Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
అట్ఠకవారవణ్ణనా
Aṭṭhakavāravaṇṇanā
౩౨౮. అట్ఠకేసు అట్ఠానిసంసే సమ్పస్సమానేనాతి –
328. Aṭṭhakesu aṭṭhānisaṃse sampassamānenāti –
‘‘ఇధ పన, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఆపత్తిం ఆపన్నో హోతి, సో తస్సా ఆపత్తియా అనాపత్తిదిట్ఠి హోతి, అఞ్ఞే భిక్ఖూ తస్సా ఆపత్తియా ఆపత్తిదిట్ఠినో హోన్తి, తే చే, భిక్ఖవే, భిక్ఖూ తం భిక్ఖుం ఏవం జానన్తి ‘అయం ఖో ఆయస్మా బహుస్సుతో ఆగతాగమో ధమ్మధరో వినయధరో మాతికాధరో పణ్డితో బ్యత్తో మేధావీ లజ్జీ కుక్కుచ్చకో సిక్ఖాకామో, సచే మయం ఇమం భిక్ఖుం ఆపత్తియా అదస్సనే ఉక్ఖిపిస్సామ, న మయం ఇమినా భిక్ఖునా సద్ధిం ఉపోసథం కరిస్సామ, వినా ఇమినా భిక్ఖునా ఉపోసథం కరిస్సామ, భవిస్సతి సఙ్ఘస్స తతోనిదానం భణ్డనం కలహో విగ్గహో వివాదో సఙ్ఘభేదో సఙ్ఘరాజి సఙ్ఘవవత్థానం సఙ్ఘనానాకరణ’న్తి, భేదగరుకేహి, భిక్ఖవే, భిక్ఖూహి న సో భిక్ఖు ఆపత్తియా అదస్సనే ఉక్ఖిపితబ్బో’’తి (మహావ॰ ౪౫౩) –
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti, so tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti, te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ bhikkhuṃ evaṃ jānanti ‘ayaṃ kho āyasmā bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito byatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo, sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipissāma, na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ uposathaṃ karissāma, vinā iminā bhikkhunā uposathaṃ karissāma, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukehi, bhikkhave, bhikkhūhi na so bhikkhu āpattiyā adassane ukkhipitabbo’’ti (mahāva. 453) –
ఆదినా వుత్తఅట్ఠానిసంసే సమ్పస్సమానేన. తేన హి సద్ధిం ఉపోసథాదిఅకరణం ఆదీనవో భేదాయ సంవత్తనతో, కరణం ఆనిసంసో సామగ్గియా సంవత్తనతో. తస్మా ఏతే అట్ఠానిసంసే సమ్పస్సమానేన న సో భిక్ఖు ఉక్ఖిపితబ్బోతి అత్థో.
Ādinā vuttaaṭṭhānisaṃse sampassamānena. Tena hi saddhiṃ uposathādiakaraṇaṃ ādīnavo bhedāya saṃvattanato, karaṇaṃ ānisaṃso sāmaggiyā saṃvattanato. Tasmā ete aṭṭhānisaṃse sampassamānena na so bhikkhu ukkhipitabboti attho.
దుతియఅట్ఠకేపి అట్ఠానిసంసే సమ్పస్సమానేనాతి –
Dutiyaaṭṭhakepi aṭṭhānisaṃse sampassamānenāti –
‘‘ఇధ పన, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఆపత్తిం ఆపన్నో హోతి, సో తస్సా ఆపత్తియా అనాపత్తిదిట్ఠి హోతి, అఞ్ఞే భిక్ఖూ తస్సా ఆపత్తియా ఆపత్తిదిట్ఠినో హోన్తి, సో చే, భిక్ఖవే, భిక్ఖు తే భిక్ఖూ ఏవం జానాతి ‘ఇమే ఖో ఆయస్మన్తో బహుస్సుతా ఆగతాగమా ధమ్మధరా వినయధరా మాతికాధరా పణ్డితా బ్యత్తా మేధావినో లజ్జినో కుక్కుచ్చకా సిక్ఖాకామా, నాలం మమం వా కారణా అఞ్ఞేసం వా కారణా ఛన్దా దోసా మోహా భయా అగతిం గన్తుం, సచే మం ఇమే భిక్ఖూ ఆపత్తియా అదస్సనే ఉక్ఖిపిస్సన్తి, న మయా సద్ధిం ఉపోసథం కరిస్సన్తి, వినా మయా ఉపోసథం కరిస్సన్తి, భవిస్సతి సఙ్ఘస్స తతోనిదానం భణ్డనం కలహో విగ్గహో వివాదో సఙ్ఘభేదో సఙ్ఘరాజి సఙ్ఘవవత్థానం సఙ్ఘనానాకరణ’న్తి, భేదగరుకేన, భిక్ఖవే, భిక్ఖునా పరేసమ్పి సద్ధాయ సా ఆపత్తి దేసేతబ్బా’’తి (మహావ॰ ౪౫౩) –
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti, so tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti, so ce, bhikkhave, bhikkhu te bhikkhū evaṃ jānāti ‘ime kho āyasmanto bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā paṇḍitā byattā medhāvino lajjino kukkuccakā sikkhākāmā, nālaṃ mamaṃ vā kāraṇā aññesaṃ vā kāraṇā chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ, sace maṃ ime bhikkhū āpattiyā adassane ukkhipissanti, na mayā saddhiṃ uposathaṃ karissanti, vinā mayā uposathaṃ karissanti, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukena, bhikkhave, bhikkhunā paresampi saddhāya sā āpatti desetabbā’’ti (mahāva. 453) –
ఆదినా వుత్తఅట్ఠానిసంసే సమ్పస్సమానేనాతి అత్థో.
Ādinā vuttaaṭṭhānisaṃse sampassamānenāti attho.
పాళియం ఆగతేహి సత్తహీతి ‘‘పుబ్బేవస్స హోతి ‘ముసా భణిస్స’న్తి, భణన్తస్స హోతి ‘ముసా భణామీ’తి, భణితస్స హోతి ‘ముసా మయా భణిత’న్తి వినిధాయ దిట్ఠిం, వినిధాయ ఖన్తిం, వినిధాయ రుచిం, వినిధాయ భావ’’న్తి (పారా॰ ౨౨౦) ఏవమాగతేహి సత్తహి.
Pāḷiyaṃ āgatehi sattahīti ‘‘pubbevassa hoti ‘musā bhaṇissa’nti, bhaṇantassa hoti ‘musā bhaṇāmī’ti, bhaṇitassa hoti ‘musā mayā bhaṇita’nti vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāva’’nti (pārā. 220) evamāgatehi sattahi.
అబ్రహ్మచరియాతి అసేట్ఠచరియతో. రత్తిం న భుఞ్జేయ్య వికాలభోజనన్తి ఉపోసథం ఉపవుత్థో రత్తిభోజనఞ్చ దివావికాలభోజనఞ్చ న భుఞ్జేయ్య. మఞ్చే ఛమాయంవ సయేథ సన్థతేతి కప్పియమఞ్చే వా సుధాదిపరికమ్మకతాయ భూమియం వా తిణపణ్ణపలాలాదీని సన్థరిత్వా కతే సన్థతే వా సయేథాతి అత్థో. ఏతఞ్హి అట్ఠఙ్గీకమాహుపోసథన్తి ఏతం పాణాతిపాతాదీని అసమాచరన్తేన ఉపవుత్థఉపోసథం అట్ఠహి అఙ్గేహి సమన్నాగతత్తా ‘‘అట్ఠఙ్గిక’’న్తి వదన్తి.
Abrahmacariyāti aseṭṭhacariyato. Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojananti uposathaṃ upavuttho rattibhojanañca divāvikālabhojanañca na bhuñjeyya. Mañce chamāyaṃva sayetha santhateti kappiyamañce vā sudhādiparikammakatāya bhūmiyaṃ vā tiṇapaṇṇapalālādīni santharitvā kate santhate vā sayethāti attho. Etañhi aṭṭhaṅgīkamāhuposathanti etaṃ pāṇātipātādīni asamācarantena upavutthauposathaṃ aṭṭhahi aṅgehi samannāgatattā ‘‘aṭṭhaṅgika’’nti vadanti.
‘‘అకప్పియకతం హోతి అప్పటిగ్గహితక’’న్తిఆదయో అట్ఠ అనతిరిత్తా నామ. సప్పిఆది అట్ఠమే అరుణుగ్గమనే నిస్సగ్గియం హోతి. అట్ఠకవసేన యోజేత్వా వేదితబ్బానీతి పురిమాని అట్ఠ ఏకం అట్ఠకం, తతో ఏకం అపనేత్వా సేసేసుపి ఏకేకం పక్ఖిపిత్వాతి ఏవమాదినా నయేన అఞ్ఞానిపి అట్ఠకాని కాతబ్బానీతి అత్థో.
‘‘Akappiyakataṃ hoti appaṭiggahitaka’’ntiādayo aṭṭha anatirittā nāma. Sappiādi aṭṭhame aruṇuggamane nissaggiyaṃ hoti. Aṭṭhakavasena yojetvā veditabbānīti purimāni aṭṭha ekaṃ aṭṭhakaṃ, tato ekaṃ apanetvā sesesupi ekekaṃ pakkhipitvāti evamādinā nayena aññānipi aṭṭhakāni kātabbānīti attho.
అట్ఠకవారవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Aṭṭhakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / పరివారపాళి • Parivārapāḷi / ౮. అట్ఠకవారో • 8. Aṭṭhakavāro
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / పరివార-అట్ఠకథా • Parivāra-aṭṭhakathā / అట్ఠకవారవణ్ణనా • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / అట్ఠకవారవణ్ణనా • Aṭṭhakavāravaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ఛక్కవారాదివణ్ణనా • Chakkavārādivaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi / ఏకుత్తరికనయో అట్ఠకవారవణ్ణనా • Ekuttarikanayo aṭṭhakavāravaṇṇanā