| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
૩૯. અત્થસન્દસ્સનઞાણનિદ્દેસો
39. Atthasandassanañāṇaniddeso
૯૦. કથં નાનાધમ્મપ્પકાસનતા પઞ્ઞા અત્થસન્દસ્સને ઞાણં? નાનાધમ્માતિ પઞ્ચક્ખન્ધા, દ્વાદસાયતનાનિ, અટ્ઠારસ ધાતુયો, કુસલા ધમ્મા, અકુસલા ધમ્મા, અબ્યાકતા ધમ્મા, કામાવચરા ધમ્મા, રૂપાવચરા ધમ્મા, અરૂપાવચરા ધમ્મા, અપરિયાપન્ના ધમ્મા.
90. Kathaṃ nānādhammappakāsanatā paññā atthasandassane ñāṇaṃ? Nānādhammāti pañcakkhandhā, dvādasāyatanāni, aṭṭhārasa dhātuyo, kusalā dhammā, akusalā dhammā, abyākatā dhammā, kāmāvacarā dhammā, rūpāvacarā dhammā, arūpāvacarā dhammā, apariyāpannā dhammā.
પકાસનતાતિ રૂપં અનિચ્ચતો પકાસેતિ, રૂપં દુક્ખતો પકાસેતિ, રૂપં અનત્તતો પકાસેતિ. વેદનં…પે॰… સઞ્ઞં… સઙ્ખારે… વિઞ્ઞાણં… ચક્ખું…પે॰… જરામરણં અનિચ્ચતો પકાસેતિ, જરામરણં દુક્ખતો પકાસેતિ, જરામરણં અનત્તતો પકાસેતિ.
Pakāsanatāti rūpaṃ aniccato pakāseti, rūpaṃ dukkhato pakāseti, rūpaṃ anattato pakāseti. Vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ… cakkhuṃ…pe… jarāmaraṇaṃ aniccato pakāseti, jarāmaraṇaṃ dukkhato pakāseti, jarāmaraṇaṃ anattato pakāseti.
અત્થસન્દસ્સનેતિ કામચ્છન્દં પજહન્તો નેક્ખમ્મત્થં સન્દસ્સેતિ. બ્યાપાદં પજહન્તો અબ્યાપાદત્થં સન્દસ્સેતિ. થિનમિદ્ધં પજહન્તો આલોકસઞ્ઞત્થં સન્દસ્સેતિ. ઉદ્ધચ્ચં પજહન્તો અવિક્ખેપત્થં સન્દસ્સેતિ. વિચિકિચ્છં પજહન્તો ધમ્મવવત્થાનત્થં સન્દસ્સેતિ. અવિજ્જં પજહન્તો ઞાણત્થં સન્દસ્સેતિ. અરતિં પજહન્તો પામોજ્જત્થં સન્દસ્સેતિ. નીવરણે પજહન્તો પઠમઝાનત્થં સન્દસ્સેતિ …પે॰… સબ્બકિલેસે પજહન્તો અરહત્તમગ્ગત્થં સન્દસ્સેતિ. તં ઞાતટ્ઠેન ઞાણં, પજાનનટ્ઠેન પઞ્ઞા. તેન વુચ્ચતિ – ‘‘નાનાધમ્મપકાસનતા પઞ્ઞા અત્થસન્દસ્સને ઞાણં’’.
Atthasandassaneti kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammatthaṃ sandasseti. Byāpādaṃ pajahanto abyāpādatthaṃ sandasseti. Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññatthaṃ sandasseti. Uddhaccaṃ pajahanto avikkhepatthaṃ sandasseti. Vicikicchaṃ pajahanto dhammavavatthānatthaṃ sandasseti. Avijjaṃ pajahanto ñāṇatthaṃ sandasseti. Aratiṃ pajahanto pāmojjatthaṃ sandasseti. Nīvaraṇe pajahanto paṭhamajhānatthaṃ sandasseti …pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggatthaṃ sandasseti. Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘nānādhammapakāsanatā paññā atthasandassane ñāṇaṃ’’.
અત્થસન્દસ્સનઞાણનિદ્દેસો નવતિંસતિમો.
Atthasandassanañāṇaniddeso navatiṃsatimo.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ૩૯. અત્થસન્દસ્સનઞાણનિદ્દેસવણ્ણના • 39. Atthasandassanañāṇaniddesavaṇṇanā
