Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā

    അത്ഥവസപകരണവണ്ണനാ

    Atthavasapakaraṇavaṇṇanā

    ൩൩൪. ദസ അത്ഥവസേ പടിച്ചാതി ഏത്ഥ തസ്സ തസ്സ സിക്ഖാപദസ്സ പഞ്ഞാപനേ ഗുണവിസേസദീപനതോ, അപഞ്ഞാപനേ ആദീനവദസ്സനതോ ച സങ്ഘസുട്ഠുതാ ഹോതി. തത്ഥ യഥാസമ്ഭവം ലോകവജ്ജസ്സ അപണ്ണത്തിസമ്ഭവസ്സ പഞ്ഞാപനേ പയോഗവിസുദ്ധി ഗുണോ. പണ്ണത്തിസമ്ഭവസ്സ പന സേഖിയസ്സ ലോകവജ്ജസ്സ പഞ്ഞാപനേ പടിപത്തിവിസുദ്ധി ഗുണോ, പണ്ണത്തിവജ്ജസ്സ ആസയവിസുദ്ധി ഗുണോ അപ്പിച്ഛാദിഗുണാവഹനതോ, തേനേവാഹ ‘‘സുഭരതായ സുപോസതായ അപ്പിച്ഛതായ അപ്പിച്ഛസ്സ വണ്ണം ഭാസിത്വാ’’തി. സമണാചാരവിസുദ്ധി ചസ്സ ഗുണോതി വേദിതബ്ബം. അഥ വാ ലോകവജ്ജസ്സ പഞ്ഞാപനേ സങ്ഘസുട്ഠുതാ ഹോതി പാകടാദീനവതോ, പണ്ണത്തിവജ്ജസ്സ പഞ്ഞാപനേ സങ്ഘഫാസുതാ ഹോതി പാകടാനിസംസത്താ. തഥാ പഠമേന ദുമ്മങ്കൂനം നിഗ്ഗഹോ, ദുതിയേന പേസലാനം ഫാസുവിഹാരോ, പഠമേന സമ്പരായികാനം ആസവാനം പടിഘാതോ, ദുതിയേന ദിട്ഠധമ്മികാനം, തഥാ പഠമേന അപ്പസന്നാനം പസാദോ, ദുതിയേന പസന്നാനം ഭിയ്യോഭാവോ, തഥാ പഠമേന സദ്ധമ്മട്ഠിതി, ദുതിയേന വിനയാനുഗ്ഗഹോ ഹോതീതി വേദിതബ്ബോ. പരിവാരനയേന വാ പഠമേന പാപിച്ഛാനം ഭിക്ഖൂനം പക്ഖുപച്ഛേദോ, ദുതിയേന ഗിഹീനം അനുകമ്പാ ഹോതി. വുത്തഞ്ഹേതം ‘‘ദ്വേ അത്ഥവസേ പടിച്ച തഥാഗതേന സാവകാനം സിക്ഖാപദം പഞ്ഞത്തം ഗിഹീനം അനുകമ്പായ പാപിച്ഛാനം പക്ഖുപച്ഛേദായാ’’തി (പരി॰ ൪൯൮). തഥാ ദിട്ഠധമ്മികസമ്പരായികാനം വേരാനം വജ്ജാനം അകുസലാനം വസേനപി യോജനാ കാതബ്ബാ. വുത്തഞ്ഹേതം ‘‘ദ്വേ അത്ഥവസേ…പേ॰… പഞ്ഞത്തം ദിട്ഠധമ്മികാനം വേരാനം സമ്പരായികാനം വേരാനം പടിഘാതായാ’’തിആദി (പരി॰ ൪൯൮). അപിചേത്ഥ സബ്ബമ്പി അകതവിഞ്ഞത്തിപടിസംയുത്തം, ഗിഹീനം പീളാപടിസംയുത്തം, തേസം പസാദഭോഗക്ഖയരക്ഖാപടിസംയുത്തഞ്ച ഗിഹീനം അനുകമ്പായ പഞ്ഞത്തം നാമ, കുലദൂസകഗണഭോജനാനി പാപിച്ഛാനം പക്ഖുപച്ഛേദായ പഞ്ഞത്തം. സബ്ബം ലോകവജ്ജം ദിട്ഠധമ്മികസമ്പരായികവേരാദിപടിഘാതായ , മാതുഗാമേന സംവിധാനം ദിട്ഠധമ്മികവേരാദിസംവരായ പഞ്ഞത്തന്തി വേദിതബ്ബം. അപിചേത്ഥ ആദിതോ പട്ഠായ ദസഅത്ഥവസപകരണമേവ നിസ്സായ വിനിച്ഛയോ വേദിതബ്ബോ.

    334.Dasa atthavase paṭiccāti ettha tassa tassa sikkhāpadassa paññāpane guṇavisesadīpanato, apaññāpane ādīnavadassanato ca saṅghasuṭṭhutā hoti. Tattha yathāsambhavaṃ lokavajjassa apaṇṇattisambhavassa paññāpane payogavisuddhi guṇo. Paṇṇattisambhavassa pana sekhiyassa lokavajjassa paññāpane paṭipattivisuddhi guṇo, paṇṇattivajjassa āsayavisuddhi guṇo appicchādiguṇāvahanato, tenevāha ‘‘subharatāya suposatāya appicchatāya appicchassa vaṇṇaṃ bhāsitvā’’ti. Samaṇācāravisuddhi cassa guṇoti veditabbaṃ. Atha vā lokavajjassa paññāpane saṅghasuṭṭhutā hoti pākaṭādīnavato, paṇṇattivajjassa paññāpane saṅghaphāsutā hoti pākaṭānisaṃsattā. Tathā paṭhamena dummaṅkūnaṃ niggaho, dutiyena pesalānaṃ phāsuvihāro, paṭhamena samparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighāto, dutiyena diṭṭhadhammikānaṃ, tathā paṭhamena appasannānaṃ pasādo, dutiyena pasannānaṃ bhiyyobhāvo, tathā paṭhamena saddhammaṭṭhiti, dutiyena vinayānuggaho hotīti veditabbo. Parivāranayena vā paṭhamena pāpicchānaṃ bhikkhūnaṃ pakkhupacchedo, dutiyena gihīnaṃ anukampā hoti. Vuttañhetaṃ ‘‘dve atthavase paṭicca tathāgatena sāvakānaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ gihīnaṃ anukampāya pāpicchānaṃ pakkhupacchedāyā’’ti (pari. 498). Tathā diṭṭhadhammikasamparāyikānaṃ verānaṃ vajjānaṃ akusalānaṃ vasenapi yojanā kātabbā. Vuttañhetaṃ ‘‘dve atthavase…pe… paññattaṃ diṭṭhadhammikānaṃ verānaṃ samparāyikānaṃ verānaṃ paṭighātāyā’’tiādi (pari. 498). Apicettha sabbampi akataviññattipaṭisaṃyuttaṃ, gihīnaṃ pīḷāpaṭisaṃyuttaṃ, tesaṃ pasādabhogakkhayarakkhāpaṭisaṃyuttañca gihīnaṃ anukampāya paññattaṃ nāma, kuladūsakagaṇabhojanāni pāpicchānaṃ pakkhupacchedāya paññattaṃ. Sabbaṃ lokavajjaṃ diṭṭhadhammikasamparāyikaverādipaṭighātāya , mātugāmena saṃvidhānaṃ diṭṭhadhammikaverādisaṃvarāya paññattanti veditabbaṃ. Apicettha ādito paṭṭhāya dasaatthavasapakaraṇameva nissāya vinicchayo veditabbo.

    വത്ഥുവീതിക്കമേന യം, ഏകന്താകുസലം ഭവേ;

    Vatthuvītikkamena yaṃ, ekantākusalaṃ bhave;

    തം സങ്ഘസുട്ഠുഭാവായ, പഞ്ഞത്തം ലോകവജ്ജതോ.

    Taṃ saṅghasuṭṭhubhāvāya, paññattaṃ lokavajjato.

    പാരാജികാദിം,

    Pārājikādiṃ,

    പഞ്ഞത്തിജാനനേനേവ, യത്ഥാപത്തി ന അഞ്ഞഥാ;

    Paññattijānaneneva, yatthāpatti na aññathā;

    തം ധമ്മട്ഠിതിയാ വാപി, പസാദുപ്പാദബുദ്ധിയാ.

    Taṃ dhammaṭṭhitiyā vāpi, pasāduppādabuddhiyā.

    ധമ്മദേസനാപടിസംയുത്തം ഇതരഞ്ച സേഖിയം, ഇദം പണ്ണത്തിസമ്ഭവം ലോകവജ്ജം നാമ. വത്ഥുനോ, പഞ്ഞത്തിയാ വാ വീതിക്കമചേതനായാഭാവേപി പടിക്ഖിത്തസ്സ കരണേ, കത്തബ്ബസ്സ അകരണേ വാ സതി യത്ഥ ആപത്തി പഹോതി, തം സബ്ബം ഠപേത്വാ സുരാപാനം പണ്ണത്തിവജ്ജന്തി വേദിതബ്ബം. തത്ഥ ഉക്കോടനകേ പാചിത്തിയം, ‘‘യോ പന ഭിക്ഖു ധമ്മികാനം കമ്മാനം ഛന്ദം ദത്വാ പച്ഛാ ഖീയനധമ്മം ആപജ്ജേയ്യ, പാചിത്തിയം (പാചി॰ ൪൭൫), യോ പന ഭിക്ഖു സങ്ഘേ വിനിച്ഛയകഥായ വത്തമാനായ ഛന്ദം അദത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കമേയ്യ, പാചിത്തിയം (പാചി॰ ൪൮൦), യോ പന ഭിക്ഖു സമഗ്ഗേന സങ്ഘേന ചീവരം ദത്വാ പച്ഛാ ഖീയനധമ്മം ആപജ്ജേയ്യ…പേ॰… പാചിത്തിയ’’ന്തി (പാചി॰ ൪൮൫) ഏവമാദി സങ്ഘഫാസുതായ പഞ്ഞത്തം. ‘‘അഞ്ഞവാദകേ വിഹേസകേ പാചിത്തിയം (പാചി॰ ൧൦൧), പാരാജികാദീഹി അനുദ്ധംസനേ സങ്ഘാദിസേസാദി ച ദുമ്മങ്കൂനം നിഗ്ഗഹായ, അനുപഖജ്ജനിക്കഡ്ഢനഉപസ്സൂതിസിക്ഖാപദാദി പേസലാനം ഫാസുവിഹാരായ, സബ്ബം ലോകവജ്ജം ദിട്ഠധമ്മികസമ്പരായികാനം ആസവാനം പടിഘാതായ, സബ്ബം പണ്ണത്തിവജ്ജം ദിട്ഠധമ്മികാനമേവ സംവരായ. സബ്ബം ഗിഹിപടിസംയുത്തം അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ പസന്നാനം വാ ഭിയ്യോഭാവായ ച. വിസേസേന അരിട്ഠസമണുദ്ദേസസിക്ഖാപദം, സാമഞ്ഞേന പച്ചയേസു മരിയാദപടിസംയുത്തഞ്ച സദ്ധമ്മട്ഠിതിയാ, ‘‘അപ്പിച്ഛസ്സായം ധമ്മോ, നായം ധമ്മോ മഹിച്ഛസ്സാ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൩.൩൫൮; അ॰ നി॰ ൮.൩൦) ആദിസുത്തമേത്ഥ സാധകം. ‘‘സിക്ഖാപദവിവണ്ണകേ (പാചി॰ ൪൩൯) മോഹനകേ പാചിത്തിയ’’ന്തിആദി (പാചി॰ ൪൪൪) വിനയാനുഗ്ഗഹായ പഞ്ഞത്തന്തി വേദിതബ്ബം. ‘‘ഭൂതഗാമപാതബ്യതായ പാചിത്തിയ’’ന്തി (പാചി॰ ൯൦) ഇദം കിമത്ഥന്തി ചേ? അപ്പസന്നാനം പസാദായ, പസന്നാനം ഭിയ്യോഭാവായ ച. കഥം?

    Dhammadesanāpaṭisaṃyuttaṃ itarañca sekhiyaṃ, idaṃ paṇṇattisambhavaṃ lokavajjaṃ nāma. Vatthuno, paññattiyā vā vītikkamacetanāyābhāvepi paṭikkhittassa karaṇe, kattabbassa akaraṇe vā sati yattha āpatti pahoti, taṃ sabbaṃ ṭhapetvā surāpānaṃ paṇṇattivajjanti veditabbaṃ. Tattha ukkoṭanake pācittiyaṃ, ‘‘yo pana bhikkhu dhammikānaṃ kammānaṃ chandaṃ datvā pacchā khīyanadhammaṃ āpajjeyya, pācittiyaṃ (pāci. 475), yo pana bhikkhu saṅghe vinicchayakathāya vattamānāya chandaṃ adatvā uṭṭhāyāsanā pakkameyya, pācittiyaṃ (pāci. 480), yo pana bhikkhu samaggena saṅghena cīvaraṃ datvā pacchā khīyanadhammaṃ āpajjeyya…pe… pācittiya’’nti (pāci. 485) evamādi saṅghaphāsutāya paññattaṃ. ‘‘Aññavādake vihesake pācittiyaṃ (pāci. 101), pārājikādīhi anuddhaṃsane saṅghādisesādi ca dummaṅkūnaṃ niggahāya, anupakhajjanikkaḍḍhanaupassūtisikkhāpadādi pesalānaṃ phāsuvihārāya, sabbaṃ lokavajjaṃ diṭṭhadhammikasamparāyikānaṃ āsavānaṃ paṭighātāya, sabbaṃ paṇṇattivajjaṃ diṭṭhadhammikānameva saṃvarāya. Sabbaṃ gihipaṭisaṃyuttaṃ appasannānaṃ vā pasādāya pasannānaṃ vā bhiyyobhāvāya ca. Visesena ariṭṭhasamaṇuddesasikkhāpadaṃ, sāmaññena paccayesu mariyādapaṭisaṃyuttañca saddhammaṭṭhitiyā, ‘‘appicchassāyaṃ dhammo, nāyaṃ dhammo mahicchassā’’ti (dī. ni. 3.358; a. ni. 8.30) ādisuttamettha sādhakaṃ. ‘‘Sikkhāpadavivaṇṇake (pāci. 439) mohanake pācittiya’’ntiādi (pāci. 444) vinayānuggahāya paññattanti veditabbaṃ. ‘‘Bhūtagāmapātabyatāya pācittiya’’nti (pāci. 90) idaṃ kimatthanti ce? Appasannānaṃ pasādāya, pasannānaṃ bhiyyobhāvāya ca. Kathaṃ?

    ‘‘ഭൂതഗാമോ സജീവോതി, അവിപല്ലത്തദിട്ഠിനോ;

    ‘‘Bhūtagāmo sajīvoti, avipallattadiṭṭhino;

    തസ്സ കോപനസഞ്ഞായ, പസാദോ ബുദ്ധസാവകേ.

    Tassa kopanasaññāya, pasādo buddhasāvake.

    ‘‘നിജ്ജീവസഞ്ഞിതംപേതം, അകോപേന്തോ കഥം മുനി;

    ‘‘Nijjīvasaññitaṃpetaṃ, akopento kathaṃ muni;

    ജീവം കോപേയ്യ നിദ്ദോസോ, മച്ഛമംസാനുജാനനേ.

    Jīvaṃ kopeyya niddoso, macchamaṃsānujānane.

    ഏവമ്പി –

    Evampi –

    ‘‘തസ്സ കോപനസഞ്ഞായ, പസാദോ ബുദ്ധസാവകേ;

    ‘‘Tassa kopanasaññāya, pasādo buddhasāvake;

    യതോ തിത്ഥകരാവിമേ, വിരതാ ഭൂതഗാമതോ;

    Yato titthakarāvime, viratā bhūtagāmato;

    ലോകസ്സ ചിത്തരക്ഖത്ഥം, തതോപി വിരതോ മുനീ’’തി. –

    Lokassa cittarakkhatthaṃ, tatopi virato munī’’ti. –

    പസന്നാനം ഭിയ്യോഭാവോ ഹോതി.

    Pasannānaṃ bhiyyobhāvo hoti.

    വിവിത്തസേനാസനഭോഗതണ്ഹാവസേനനിജ്ജീവമിതാരക്ഖം;

    Vivittasenāsanabhogataṇhāvasenanijjīvamitārakkhaṃ;

    ബുദ്ധോഭിനിന്നഞ്ച വിവജ്ജയന്തോ;

    Buddhobhininnañca vivajjayanto;

    സിക്ഖാപദം തത്ഥ ച പഞ്ഞപേസി.

    Sikkhāpadaṃ tattha ca paññapesi.

    നിജ്ജീവസ്സാപി മംസസ്സ, ഖാദനകം യതിം പതി;

    Nijjīvassāpi maṃsassa, khādanakaṃ yatiṃ pati;

    നിന്ദമാനം ജനം ദിസ്വാ, ഭൂതഗാമം പരിച്ചജി.

    Nindamānaṃ janaṃ disvā, bhūtagāmaṃ pariccaji.

    തികോടിപരിസുദ്ധത്താ, മച്ഛമംസാനുജാനനേ;

    Tikoṭiparisuddhattā, macchamaṃsānujānane;

    പടിച്ച മംസാനുജാനനം, കമ്മേ ദിട്ഠിപ്പസങ്ഗഭയാ.

    Paṭicca maṃsānujānanaṃ, kamme diṭṭhippasaṅgabhayā.

    അപരിക്ഖകസ്സ ലോകസ്സ, പരാനുദ്ദയതായ ച;

    Aparikkhakassa lokassa, parānuddayatāya ca;

    ഭൂതഗാമപാതബ്യതായ, പാണാതിപാതപ്പസങ്ഗഭയാ.

    Bhūtagāmapātabyatāya, pāṇātipātappasaṅgabhayā.

    തത്ഥ പരിയായവചനം അനുജാനി ഭഗവാ, ഉദ്ദിസ്സ കതം പടിക്ഖിപി പരസ്സ വാ പാപപ്പസങ്ഗഭയേന. ഇധ പന ഭൂതഗാമപാതബ്യതായ പാപാഭാവഞാപനത്ഥം അത്തുദ്ദേസികം വിഹാരം, കുടിഞ്ച അനുജാനീതി വേദിതബ്ബം. പകിരിയന്തി ഏത്ഥ തേ തേ പയോജനവിസേസസങ്ഖാതാ അത്ഥവസാതി അത്ഥവസപകരണന്തി.

    Tattha pariyāyavacanaṃ anujāni bhagavā, uddissa kataṃ paṭikkhipi parassa vā pāpappasaṅgabhayena. Idha pana bhūtagāmapātabyatāya pāpābhāvañāpanatthaṃ attuddesikaṃ vihāraṃ, kuṭiñca anujānīti veditabbaṃ. Pakiriyanti ettha te te payojanavisesasaṅkhātā atthavasāti atthavasapakaraṇanti.

    മഹാവഗ്ഗവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Mahāvaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / പരിവാരപാളി • Parivārapāḷi / അത്ഥവസപകരണം • Atthavasapakaraṇaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / പരിവാര-അട്ഠകഥാ • Parivāra-aṭṭhakathā / അത്ഥവസപകരണാവണ്ണനാ • Atthavasapakaraṇāvaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / അത്ഥവസപകരണവണ്ണനാ • Atthavasapakaraṇavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / അത്ഥവസപകരണവണ്ണനാ • Atthavasapakaraṇavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact