| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಕಙ್ಖಾವಿತರಣೀ-ಅಭಿನವ-ಟೀಕಾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
೮. ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
8. Aṭṭhavatthukāsikkhāpadavaṇṇanā
ಲೋಕಸ್ಸಾದಮಿತ್ತಸನ್ಥವವಸೇನಾತಿ (ಸಾರತ್ಥ॰ ಟೀ॰ ಪಾಚಿತ್ತಿಯ ೩.೬೭೫) ಲೋಕಸ್ಸಾದಸಙ್ಖಾತಸ್ಸ ಮಿತ್ತಸನ್ಥವಸ್ಸ ವಸೇನ। ಕಿಂ ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೇನಾ’’ತಿ। ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗರಾಗೇನೇವ ತಿನ್ತಾ ಇಧ ಅವಸ್ಸುತಾ ನಾಮ, ನ ಮೇಥುನರಾಗೇನಾತಿ। ಕಥಮೇತಂ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅಯಮೇವ ಹೀ’’ತಿಆದಿ। ಕಿಂ ಪನೇತ್ಥ ಕಾರಣನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸಮನ್ತಪಾಸಾದಿಕಾಯಂ ಪನಸ್ಸ ವಿಚಾರಣಾ ಕತಾ’’ತಿ। ತತ್ಥಾಯಂ ವಿಚಾರಣಾ – ಏತ್ಥ ಚ ಅಸದ್ಧಮ್ಮೋತಿ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗೋವ ವೇದಿತಬ್ಬೋ, ನ ಮೇಥುನಧಮ್ಮೋ। ನ ಹಿ ಮೇಥುನಸ್ಸ ಸಾಮನ್ತಾ ಥುಲ್ಲಚ್ಚಯಂ ಹೋತಿ। ‘‘ವಿಞ್ಞೂ ಪಟಿಬಲೋ ಕಾಯಸಂಸಗ್ಗಂ ಸಮಾಪಜ್ಜಿತು’’ನ್ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೬೭೬) ವಚನಮ್ಪಿ ಚೇತ್ಥ ಸಾಧಕನ್ತಿ। ಯಂ ಯೇನ ಕತಂ, ತಂ ತಸ್ಸೇವ ಹೋತೀತಿ। ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲಸ್ಸಾತಿ ಸಾಮಿವಚನನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಯಂ ಪುರಿಸಪುಗ್ಗಲೇನಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಹತ್ಥೋತಿ ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥೋ। ನ ಕೇವಲಞ್ಚೇತ್ಥ ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ‘‘ಹತ್ಥೋ ನಾಮ ಕಪ್ಪರಂ ಉಪಾದಾಯ ಯಾವ ಅಗ್ಗನಖಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೬೭೬) ವುತ್ತಸ್ಸ ಹತ್ಥಸ್ಸೇವ ಗಹಣಂ, ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸ ಚ ಅಞ್ಞಸ್ಸಪಿ ಅಪಾರಾಜಿಕಖೇತ್ತಸ್ಸ ಗಹಣಂ ಏಕಜ್ಝಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಹತ್ಥಗ್ಗಹಣ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಥಾ ಸಙ್ಘಾಟಿಕಣ್ಣಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ನ ಕೇವಲಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಕಣ್ಣಸ್ಸೇವ ಗಹಣಂ, ಅಥ ಖೋ ತಸ್ಸ ಚ ಅಞ್ಞಸ್ಸಪಿ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಚೀವರಪ್ಪದೇಸಸ್ಸ ಗಹಣಂ ವುತ್ತನ್ತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಏತ್ಥ ಚ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಇತ್ಥನ್ನಾಮಂ ಠಾನನ್ತಿ ಏವಂನಾಮಕಂ ಠಾನಂ। ‘‘ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಪೂರೇತ್ವಾ’’ತಿ ಇದಂ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ। ತಸ್ಮಾ ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಉಪ್ಪಟಿಪಾಟಿಯಾ ವಾ ಏಕನ್ತರಿಕಾಯ ವಾ ಯೇನ ತೇನ ನಯೇನ ಪೂರೇತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Lokassādamittasanthavavasenāti (sārattha. ṭī. pācittiya 3.675) lokassādasaṅkhātassa mittasanthavassa vasena. Kiṃ tanti āha ‘‘kāyasaṃsaggarāgenā’’ti. Kāyasaṃsaggarāgeneva tintā idha avassutā nāma, na methunarāgenāti. Kathametaṃ viññāyatīti āha ‘‘ayameva hī’’tiādi. Kiṃ panettha kāraṇanti āha ‘‘samantapāsādikāyaṃ panassa vicāraṇā katā’’ti. Tatthāyaṃ vicāraṇā – ettha ca asaddhammoti kāyasaṃsaggova veditabbo, na methunadhammo. Na hi methunassa sāmantā thullaccayaṃ hoti. ‘‘Viññū paṭibalo kāyasaṃsaggaṃ samāpajjitu’’nti (pāci. 676) vacanampi cettha sādhakanti. Yaṃ yena kataṃ, taṃ tasseva hotīti. Purisapuggalassāti sāmivacananti dassetuṃ ‘‘yaṃ purisapuggalenā’’tiādi vuttaṃ. Tattha hatthoti attano hattho. Na kevalañcettha hatthaggahaṇanti ‘‘hattho nāma kapparaṃ upādāya yāva agganakhā’’ti (pāci. 676) vuttassa hatthasseva gahaṇaṃ, atha kho tassa ca aññassapi apārājikakhettassa gahaṇaṃ ekajjhaṃ katvā ‘‘hatthaggahaṇa’’nti vuttaṃ. Tathā saṅghāṭikaṇṇaggahaṇanti na kevalaṃ saṅghāṭikaṇṇasseva gahaṇaṃ, atha kho tassa ca aññassapi yassa kassaci cīvarappadesassa gahaṇaṃ vuttanti dassetuṃ ‘‘ettha ca yassa kassacī’’tiādi vuttaṃ. Itthannāmaṃ ṭhānanti evaṃnāmakaṃ ṭhānaṃ. ‘‘Paṭipāṭiyā vā uppaṭipāṭiyā vā pūretvā’’ti idaṃ nidassanamattaṃ. Tasmā paṭipāṭiyā vā uppaṭipāṭiyā vā ekantarikāya vā yena tena nayena pūretvāti attho.
ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೋತಿ ತಾ ಆಪನ್ನಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ। ಯಥಾ ಚೇಕೇಕಸ್ಮಿಂ ವತ್ಥುಸ್ಮಿಂ ಏವಂ ವಿಸುಂ ವಿಸುಂ ಸತ್ತಸು ವತ್ಥೂಸು ಸತಕ್ಖತ್ತುಮ್ಪಿ ವೀತಿಕ್ಕನ್ತೇಸು ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೋ ದೇಸೇತ್ವಾ ಮುಚ್ಚತಿ। ಗಣನೂಪಿಕಾತಿ ದೇಸಿತಗಣನಂ ಉಪಗಚ್ಛತಿ। ಧುರನಿಕ್ಖೇಪಂ ಕತ್ವಾತಿ ‘‘ಅಞ್ಞಂ ವತ್ಥುಂ ಆಪಜ್ಜಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಉಸ್ಸಾಹಂ ಠಪೇತ್ವಾ।
Tā āpattiyoti tā āpannā āpattiyo. Yathā cekekasmiṃ vatthusmiṃ evaṃ visuṃ visuṃ sattasu vatthūsu satakkhattumpi vītikkantesu tā āpattiyo desetvā muccati. Gaṇanūpikāti desitagaṇanaṃ upagacchati. Dhuranikkhepaṃ katvāti ‘‘aññaṃ vatthuṃ āpajjissāmī’’ti ussāhaṃ ṭhapetvā.
ಅಟ್ಠವತ್ಥುಕಾಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Aṭṭhavatthukāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಇತಿ ಕಙ್ಖಾವಿತರಣಿಯಾ ಪಾತಿಮೋಕ್ಖವಣ್ಣನಾಯ
Iti kaṅkhāvitaraṇiyā pātimokkhavaṇṇanāya
ವಿನಯತ್ಥಮಞ್ಜೂಸಾಯಂ ಲೀನತ್ಥಪ್ಪಕಾಸನಿಯಂ
Vinayatthamañjūsāyaṃ līnatthappakāsaniyaṃ
ಭಿಕ್ಖುನಿಪಾತಿಮೋಕ್ಖೇ ಪಾರಾಜಿಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Bhikkhunipātimokkhe pārājikavaṇṇanā niṭṭhitā.
