Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ઇતિવુત્તક-અટ્ઠકથા • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ૪. અટ્ઠિપુઞ્જસુત્તવણ્ણના

    4. Aṭṭhipuñjasuttavaṇṇanā

    ૨૪. ચતુત્થે એકપુગ્ગલસ્સાતિ એત્થ પુગ્ગલોતિ અયં વોહારકથા. બુદ્ધસ્સ હિ ભગવતો દુવિધા દેસના સમ્મુતિદેસના ચ પરમત્થદેસના ચાતિ. તત્થ ‘‘પુગ્ગલો, સત્તો, ઇત્થી, પુરિસો, ખત્તિયો, બ્રાહ્મણો, દેવો, મારો’’તિ એવરૂપા સમ્મુતિદેસના. ‘‘અનિચ્ચં, દુક્ખં, અનત્તા, ખન્ધા, ધાતુ, આયતના, સતિપટ્ઠાના’’તિ એવરૂપા પરમત્થદેસના. તત્થ ભગવા યે સમ્મુતિવસેન દેસનં સુત્વા વિસેસમધિગન્તું સમત્થા, નેસં સમ્મુતિદેસનં દેસેતિ. યે પન પરમત્થવસેન દેસનં સુત્વા વિસેસમધિગન્તું સમત્થા, તેસં પરમત્થદેસનં દેસેતિ.

    24. Catutthe ekapuggalassāti ettha puggaloti ayaṃ vohārakathā. Buddhassa hi bhagavato duvidhā desanā sammutidesanā ca paramatthadesanā cāti. Tattha ‘‘puggalo, satto, itthī, puriso, khattiyo, brāhmaṇo, devo, māro’’ti evarūpā sammutidesanā. ‘‘Aniccaṃ, dukkhaṃ, anattā, khandhā, dhātu, āyatanā, satipaṭṭhānā’’ti evarūpā paramatthadesanā. Tattha bhagavā ye sammutivasena desanaṃ sutvā visesamadhigantuṃ samatthā, nesaṃ sammutidesanaṃ deseti. Ye pana paramatthavasena desanaṃ sutvā visesamadhigantuṃ samatthā, tesaṃ paramatthadesanaṃ deseti.

    તત્થાયં ઉપમા – યથા હિ દેસભાસાકુસલો તિણ્ણં વેદાનં અત્થસંવણ્ણનકો આચરિયો યે દમિળભાસાય વુત્તે અત્થં જાનન્તિ, તેસં દમિળભાસાય આચિક્ખતિ. યે અન્ધકભાસાદીસુ અઞ્ઞતરાય, તેસં તાય તાય ભાસાય. એવં તે માણવકા છેકં બ્યત્તં આચરિયમાગમ્મ ખિપ્પમેવ સિપ્પં ઉગ્ગણ્હન્તિ. તત્થ આચરિયો વિય બુદ્ધો ભગવા, તયો વેદા વિય કથેતબ્બભાવે ઠિતાનિ તીણિ પિટકાનિ, દેસભાસાકોસલ્લમિવ સમ્મુતિપરમત્થકોસલ્લં, નાનાદેસભાસા માણવકા વિય સમ્મુતિપરમત્થવસેન પટિવિજ્ઝનસમત્થા વેનેય્યા, આચરિયસ્સ દમિળભાસાદિઆચિક્ખનં વિય ભગવતો સમ્મુતિપરમત્થવસેન દેસના વેદિતબ્બા. આહ ચેત્થ –

    Tatthāyaṃ upamā – yathā hi desabhāsākusalo tiṇṇaṃ vedānaṃ atthasaṃvaṇṇanako ācariyo ye damiḷabhāsāya vutte atthaṃ jānanti, tesaṃ damiḷabhāsāya ācikkhati. Ye andhakabhāsādīsu aññatarāya, tesaṃ tāya tāya bhāsāya. Evaṃ te māṇavakā chekaṃ byattaṃ ācariyamāgamma khippameva sippaṃ uggaṇhanti. Tattha ācariyo viya buddho bhagavā, tayo vedā viya kathetabbabhāve ṭhitāni tīṇi piṭakāni, desabhāsākosallamiva sammutiparamatthakosallaṃ, nānādesabhāsā māṇavakā viya sammutiparamatthavasena paṭivijjhanasamatthā veneyyā, ācariyassa damiḷabhāsādiācikkhanaṃ viya bhagavato sammutiparamatthavasena desanā veditabbā. Āha cettha –

    ‘‘દુવે સચ્ચાનિ અક્ખાસિ, સમ્બુદ્ધો વદતં વરો;

    ‘‘Duve saccāni akkhāsi, sambuddho vadataṃ varo;

    સમ્મુતિં પરમત્થઞ્ચ, તતિયં નૂપલબ્ભતિ.

    Sammutiṃ paramatthañca, tatiyaṃ nūpalabbhati.

    ‘‘સઙ્કેતવચનં સચ્ચં, લોકસમ્મુતિકારણા;

    ‘‘Saṅketavacanaṃ saccaṃ, lokasammutikāraṇā;

    પરમત્થવચનં સચ્ચં, ધમ્માનં ભૂતકારણા.

    Paramatthavacanaṃ saccaṃ, dhammānaṃ bhūtakāraṇā.

    ‘‘તસ્મા વોહારકુસલસ્સ, લોકનાથસ્સ સત્થુનો;

    ‘‘Tasmā vohārakusalassa, lokanāthassa satthuno;

    સમ્મુતિં વોહરન્તસ્સ, મુસાવાદો ન જાયતી’’તિ.

    Sammutiṃ voharantassa, musāvādo na jāyatī’’ti.

    અપિચ અટ્ઠહિ કારણેહિ ભગવા પુગ્ગલકથં કથેતિ – હિરોત્તપ્પદીપનત્થં, કમ્મસ્સકતાદીપનત્થં, પચ્ચત્તપુરિસકારદીપનત્થં, , આનન્તરિયદીપનત્થં, બ્રહ્મવિહારદીપનત્થં, પુબ્બેનિવાસદીપનત્થં, દક્ખિણાવિસુદ્ધિદીપનત્થં, લોકસમ્મુતિયા અપ્પહાનત્થં, ચાતિ. ‘‘ખન્ધધાતુઆયતનાનિ હિરિયન્તિ ઓત્તપ્પન્તી’’તિ હિ વુત્તે મહાજનો ન જાનાતિ, સમ્મોહં આપજ્જતિ, પટિસત્તુ વા હોતિ – ‘‘કિમિદં ખન્ધધાતુઆયતનાનિ હિરિયન્તિ ઓત્તપ્પન્તિ નામા’’તિ? ‘‘ઇત્થી હિરિયતિ ઓત્તપ્પતિ, પુરિસો, ખત્તિયો, બ્રાહ્મણો, દેવો, મારો’’તિ પન વુત્તે જાનાતિ, ન સમ્મોહં આપજ્જતિ, ન પટિસત્તુ વા હોતિ. તસ્મા ભગવા હિરોત્તપ્પદીપનત્થં પુગ્ગલકથં કથેતિ.

    Apica aṭṭhahi kāraṇehi bhagavā puggalakathaṃ katheti – hirottappadīpanatthaṃ, kammassakatādīpanatthaṃ, paccattapurisakāradīpanatthaṃ, , ānantariyadīpanatthaṃ, brahmavihāradīpanatthaṃ, pubbenivāsadīpanatthaṃ, dakkhiṇāvisuddhidīpanatthaṃ, lokasammutiyā appahānatthaṃ, cāti. ‘‘Khandhadhātuāyatanāni hiriyanti ottappantī’’ti hi vutte mahājano na jānāti, sammohaṃ āpajjati, paṭisattu vā hoti – ‘‘kimidaṃ khandhadhātuāyatanāni hiriyanti ottappanti nāmā’’ti? ‘‘Itthī hiriyati ottappati, puriso, khattiyo, brāhmaṇo, devo, māro’’ti pana vutte jānāti, na sammohaṃ āpajjati, na paṭisattu vā hoti. Tasmā bhagavā hirottappadīpanatthaṃ puggalakathaṃ katheti.

    ‘‘ખન્ધા કમ્મસ્સકા, ધાતુયો આયતનાની’’તિ વુત્તેપિ એસેવ નયો. તસ્મા કમ્મસ્સકતાદીપનત્થમ્પિ પુગ્ગલકથં કથેતિ.

    ‘‘Khandhā kammassakā, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi eseva nayo. Tasmā kammassakatādīpanatthampi puggalakathaṃ katheti.

    ‘‘વેળુવનાદયો મહાવિહારા ખન્ધેહિ કારાપિતા, ધાતૂહિ આયતનેહી’’તિ વુત્તેપિ એસેવ નયો. તથા ‘‘ખન્ધા માતરં જીવિતા વોરોપેન્તિ, પિતરં, અરહન્તં, રુહિરુપ્પાદકમ્મં, સઙ્ઘભેદકમ્મં કરોન્તિ, ધાતુયો આયતનાની’’તિ વુત્તેપિ એસેવ નયો. ‘‘ખન્ધા મેત્તાયન્તિ, ધાતુયો આયતનાની’’તિ વુત્તેપિ એસેવ નયો. ‘‘ખન્ધા પુબ્બેનિવાસં અનુસ્સરન્તિ, ધાતુયો આયતનાની’’તિ વુત્તેપિ એસેવ નયો. તસ્મા ભગવા પચ્ચત્તપુરિસકારદીપનત્થં આનન્તરિયદીપનત્થં બ્રહ્મવિહારદીપનત્થં પુબ્બેનિવાસદીપનત્થઞ્ચ પુગ્ગલકથં કથેતિ.

    ‘‘Veḷuvanādayo mahāvihārā khandhehi kārāpitā, dhātūhi āyatanehī’’ti vuttepi eseva nayo. Tathā ‘‘khandhā mātaraṃ jīvitā voropenti, pitaraṃ, arahantaṃ, ruhiruppādakammaṃ, saṅghabhedakammaṃ karonti, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi eseva nayo. ‘‘Khandhā mettāyanti, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi eseva nayo. ‘‘Khandhā pubbenivāsaṃ anussaranti, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi eseva nayo. Tasmā bhagavā paccattapurisakāradīpanatthaṃ ānantariyadīpanatthaṃ brahmavihāradīpanatthaṃ pubbenivāsadīpanatthañca puggalakathaṃ katheti.

    ‘‘ખન્ધા દાનં પટિગ્ગણ્હન્તિ, ધાતુયો આયતનાની’’તિ વુત્તેપિ મહાજનો ન જાનાતિ, સમ્મોહં આપજ્જતિ, પટિસત્તુ વા હોતિ ‘‘કિમિદં ખન્ધા ધાતુયો આયતનાનિ પટિગ્ગણ્હન્તિ નામા’’તિ? ‘‘પુગ્ગલા પટિગ્ગણ્હન્તી’’તિ પન વુત્તે જાનાતિ, ન સમ્મોહં આપજ્જતિ, ન પટિસત્તુ વા હોતિ. તસ્મા ભગવા દક્ખિણાવિસુદ્ધિદીપનત્થં પુગ્ગલકથં કથેતિ.

    ‘‘Khandhā dānaṃ paṭiggaṇhanti, dhātuyo āyatanānī’’ti vuttepi mahājano na jānāti, sammohaṃ āpajjati, paṭisattu vā hoti ‘‘kimidaṃ khandhā dhātuyo āyatanāni paṭiggaṇhanti nāmā’’ti? ‘‘Puggalā paṭiggaṇhantī’’ti pana vutte jānāti, na sammohaṃ āpajjati, na paṭisattu vā hoti. Tasmā bhagavā dakkhiṇāvisuddhidīpanatthaṃ puggalakathaṃ katheti.

    લોકસમ્મુતિઞ્ચ બુદ્ધા ભગવન્તો ન પજહન્તિ, લોકસમઞ્ઞાય લોકનિરુત્તિયા લોકાભિલાપે ઠિતાયેવ ધમ્મં દેસેન્તિ. તસ્મા ભગવા લોકસમ્મુતિયા અપ્પહાનત્થમ્પિ પુગ્ગલકથં કથેતિ. સો ઇધાપિ લોકવોહારવસેન દેસેતબ્બમત્થં દસ્સેન્તો ‘‘એકપુગ્ગલસ્સા’’તિઆદિમાહ.

    Lokasammutiñca buddhā bhagavanto na pajahanti, lokasamaññāya lokaniruttiyā lokābhilāpe ṭhitāyeva dhammaṃ desenti. Tasmā bhagavā lokasammutiyā appahānatthampi puggalakathaṃ katheti. So idhāpi lokavohāravasena desetabbamatthaṃ dassento ‘‘ekapuggalassā’’tiādimāha.

    તત્થ એકપુગ્ગલસ્સાતિ એકસત્તસ્સ. કપ્પન્તિ મહાકપ્પં. યદિપિ અચ્ચન્તસંયોગે ઇદં ઉપયોગવચનં, યત્થ પન સત્તાનં સન્ધાવનં સંસરણં સમ્ભવતિ, તસ્સ વસેન ગહેતબ્બં. અટ્ઠિકઙ્કલોતિ અટ્ઠિભાગો. ‘‘અટ્ઠિખલો’’તિપિ પઠન્તિ, અટ્ઠિસઞ્ચયોતિ અત્થો. અટ્ઠિપુઞ્જોતિ અટ્ઠિસમૂહો. અટ્ઠિરાસીતિ તસ્સેવ વેવચનં. કેચિ પન ‘‘કટિપ્પમાણતો હેટ્ઠા સમૂહો કઙ્કલો નામ, તતો ઉપરિ યાવ તાલપ્પમાણં પુઞ્જો, તતો ઉપરિ રાસી’’તિ વદન્તિ. તં તેસં મતિમત્તં. સબ્બમેતં સમૂહસ્સેવ પરિયાયવચનં વેપુલ્લસ્સેવ ઉપમાભાવેન આહટત્તા.

    Tattha ekapuggalassāti ekasattassa. Kappanti mahākappaṃ. Yadipi accantasaṃyoge idaṃ upayogavacanaṃ, yattha pana sattānaṃ sandhāvanaṃ saṃsaraṇaṃ sambhavati, tassa vasena gahetabbaṃ. Aṭṭhikaṅkaloti aṭṭhibhāgo. ‘‘Aṭṭhikhalo’’tipi paṭhanti, aṭṭhisañcayoti attho. Aṭṭhipuñjoti aṭṭhisamūho. Aṭṭhirāsīti tasseva vevacanaṃ. Keci pana ‘‘kaṭippamāṇato heṭṭhā samūho kaṅkalo nāma, tato upari yāva tālappamāṇaṃ puñjo, tato upari rāsī’’ti vadanti. Taṃ tesaṃ matimattaṃ. Sabbametaṃ samūhasseva pariyāyavacanaṃ vepullasseva upamābhāvena āhaṭattā.

    સચે સંહારકો અસ્સાતિ અવિપ્પકિરણવસેન સંહરિત્વા ઠપેતા કોચિ યદિ સિયાતિ પરિકપ્પનવસેન વદતિ. સમ્ભતઞ્ચ ન વિનસ્સેય્યાતિ તથા કેનચિ સમ્ભતઞ્ચ તં અટ્ઠિકઙ્કલં અન્તરધાનાભાવેન પૂતિભૂતં ચુણ્ણવિચુણ્ણઞ્ચ અહુત્વા સચે ન વિનસ્સેય્યાતિ પરિકપ્પનવસેનેવ વદતિ. અયઞ્હેત્થ અત્થો – ભિક્ખવે, એકસ્સ સત્તસ્સ કમ્મકિલેસેહિ અપરાપરુપ્પત્તિવસેન એકં મહાકપ્પં સન્ધાવન્તસ્સ સંસરન્તસ્સ એવં મહાઅટ્ઠિસઞ્ચયો ભવેય્ય, આરોહપરિણાહેહિ યત્તકોયં વેપુલ્લપબ્બતો. સચે પનસ્સ કોચિ સંહરિત્વા ઠપેતા ભવેય્ય, સમ્ભતઞ્ચ તં સચે અવિનસ્સન્તં તિટ્ઠેય્યાતિ. અયઞ્ચ નયો નિબ્બુતપ્પદીપે વિય ભિજ્જનસભાવે કળેવરનિક્ખેપરહિતે ઓપપાતિકત્તભાવે સબ્બેન સબ્બં અનટ્ઠિકે ચ ખુદ્દકત્તભાવે વજ્જેત્વા વુત્તો. કેચિ પન ‘‘પરિકપ્પનવસેન ઇમસ્સ નયસ્સ આહટત્તા તેસમ્પિ યદિ સિયા અટ્ઠિકઙ્કલો, તેનાપિ સહેવ અયં અટ્ઠિપુઞ્જપરિમાણો વુત્તો’’તિ વદન્તિ. અપરે પન ‘‘નયિદમેવં લબ્ભમાનસ્સેવ અટ્ઠિપુઞ્જસ્સ વસેન સબ્બઞ્ઞુતઞ્ઞાણેન પરિચ્છિન્દિત્વા ઇમસ્સ પરિમાણસ્સ વુત્તતા. તસ્મા વુત્તનયેનેવ અત્થો ગહેતબ્બો’’તિ.

    Sace saṃhārako assāti avippakiraṇavasena saṃharitvā ṭhapetā koci yadi siyāti parikappanavasena vadati. Sambhatañca na vinasseyyāti tathā kenaci sambhatañca taṃ aṭṭhikaṅkalaṃ antaradhānābhāvena pūtibhūtaṃ cuṇṇavicuṇṇañca ahutvā sace na vinasseyyāti parikappanavaseneva vadati. Ayañhettha attho – bhikkhave, ekassa sattassa kammakilesehi aparāparuppattivasena ekaṃ mahākappaṃ sandhāvantassa saṃsarantassa evaṃ mahāaṭṭhisañcayo bhaveyya, ārohapariṇāhehi yattakoyaṃ vepullapabbato. Sace panassa koci saṃharitvā ṭhapetā bhaveyya, sambhatañca taṃ sace avinassantaṃ tiṭṭheyyāti. Ayañca nayo nibbutappadīpe viya bhijjanasabhāve kaḷevaranikkheparahite opapātikattabhāve sabbena sabbaṃ anaṭṭhike ca khuddakattabhāve vajjetvā vutto. Keci pana ‘‘parikappanavasena imassa nayassa āhaṭattā tesampi yadi siyā aṭṭhikaṅkalo, tenāpi saheva ayaṃ aṭṭhipuñjaparimāṇo vutto’’ti vadanti. Apare pana ‘‘nayidamevaṃ labbhamānasseva aṭṭhipuñjassa vasena sabbaññutaññāṇena paricchinditvā imassa parimāṇassa vuttatā. Tasmā vuttanayeneva attho gahetabbo’’ti.

    ગાથાસુ મહેસિનાતિ મહન્તે સીલક્ખન્ધાદયો એસતિ ગવેસતીતિ મહેસી, સમ્માસમ્બુદ્ધો. ‘‘ઇતિ વુત્તં મહેસિના’’તિ ચ ભગવા ‘‘દસબલસમન્નાગતો, ભિક્ખવે, તથાગતો’’તિઆદીસુ વિય અત્તાનં અઞ્ઞં વિય કત્વા દસ્સેતિ. વેપુલ્લોતિ રાજગહં પરિવારેત્વા ઠિતેસુ પઞ્ચસુ પબ્બતેસુ વિપુલભાવતો વેપુલ્લોતિ લદ્ધનામો. તતો એવ મહા, ઠિતદિસાભાગવસેન ઉત્તરો ગિજ્ઝકૂટસ્સ. ગિરિબ્બજેતિ ગિરિબ્બજપુરનામકસ્સ રાજગહસ્સ સમીપે.

    Gāthāsu mahesināti mahante sīlakkhandhādayo esati gavesatīti mahesī, sammāsambuddho. ‘‘Iti vuttaṃ mahesinā’’ti ca bhagavā ‘‘dasabalasamannāgato, bhikkhave, tathāgato’’tiādīsu viya attānaṃ aññaṃ viya katvā dasseti. Vepulloti rājagahaṃ parivāretvā ṭhitesu pañcasu pabbatesu vipulabhāvato vepulloti laddhanāmo. Tato eva mahā, ṭhitadisābhāgavasena uttaro gijjhakūṭassa. Giribbajeti giribbajapuranāmakassa rājagahassa samīpe.

    એત્તાવતા ભગવા ‘‘એત્તકેનાપિ કાલેન અનુપચ્છિન્નભવમૂલસ્સ અપરિઞ્ઞાતવત્થુકસ્સ પુથુજ્જનસ્સ અયમીદિસી કટસિવડ્ઢના’’તિ વટ્ટે આદીનવં દસ્સેત્વા ઇદાનિ યેસં અરિયસચ્ચાનં અનનુબોધા અપ્પટિવેધા અન્ધપુથુજ્જનસ્સ એવં કટસિવડ્ઢના, તાનિ અરિયસચ્ચાનિ દિટ્ઠવતો અરિયપુગ્ગલસ્સ અયં નત્થીતિ દસ્સેન્તો ‘‘યતો ચ અરિયસચ્ચાની’’તિઆદિમાહ.

    Ettāvatā bhagavā ‘‘ettakenāpi kālena anupacchinnabhavamūlassa apariññātavatthukassa puthujjanassa ayamīdisī kaṭasivaḍḍhanā’’ti vaṭṭe ādīnavaṃ dassetvā idāni yesaṃ ariyasaccānaṃ ananubodhā appaṭivedhā andhaputhujjanassa evaṃ kaṭasivaḍḍhanā, tāni ariyasaccāni diṭṭhavato ariyapuggalassa ayaṃ natthīti dassento ‘‘yato ca ariyasaccānī’’tiādimāha.

    તત્થ યતોતિ યદા. અરિયસચ્ચાનીતિ અરણીયતો અરિયાનિ, અવિતથભાવેન સચ્ચાનિ ચાતિ અરિયસચ્ચાનિ, અરિયભાવકરાનિ વા સચ્ચાનિ અરિયસચ્ચાનિ, અરિયેહિ વા બુદ્ધાદીહિ પટિવિજ્ઝિતબ્બાનિ સચ્ચાનિ અરિયસચ્ચાનિ. અથ વા અરિયસ્સ સચ્ચાનિ અરિયસચ્ચાનિ. સદેવકેન હિ લોકેન સરણન્તિ અરણીયતો અરિયો ભગવા, તેન સયમ્ભુઞાણેન દિટ્ઠત્તા તસ્સ સચ્ચાનીતિ અરિયસચ્ચાનિ. સમ્મપ્પઞ્ઞાય પસ્સતીતિ સમ્મા હેતુના ઞાયેન વિપસ્સનાપઞ્ઞાસહિતાય મગ્ગપઞ્ઞાય પરિઞ્ઞાપહાનસચ્છિકિરિયાભાવનાભિસમયવસેન પસ્સતિ. દુક્ખન્તિઆદિ અરિયસચ્ચાનં સરૂપદસ્સનં. તત્થ અનેકૂપદ્દવાધિટ્ઠાનતાય કુચ્છિતભાવતો બાલજનપરિકપ્પિતધુવસુભસુખત્તવિરહેન તુચ્છભાવતો ચ દુક્ખં. દુક્ખં સમુપ્પજ્જતિ એતેનાતિ દુક્ખસમુપ્પાદો, દુક્ખસમુદયો. દુક્ખં અતિક્કમતિ એતેન આરમ્મણપ્પચ્ચયભૂતેન, એત્થ વાતિ દુક્ખસ્સ અતિક્કમો, નિબ્બાનં. આરકત્તા કિલેસેહિ અરણીયતો ચ અરિયો. સમ્માદિટ્ઠિઆદીનં અટ્ઠન્નં અઙ્ગાનં વસેન અટ્ઠઙ્ગિકો. મારેન્તો કિલેસે ગચ્છતિ, નિબ્બાનત્થિકેહિ મગ્ગીયતિ, સયં વા નિબ્બાનં મગ્ગતીતિ મગ્ગો. તતો એવ દુક્ખસ્સ ઉપસમં નિરોધં ગચ્છતીતિ દુક્ખૂપસમગામી. યતો સમ્મપ્પઞ્ઞાય પસ્સતીતિ સમ્બન્ધો.

    Tattha yatoti yadā. Ariyasaccānīti araṇīyato ariyāni, avitathabhāvena saccāni cāti ariyasaccāni, ariyabhāvakarāni vā saccāni ariyasaccāni, ariyehi vā buddhādīhi paṭivijjhitabbāni saccāni ariyasaccāni. Atha vā ariyassa saccāni ariyasaccāni. Sadevakena hi lokena saraṇanti araṇīyato ariyo bhagavā, tena sayambhuñāṇena diṭṭhattā tassa saccānīti ariyasaccāni. Sammappaññāya passatīti sammā hetunā ñāyena vipassanāpaññāsahitāya maggapaññāya pariññāpahānasacchikiriyābhāvanābhisamayavasena passati. Dukkhantiādi ariyasaccānaṃ sarūpadassanaṃ. Tattha anekūpaddavādhiṭṭhānatāya kucchitabhāvato bālajanaparikappitadhuvasubhasukhattavirahena tucchabhāvato ca dukkhaṃ. Dukkhaṃ samuppajjati etenāti dukkhasamuppādo, dukkhasamudayo. Dukkhaṃ atikkamati etena ārammaṇappaccayabhūtena, ettha vāti dukkhassa atikkamo, nibbānaṃ. Ārakattā kilesehi araṇīyato ca ariyo. Sammādiṭṭhiādīnaṃ aṭṭhannaṃ aṅgānaṃ vasena aṭṭhaṅgiko. Mārento kilese gacchati, nibbānatthikehi maggīyati, sayaṃ vā nibbānaṃ maggatīti maggo. Tato eva dukkhassa upasamaṃ nirodhaṃ gacchatīti dukkhūpasamagāmī. Yato sammappaññāya passatīti sambandho.

    સત્તક્ખત્તું પરમં, સન્ધાવિત્વાન પુગ્ગલોતિ સો એવં ચતુસચ્ચદસ્સાવી અરિયપુગ્ગલો સોતાપન્નો સબ્બમુદિન્દ્રિયો સમાનો સત્તવારપરમંયેવ ભવાદીસુ અપરાપરુપ્પત્તિવસેન સન્ધાવિત્વા સંસરિત્વા. એકબીજી, કોલંકોલો, સત્તક્ખત્તુપરમોતિ ઇન્દ્રિયાનં તિક્ખમજ્ઝિમમુદુભાવેન તયો હિ સોતાપન્ના. તેસુ સબ્બમુદિન્દ્રિયસ્સ વસેનિદં વુત્તં ‘‘સ સત્તક્ખત્તું પરમં, સન્ધાવિત્વાના’’તિ . દુક્ખસ્સન્તકરો હોતીતિ વટ્ટદુક્ખસ્સ અન્તકરો પરિયોસાનકરો હોતિ. કથં? સબ્બસંયોજનક્ખયા અનુપુબ્બેન અગ્ગમગ્ગં અધિગન્ત્વા નિરવસેસાનં સંયોજનાનં ખેપનાતિ અરહત્તફલેનેવ દેસનાય કૂટં ગણ્હિ.

    Sasattakkhattuṃ paramaṃ, sandhāvitvāna puggaloti so evaṃ catusaccadassāvī ariyapuggalo sotāpanno sabbamudindriyo samāno sattavāraparamaṃyeva bhavādīsu aparāparuppattivasena sandhāvitvā saṃsaritvā. Ekabījī, kolaṃkolo, sattakkhattuparamoti indriyānaṃ tikkhamajjhimamudubhāvena tayo hi sotāpannā. Tesu sabbamudindriyassa vasenidaṃ vuttaṃ ‘‘sa sattakkhattuṃ paramaṃ, sandhāvitvānā’’ti . Dukkhassantakaro hotīti vaṭṭadukkhassa antakaro pariyosānakaro hoti. Kathaṃ? Sabbasaṃyojanakkhayā anupubbena aggamaggaṃ adhigantvā niravasesānaṃ saṃyojanānaṃ khepanāti arahattaphaleneva desanāya kūṭaṃ gaṇhi.

    ચતુત્થસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Catutthasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / ઇતિવુત્તકપાળિ • Itivuttakapāḷi / ૪. અટ્ઠિપુઞ્જસુત્તં • 4. Aṭṭhipuñjasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact