Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    અટ્ઠકવારવણ્ણના

    Aṭṭhakavāravaṇṇanā

    ૩૨૮. અટ્ઠકેસુ અટ્ઠાનિસંસે સમ્પસ્સમાનેનાતિ –

    328. Aṭṭhakesu aṭṭhānisaṃse sampassamānenāti –

    ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ આપત્તિં આપન્નો હોતિ, સો તસ્સા આપત્તિયા અનાપત્તિદિટ્ઠિ હોતિ, અઞ્ઞે ભિક્ખૂ તસ્સા આપત્તિયા આપત્તિદિટ્ઠિનો હોન્તિ, તે ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ તં ભિક્ખું એવં જાનન્તિ ‘અયં ખો આયસ્મા બહુસ્સુતો આગતાગમો ધમ્મધરો વિનયધરો માતિકાધરો પણ્ડિતો બ્યત્તો મેધાવી લજ્જી કુક્કુચ્ચકો સિક્ખાકામો, સચે મયં ઇમં ભિક્ખું આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખિપિસ્સામ, ન મયં ઇમિના ભિક્ખુના સદ્ધિં ઉપોસથં કરિસ્સામ, વિના ઇમિના ભિક્ખુના ઉપોસથં કરિસ્સામ, ભવિસ્સતિ સઙ્ઘસ્સ તતોનિદાનં ભણ્ડનં કલહો વિગ્ગહો વિવાદો સઙ્ઘભેદો સઙ્ઘરાજિ સઙ્ઘવવત્થાનં સઙ્ઘનાનાકરણ’ન્તિ, ભેદગરુકેહિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂહિ ન સો ભિક્ખુ આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખિપિતબ્બો’’તિ (મહાવ॰ ૪૫૩) –

    ‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti, so tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti, te ce, bhikkhave, bhikkhū taṃ bhikkhuṃ evaṃ jānanti ‘ayaṃ kho āyasmā bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito byatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo, sace mayaṃ imaṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipissāma, na mayaṃ iminā bhikkhunā saddhiṃ uposathaṃ karissāma, vinā iminā bhikkhunā uposathaṃ karissāma, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukehi, bhikkhave, bhikkhūhi na so bhikkhu āpattiyā adassane ukkhipitabbo’’ti (mahāva. 453) –

    આદિના વુત્તઅટ્ઠાનિસંસે સમ્પસ્સમાનેન. તેન હિ સદ્ધિં ઉપોસથાદિઅકરણં આદીનવો ભેદાય સંવત્તનતો, કરણં આનિસંસો સામગ્ગિયા સંવત્તનતો. તસ્મા એતે અટ્ઠાનિસંસે સમ્પસ્સમાનેન ન સો ભિક્ખુ ઉક્ખિપિતબ્બોતિ અત્થો.

    Ādinā vuttaaṭṭhānisaṃse sampassamānena. Tena hi saddhiṃ uposathādiakaraṇaṃ ādīnavo bhedāya saṃvattanato, karaṇaṃ ānisaṃso sāmaggiyā saṃvattanato. Tasmā ete aṭṭhānisaṃse sampassamānena na so bhikkhu ukkhipitabboti attho.

    દુતિયઅટ્ઠકેપિ અટ્ઠાનિસંસે સમ્પસ્સમાનેનાતિ –

    Dutiyaaṭṭhakepi aṭṭhānisaṃse sampassamānenāti –

    ‘‘ઇધ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ આપત્તિં આપન્નો હોતિ, સો તસ્સા આપત્તિયા અનાપત્તિદિટ્ઠિ હોતિ, અઞ્ઞે ભિક્ખૂ તસ્સા આપત્તિયા આપત્તિદિટ્ઠિનો હોન્તિ, સો ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ તે ભિક્ખૂ એવં જાનાતિ ‘ઇમે ખો આયસ્મન્તો બહુસ્સુતા આગતાગમા ધમ્મધરા વિનયધરા માતિકાધરા પણ્ડિતા બ્યત્તા મેધાવિનો લજ્જિનો કુક્કુચ્ચકા સિક્ખાકામા, નાલં મમં વા કારણા અઞ્ઞેસં વા કારણા છન્દા દોસા મોહા ભયા અગતિં ગન્તું, સચે મં ઇમે ભિક્ખૂ આપત્તિયા અદસ્સને ઉક્ખિપિસ્સન્તિ, ન મયા સદ્ધિં ઉપોસથં કરિસ્સન્તિ, વિના મયા ઉપોસથં કરિસ્સન્તિ, ભવિસ્સતિ સઙ્ઘસ્સ તતોનિદાનં ભણ્ડનં કલહો વિગ્ગહો વિવાદો સઙ્ઘભેદો સઙ્ઘરાજિ સઙ્ઘવવત્થાનં સઙ્ઘનાનાકરણ’ન્તિ, ભેદગરુકેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના પરેસમ્પિ સદ્ધાય સા આપત્તિ દેસેતબ્બા’’તિ (મહાવ॰ ૪૫૩) –

    ‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu āpattiṃ āpanno hoti, so tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi hoti, aññe bhikkhū tassā āpattiyā āpattidiṭṭhino honti, so ce, bhikkhave, bhikkhu te bhikkhū evaṃ jānāti ‘ime kho āyasmanto bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā paṇḍitā byattā medhāvino lajjino kukkuccakā sikkhākāmā, nālaṃ mamaṃ vā kāraṇā aññesaṃ vā kāraṇā chandā dosā mohā bhayā agatiṃ gantuṃ, sace maṃ ime bhikkhū āpattiyā adassane ukkhipissanti, na mayā saddhiṃ uposathaṃ karissanti, vinā mayā uposathaṃ karissanti, bhavissati saṅghassa tatonidānaṃ bhaṇḍanaṃ kalaho viggaho vivādo saṅghabhedo saṅgharāji saṅghavavatthānaṃ saṅghanānākaraṇa’nti, bhedagarukena, bhikkhave, bhikkhunā paresampi saddhāya sā āpatti desetabbā’’ti (mahāva. 453) –

    આદિના વુત્તઅટ્ઠાનિસંસે સમ્પસ્સમાનેનાતિ અત્થો.

    Ādinā vuttaaṭṭhānisaṃse sampassamānenāti attho.

    પાળિયં આગતેહિ સત્તહીતિ ‘‘પુબ્બેવસ્સ હોતિ ‘મુસા ભણિસ્સ’ન્તિ, ભણન્તસ્સ હોતિ ‘મુસા ભણામી’તિ, ભણિતસ્સ હોતિ ‘મુસા મયા ભણિત’ન્તિ વિનિધાય દિટ્ઠિં, વિનિધાય ખન્તિં, વિનિધાય રુચિં, વિનિધાય ભાવ’’ન્તિ (પારા॰ ૨૨૦) એવમાગતેહિ સત્તહિ.

    Pāḷiyaṃ āgatehi sattahīti ‘‘pubbevassa hoti ‘musā bhaṇissa’nti, bhaṇantassa hoti ‘musā bhaṇāmī’ti, bhaṇitassa hoti ‘musā mayā bhaṇita’nti vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāva’’nti (pārā. 220) evamāgatehi sattahi.

    અબ્રહ્મચરિયાતિ અસેટ્ઠચરિયતો. રત્તિં ન ભુઞ્જેય્ય વિકાલભોજનન્તિ ઉપોસથં ઉપવુત્થો રત્તિભોજનઞ્ચ દિવાવિકાલભોજનઞ્ચ ન ભુઞ્જેય્ય. મઞ્ચે છમાયંવ સયેથ સન્થતેતિ કપ્પિયમઞ્ચે વા સુધાદિપરિકમ્મકતાય ભૂમિયં વા તિણપણ્ણપલાલાદીનિ સન્થરિત્વા કતે સન્થતે વા સયેથાતિ અત્થો. એતઞ્હિ અટ્ઠઙ્ગીકમાહુપોસથન્તિ એતં પાણાતિપાતાદીનિ અસમાચરન્તેન ઉપવુત્થઉપોસથં અટ્ઠહિ અઙ્ગેહિ સમન્નાગતત્તા ‘‘અટ્ઠઙ્ગિક’’ન્તિ વદન્તિ.

    Abrahmacariyāti aseṭṭhacariyato. Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojananti uposathaṃ upavuttho rattibhojanañca divāvikālabhojanañca na bhuñjeyya. Mañce chamāyaṃva sayetha santhateti kappiyamañce vā sudhādiparikammakatāya bhūmiyaṃ vā tiṇapaṇṇapalālādīni santharitvā kate santhate vā sayethāti attho. Etañhi aṭṭhaṅgīkamāhuposathanti etaṃ pāṇātipātādīni asamācarantena upavutthauposathaṃ aṭṭhahi aṅgehi samannāgatattā ‘‘aṭṭhaṅgika’’nti vadanti.

    ‘‘અકપ્પિયકતં હોતિ અપ્પટિગ્ગહિતક’’ન્તિઆદયો અટ્ઠ અનતિરિત્તા નામ. સપ્પિઆદિ અટ્ઠમે અરુણુગ્ગમને નિસ્સગ્ગિયં હોતિ. અટ્ઠકવસેન યોજેત્વા વેદિતબ્બાનીતિ પુરિમાનિ અટ્ઠ એકં અટ્ઠકં, તતો એકં અપનેત્વા સેસેસુપિ એકેકં પક્ખિપિત્વાતિ એવમાદિના નયેન અઞ્ઞાનિપિ અટ્ઠકાનિ કાતબ્બાનીતિ અત્થો.

    ‘‘Akappiyakataṃ hoti appaṭiggahitaka’’ntiādayo aṭṭha anatirittā nāma. Sappiādi aṭṭhame aruṇuggamane nissaggiyaṃ hoti. Aṭṭhakavasena yojetvā veditabbānīti purimāni aṭṭha ekaṃ aṭṭhakaṃ, tato ekaṃ apanetvā sesesupi ekekaṃ pakkhipitvāti evamādinā nayena aññānipi aṭṭhakāni kātabbānīti attho.

    અટ્ઠકવારવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Aṭṭhakavāravaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / પરિવારપાળિ • Parivārapāḷi / ૮. અટ્ઠકવારો • 8. Aṭṭhakavāro

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / પરિવાર-અટ્ઠકથા • Parivāra-aṭṭhakathā / અટ્ઠકવારવણ્ણના • Aṭṭhakavāravaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / અટ્ઠકવારવણ્ણના • Aṭṭhakavāravaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / છક્કવારાદિવણ્ણના • Chakkavārādivaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / એકુત્તરિકનયો અટ્ઠકવારવણ્ણના • Ekuttarikanayo aṭṭhakavāravaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact