| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೨. ದುತಿಯಪಣ್ಣಾಸಕಂ
2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ
(೬) ೧. ನೀವರಣವಗ್ಗೋ
(6) 1. Nīvaraṇavaggo
೧-೨. ಆವರಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
1-2. Āvaraṇasuttādivaṇṇanā
೫೧-೫೨. ದುತಿಯಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಆವರನ್ತೀತಿ ಆವರಣಾ, ನೀವಾರಯನ್ತೀತಿ ನೀವರಣಾ। ಏತ್ಥ ಚ ಆವರನ್ತೀತಿ ಕುಸಲಧಮ್ಮುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಆದಿತೋ ಪರಿವಾರೇನ್ತಿ। ನೀವಾರಯನ್ತೀತಿ ನಿರವಸೇಸತೋ ವಾರಯನ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ತಸ್ಮಾ ಆವರಣವಸೇನಾತಿ ಆದಿತೋ ಕುಸಲುಪ್ಪತ್ತಿವಾರಣವಸೇನ। ನೀವರಣವಸೇನಾತಿ ನಿರವಸೇಸತೋ ವಾರಣವಸೇನಾತಿ ಏವಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ। ಯಸ್ಮಾ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾಯ ಲೋಕಿಯಲೋಕುತ್ತರಾಯ ಪಞ್ಞಾಯ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತುಂ ನ ದೇನ್ತಿ, ಉಪ್ಪನ್ನಾಪಿ ಅಟ್ಠ ಸಮಾಪತ್ತಿಯೋ ಪಞ್ಚ ವಾ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಉಪಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಾತೇನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಉಪಚ್ಛಿನ್ದನಂ ಪಾತನಞ್ಚೇತ್ಥ ತಾಸಂ ಪಞ್ಞಾನಂ ಅನುಪ್ಪನ್ನಾನಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತುಂ ಅಪ್ಪದಾನಮೇವ। ಇತಿ ಮಹಗ್ಗತಾನುತ್ತರಪಞ್ಞಾನಂ ಏಕಚ್ಚಾಯ ಚ ಪರಿತ್ತಪಞ್ಞಾಯ ಅನುಪ್ಪತ್ತಿಹೇತುಭೂತಾ ನೀವರಣಧಮ್ಮಾ ಇತರಾಸಂ ಸಮತ್ಥತಂ ವಿಹನನ್ತಿಯೇವಾತಿ ಪಞ್ಞಾಯ ದುಬ್ಬಲೀಕರಣಾ ವುತ್ತಾ। ಭಾವನಾಮನಸಿಕಾರೇನ ವಿನಾ ಪಕತಿಯಾ ಮನುಸ್ಸೇಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತೇತಬ್ಬೋ ಧಮ್ಮೋತಿ ಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೋ, ಮನುಸ್ಸತ್ತಭಾವಾವಹೋ ವಾ ಧಮ್ಮೋ ಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮೋ, ಅನುಳಾರಂ ಪರಿತ್ತಕುಸಲಂ। ಯಂ ಅಸತಿಪಿ ಬುದ್ಧುಪ್ಪಾದೇ ವತ್ತತಿ, ಯಞ್ಚ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ‘‘ಹೀನೇನ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೇನ, ಖತ್ತಿಯೇ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ (ಜಾ॰ ೧.೮.೭೫)। ಅಲಂ ಅರಿಯಾಯ ಅರಿಯಭಾವಾಯಾತಿ ಅಲಮರಿಯೋ, ಅರಿಯಭಾವಾಯ ಸಮತ್ಥೋತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಞಾಣದಸ್ಸನಮೇವ ಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸೇಸೋ, ಅಲಮರಿಯೋ ಚ ಸೋ ಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸೇಸೋ ಚಾತಿ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸೇಸೋ।
51-52. Dutiyassa paṭhame āvarantīti āvaraṇā, nīvārayantīti nīvaraṇā. Ettha ca āvarantīti kusaladhammuppattiṃ ādito parivārenti. Nīvārayantīti niravasesato vārayantīti attho, tasmā āvaraṇavasenāti ādito kusaluppattivāraṇavasena. Nīvaraṇavasenāti niravasesato vāraṇavasenāti evamettha attho daṭṭhabbo. Yasmā pañca nīvaraṇā uppajjamānā anuppannāya lokiyalokuttarāya paññāya uppajjituṃ na denti, uppannāpi aṭṭha samāpattiyo pañca vā abhiññā upacchinditvā pātenti, tasmā ‘‘paññāya dubbalīkaraṇā’’ti vuccanti. Upacchindanaṃ pātanañcettha tāsaṃ paññānaṃ anuppannānaṃ uppajjituṃ appadānameva. Iti mahaggatānuttarapaññānaṃ ekaccāya ca parittapaññāya anuppattihetubhūtā nīvaraṇadhammā itarāsaṃ samatthataṃ vihanantiyevāti paññāya dubbalīkaraṇā vuttā. Bhāvanāmanasikārena vinā pakatiyā manussehi nibbattetabbo dhammoti manussadhammo, manussattabhāvāvaho vā dhammo manussadhammo, anuḷāraṃ parittakusalaṃ. Yaṃ asatipi buddhuppāde vattati, yañca sandhāyāha ‘‘hīnena brahmacariyena, khattiye upapajjatī’’ti (jā. 1.8.75). Alaṃ ariyāya ariyabhāvāyāti alamariyo, ariyabhāvāya samatthoti vuttaṃ hoti. Ñāṇadassanameva ñāṇadassanaviseso, alamariyo ca so ñāṇadassanaviseso cāti alamariyañāṇadassanaviseso.
ಞಾಣದಸ್ಸನನ್ತಿ ಚ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುಪಿ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಿ ಮಗ್ಗೋಪಿ ಫಲಮ್ಪಿ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣಮ್ಪಿ ವುಚ್ಚತಿ। ‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಸಮಾನೋ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ಆರಾಧೇತೀ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೩೧೧) ಹಿ ಏತ್ಥ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು ಞಾಣದಸ್ಸನಂ ನಾಮ। ‘‘ಞಾಣದಸ್ಸನಾಯ ಚಿತ್ತಂ ಅಭಿನೀಹರತಿ ಅಭಿನಿನ್ನಾಮೇತೀ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೨೩೪) ಏತ್ಥ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಂ। ‘‘ಅಭಬ್ಬಾ ತೇ ಞಾಣಾಯ ದಸ್ಸನಾಯ ಅನುತ್ತರಾಯ ಸಮ್ಬೋಧಾಯಾ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೯೬) ಏತ್ಥ ಮಗ್ಗೋ। ‘‘ಅಯಮಞ್ಞೋ ಉತ್ತರಿಮನುಸ್ಸಧಮ್ಮಾ ಅಲಮರಿಯಞಾಣದಸ್ಸನವಿಸೇಸೋ ಅಧಿಗತೋ ಫಾಸುವಿಹಾರೋ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೩೨೮) ಏತ್ಥ ಫಲಂ। ‘‘ಞಾಣಞ್ಚ ಪನ ಮೇ ದಸ್ಸನಂ ಉದಪಾದಿ, ಅಕುಪ್ಪಾ ಮೇ ವಿಮುತ್ತಿ, ಅಯಮನ್ತಿಮಾ ಜಾತಿ, ನತ್ಥಿ ದಾನಿ ಪುನಬ್ಭವೋ’’ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೫.೧೦೮೧; ಮಹಾವ॰ ೧೬; ಪಟಿ॰ ಮ॰ ೨.೩೦) ಏತ್ಥ ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಞಾಣಂ। ‘‘ಞಾಣಞ್ಚ ಪನ ಮೇ ದಸ್ಸನಂ ಉದಪಾದಿ ‘ಸತ್ತಾಹಕಾಲಕತೋ ಆಳಾರೋ ಕಾಲಾಮೋ’’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೮೪; ೨.೩೪೦) ಏತ್ಥ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಞ್ಞಾಣಂ। ಇಧ ಪನ ಲೋಕುತ್ತರಧಮ್ಮೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ। ಏತ್ಥ ಚ ರೂಪಾಯತನಂ ಜಾನಾತಿ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ವಿಯ ಪಸ್ಸತಿ ಚಾತಿ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ, ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖು। ಸಮ್ಮಸನೂಪಚಾರೇ ಚ ಧಮ್ಮಲಕ್ಖಣತ್ತಯಞ್ಚ ತಥಾ ಜಾನಾತಿ ಪಸ್ಸತಿ ಚಾತಿ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ, ವಿಪಸ್ಸನಾ। ನಿಬ್ಬಾನಂ ಚತ್ತಾರಿ ವಾ ಸಚ್ಚಾನಿ ಅಸಮ್ಮೋಹಪ್ಪಟಿವೇಧತೋ ಜಾನಾತಿ ಪಸ್ಸತಿ ಚಾತಿ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ, ಮಗ್ಗೋ। ಫಲಂ ಪನ ನಿಬ್ಬಾನವಸೇನೇವ ಯೋಜೇತಬ್ಬಂ। ಪಚ್ಚವೇಕ್ಖಣಾ ಮಗ್ಗಾಧಿಗತಸ್ಸ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಸಬ್ಬಸೋ ಜೋತನಟ್ಠೇನ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ। ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಾ ಅನಾವರಣತಾಯ ಸಮನ್ತಚಕ್ಖುತಾಯ ಚ ಞಾಣದಸ್ಸನಂ। ಬ್ಯಾದಿಣ್ಣಕಾಲೋತಿ ಪರಿಯಾದಿನ್ನಕಾಲೋ। ದುತಿಯಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Ñāṇadassananti ca dibbacakkhupi vipassanāpi maggopi phalampi paccavekkhaṇañāṇampi sabbaññutaññāṇampi vuccati. ‘‘Appamatto samāno ñāṇadassanaṃ ārādhetī’’ti (ma. ni. 1.311) hi ettha dibbacakkhu ñāṇadassanaṃ nāma. ‘‘Ñāṇadassanāya cittaṃ abhinīharati abhininnāmetī’’ti (dī. ni. 1.234) ettha vipassanāñāṇaṃ. ‘‘Abhabbā te ñāṇāya dassanāya anuttarāya sambodhāyā’’ti (a. ni. 4.196) ettha maggo. ‘‘Ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti (ma. ni. 1.328) ettha phalaṃ. ‘‘Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi, akuppā me vimutti, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’ti (saṃ. ni. 5.1081; mahāva. 16; paṭi. ma. 2.30) ettha paccavekkhaṇañāṇaṃ. ‘‘Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi ‘sattāhakālakato āḷāro kālāmo’’’ti (ma. ni. 1.284; 2.340) ettha sabbaññutaññāṇaṃ. Idha pana lokuttaradhammo adhippeto. Ettha ca rūpāyatanaṃ jānāti cakkhuviññāṇaṃ viya passati cāti ñāṇadassanaṃ, dibbacakkhu. Sammasanūpacāre ca dhammalakkhaṇattayañca tathā jānāti passati cāti ñāṇadassanaṃ, vipassanā. Nibbānaṃ cattāri vā saccāni asammohappaṭivedhato jānāti passati cāti ñāṇadassanaṃ, maggo. Phalaṃ pana nibbānavaseneva yojetabbaṃ. Paccavekkhaṇā maggādhigatassa atthassa sabbaso jotanaṭṭhena ñāṇadassanaṃ. Sabbaññutā anāvaraṇatāya samantacakkhutāya ca ñāṇadassanaṃ. Byādiṇṇakāloti pariyādinnakālo. Dutiyaṃ uttānameva.
ಆವರಣಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Āvaraṇasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೧. ಆವರಣಸುತ್ತಂ • 1. Āvaraṇasuttaṃ
೨. ಅಕುಸಲರಾಸಿಸುತ್ತಂ • 2. Akusalarāsisuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧. ಆವರಣಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Āvaraṇasuttavaṇṇanā
