Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
၅. အတ္တဒီပဝဂ္ဂော
5. Attadīpavaggo
၁. အတ္တဒီပသုတ္တဝဏ္ဏနာ
1. Attadīpasuttavaṇṇanā
၄၃. အတ္တဒီပဝဂ္ဂသ္သ ပဌမေ အတ္တဒီပာတိ အတ္တာနံ ဒီပံ တာဏံ လေဏံ ဂတိံ ပရာယဏံ ပတိဋ္ဌံ ကတ္ဝာ ဝိဟရထာတိ အတ္ထော။ အတ္တသရဏာတိ ဣဒံ တသ္သေဝ ဝေဝစနံ။ အနညသရဏာတိ ဣဒံ အညသ္သ သရဏပဋိက္ခေပဝစနံ။ န ဟိ အညော အညသ္သ သရဏံ ဟောတိ အညသ္သ ဝာယာမေန အညသ္သ အသိဇ္ဈနတော, ဝုတ္တမ္ပိ စေတံ –
43. Attadīpavaggassa paṭhame attadīpāti attānaṃ dīpaṃ tāṇaṃ leṇaṃ gatiṃ parāyaṇaṃ patiṭṭhaṃ katvā viharathāti attho. Attasaraṇāti idaṃ tasseva vevacanaṃ. Anaññasaraṇāti idaṃ aññassa saraṇapaṭikkhepavacanaṃ. Na hi añño aññassa saraṇaṃ hoti aññassa vāyāmena aññassa asijjhanato, vuttampi cetaṃ –
‘‘အတ္တာ ဟိ အတ္တနော နာထော၊
‘‘Attā hi attano nātho,
ကော ဟိ နာထော ပရော သိယာ’’တိ။ (ဓ. ပ. ၁၆၀)။
Ko hi nātho paro siyā’’ti. (dha. pa. 160);
တေနာဟ ‘‘အနညသရဏာ’’တိ။ ကော ပနေတ္ထ အတ္တာ နာမ? လောကိယလောကုတ္တရော ဓမ္မော။ တေနေဝာဟ – ‘‘ဓမ္မဒီပာ ဓမ္မသရဏာ အနညသရဏာ’’တိ။ ယောနီတိ ကာရဏံ – ‘‘ယောနိ ဟေသာ, ဘူမိဇ, ဖလသ္သ အဓိဂမာယာ’’တိအာဒီသု (မ. နိ. ၃.၂၂၇) ဝိယ။ ကိံပဟောတိကာတိ ကိံပဘုတိကာ, ကုတော ပဘဝန္တီတိ အတ္ထော? ရူပသ္သ တ္ဝေဝာတိ ဣဒံ တေသံယေဝ သောကာဒီနံ ပဟာနဒသ္သနတ္ထံ အာရဒ္ဓံ။ န ပရိတသ္သတီတိ န ဂဏ္ဟာတိ န ဂဟတိ။ တဒင္ဂနိဗ္ဗုတောတိ တေန ဝိပသ္သနင္ဂေန ကိလေသာနံ နိဗ္ဗုတတ္တာ တဒင္ဂနိဗ္ဗုတော။ ဣမသ္မိံ သုတ္တေ ဝိပသ္သနာဝ ကထိတာ။ ပဌမံ။
Tenāha ‘‘anaññasaraṇā’’ti. Ko panettha attā nāma? Lokiyalokuttaro dhammo. Tenevāha – ‘‘dhammadīpā dhammasaraṇā anaññasaraṇā’’ti. Yonīti kāraṇaṃ – ‘‘yoni hesā, bhūmija, phalassa adhigamāyā’’tiādīsu (ma. ni. 3.227) viya. Kiṃpahotikāti kiṃpabhutikā, kuto pabhavantīti attho? Rūpassa tvevāti idaṃ tesaṃyeva sokādīnaṃ pahānadassanatthaṃ āraddhaṃ. Na paritassatīti na gaṇhāti na gahati. Tadaṅganibbutoti tena vipassanaṅgena kilesānaṃ nibbutattā tadaṅganibbuto. Imasmiṃ sutte vipassanāva kathitā. Paṭhamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၁. အတ္တဒီပသုတ္တံ • 1. Attadīpasuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ၁. အတ္တဒီပသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Attadīpasuttavaṇṇanā