| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೮. ಅತ್ಥಿನುಖೋಪರಿಯಾಯಸುತ್ತಂ
8. Atthinukhopariyāyasuttaṃ
೧೫೩. ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿಯಾಯೋ ಯಂ ಪರಿಯಾಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಸದ್ಧಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ರುಚಿಯಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಸ್ಸವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮೀ’’ತಿ 1? ‘‘ಭಗವಂಮೂಲಕಾ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಧಮ್ಮಾ, ಭಗವಂನೇತ್ತಿಕಾ ಭಗವಂಪಟಿಸರಣಾ। ಸಾಧು ವತ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಂಯೇವ ಪಟಿಭಾತು ಏತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ। ಭಗವತೋ ಸುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುಣಾಥ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಥ; ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿಯಾಯೋ ಯಂ ಪರಿಯಾಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಸದ್ಧಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ರುಚಿಯಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಸ್ಸವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮೀ’’ತಿ।
153. ‘‘Atthi nu kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma bhikkhu aññatreva saddhāya, aññatra ruciyā, aññatra anussavā, aññatra ākāraparivitakkā, aññatra diṭṭhinijjhānakkhantiyā aññaṃ byākareyya – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti 2? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā, bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘atthi, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma bhikkhu aññatreva saddhāya, aññatra ruciyā, aññatra anussavā, aññatra ākāraparivitakkā, aññatra diṭṭhinijjhānakkhantiyā aññaṃ byākareyya – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti.
‘‘ಕತಮೋ ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿಯಾಯೋ, ಯಂ ಪರಿಯಾಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಸದ್ಧಾಯ…ಪೇ॰… ಅಞ್ಞತ್ರ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾತಿ ಪಜಾನಾಮೀ’ತಿ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ ; ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಂ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಚಕ್ಖುನಾ ರೂಪಂ ದಿಸ್ವಾ ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ; ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಅಪಿ ನುಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಸದ್ಧಾಯ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ರುಚಿಯಾ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಅನುಸ್ಸವೇನ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೇನ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ , ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ನನುಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಸ್ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಅಯಂ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿಯಾಯೋ ಯಂ ಪರಿಯಾಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಸದ್ಧಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ರುಚಿಯಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಸ್ಸವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮೀ’’ತಿ…ಪೇ॰…।
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma bhikkhu aññatreva saddhāya…pe… aññatra diṭṭhinijjhānakkhantiyā aññaṃ byākaroti – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā santaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, atthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti ; asantaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, natthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti. Yaṃ taṃ, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā santaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, atthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, natthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti. Api nume, bhikkhave, dhammā saddhāya vā veditabbā, ruciyā vā veditabbā, anussavena vā veditabbā, ākāraparivitakkena vā veditabbā, diṭṭhinijjhānakkhantiyā vā veditabbā’’ti? ‘‘No hetaṃ , bhante’’. ‘‘Nanume, bhikkhave, dhammā paññāya disvā veditabbā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma bhikkhu aññatreva saddhāya, aññatra ruciyā, aññatra anussavā, aññatra ākāraparivitakkā, aññatra diṭṭhinijjhānakkhantiyā aññaṃ byākaroti – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti…pe….
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ…ಪೇ॰… ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ; ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ । ಯಂ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಜಿವ್ಹಾಯ ರಸಂ ಸಾಯಿತ್ವಾ ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ; ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ; ಅಪಿ ನುಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಸದ್ಧಾಯ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ರುಚಿಯಾ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಅನುಸ್ಸವೇನ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೇನ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ನನುಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಸ್ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿಯಾಯೋ ಯಂ ಪರಿಯಾಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಸದ್ಧಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ರುಚಿಯಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಸ್ಸವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮೀ’’ತಿ 3 …ಪೇ॰…।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu jivhāya rasaṃ sāyitvā santaṃ vā ajjhattaṃ…pe… rāgadosamohoti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, natthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti . Yaṃ taṃ, bhikkhave, jivhāya rasaṃ sāyitvā santaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, atthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, natthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti; api nume, bhikkhave, dhammā saddhāya vā veditabbā, ruciyā vā veditabbā, anussavena vā veditabbā, ākāraparivitakkena vā veditabbā, diṭṭhinijjhānakkhantiyā vā veditabbā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Nanume, bhikkhave, dhammā paññāya disvā veditabbā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Ayampi kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma bhikkhu aññatreva saddhāya, aññatra ruciyā, aññatra anussavā, aññatra ākāraparivitakkā, aññatra diṭṭhinijjhānakkhantiyā aññaṃ byākaroti – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti 4 …pe….
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ; ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ। ಯಂ ತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಮನಸಾ ಧಮ್ಮಂ ವಿಞ್ಞಾಯ ಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ; ಅಸನ್ತಂ ವಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹಂ, ನತ್ಥಿ ಮೇ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗದೋಸಮೋಹೋತಿ ಪಜಾನಾತಿ; ಅಪಿ ನುಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಸದ್ಧಾಯ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ರುಚಿಯಾ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಅನುಸ್ಸವೇನ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕೇನ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ, ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹೇತಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ನನುಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಾ ಪಞ್ಞಾಯ ದಿಸ್ವಾ ವೇದಿತಬ್ಬಾ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’। ‘‘ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪರಿಯಾಯೋ ಯಂ ಪರಿಯಾಯಂ ಆಗಮ್ಮ ಭಿಕ್ಖು ಅಞ್ಞತ್ರೇವ ಸದ್ಧಾಯ, ಅಞ್ಞತ್ರ ರುಚಿಯಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಅನುಸ್ಸವಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ಆಕಾರಪರಿವಿತಕ್ಕಾ, ಅಞ್ಞತ್ರ ದಿಟ್ಠಿನಿಜ್ಝಾನಕ್ಖನ್ತಿಯಾ ಅಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಕರೋತಿ – ‘ಖೀಣಾ ಜಾತಿ, ವುಸಿತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ, ಕತಂ ಕರಣೀಯಂ, ನಾಪರಂ ಇತ್ಥತ್ತಾಯಾ’ತಿ ಪಜಾನಾಮೀ’’ತಿ। ಅಟ್ಠಮಂ।
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya santaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, atthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, natthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti. Yaṃ taṃ, bhikkhave, bhikkhu manasā dhammaṃ viññāya santaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, atthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti; asantaṃ vā ajjhattaṃ rāgadosamohaṃ, natthi me ajjhattaṃ rāgadosamohoti pajānāti; api nume, bhikkhave, dhammā saddhāya vā veditabbā, ruciyā vā veditabbā, anussavena vā veditabbā, ākāraparivitakkena vā veditabbā, diṭṭhinijjhānakkhantiyā vā veditabbā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Nanume, bhikkhave, dhammā paññāya disvā veditabbā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Ayampi kho, bhikkhave, pariyāyo yaṃ pariyāyaṃ āgamma bhikkhu aññatreva saddhāya, aññatra ruciyā, aññatra anussavā, aññatra ākāraparivitakkā, aññatra diṭṭhinijjhānakkhantiyā aññaṃ byākaroti – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāmī’’ti. Aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಅತ್ಥಿನುಖೋಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Atthinukhopariyāyasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೮. ಅತ್ಥಿನುಖೋಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Atthinukhopariyāyasuttavaṇṇanā
