Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / નેત્તિપ્પકરણ-અટ્ઠકથા • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā

    ૭. આવટ્ટહારવિભઙ્ગવણ્ણના

    7. Āvaṭṭahāravibhaṅgavaṇṇanā

    ૨૯. તત્થ કતમો આવટ્ટો હારોતિ આવટ્ટહારવિભઙ્ગો. તત્થ આરમ્ભથાતિ આરમ્ભધાતુસઙ્ખાતં વીરિયં કરોથ. નિક્કમથાતિ કોસજ્જપક્ખતો નિક્ખન્તત્તા નિક્કમધાતુસઙ્ખાતં તદુત્તરિવીરિયં કરોથ. યુઞ્જથ બુદ્ધસાસનેતિ યસ્મા સીલસંવરો ઇન્દ્રિયેસુ ગુત્તદ્વારતા ભોજને મત્તઞ્ઞુતા સતિસમ્પજઞ્ઞન્તિ ઇમેસુ ધમ્મેસુ પતિટ્ઠિતાનં જાગરિયાનુયોગવસેન આરમ્ભનિક્કમધાતુયો સમ્પજ્જન્તિ, તસ્મા તથાભૂતસમથવિપસ્સનાસઙ્ખાતે ભગવતો સાસને યુત્તપ્પયુત્તા હોથ. ધુનાથ મચ્ચુનો સેનં, નળાગારંવ કુઞ્જરોતિ એવં પટિપજ્જન્તા ચ તેધાતુઇસ્સરસ્સ મચ્ચુરાજસ્સ વસં સત્તે નેતીતિ તસ્સ સેનાસઙ્ખાતં અબલં દુબ્બલં યથા નામ બલૂપપન્નો કુઞ્જરો નળેહિ કતં અગારં ખણેનેવ વિદ્ધંસેતિ, એવમેવ કિલેસગણં ધુનાથ વિધમથ વિદ્ધંસેથાતિ અત્થો (સં॰ નિ॰ અટ્ઠ॰ ૧.૧.૧૮૫).

    29.Tatthakatamo āvaṭṭo hāroti āvaṭṭahāravibhaṅgo. Tattha ārambhathāti ārambhadhātusaṅkhātaṃ vīriyaṃ karotha. Nikkamathāti kosajjapakkhato nikkhantattā nikkamadhātusaṅkhātaṃ taduttarivīriyaṃ karotha. Yuñjatha buddhasāsaneti yasmā sīlasaṃvaro indriyesu guttadvāratā bhojane mattaññutā satisampajaññanti imesu dhammesu patiṭṭhitānaṃ jāgariyānuyogavasena ārambhanikkamadhātuyo sampajjanti, tasmā tathābhūtasamathavipassanāsaṅkhāte bhagavato sāsane yuttappayuttā hotha. Dhunātha maccuno senaṃ, naḷāgāraṃva kuñjaroti evaṃ paṭipajjantā ca tedhātuissarassa maccurājassa vasaṃ satte netīti tassa senāsaṅkhātaṃ abalaṃ dubbalaṃ yathā nāma balūpapanno kuñjaro naḷehi kataṃ agāraṃ khaṇeneva viddhaṃseti, evameva kilesagaṇaṃ dhunātha vidhamatha viddhaṃsethāti attho (saṃ. ni. aṭṭha. 1.1.185).

    ઇદાનિ યદત્થં અયં ગાથા નિક્ખિત્તા, તં યોજેત્વા દસ્સેતું ‘‘આરમ્ભથ નિક્કમથાતિ વીરિયસ્સ પદટ્ઠાન’’ન્તિઆદિ વુત્તં. તત્થ આરમ્ભથ નિક્કમથાતિ ઇદં વચનં વીરિયસ્સ પદટ્ઠાનં વીરિયપયોગસ્સ કારણં વીરિયારમ્ભે નિયોજનતો, ‘‘યોગા વે જાયતી ભૂરી’’તિ (ધ॰ પ॰ ૨૮૨) વચનતો યોગો ભાવના. તત્થ વિપસ્સનાભાવનાય વક્ખમાનત્તા સમાધિભાવના ઇધાધિપ્પેતાતિ વુત્તં – ‘‘યુઞ્જથ બુદ્ધસાસનેતિ સમાધિસ્સ પદટ્ઠાન’’ન્તિ. ‘‘મચ્ચુનો સેન’’ન્તિ વુત્તાય કિલેસસેનાય સમ્મા ધુનનં ઞાણેનેવ હોતીતિ આહ – ‘‘ધુનાથ…પે॰… પદટ્ઠાન’’ન્તિ. પુન યથાવુત્તવીરિયસમાધિપઞ્ઞાસમ્પયુત્તેસુ આધિપચ્ચકિચ્ચતાય પપઞ્ચપ્પહાનસમત્થા વટ્ટમૂલં છિન્દિત્વા વિવટ્ટં પાપેન્તિ ચાતિ દસ્સનત્થં ‘‘આરમ્ભથ નિક્કમથાતિ વીરિયિન્દ્રિયસ્સ પદટ્ઠાન’’ન્તિઆદિ વુત્તં. ઇમાનિ પદટ્ઠાનાનિ દેસનાતિ ‘‘યાનિમાનિ વીરિયસ્સ પદટ્ઠાન’’ન્તિઆદિના વીરિયાદીનં પદટ્ઠાનાનિ વુત્તાનિ, સા આરમ્ભથ નિક્કમથાતિ આદિદેસના, ન વીરિયારમ્ભવત્થુઆદીનીતિ અત્થો. તથા ચેવ સંવણ્ણિતં.

    Idāni yadatthaṃ ayaṃ gāthā nikkhittā, taṃ yojetvā dassetuṃ ‘‘ārambhatha nikkamathāti vīriyassa padaṭṭhāna’’ntiādi vuttaṃ. Tattha ārambhatha nikkamathāti idaṃ vacanaṃ vīriyassa padaṭṭhānaṃ vīriyapayogassa kāraṇaṃ vīriyārambhe niyojanato, ‘‘yogā ve jāyatī bhūrī’’ti (dha. pa. 282) vacanato yogo bhāvanā. Tattha vipassanābhāvanāya vakkhamānattā samādhibhāvanā idhādhippetāti vuttaṃ – ‘‘yuñjatha buddhasāsaneti samādhissa padaṭṭhāna’’nti. ‘‘Maccuno sena’’nti vuttāya kilesasenāya sammā dhunanaṃ ñāṇeneva hotīti āha – ‘‘dhunātha…pe… padaṭṭhāna’’nti. Puna yathāvuttavīriyasamādhipaññāsampayuttesu ādhipaccakiccatāya papañcappahānasamatthā vaṭṭamūlaṃ chinditvā vivaṭṭaṃ pāpenti cāti dassanatthaṃ ‘‘ārambhatha nikkamathāti vīriyindriyassa padaṭṭhāna’’ntiādi vuttaṃ. Imāni padaṭṭhānāni desanāti ‘‘yānimāni vīriyassa padaṭṭhāna’’ntiādinā vīriyādīnaṃ padaṭṭhānāni vuttāni, sā ārambhatha nikkamathāti ādidesanā, na vīriyārambhavatthuādīnīti attho. Tathā ceva saṃvaṇṇitaṃ.

    એવં યથાનિક્ખિત્તાય દેસનાય પદટ્ઠાનવસેન અત્થં નિદ્ધારેત્વા ઇદાનિ તં સભાગવિસભાગધમ્મવસેન આવટ્ટેતુકામો તસ્સ ભૂમિં દસ્સેતું ‘‘અયુઞ્જન્તાનં વા સત્તાનં યોગે યુઞ્જન્તાનં વા આરમ્ભો’’તિઆદિમાહ. તસ્સત્થો – યોગે ભાવનાયં તં અયુઞ્જન્તાનં વા સત્તાનં અપરિપક્કઞાણાનં વાસનાભાગેન આયતિં વિજાનનત્થં અયં દેસનારમ્ભો યુઞ્જન્તાનં વા પરિપક્કઞાણાનન્તિ.

    Evaṃ yathānikkhittāya desanāya padaṭṭhānavasena atthaṃ niddhāretvā idāni taṃ sabhāgavisabhāgadhammavasena āvaṭṭetukāmo tassa bhūmiṃ dassetuṃ ‘‘ayuñjantānaṃ vā sattānaṃ yoge yuñjantānaṃ vā ārambho’’tiādimāha. Tassattho – yoge bhāvanāyaṃ taṃ ayuñjantānaṃ vā sattānaṃ aparipakkañāṇānaṃ vāsanābhāgena āyatiṃ vijānanatthaṃ ayaṃ desanārambho yuñjantānaṃ vā paripakkañāṇānanti.

    સો પમાદો દુવિધોતિ યેન પમાદેન ભાવનં નાનુયુઞ્જન્તિ, સો પમાદો અત્તનો કારણભેદેન દુવિધો. અઞ્ઞાણેનાતિ પઞ્ચન્નં ખન્ધાનં સલક્ખણસામઞ્ઞલક્ખણપટિચ્છાદકેન સમ્મોહેન. નિવુતોતિ છાદિતો. ઞેય્યટ્ઠાનન્તિ ઞેય્યઞ્ચ તં ‘‘ઇતિ રૂપં, ઇતિ રૂપસ્સ સમુદયો’’તિઆદિના ઞાણસ્સ પવત્તનટ્ઠાનઞ્ચાતિ ઞેય્યટ્ઠાનં. અનેકભેદત્તા પાપધમ્માનં તબ્બસેન અનેકભેદોપિ પમાદો મૂલભૂતાય અવિજ્જાય વસેન એકો એવાતિ આહ – ‘‘એકવિધો અવિજ્જાયા’’તિ. લાભવિનિચ્છયપરિગ્ગહમચ્છરિયાનિ પરિયેસનાઆરક્ખાપરિભોગેસુ અન્તોગધાનિ. છન્દરાગજ્ઝોસાના તણ્હા એવાતિ તણ્હામૂલકેપિ ધમ્મે એત્થેવ પક્ખિપિત્વા ‘‘તિવિધો તણ્હાયા’’તિ વુત્તં.

    So pamādo duvidhoti yena pamādena bhāvanaṃ nānuyuñjanti, so pamādo attano kāraṇabhedena duvidho. Aññāṇenāti pañcannaṃ khandhānaṃ salakkhaṇasāmaññalakkhaṇapaṭicchādakena sammohena. Nivutoti chādito. Ñeyyaṭṭhānanti ñeyyañca taṃ ‘‘iti rūpaṃ, iti rūpassa samudayo’’tiādinā ñāṇassa pavattanaṭṭhānañcāti ñeyyaṭṭhānaṃ. Anekabhedattā pāpadhammānaṃ tabbasena anekabhedopi pamādo mūlabhūtāya avijjāya vasena eko evāti āha – ‘‘ekavidho avijjāyā’’ti. Lābhavinicchayapariggahamacchariyāni pariyesanāārakkhāparibhogesu antogadhāni. Chandarāgajjhosānā taṇhā evāti taṇhāmūlakepi dhamme ettheva pakkhipitvā ‘‘tividho taṇhāyā’’ti vuttaṃ.

    રૂપીસુ ભવેસૂતિ રૂપધમ્મેસુ. અજ્ઝોસાનન્તિ તણ્હાભિનિવેસો. એતેન ‘‘તણ્હાય રૂપકાયો પદટ્ઠાન’’ન્તિ પદસ્સ અત્થં વિવરતિ. અનાદિમતિ હિ સંસારે ઇત્થિપુરિસા અઞ્ઞમઞ્ઞરૂપાભિરામા, અયઞ્ચત્થો ચિત્તપરિયાદાનસુત્તેન (અ॰ નિ॰ ૧.૧-૧૦) દીપેતબ્બો. અરૂપીસુ સમ્મોહોતિ ફસ્સાદીનં અતિસુખુમસભાવત્તા સન્તતિસમૂહકિચ્ચારમ્મણઘનવિનિબ્ભોગસ્સ દુક્કરત્તા ચ અરૂપધમ્મેસુ સમ્મોહો, સત્તાનં પતિટ્ઠિતોતિ વચનસેસો. એવં નિદ્ધારિતે રૂપકાયનામકાયસઙ્ખાતે ઉપાદાનક્ખન્ધપઞ્ચકે આરમ્મણકરણવસેન પવત્તં તણ્હઞ્ચ અવિજ્જઞ્ચ અવિસેસેન વુત્તં ચતુપાદાનાનં વસેન વિભજિત્વા તેસં ખન્ધાનં ઉપાદાનાનઞ્ચ દુક્ખસમુદયભાવેન સહપરિઞ્ઞેય્યપહાતબ્બભાવં દસ્સેતિ ‘‘તત્થ રૂપકાયો’’તિઆદિના.

    Rūpīsu bhavesūti rūpadhammesu. Ajjhosānanti taṇhābhiniveso. Etena ‘‘taṇhāya rūpakāyo padaṭṭhāna’’nti padassa atthaṃ vivarati. Anādimati hi saṃsāre itthipurisā aññamaññarūpābhirāmā, ayañcattho cittapariyādānasuttena (a. ni. 1.1-10) dīpetabbo. Arūpīsu sammohoti phassādīnaṃ atisukhumasabhāvattā santatisamūhakiccārammaṇaghanavinibbhogassa dukkarattā ca arūpadhammesu sammoho, sattānaṃ patiṭṭhitoti vacanaseso. Evaṃ niddhārite rūpakāyanāmakāyasaṅkhāte upādānakkhandhapañcake ārammaṇakaraṇavasena pavattaṃ taṇhañca avijjañca avisesena vuttaṃ catupādānānaṃ vasena vibhajitvā tesaṃ khandhānaṃ upādānānañca dukkhasamudayabhāvena sahapariññeyyapahātabbabhāvaṃ dasseti ‘‘tattha rūpakāyo’’tiādinā.

    ૩૦. એવં પમાદમુખેન પુરિમસચ્ચદ્વયં નિદ્ધારેત્વા પમાદમુખેનેવ અપરમ્પિ સચ્ચદ્વયં નિદ્ધારેતું ‘‘તત્થ યો’’તિઆદિ વુત્તં. તત્થ તસ્સાતિ તસ્સ પમાદસ્સ. સમ્પટિવેધેનાતિ સમ્મા પરિજાનનેન અસ્સાદાદીનં જાનનેન. રક્ખણા પટિસંહરણાતિ અત્તનો ચિત્તસ્સ રક્ખણસઙ્ખાતા પમાદસ્સ પટિસંહરણા, તપ્પટિપક્ખેન સઙ્કોચના અપ્પમાદાનુયોગેન યા ખેપના. અયં સમથોતિ કિચ્ચેન સમાધિં દસ્સેતિ. અયં વોદાનપક્ખવિસભાગધમ્મવસેન આવટ્ટના. ‘‘યદા જાનાતિ કામાનં…પે॰… આનિસંસ’’ન્તિ ઇમિના સમથાધિગમસ્સ ઉપાયં દસ્સેતિ.

    30. Evaṃ pamādamukhena purimasaccadvayaṃ niddhāretvā pamādamukheneva aparampi saccadvayaṃ niddhāretuṃ ‘‘tattha yo’’tiādi vuttaṃ. Tattha tassāti tassa pamādassa. Sampaṭivedhenāti sammā parijānanena assādādīnaṃ jānanena. Rakkhaṇā paṭisaṃharaṇāti attano cittassa rakkhaṇasaṅkhātā pamādassa paṭisaṃharaṇā, tappaṭipakkhena saṅkocanā appamādānuyogena yā khepanā. Ayaṃ samathoti kiccena samādhiṃ dasseti. Ayaṃ vodānapakkhavisabhāgadhammavasena āvaṭṭanā. ‘‘Yadā jānāti kāmānaṃ…pe… ānisaṃsa’’nti iminā samathādhigamassa upāyaṃ dasseti.

    તત્થ કામાનન્તિ વત્થુકામાનઞ્ચ કિલેસકામાનઞ્ચ. અસ્સાદઞ્ચ અસ્સાદતોતિ કામે પટિચ્ચ ઉપ્પજ્જમાનં સુખસોમનસ્સસઙ્ખાતં અસ્સાદં અસ્સાદતાય અસ્સાદમત્તતો. આદીનવન્તિ ‘‘અપ્પસ્સાદા કામા બહુદુક્ખા’’તિઆદિના (મ॰ નિ॰ ૧.૨૩૬) વુત્તં આદીનવં દોસં. નિસ્સરણન્તિ પઠમજ્ઝાનં. વુત્તઞ્હેતં – ‘‘કામાનમેતં નિસ્સરણં યદિદં નેક્ખમ્મ’’ન્તિ (ઇતિવુ॰ ૭૨). ઓકારન્તિ લામકભાવં. સંકિલેસન્તિ સંકિલિસ્સનં. કામહેતુ હિ સત્તા સંકિલિસ્સન્તિ. વોદાનન્તિ વિસુજ્ઝનં. નેક્ખમ્મે ચ આનિસંસન્તિ નીવરણપ્પહાનાદિગુણવિસેસયોગં. તત્થાતિ તસ્મિં યથાવુત્તે સમથે સતિ. યા વીમંસાતિ યા પઞ્ઞા. ‘‘સમાહિતો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ યથાભૂતં પજાનાતી’’તિ (સં॰ નિ॰ ૫.૧૦૭૧) હિ વુત્તં. યથા તણ્હાસહિતાવ અવિજ્જા સઙ્ખારાનં પચ્ચયો, એવં અવિજ્જાસહિતાવ તણ્હા ઉપાદાનાનં પચ્ચયો. તાસુ નિરુદ્ધાસુ ઉપાદાનાદીનં અભાવો એવાતિ તણ્હાઅવિજ્જાપહાનેન સકલવટ્ટદુક્ખનિરોધં દસ્સેન્તો ‘‘ઇમેસુ દ્વીસુ ધમ્મેસુ પહીનેસૂ’’તિઆદિમાહ. ઇમાનિ ચત્તારિ સચ્ચાનિ વિસભાગસભાગધમ્માવટ્ટનવસેન નિદ્ધારિતાનીતિ અધિપ્પાયો.

    Tattha kāmānanti vatthukāmānañca kilesakāmānañca. Assādañca assādatoti kāme paṭicca uppajjamānaṃ sukhasomanassasaṅkhātaṃ assādaṃ assādatāya assādamattato. Ādīnavanti ‘‘appassādā kāmā bahudukkhā’’tiādinā (ma. ni. 1.236) vuttaṃ ādīnavaṃ dosaṃ. Nissaraṇanti paṭhamajjhānaṃ. Vuttañhetaṃ – ‘‘kāmānametaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ nekkhamma’’nti (itivu. 72). Okāranti lāmakabhāvaṃ. Saṃkilesanti saṃkilissanaṃ. Kāmahetu hi sattā saṃkilissanti. Vodānanti visujjhanaṃ. Nekkhamme ca ānisaṃsanti nīvaraṇappahānādiguṇavisesayogaṃ. Tatthāti tasmiṃ yathāvutte samathe sati. Yā vīmaṃsāti yā paññā. ‘‘Samāhito, bhikkhave, bhikkhu yathābhūtaṃ pajānātī’’ti (saṃ. ni. 5.1071) hi vuttaṃ. Yathā taṇhāsahitāva avijjā saṅkhārānaṃ paccayo, evaṃ avijjāsahitāva taṇhā upādānānaṃ paccayo. Tāsu niruddhāsu upādānādīnaṃ abhāvo evāti taṇhāavijjāpahānena sakalavaṭṭadukkhanirodhaṃ dassento ‘‘imesu dvīsu dhammesu pahīnesū’’tiādimāha. Imāni cattāri saccāni visabhāgasabhāgadhammāvaṭṭanavasena niddhāritānīti adhippāyo.

    એવં વોદાનપક્ખં નિક્ખિપિત્વા તસ્સ વિસભાગધમ્મવસેન સભાગધમ્મવસેન ચ આવટ્ટનં દસ્સેત્વા ઇદાનિ સંકિલેસપક્ખં નિક્ખિપિત્વા તસ્સ વિસભાગધમ્મવસેન સભાગધમ્મવસેન ચ આવટ્ટનં દસ્સેતું ‘‘યથાપિ મૂલે’’તિ ગાથમાહ. તસ્સત્થો – યથા નામ પતિટ્ઠાહેતુભાવેન મૂલન્તિ લદ્ધવોહારે ભૂમિગતે રુક્ખસ્સ અવયવે ફરસુછેદાદિઅન્તરાયાભાવેન અનુપદ્દવે તતો એવ દળ્હે થિરે સતિ ખન્ધે છિન્નેપિ અસ્સત્થાદિરુક્ખો રુહતિ, એવમેવ તણ્હાનુસયસઙ્ખાતે અત્તભાવરુક્ખસ્સ મૂલે મગ્ગઞાણફરસુના અનુપચ્છિન્ને તયિદં દુક્ખં પુનપ્પુનં અપરાપરભાવેન નિબ્બત્તતિ ન નિરુજ્ઝતીતિ. કામતણ્હાદિનિવત્તનત્થં ‘‘ભવતણ્હાયા’’તિ વુત્તં. એતસ્સ ધમ્મસ્સ પચ્ચયોતિ એતસ્સ ભવતણ્હાસઙ્ખાતસ્સ ધમ્મસ્સ ભવેસુ આદીનવપ્પટિચ્છાદનાદિવસેન અસ્સાદગ્ગહણસ્સ પચ્ચયો. વુત્તઞ્હેતં – ‘‘સંયોજનીયેસુ, ભિક્ખવે, ધમ્મેસુ અસ્સાદાનુપસ્સિનો તણ્હા પવડ્ઢતી’’તિ (સં॰ નિ॰ ૨.૫૭). તેનેવાહ – ‘‘અવિજ્જાપચ્ચયા હિ ભવતણ્હા’’તિ. ઇધ સમથો વિપસ્સના ચ મગ્ગસમાધિ મગ્ગપઞ્ઞા ચ અધિપ્પેતાતિ આહ – ‘‘યેન તણ્હાનુસયં સમૂહનતી’’તિઆદિ. ઇમાનિ ચત્તારિ સચ્ચાનીતિ વિસભાગસભાગધમ્માવટ્ટનવસેન નિદ્ધારિતાનીતિ. સેસં વુત્તનયમેવ.

    Evaṃ vodānapakkhaṃ nikkhipitvā tassa visabhāgadhammavasena sabhāgadhammavasena ca āvaṭṭanaṃ dassetvā idāni saṃkilesapakkhaṃ nikkhipitvā tassa visabhāgadhammavasena sabhāgadhammavasena ca āvaṭṭanaṃ dassetuṃ ‘‘yathāpi mūle’’ti gāthamāha. Tassattho – yathā nāma patiṭṭhāhetubhāvena mūlanti laddhavohāre bhūmigate rukkhassa avayave pharasuchedādiantarāyābhāvena anupaddave tato eva daḷhe thire sati khandhe chinnepi assatthādirukkho ruhati, evameva taṇhānusayasaṅkhāte attabhāvarukkhassa mūle maggañāṇapharasunā anupacchinne tayidaṃ dukkhaṃ punappunaṃ aparāparabhāvena nibbattati na nirujjhatīti. Kāmataṇhādinivattanatthaṃ ‘‘bhavataṇhāyā’’ti vuttaṃ. Etassa dhammassa paccayoti etassa bhavataṇhāsaṅkhātassa dhammassa bhavesu ādīnavappaṭicchādanādivasena assādaggahaṇassa paccayo. Vuttañhetaṃ – ‘‘saṃyojanīyesu, bhikkhave, dhammesu assādānupassino taṇhā pavaḍḍhatī’’ti (saṃ. ni. 2.57). Tenevāha – ‘‘avijjāpaccayā hi bhavataṇhā’’ti. Idha samatho vipassanā ca maggasamādhi maggapaññā ca adhippetāti āha – ‘‘yena taṇhānusayaṃ samūhanatī’’tiādi. Imāni cattāri saccānīti visabhāgasabhāgadhammāvaṭṭanavasena niddhāritānīti. Sesaṃ vuttanayameva.

    ઇદાનિ ન કેવલં નિદ્ધારિતેહેવ વિસભાગસભાગધમ્મેહિ આવટ્ટનં, અથ ખો પાળિઆગતેહિપિ તેહિ આવટ્ટનં આવટ્ટહારોતિ દસ્સનત્થં ‘‘સબ્બપાપસ્સ અકરણ’’ન્તિ ગાથમાહ . તત્થ સબ્બપાપસ્સાતિ સબ્બાકુસલસ્સ. અકરણન્તિ અનુપ્પાદનં. કુસલસ્સાતિ ચતુભૂમકકુસલસ્સ. ઉપસમ્પદાતિ પટિલાભો. સચિત્તપરિયોદાપનન્તિ અત્તનો ચિત્તવોદાનં, તં પન અરહત્તેન હોતિ. ઇતિ સીલસંવરેન સબ્બપાપં પહાય સમથવિપસ્સનાહિ કુસલં સમ્પાદેત્વા અરહત્તફલેન ચિત્તં પરિયોદપેતબ્બન્તિ એતં બુદ્ધાન સાસનં ઓવાદો અનુસિટ્ઠીતિ અયં સઙ્ખેપત્થો, વિત્થારતો પન અત્થો પાળિતો એવ વિઞ્ઞાયતિ.

    Idāni na kevalaṃ niddhāriteheva visabhāgasabhāgadhammehi āvaṭṭanaṃ, atha kho pāḷiāgatehipi tehi āvaṭṭanaṃ āvaṭṭahāroti dassanatthaṃ ‘‘sabbapāpassa akaraṇa’’nti gāthamāha . Tattha sabbapāpassāti sabbākusalassa. Akaraṇanti anuppādanaṃ. Kusalassāti catubhūmakakusalassa. Upasampadāti paṭilābho. Sacittapariyodāpananti attano cittavodānaṃ, taṃ pana arahattena hoti. Iti sīlasaṃvarena sabbapāpaṃ pahāya samathavipassanāhi kusalaṃ sampādetvā arahattaphalena cittaṃ pariyodapetabbanti etaṃ buddhāna sāsanaṃ ovādo anusiṭṭhīti ayaṃ saṅkhepattho, vitthārato pana attho pāḷito eva viññāyati.

    તત્થ ‘‘સબ્બપાપં નામા’’તિઆદીસુ દોસસમુટ્ઠાનન્તિ દોસો સમુટ્ઠાનમેવ એતસ્સાતિ દોસસમુટ્ઠાનં, ન દોસો એવ સમુટ્ઠાનન્તિ. લોભસમુટ્ઠાનાયપિ પિસુણવાચાય સમ્ભવતો. કાયદુચ્ચરિતન્તિ પદં અપેક્ખિત્વા ‘‘દોસસમુટ્ઠાન’’ન્તિ નપુંસકનિદ્દેસો. લોભસમુટ્ઠાનં મોહસમુટ્ઠાનન્તિ એત્થાપિ એસેવ નયો. સમ્ફપ્પલાપો ઉદ્ધચ્ચચિત્તેન પવત્તયતીતિ અધિપ્પાયેન તસ્સ મોહસમુટ્ઠાનતા વુત્તા.

    Tattha ‘‘sabbapāpaṃ nāmā’’tiādīsu dosasamuṭṭhānanti doso samuṭṭhānameva etassāti dosasamuṭṭhānaṃ, na doso eva samuṭṭhānanti. Lobhasamuṭṭhānāyapi pisuṇavācāya sambhavato. Kāyaduccaritanti padaṃ apekkhitvā ‘‘dosasamuṭṭhāna’’nti napuṃsakaniddeso. Lobhasamuṭṭhānaṃ mohasamuṭṭhānanti etthāpi eseva nayo. Samphappalāpo uddhaccacittena pavattayatīti adhippāyena tassa mohasamuṭṭhānatā vuttā.

    એવં દુચ્ચરિતઅકુસલકમ્મપથકમ્મવિભાગેન ‘‘સબ્બપાપ’’ન્તિ એત્થ વુત્તપાપં વિભજિત્વા ઇદાનિસ્સ અકુસલમૂલવસેન અગતિગમનવિભાગમ્પિ દસ્સેતું ‘‘અકુસલમૂલ’’ન્તિઆદિ વુત્તં. તત્થ અકુસલમૂલં પયોગં ગચ્છન્તન્તિ લોભાદિઅકુસલાનિ કાયવચીપયોગં ગચ્છન્તાનિ, કાયવચીપયોગં સમુટ્ઠાપેન્તાનીતિ અત્થો. છન્દાતિ છન્દહેતુ. યં છન્દા અગતિં ગચ્છતિ, ઇદં લોભસમુટ્ઠાનન્તિ છન્દા અગતિં ગચ્છતીતિ યદેતં અગતિગમનં, ઇદં લોભસમુટ્ઠાનન્તિ. એવં સેસેસુપિ અત્થો દટ્ઠબ્બો. એત્તાવતા ‘‘સબ્બપાપસ્સ અકરણ’’ન્તિ એત્થ પાપં દસ્સેત્વા ઇદાનિ તસ્સ અકરણં દસ્સેન્તો ‘‘લોભો…પે॰… પઞ્ઞાયા’’તિ તીહિ કુસલમૂલેહિ તિણ્ણં અકુસલમૂલાનં પહાનવસેન સબ્બપાપસ્સ અકરણં અનુપ્પાદનમાહ. તથા લોભો ઉપેક્ખાયાતિઆદિના બ્રહ્મવિહારેહિ. તત્થ અરતિં વૂપસમેન્તી મુદિતા તસ્સા મૂલભૂતં મોહં પજહતીતિ કત્વા વુત્તં – ‘‘મોહો મુદિતાય પહાનં અબ્ભત્થં ગચ્છતી’’તિ.

    Evaṃ duccaritaakusalakammapathakammavibhāgena ‘‘sabbapāpa’’nti ettha vuttapāpaṃ vibhajitvā idānissa akusalamūlavasena agatigamanavibhāgampi dassetuṃ ‘‘akusalamūla’’ntiādi vuttaṃ. Tattha akusalamūlaṃ payogaṃ gacchantanti lobhādiakusalāni kāyavacīpayogaṃ gacchantāni, kāyavacīpayogaṃ samuṭṭhāpentānīti attho. Chandāti chandahetu. Yaṃ chandā agatiṃ gacchati, idaṃ lobhasamuṭṭhānanti chandā agatiṃ gacchatīti yadetaṃ agatigamanaṃ, idaṃ lobhasamuṭṭhānanti. Evaṃ sesesupi attho daṭṭhabbo. Ettāvatā ‘‘sabbapāpassa akaraṇa’’nti ettha pāpaṃ dassetvā idāni tassa akaraṇaṃ dassento ‘‘lobho…pe… paññāyā’’ti tīhi kusalamūlehi tiṇṇaṃ akusalamūlānaṃ pahānavasena sabbapāpassa akaraṇaṃ anuppādanamāha. Tathā lobho upekkhāyātiādinā brahmavihārehi. Tattha aratiṃ vūpasamentī muditā tassā mūlabhūtaṃ mohaṃ pajahatīti katvā vuttaṃ – ‘‘moho muditāya pahānaṃ abbhatthaṃ gacchatī’’ti.

    ૩૧. ઇદાનિ અઞ્ઞેનપિ પરિયાયેન પાપં તસ્સ અકરણઞ્ચ દસ્સેત્વા સેસપદાનઞ્ચ અત્થવિભાવનમુખેન સભાગવિસભાગધમ્માવટ્ટનં દસ્સેતું ‘‘સબ્બપાપં નામ અટ્ઠ મિચ્છત્તાની’’તિઆદિ વુત્તં. અકિરિયા અકરણં અનજ્ઝાચારોતિ તીહિપિ પદેહિ મિચ્છત્તાનં અનુપ્પાદનમેવ વદતિ. તથા કિરિયા કરણં અજ્ઝાચારોતિ તીહિપિ પદેહિ ઉપ્પાદનમેવ વદતિ. અજ્ઝાચારોતિ અધિટ્ઠહિત્વા આચરણં. અતીતસ્સાતિ ચિરકાલપ્પવત્તિવસેન પુરાણસ્સ. મગ્ગસ્સાતિ અરિયમગ્ગસ્સ. વુત્તઞ્હેતં – ‘‘પુરાણમગ્ગં પુરાણં અઞ્જસન્તિ ખો અરિયસ્સેતં અટ્ઠઙ્ગિકસ્સ મગ્ગસ્સ અધિવચન’’ન્તિ (સં॰ નિ॰ ૨.૬૫ અત્થતો સમાનં). અતીતેન વા વિપસ્સિના ભગવતા યથાધિગતં દેસિતભાવં સન્ધાય ‘‘અતીતસ્સ મગ્ગસ્સા’’તિ વુત્તં. વિપસ્સિનો હિ અયં ભગવતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ પાતિમોક્ખુદ્દેસગાથાતિ.

    31. Idāni aññenapi pariyāyena pāpaṃ tassa akaraṇañca dassetvā sesapadānañca atthavibhāvanamukhena sabhāgavisabhāgadhammāvaṭṭanaṃ dassetuṃ ‘‘sabbapāpaṃ nāma aṭṭha micchattānī’’tiādi vuttaṃ. Akiriyā akaraṇaṃ anajjhācāroti tīhipi padehi micchattānaṃ anuppādanameva vadati. Tathā kiriyā karaṇaṃ ajjhācāroti tīhipi padehi uppādanameva vadati. Ajjhācāroti adhiṭṭhahitvā ācaraṇaṃ. Atītassāti cirakālappavattivasena purāṇassa. Maggassāti ariyamaggassa. Vuttañhetaṃ – ‘‘purāṇamaggaṃ purāṇaṃ añjasanti kho ariyassetaṃ aṭṭhaṅgikassa maggassa adhivacana’’nti (saṃ. ni. 2.65 atthato samānaṃ). Atītena vā vipassinā bhagavatā yathādhigataṃ desitabhāvaṃ sandhāya ‘‘atītassa maggassā’’ti vuttaṃ. Vipassino hi ayaṃ bhagavato sammāsambuddhassa pātimokkhuddesagāthāti.

    યં પટિવેધેનાતિ યસ્સ પરિઞ્ઞાભિસમયેન. યં પરિયોદાપિતં, અયં નિરોધોતિ યદિપિ અસઙ્ખતા ધાતુ કેનચિ સંકિલેસેન ન સંકિલિસ્સતિ, અધિગચ્છન્તસ્સ પન પુગ્ગલસ્સ વસેન એવં વુત્તં. તસ્સ હિ યાવ સંકિલેસા ન વિગચ્છન્તિ, તાવ અસઙ્ખતા ધાતુ અપરિયોદપિતાતિ વુચ્ચતિ. યથા નિબ્બાનાધિગમેન યે ખન્ધા વૂપસમેતબ્બા, તેસં સેસભાવેન અસેસભાવેન ચ ‘‘સઉપાદિસેસા’’તિ ચ, ‘‘અનુપાદિસેસા’’તિ ચ વુચ્ચતિ, એવંસમ્પદમિદં દટ્ઠબ્બં.

    Yaṃ paṭivedhenāti yassa pariññābhisamayena. Yaṃ pariyodāpitaṃ, ayaṃ nirodhoti yadipi asaṅkhatā dhātu kenaci saṃkilesena na saṃkilissati, adhigacchantassa pana puggalassa vasena evaṃ vuttaṃ. Tassa hi yāva saṃkilesā na vigacchanti, tāva asaṅkhatā dhātu apariyodapitāti vuccati. Yathā nibbānādhigamena ye khandhā vūpasametabbā, tesaṃ sesabhāvena asesabhāvena ca ‘‘saupādisesā’’ti ca, ‘‘anupādisesā’’ti ca vuccati, evaṃsampadamidaṃ daṭṭhabbaṃ.

    ઇમાનિ પાળિઆગતધમ્માનં સભાગવિસભાગધમ્માવટ્ટનવસેન નિદ્ધારિતાનિ ચત્તારિ સચ્ચાનિ પુનપિ પાળિઆગતધમ્માનં સભાગવિસભાગધમ્માવટ્ટનેન આવટ્ટહારં દસ્સેતું ‘‘ધમ્મો હવે રક્ખતી’’તિ ગાથમાહ. તસ્સા પદત્થો પુબ્બે વુત્તો એવ. ધમ્મોતિ પુઞ્ઞધમ્મો ઇધાધિપ્પેતો. તં વિભજિત્વા દસ્સેન્તો ‘‘ધમ્મો નામ દુવિધો ઇન્દ્રિયસંવરો મગ્ગો ચા’’તિ આહ. ઇન્દ્રિયસંવરસીસેન ચેત્થ સબ્બમ્પિ સીલં ગહિતન્તિ દટ્ઠબ્બં . સબ્બા ઉપપત્તિયો દુગ્ગતિ દુક્ખદુક્ખતાદિયોગેન દુક્ખા ગતિયોતિ કત્વા. યથાવુત્તે દુવિધે ધમ્મે પઠમો ધમ્મો યથા સુચિણ્ણો હોતિ, યતો ચ સો રક્ખતિ, યત્થ ચ પતિટ્ઠાપેતિ, તં સબ્બં દસ્સેતું ‘‘તત્થ યા સંવરસીલે અખણ્ડકારિતા’’તિઆદિ વુત્તં. ઇદાનિ તસ્સ ધમ્મસ્સ અપાયતો રક્ખણે એકન્તિકભાવં વિભાવેતું ગામણિસંયુત્તે (સં॰ નિ॰ ૪.૩૫૮) અસિબન્ધકપુત્તસુત્તં આભતં.

    Imāni pāḷiāgatadhammānaṃ sabhāgavisabhāgadhammāvaṭṭanavasena niddhāritāni cattāri saccāni punapi pāḷiāgatadhammānaṃ sabhāgavisabhāgadhammāvaṭṭanena āvaṭṭahāraṃ dassetuṃ ‘‘dhammo have rakkhatī’’ti gāthamāha. Tassā padattho pubbe vutto eva. Dhammoti puññadhammo idhādhippeto. Taṃ vibhajitvā dassento ‘‘dhammo nāma duvidho indriyasaṃvaro maggo cā’’ti āha. Indriyasaṃvarasīsena cettha sabbampi sīlaṃ gahitanti daṭṭhabbaṃ . Sabbā upapattiyo duggati dukkhadukkhatādiyogena dukkhā gatiyoti katvā. Yathāvutte duvidhe dhamme paṭhamo dhammo yathā suciṇṇo hoti, yato ca so rakkhati, yattha ca patiṭṭhāpeti, taṃ sabbaṃ dassetuṃ ‘‘tattha yā saṃvarasīle akhaṇḍakāritā’’tiādi vuttaṃ. Idāni tassa dhammassa apāyato rakkhaṇe ekantikabhāvaṃ vibhāvetuṃ gāmaṇisaṃyutte (saṃ. ni. 4.358) asibandhakaputtasuttaṃ ābhataṃ.

    તત્થ એવન્તિ પકારેન. -સદ્દો સમ્પિણ્ડને, ઇમિનાપિ પકારેન અયમત્થો વેદિતબ્બોતિ અધિપ્પાયો. અસિબન્ધકપુત્તોતિ અસિબન્ધકસ્સ નામ પુત્તો. ગામે જેટ્ઠકતાય ગામણી. પચ્છાભૂમકાતિ પચ્છાભૂમિવાસિનો. કામણ્ડલુકાતિ સકમણ્ડલુનો. સેવાલમાલિકાતિ પાતોવ ઉદકતો સેવાલઞ્ચેવ ઉપ્પલાદીનિ ચ ગહેત્વા ઉદકસુદ્ધિભાવજાનનત્થં માલં કત્વા પિળન્ધનકા. ઉદકોરોહકાતિ સાયં પાતં ઉદકં ઓરોહણકા. ઉય્યાપેન્તીતિ ઉપરિયાપેન્તિ. સઞ્ઞાપેન્તીતિ સમ્મા યાપેન્તિ. સગ્ગં નામ ઓક્કામેન્તીતિ પરિવારેત્વા ઠિતાવ ‘‘ગચ્છ, ભો, બ્રહ્મલોકં, ગચ્છ, ભો, બ્રહ્મલોક’’ન્તિ વદન્તા સગ્ગં પવેસેન્તિ.

    Tattha evanti pakārena. Ca-saddo sampiṇḍane, imināpi pakārena ayamattho veditabboti adhippāyo. Asibandhakaputtoti asibandhakassa nāma putto. Gāme jeṭṭhakatāya gāmaṇī. Pacchābhūmakāti pacchābhūmivāsino. Kāmaṇḍalukāti sakamaṇḍaluno. Sevālamālikāti pātova udakato sevālañceva uppalādīni ca gahetvā udakasuddhibhāvajānanatthaṃ mālaṃ katvā piḷandhanakā. Udakorohakāti sāyaṃ pātaṃ udakaṃ orohaṇakā. Uyyāpentīti upariyāpenti. Saññāpentīti sammā yāpenti. Saggaṃ nāma okkāmentīti parivāretvā ṭhitāva ‘‘gaccha, bho, brahmalokaṃ, gaccha, bho, brahmaloka’’nti vadantā saggaṃ pavesenti.

    અનુપરિસક્કેય્યાતિ અનુપરિગચ્છેય્ય. ઉમ્મુજ્જાતિ ઉટ્ઠહ. ઉપ્લવાતિ જલસ્સ ઉપરિપ્લવ. થલમુપ્લવાતિ થલં અભિરુહ. તત્ર યાસ્સાતિ તત્ર યં અસ્સ, યં ભવેય્ય. સક્ખરકઠલન્તિ સક્ખરા વા કઠલા વા. સા અધોગામી અસ્સાતિ સા અધો ગચ્છેય્ય, હેટ્ઠાગામી ભવેય્ય. અધો ગચ્છેય્યાતિ હેટ્ઠા ગચ્છેય્ય. મગ્ગસ્સાતિ અરિયમગ્ગસ્સ. તિક્ખતાતિ તિખિણતા. સા ચ ખો ન સત્થકસ્સ વિય નિસિતકરણતા, અથ ખો ઇન્દ્રિયાનં પટુભાવોતિ દસ્સેતું ‘‘અધિમત્તતા’’તિ આહ. નનુ ચ અરિયમગ્ગો અત્તના પહાતબ્બકિલેસે અનવસેસં સમુચ્છિન્દતીતિ અતિખિણો નામ નત્થીતિ? સચ્ચમેતં, તથાપિ નો ચ ખો ‘‘યથા દિટ્ઠિપ્પત્તસ્સા’’તિ વચનતો સદ્ધાવિમુત્તદિટ્ઠિપ્પત્તાનં કિલેસપ્પહાનં પતિ અત્થિ કાચિ વિસેસમત્તાતિ સક્કા વત્તું. અયં પન વિસેસો ન ઇધાધિપ્પેતો, સબ્બુપપત્તિસમતિક્કમનસ્સ અધિપ્પેતત્તા. યસ્મા પન અરિયમગ્ગેન ઓધિસો કિલેસા પહીયન્તિ, તઞ્ચ નેસં તથાપહાનં મગ્ગધમ્મેસુ ઇન્દ્રિયાનં અપાટવપાટવતરપાટવતમભાવેન હોતીતિ યો વજિરૂપમધમ્મેસુ મત્થકપ્પત્તાનં અગ્ગમગ્ગધમ્માનં પટુતમભાવો. અયં ઇધ મગ્ગસ્સ તિક્ખતાતિ અધિપ્પેતા. તેનેવાહ – ‘‘અયં ધમ્મો સુચિણ્ણો સબ્બાહિ ઉપપત્તીહિ રક્ખતી’’તિ. ‘‘તસ્મા રક્ખિતચિત્તસ્સા’’તિઆદિના સુત્તન્તરેન (ઉદા॰ ૩૨) સુગતિસઞ્ઞિતાનમ્પિ ઉપપત્તીનં દુગ્ગતિભાવં સાધેતિ.

    Anuparisakkeyyāti anuparigaccheyya. Ummujjāti uṭṭhaha. Uplavāti jalassa upariplava. Thalamuplavāti thalaṃ abhiruha. Tatra yāssāti tatra yaṃ assa, yaṃ bhaveyya. Sakkharakaṭhalanti sakkharā vā kaṭhalā vā. Sā adhogāmī assāti sā adho gaccheyya, heṭṭhāgāmī bhaveyya. Adho gaccheyyāti heṭṭhā gaccheyya. Maggassāti ariyamaggassa. Tikkhatāti tikhiṇatā. Sā ca kho na satthakassa viya nisitakaraṇatā, atha kho indriyānaṃ paṭubhāvoti dassetuṃ ‘‘adhimattatā’’ti āha. Nanu ca ariyamaggo attanā pahātabbakilese anavasesaṃ samucchindatīti atikhiṇo nāma natthīti? Saccametaṃ, tathāpi no ca kho ‘‘yathā diṭṭhippattassā’’ti vacanato saddhāvimuttadiṭṭhippattānaṃ kilesappahānaṃ pati atthi kāci visesamattāti sakkā vattuṃ. Ayaṃ pana viseso na idhādhippeto, sabbupapattisamatikkamanassa adhippetattā. Yasmā pana ariyamaggena odhiso kilesā pahīyanti, tañca nesaṃ tathāpahānaṃ maggadhammesu indriyānaṃ apāṭavapāṭavatarapāṭavatamabhāvena hotīti yo vajirūpamadhammesu matthakappattānaṃ aggamaggadhammānaṃ paṭutamabhāvo. Ayaṃ idha maggassa tikkhatāti adhippetā. Tenevāha – ‘‘ayaṃ dhammo suciṇṇo sabbāhi upapattīhi rakkhatī’’ti. ‘‘Tasmā rakkhitacittassā’’tiādinā suttantarena (udā. 32) sugatisaññitānampi upapattīnaṃ duggatibhāvaṃ sādheti.

    ૩૨. ઇદાનિ યથાવુત્તસ્સ ધમ્મસ્સ વિસભાગધમ્માનં તણ્હાવિજ્જાદીનં સભાગધમ્માનઞ્ચ સમથવિપસ્સનાદીનં નિદ્ધારણવસેન આવટ્ટહારં યોજેત્વા દસ્સેતું ‘‘તત્થ દુગ્ગતીનં હેતુ તણ્હા ચ અવિજ્જા ચા’’તિઆદિમાહ. તં પુબ્બે વુત્તનયત્તા સુવિઞ્ઞેય્યમેવ. ઇદં વુચ્ચતિ બ્રહ્મચરિયન્તિ ઇદં અરિયં સમથવિપસ્સનાસઙ્ખાતં મગ્ગબ્રહ્મચરિયન્તિ વુચ્ચતિ. યં રક્ખતીતિ સબ્બાહિ દુગ્ગતીહિ રક્ખન્તસ્સ અરિયમગ્ગસ્સ આરમ્મણભૂતો નિરોધો રક્ખન્તો વિય વુત્તો, નિમિત્તસ્સ કત્તુભાવેન ઉપચરિતત્તા. ઇમાનિ ચત્તારિ સચ્ચાનિ વિસભાગસભાગધમ્માવટ્ટનવસેન નિદ્ધારિતાનીતિ અધિપ્પાયો.

    32. Idāni yathāvuttassa dhammassa visabhāgadhammānaṃ taṇhāvijjādīnaṃ sabhāgadhammānañca samathavipassanādīnaṃ niddhāraṇavasena āvaṭṭahāraṃ yojetvā dassetuṃ ‘‘tattha duggatīnaṃ hetu taṇhā ca avijjā cā’’tiādimāha. Taṃ pubbe vuttanayattā suviññeyyameva. Idaṃ vuccati brahmacariyanti idaṃ ariyaṃ samathavipassanāsaṅkhātaṃ maggabrahmacariyanti vuccati. Yaṃ rakkhatīti sabbāhi duggatīhi rakkhantassa ariyamaggassa ārammaṇabhūto nirodho rakkhanto viya vutto, nimittassa kattubhāvena upacaritattā. Imāni cattāri saccāni visabhāgasabhāgadhammāvaṭṭanavasena niddhāritānīti adhippāyo.

    આવટ્ટહારવિભઙ્ગવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Āvaṭṭahāravibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / નેત્તિપ્પકરણપાળિ • Nettippakaraṇapāḷi / ૭. આવટ્ટહારવિભઙ્ગો • 7. Āvaṭṭahāravibhaṅgo

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ખુદ્દકનિકાય (ટીકા) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / નેત્તિપ્પકરણ-ટીકા • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ૭. આવટ્ટહારવિભઙ્ગવણ્ણના • 7. Āvaṭṭahāravibhaṅgavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ખુદ્દકનિકાય (ટીકા) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / નેત્તિવિભાવિની • Nettivibhāvinī / ૭. આવટ્ટહારવિભઙ્ગવિભાવના • 7. Āvaṭṭahāravibhaṅgavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact