚ ರಾಗೇನ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ದಿಟ್ಠಿರಾಗರತ್ತೋ। ದಿಟ್ಠಿರಾಗರತ್ತೇ ಪುಗ್ಗಲೇ ದಿನ್ನಂ ದಾನಂ ನ ಮಹಪ್ಫಲಂ ಹೋತಿ ನ ಮಹಾನಿಸಂಸಂ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ದಿಟ್ಠಿ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಾ ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ।
Assādadiṭṭhi micchādiṭṭhi diṭṭhivipatti. Tāya diṭṭhivipattiyā samannāgato puggalo diṭṭhivipanno. Diṭṭhivipanno puggalo na sevitabbo na bhajitabbo na payirupāsitabbo. Taṃ kissa hetu? Diṭṭhi hissa pāpikā. Yo diṭṭhiyā rāgo, so na diṭṭhi. Diṭṭhi na rāgo. Aññā diṭṭhi, añño rāgo. Yā ca diṭṭhi yo ca rāgo, ayaṃ vuccati diṭṭhirāgo. Tāya ca diṭṭhiyā tena ca rāgena samannāgato puggalo diṭṭhirāgaratto. Diṭṭhirāgaratte puggale dinnaṃ dānaṃ na mahapphalaṃ hoti na mahānisaṃsaṃ. Taṃ kissa hetu? Diṭṭhi hissa pāpikā assādadiṭṭhi micchādiṭṭhi.
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ದ್ವೇವ ಗತಿಯೋ – ನಿರಯೋ ವಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿ ವಾ। ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯಞ್ಚೇವ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಯಥಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಂ ಸಮಾದಿನ್ನಂ, ಯಞ್ಚ ವಚೀಕಮ್ಮಂ…ಪೇ॰… ಯಞ್ಚ ಮನೋಕಮ್ಮಂ ಯಥಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಂ ಸಮಾದಿನ್ನಂ, ಯಾ ಚ ಚೇತನಾ ಯಾ ಚ ಪತ್ಥನಾ ಯೋ ಚ ಪಣಿಧಿ ಯೇ ಚ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನಿಟ್ಠಾಯ ಅಕನ್ತಾಯ ಅಮನಾಪಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ದಿಟ್ಠಿ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಾ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ನಿಮ್ಬಬೀಜಂ ವಾ ಕೋಸಾತಕೀಬೀಜಂ ವಾ ತಿತ್ತಕಾಲಾಬುಬೀಜಂ ವಾ ಅಲ್ಲಾಯ ಪಥವಿಯಾ ನಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಯಞ್ಚೇವ ಪಥವಿರಸಂ ಉಪಾದಿಯತಿ ಯಞ್ಚ ಆಪೋರಸಂ ಉಪಾದಿಯತಿ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ತಿತ್ತಕತ್ತಾಯ ಕಟುಕತ್ತಾಯ ಅಸಾತತ್ತಾಯ ಸಂವತ್ತತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಬೀಜಂ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಂ। ಏವಮೇವಂ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಕಸ್ಸ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಯಞ್ಚೇವ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಯಥಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಂ ಸಮಾದಿನ್ನಂ ಯಞ್ಚ ವಚೀಕಮ್ಮಂ…ಪೇ॰… ಯಞ್ಚ ಮನೋಕಮ್ಮಂ ಯಥಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಂ ಸಮಾದಿನ್ನಂ, ಯಾ ಚ ಚೇತನಾ ಯಾ ಚ ಪತ್ಥನಾ ಯೋ ಚ ಪಣಿಧಿ ಯೇ ಚ ಸಙ್ಖಾರಾ, ಸಬ್ಬೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನಿಟ್ಠಾಯ ಅಕನ್ತಾಯ ಅಮನಾಪಾಯ ಅಹಿತಾಯ ದುಕ್ಖಾಯ ಸಂವತ್ತನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ದಿಟ್ಠಿ ಹಿಸ್ಸ ಪಾಪಿಕಾ ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ।
Micchādiṭṭhikassa purisapuggalassa dveva gatiyo – nirayo vā tiracchānayoni vā. Micchādiṭṭhikassa purisapuggalassa yañceva kāyakammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ, yañca vacīkammaṃ…pe… yañca manokammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ, yā ca cetanā yā ca patthanā yo ca paṇidhi ye ca saṅkhārā, sabbe te dhammā aniṭṭhāya akantāya amanāpāya ahitāya dukkhāya saṃvattanti. Taṃ kissa hetu? Diṭṭhi hissa pāpikā. Seyyathāpi nimbabījaṃ vā kosātakībījaṃ vā tittakālābubījaṃ vā allāya pathaviyā nikkhittaṃ yañceva pathavirasaṃ upādiyati yañca āporasaṃ upādiyati, sabbaṃ taṃ tittakattāya kaṭukattāya asātattāya saṃvattati. Taṃ kissa hetu? Bījaṃ hissa pāpikaṃ. Evamevaṃ micchādiṭṭhikassa purisapuggalassa yañceva kāyakammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ yañca vacīkammaṃ…pe… yañca manokammaṃ yathādiṭṭhi samattaṃ samādinnaṃ, yā ca cetanā yā ca patthanā yo ca paṇidhi ye ca saṅkhārā, sabbe te dhammā aniṭṭhāya akantāya amanāpāya ahitāya dukkhāya saṃvattanti. Taṃ kissa hetu? Diṭṭhi hissa pāpikā assādadiṭṭhi micchādiṭṭhi.
ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ದಿಟ್ಠಿಗಹನಂ…ಪೇ॰… ದಿಟ್ಠಾಭಿನಿವೇಸೋ ದಿಟ್ಠಿಪರಾಮಾಸೋ – ಇಮೇಹಿ ಅಟ್ಠಾರಸಹಿ ಆಕಾರೇಹಿ ಪರಿಯುಟ್ಠಿತಚಿತ್ತಸ್ಸ ಸಞ್ಞೋಗೋ।
Micchādiṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ…pe… diṭṭhābhiniveso diṭṭhiparāmāso – imehi aṭṭhārasahi ākārehi pariyuṭṭhitacittassa saññogo.
ಅತ್ಥಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಚ, ಅತ್ಥಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ನ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ। ಕತಮಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಚ? ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ, ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ – ಇಮಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಚ। ಕತಮಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ, ನ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ? ಕಾಮರಾಗಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಪಟಿಘಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಮಾನಸಞ್ಞೋಜನಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಭವರಾಗಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಇಸ್ಸಾಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಮಚ್ಛರಿಯಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಅನುನಯಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಅವಿಜ್ಜಾಸಞ್ಞೋಜನಂ – ಇಮಾನಿ ಸಞ್ಞೋಜನಾನಿ, ನ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯೋ। ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿಯಾ ಇಮೇಹಿ ಪಞ್ಚತಿಂಸಾಯ ಆಕಾರೇಹಿ ಅಭಿನಿವೇಸೋ ಹೋತಿ।
Atthi saññojanāni ceva diṭṭhiyo ca, atthi saññojanāni na ca diṭṭhiyo. Katamāni saññojanāni ceva diṭṭhiyo ca? Sakkāyadiṭṭhi, sīlabbataparāmāso – imāni saññojanāni ceva diṭṭhiyo ca. Katamāni saññojanāni, na ca diṭṭhiyo? Kāmarāgasaññojanaṃ, paṭighasaññojanaṃ, mānasaññojanaṃ, vicikicchāsaññojanaṃ, bhavarāgasaññojanaṃ, issāsaññojanaṃ, macchariyasaññojanaṃ, anunayasaññojanaṃ, avijjāsaññojanaṃ – imāni saññojanāni, na ca diṭṭhiyo. Assādadiṭṭhiyā imehi pañcatiṃsāya ākārehi abhiniveso hoti.
ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿನಿದ್ದೇಸೋ ಪಠಮೋ।
Assādadiṭṭhiniddeso paṭhamo.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾಮಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ೧. ಅಸ್ಸಾದದಿಟ್ಠಿನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ • 1. Assādadiṭṭhiniddesavaṇṇanā
