| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चूळवग्गपाळि • Cūḷavaggapāḷi |
अवेभङ्गियवत्थु
Avebhaṅgiyavatthu
३२२. अथ खो भगवा सावत्थियं यथाभिरन्तं विहरित्वा येन कीटागिरि तेन चारिकं पक्कामि महता भिक्खुसङ्घेन सद्धिं पञ्चमत्तेहि भिक्खुसतेहि सारिपुत्तमोग्गल्लानेहि च। अस्सोसुं खो अस्सजिपुनब्बसुका भिक्खू – ‘‘भगवा किर कीटागिरिं आगच्छति महता भिक्खुसङ्घेन सद्धिं पञ्चमत्तेहि भिक्खुसतेहि सारिपुत्तमोग्गल्लानेहि च’’। ‘‘हन्द मयं, आवुसो, सब्बं सङ्घिकं सेनासनं भाजेम। पापिच्छा सारिपुत्तमोग्गल्लाना, पापिकानं इच्छानं वसं गता; न मयं तेसं सेनासनं पञ्ञपेस्सामा’’ति, ते सब्बं सङ्घिकं सेनासनं भाजेसुं। अथ खो भगवा अनुपुब्बेन चारिकं चरमानो येन कीटागिरि तदवसरि। अथ खो भगवा सम्बहुले भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘गच्छथ तुम्हे, भिक्खवे; अस्सजिपुनब्बसुके भिक्खू उपसङ्कमित्वा एवं वदेथ – ‘भगवा, आवुसो, आगच्छति महता भिक्खुसङ्घेन सद्धिं पञ्चमत्तेहि भिक्खुसतेहि सारिपुत्तमोग्गल्लानेहि च। भगवतो च, आवुसो, सेनासनं पञ्ञपेथ, भिक्खुसङ्घस्स च, सारिपुत्तमोग्गल्लानानञ्चा’’’ति। ‘‘एवं भन्ते’’ति खो ते भिक्खू भगवतो पटिस्सुत्वा येन अस्सजिपुनब्बसुका भिक्खू तेनुपसङ्कमिंसु, उपसङ्कमित्वा अस्सजिपुनब्बसुके भिक्खू एतदवोचुं – ‘‘भगवा, आवुसो, आगच्छति महता भिक्खुसङ्घेन सद्धिं पञ्चमत्तेहि भिक्खुसतेहि सारिपुत्तमोग्गल्लानेहि च । भगवतो च, आवुसो, सेनासनं पञ्ञपेथ, भिक्खुसङ्घस्स च, सारिपुत्तमोग्गल्लानानञ्चा’’ति। ‘‘नत्थावुसो, सङ्घिकं सेनासनं। सब्बं अम्हेहि भाजितं। स्वागतं, आवुसो, भगवतो। यस्मिं विहारे भगवा इच्छिस्सति तस्मिं विहारे वसिस्सति। पापिच्छा सारिपुत्तमोग्गल्लाना, पापिकानं इच्छानं वसं गता। न मयं तेसं सेनासनं पञ्ञपेस्सामा’’ति। ‘‘किं पन तुम्हे, आवुसो, सङ्घिकं सेनासनं भाजित्था’’ति? ‘‘एवमावुसो’’ति। ये ते भिक्खू अप्पिच्छा…पे॰… ते उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम अस्सजिपुनब्बसुका भिक्खू सङ्घिकं सेनासनं भाजेस्सन्ती’’ति! अथ खो ते भिक्खू भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… सच्चं किर, भिक्खवे…पे॰… ‘‘सच्चं भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा…पे॰… ‘‘कथञ्हि नाम ते, भिक्खवे, मोघपुरिसा सङ्घिकं सेनासनं भाजेस्सन्ति? नेतं, भिक्खवे, अप्पसन्नानं वा पसादाय…पे॰… विगरहित्वा…पे॰… धम्मिं कथं कत्वा भिक्खू आमन्तेसि –
322. Atha kho bhagavā sāvatthiyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena kīṭāgiri tena cārikaṃ pakkāmi mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sāriputtamoggallānehi ca. Assosuṃ kho assajipunabbasukā bhikkhū – ‘‘bhagavā kira kīṭāgiriṃ āgacchati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sāriputtamoggallānehi ca’’. ‘‘Handa mayaṃ, āvuso, sabbaṃ saṅghikaṃ senāsanaṃ bhājema. Pāpicchā sāriputtamoggallānā, pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā; na mayaṃ tesaṃ senāsanaṃ paññapessāmā’’ti, te sabbaṃ saṅghikaṃ senāsanaṃ bhājesuṃ. Atha kho bhagavā anupubbena cārikaṃ caramāno yena kīṭāgiri tadavasari. Atha kho bhagavā sambahule bhikkhū āmantesi – ‘‘gacchatha tumhe, bhikkhave; assajipunabbasuke bhikkhū upasaṅkamitvā evaṃ vadetha – ‘bhagavā, āvuso, āgacchati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sāriputtamoggallānehi ca. Bhagavato ca, āvuso, senāsanaṃ paññapetha, bhikkhusaṅghassa ca, sāriputtamoggallānānañcā’’’ti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paṭissutvā yena assajipunabbasukā bhikkhū tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā assajipunabbasuke bhikkhū etadavocuṃ – ‘‘bhagavā, āvuso, āgacchati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi sāriputtamoggallānehi ca . Bhagavato ca, āvuso, senāsanaṃ paññapetha, bhikkhusaṅghassa ca, sāriputtamoggallānānañcā’’ti. ‘‘Natthāvuso, saṅghikaṃ senāsanaṃ. Sabbaṃ amhehi bhājitaṃ. Svāgataṃ, āvuso, bhagavato. Yasmiṃ vihāre bhagavā icchissati tasmiṃ vihāre vasissati. Pāpicchā sāriputtamoggallānā, pāpikānaṃ icchānaṃ vasaṃ gatā. Na mayaṃ tesaṃ senāsanaṃ paññapessāmā’’ti. ‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso, saṅghikaṃ senāsanaṃ bhājitthā’’ti? ‘‘Evamāvuso’’ti. Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma assajipunabbasukā bhikkhū saṅghikaṃ senāsanaṃ bhājessantī’’ti! Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave…pe… ‘‘saccaṃ bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā saṅghikaṃ senāsanaṃ bhājessanti? Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
‘‘पञ्चिमानि, भिक्खवे, अवेभङ्गियानि 1, न विभजितब्बानि, सङ्घेन वा गणेन वा पुग्गलेन वा। विभत्तानिपि अविभत्तानि होन्ति। यो विभजेय्य, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। कतमानि पञ्च? आरामो, आरामवत्थु – इदं पठमं अवेभङ्गियं, न विभजितब्बं, सङ्घेन वा गणेन वा पुग्गलेन वा। विभत्तम्पि अविभत्तं होति। यो विभजेय्य, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
‘‘Pañcimāni, bhikkhave, avebhaṅgiyāni 2, na vibhajitabbāni, saṅghena vā gaṇena vā puggalena vā. Vibhattānipi avibhattāni honti. Yo vibhajeyya, āpatti thullaccayassa. Katamāni pañca? Ārāmo, ārāmavatthu – idaṃ paṭhamaṃ avebhaṅgiyaṃ, na vibhajitabbaṃ, saṅghena vā gaṇena vā puggalena vā. Vibhattampi avibhattaṃ hoti. Yo vibhajeyya, āpatti thullaccayassa.
‘‘विहारो, विहारवत्थु – इदं दुतियं अवेभङ्गियं, न विभजितब्बं, सङ्घेन वा गणेन वा पुग्गलेन वा। विभत्तम्पि अविभत्तं होति। यो विभजेय्य, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
‘‘Vihāro, vihāravatthu – idaṃ dutiyaṃ avebhaṅgiyaṃ, na vibhajitabbaṃ, saṅghena vā gaṇena vā puggalena vā. Vibhattampi avibhattaṃ hoti. Yo vibhajeyya, āpatti thullaccayassa.
‘‘मञ्चो, पीठं, भिसि, बिब्बोहनं – इदं ततियं अवेभङ्गियं, न विभजितब्बं, सङ्घेन वा गणेन वा पुग्गलेन वा। विभत्तम्पि अविभत्तं होति। यो विभजेय्य, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
‘‘Mañco, pīṭhaṃ, bhisi, bibbohanaṃ – idaṃ tatiyaṃ avebhaṅgiyaṃ, na vibhajitabbaṃ, saṅghena vā gaṇena vā puggalena vā. Vibhattampi avibhattaṃ hoti. Yo vibhajeyya, āpatti thullaccayassa.
‘‘लोहकुम्भी, लोहभाणकं, लोहवारको, लोहकटाहं, वासी, परसु, कुठारी, कुदालो, निखादनं – इदं चतुत्थं अवेभङ्गियं, न विभजितब्बं, सङ्घेन वा गणेन वा पुग्गलेन वा। विभत्तम्पि अविभत्तं होति। यो विभजेय्य, आपत्ति थुल्लच्चयस्स।
‘‘Lohakumbhī, lohabhāṇakaṃ, lohavārako, lohakaṭāhaṃ, vāsī, parasu, kuṭhārī, kudālo, nikhādanaṃ – idaṃ catutthaṃ avebhaṅgiyaṃ, na vibhajitabbaṃ, saṅghena vā gaṇena vā puggalena vā. Vibhattampi avibhattaṃ hoti. Yo vibhajeyya, āpatti thullaccayassa.
‘‘वल्ली, वेळु, मुञ्जं, पब्बजं, तिणं, मत्तिका, दारुभण्डं, मत्तिकाभण्डं – इदं पञ्चमं अवेभङ्गियं, न विभजितब्बं, सङ्घेन वा गणेन वा पुग्गलेन वा। विभत्तम्पि अविभत्तं होति। यो विभजेय्य, आपत्ति थुल्लच्चयस्स। इमानि खो, भिक्खवे, पञ्च अवेभङ्गियानि, न विभजितब्बानि, सङ्घेन वा गणेन वा पुग्गलेन वा। विभत्तानिपि अविभत्तानि होन्ति। यो विभजेय्य, आपत्ति थुल्लच्चयस्सा’’ति।
‘‘Vallī, veḷu, muñjaṃ, pabbajaṃ, tiṇaṃ, mattikā, dārubhaṇḍaṃ, mattikābhaṇḍaṃ – idaṃ pañcamaṃ avebhaṅgiyaṃ, na vibhajitabbaṃ, saṅghena vā gaṇena vā puggalena vā. Vibhattampi avibhattaṃ hoti. Yo vibhajeyya, āpatti thullaccayassa. Imāni kho, bhikkhave, pañca avebhaṅgiyāni, na vibhajitabbāni, saṅghena vā gaṇena vā puggalena vā. Vibhattānipi avibhattāni honti. Yo vibhajeyya, āpatti thullaccayassā’’ti.
Footnotes:
