| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
੨੧. ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ
21. Atthipaccayaniddesavaṇṇanā
੨੧. ਯਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਯਂ ਹੋਤਿ, ਅਸਤਿ ਚ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਚਯੋਤਿ ਯਦਿਦਂ ਸਮਾਸਤੋ ਪਚ੍ਚਯਲਕ੍ਖਣਂ ਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਸੁਤ੍ਤੇ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸਤਿ ਇਦਂ ਹੋਤਿ, ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਇਦਂ ਨ ਹੋਤੀ’’ਤਿ, ਤਯਿਦਂ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯੇ ਯੋਜੇਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਯੋ ਹੀ’’ਤਿਆਦਿਂ વਤ੍વਾ ਅਯਞ੍ਚ ਨਯੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨੇ ਨ ਲਬ੍ਭਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਭਾવੇਨ ਨ ਉਦ੍ਧਟਨ੍ਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਨਿਬ੍ਬਾਨਞ੍ਚ…ਪੇ॰… ਉਪਕਾਰਕਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਤੇਨ ਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯਭਾવੋ વਿਸੇਸਤੋ ਬ੍ਯਤਿਰੇਕਮੁਖੇਨ ਪਾਕਟੋ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਨਤ੍ਥਿਭਾવੋਪਕਾਰਕਤਾવਿਰੁਦ੍ਧੋਤਿ ਨਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਭਾવવਿਰੁਦ੍ਧੋ। વਿਗਤਾવਿਗਤਪਚ੍ਚਯਾ વਿਯ ਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਉਜੁਪਚ੍ਚਨੀਕਭਾવੇਨ ਠਿਤਾ ਨਤ੍ਥਿਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਾ। ਨ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯੋ ਨਤ੍ਥਿਭਾવੋਪਕਾਰਕਤਾਅવਿਰੋਧਤੋ। ਯੇ ਹਿ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਨਤ੍ਥਿਭਾવੋਪਕਾਰਕਤਾવਿਰੁਦ੍ਧਾ ਏવ ਦਿਟ੍ਠਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
21. Yasmiṃ sati yaṃ hoti, asati ca na hoti, so tassa paccayoti yadidaṃ samāsato paccayalakkhaṇaṃ yaṃ sandhāya sutte vuttaṃ ‘‘imasmiṃ sati idaṃ hoti, imasmiṃ asati idaṃ na hotī’’ti, tayidaṃ atthipaccaye yojetvā dassento ‘‘yo hī’’tiādiṃ vatvā ayañca nayo nibbāne na labbhati, tasmā nibbānaṃ atthipaccayabhāvena na uddhaṭanti dassetuṃ ‘‘nibbānañca…pe… upakārakaṃ hotī’’ti āha. Tena paccayadhammānaṃ paccayabhāvo visesato byatirekamukhena pākaṭo hotīti dasseti. Natthibhāvopakārakatāviruddhoti natthipaccayabhāvaviruddho. Vigatāvigatapaccayā viya hi aññamaññaṃ ujupaccanīkabhāvena ṭhitā natthiatthipaccayā. Na nibbānaṃ atthipaccayo natthibhāvopakārakatāavirodhato. Ye hi atthipaccayadhammā, te natthibhāvopakārakatāviruddhā eva diṭṭhāti adhippāyo.
ਸਤਿ ਚ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਤ੍ਤੇਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਯੇਸਂ ਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਆਹਾਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਏਕਤੋਤਿ ਸਹ। ਸਹਜਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾਭਾવਤੋਤਿ ਸਹਜਾਤਪੁਰੇਜਾਤਪਚ੍ਛਾਜਾਤਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾਭਾવਤੋ। ਤਦਭਾવੋਤਿ ਸਹਜਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਤ੍ਤਾਭਾવੋ। ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਤਾવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਮਾਨਾਨਂ ਆਹਾਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ। ਧਮ੍ਮਸਭਾવવਸੇਨਾਤਿ ਧਮ੍ਮਤਾવਸੇਨ। ਧਮ੍ਮਤਾ ਹੇਸਾ, ਯਦਿਦਂ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਸਹ ਪੁਰੇਤਰਂ ਪਚ੍ਛਾ ਚ ਲਬ੍ਭਮਾਨਾ ਆਹਾਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਤੇਸਂ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਨ ਸਹਜਾਤਾਦਿਪਚ੍ਚਯਾਤਿ। ਯਥਾ વਾ ਚਕ੍ਖਾਦਿਦ੍વਾਰਾਨਂ ਰੂਪਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਾਨਂ ਸਤਿਪਿ ਨਿਯਤવੁਤ੍ਤਿਤਾਯ ਦ੍વਾਰਾਰਮ੍ਮਣਤੋ વਿਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਛਬ੍ਬਿਧਭਾવੇ ਆਰਮ੍ਮਣਮਨਾਮਸਿਤ੍વਾ, ਦ੍વਾਰਤੋ ਦ੍વਾਰਮਨਾਮਸਿਤ੍વਾ ਆਰਮ੍ਮਣਤੋ ਛਬ੍ਬਿਧਤਾ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਏવਮਿਧਾਪਿ ਆਹਾਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਪਚ੍ਚਯੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇਹਿ ਸਤਿਪਿ ਸਹਜਾਤਾਦਿਭਾવੇ ਅਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿવਸੇਨ ਸਹਜਾਤਾਦਿਭੇਦਭਿਨ੍ਨਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਸ੍ਸ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਹਾવਾਰੇ ਆਹਾਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ વਸੇਨ ਆਗਤੇ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮਕੋਟ੍ਠਾਸਭੂਤੇ ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯવਿਸੇਸੇ ਸਹਜਾਤਾਦਿਭੇਦਂ ਆਮਸਿਤੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ‘‘ਆਹਾਰੋ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਞ੍ਚ ਸਹਜਾਤਾਦਿਭੇਦਂ ਨ ਲਭਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਆਹਾਰਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੇਸੁ ਸਹਜਾਤਾਦਿਭਾવਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ। ਏવਮ੍ਪੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।
Sati ca uppannatteti sambandho. Yesaṃ paccayā honti āhārindriyāti yojanā. Ekatoti saha. Sahajātādipaccayattābhāvatoti sahajātapurejātapacchājātapaccayattābhāvato. Tadabhāvoti sahajātādipaccayattābhāvo. Etesanti atthipaccayatāvasena pavattamānānaṃ āhārindriyānaṃ. Dhammasabhāvavasenāti dhammatāvasena. Dhammatā hesā, yadidaṃ paccayuppannehi saha puretaraṃ pacchā ca labbhamānā āhārindriyā tesaṃ atthipaccayā honti, na sahajātādipaccayāti. Yathā vā cakkhādidvārānaṃ rūpādiārammaṇānaṃ satipi niyatavuttitāya dvārārammaṇato viññāṇassa chabbidhabhāve ārammaṇamanāmasitvā, dvārato dvāramanāmasitvā ārammaṇato chabbidhatā vuccati, evamidhāpi āhārindriyānaṃ paccayuppannehi satipi sahajātādibhāve arūpakkhandhādivasena sahajātādibhedabhinnassa atthipaccayassa dassitattā pañhāvāre āhārindriyānaṃ vasena āgate catutthapañcamakoṭṭhāsabhūte atthipaccayavisese sahajātādibhedaṃ āmasituṃ na labbhatīti dassetuṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘āhāro indriyañca sahajātādibhedaṃ na labhatī’’ti vuttaṃ, na pana āhārindriyesu sahajātādibhāvassa abhāvato. Evampettha attho daṭṭhabbo.
ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Atthipaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਪਟ੍ਠਾਨਪਾਲ਼ਿ • Paṭṭhānapāḷi / (੨) ਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • (2) Paccayaniddeso
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੨੧. ਅਤ੍ਥਿਪਚ੍ਚਯਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 21. Atthipaccayaniddesavaṇṇanā
