| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā |
सेदमोचनगाथा
Sedamocanagāthā
(१) अविप्पवासपञ्हावण्णना
(1) Avippavāsapañhāvaṇṇanā
४७९. सेदमोचनगाथासु असंवासोति उपोसथपवारणादिना संवासेन असंवासो। सम्भोगो एकच्चो तहिं न लब्भतीति अकप्पियसम्भोगो न लब्भति, नहापनभोजनादिपटिजग्गनं पन मातरायेव कातुं लब्भति। अविप्पवासेन अनापत्तीति सहगारसेय्याय अनापत्ति। पञ्हा मेसा कुसलेहि चिन्तिताति एसा पञ्हा कुसलेहि पण्डितेहि चिन्तिता। अस्सा विस्सज्जनं दारकमातुया भिक्खुनिया वेदितब्बं, तस्सा हि पुत्तं सन्धायेतं वुत्तन्ति।
479. Sedamocanagāthāsu asaṃvāsoti uposathapavāraṇādinā saṃvāsena asaṃvāso. Sambhogo ekacco tahiṃ na labbhatīti akappiyasambhogo na labbhati, nahāpanabhojanādipaṭijagganaṃ pana mātarāyeva kātuṃ labbhati. Avippavāsena anāpattīti sahagāraseyyāya anāpatti. Pañhā mesā kusalehi cintitāti esā pañhā kusalehi paṇḍitehi cintitā. Assā vissajjanaṃ dārakamātuyā bhikkhuniyā veditabbaṃ, tassā hi puttaṃ sandhāyetaṃ vuttanti.
अविस्सज्जितगाथा गरुभण्डं सन्धाय वुत्ता, अत्थो पनस्सा गरुभण्डविनिच्छये वुत्तोयेव।
Avissajjitagāthā garubhaṇḍaṃ sandhāya vuttā, attho panassā garubhaṇḍavinicchaye vuttoyeva.
दस पुग्गले न वदामीति सेनासनक्खन्धके वुत्ते दस पुग्गले न वदामि। एकादस विवज्जियाति ये महाखन्धके एकादस विवज्जनीयपुग्गला वुत्ता, तेपि न वदामि। अयं पञ्हा नग्गं भिक्खुं सन्धाय वुत्ता।
Dasa puggale na vadāmīti senāsanakkhandhake vutte dasa puggale na vadāmi. Ekādasa vivajjiyāti ye mahākhandhake ekādasa vivajjanīyapuggalā vuttā, tepi na vadāmi. Ayaṃ pañhā naggaṃ bhikkhuṃ sandhāya vuttā.
कथं नु सिक्खाय असाधारणोति पञ्हा नहापितपुब्बकं भिक्खुं सन्धाय वुत्ता। अयञ्हि खुरभण्डं परिहरितुं न लभति, अञ्ञे लभन्ति; तस्मा सिक्खाय असाधारणो।
Kathaṃ nu sikkhāya asādhāraṇoti pañhā nahāpitapubbakaṃ bhikkhuṃ sandhāya vuttā. Ayañhi khurabhaṇḍaṃ pariharituṃ na labhati, aññe labhanti; tasmā sikkhāya asādhāraṇo.
तं पुग्गलं कतमं वदन्ति बुद्धाति अयं पञ्हा निम्मितबुद्धं सन्धाय वुत्ता।
Taṃ puggalaṃ katamaṃ vadanti buddhāti ayaṃ pañhā nimmitabuddhaṃ sandhāya vuttā.
अधोनाभिं विवज्जियाति अधोनाभिं विवज्जेत्वा। अयं पञ्हा यं तं असीसकं कबन्धं, यस्स उरे अक्खीनि चेव मुखञ्च होति, तं सन्धाय वुत्ता।
Adhonābhiṃvivajjiyāti adhonābhiṃ vivajjetvā. Ayaṃ pañhā yaṃ taṃ asīsakaṃ kabandhaṃ, yassa ure akkhīni ceva mukhañca hoti, taṃ sandhāya vuttā.
भिक्खु सञ्ञाचिकाय कुटिन्ति अयं पञ्हा तिणच्छादनं कुटिं सन्धाय वुत्ता। दुतियपञ्हा सब्बमत्तिकामयं कुटिं सन्धाय वुत्ता।
Bhikkhu saññācikāya kuṭinti ayaṃ pañhā tiṇacchādanaṃ kuṭiṃ sandhāya vuttā. Dutiyapañhā sabbamattikāmayaṃ kuṭiṃ sandhāya vuttā.
आपज्जेय्य गरुकं छेज्जवत्थुन्ति अयं पञ्हा वज्जपटिच्छादिकं भिक्खुनिं सन्धाय वुत्ता। दुतियपञ्हा पण्डकादयो अभब्बपुग्गले सन्धाय वुत्ता। एकादसपि हि ते गिहिभावेयेव पाराजिकं पत्ता।
Āpajjeyya garukaṃ chejjavatthunti ayaṃ pañhā vajjapaṭicchādikaṃ bhikkhuniṃ sandhāya vuttā. Dutiyapañhā paṇḍakādayo abhabbapuggale sandhāya vuttā. Ekādasapi hi te gihibhāveyeva pārājikaṃ pattā.
वाचाति वाचाय अनालपन्तो। गिरं नो च परे भणेय्याति ‘‘इति इमे सोस्सन्ती’’ति परपुग्गले सन्धाय सद्दम्पि न निच्छारेय्य। अयं पञ्हा ‘‘सन्तिं आपत्तिं नाविकरेय्य, सम्पजानमुसावादस्स होती’’ति इमं मुसावादं सन्धाय वुत्ता। तस्स हि भिक्खुनो अधम्मिकाय पटिञ्ञाय तुण्हीभूतस्स निसिन्नस्स मनोद्वारे आपत्ति नाम नत्थि। यस्मा पन आविकातब्बं न आविकरोति, तेनस्स वचीद्वारे अकिरियतो अयं आपत्ति समुट्ठातीति वेदितब्बा।
Vācāti vācāya anālapanto. Giraṃ no ca pare bhaṇeyyāti ‘‘iti ime sossantī’’ti parapuggale sandhāya saddampi na nicchāreyya. Ayaṃ pañhā ‘‘santiṃ āpattiṃ nāvikareyya, sampajānamusāvādassa hotī’’ti imaṃ musāvādaṃ sandhāya vuttā. Tassa hi bhikkhuno adhammikāya paṭiññāya tuṇhībhūtassa nisinnassa manodvāre āpatti nāma natthi. Yasmā pana āvikātabbaṃ na āvikaroti, tenassa vacīdvāre akiriyato ayaṃ āpatti samuṭṭhātīti veditabbā.
सङ्घादिसेसा चतुरोति अयं पञ्हा अरुणुग्गे गामन्तरपरियापन्नं नदिपारं ओक्कन्तभिक्खुनिं सन्धाय वुत्ता, सा हि सकगामतो पच्चूससमये निक्खमित्वा अरुणुग्गमनकाले वुत्तप्पकारं नदिपारं ओक्कन्तमत्ताव रत्तिविप्पवासगामन्तरनदिपारगणम्हाओहीयनलक्खणेन एकप्पहारेनेव चतुरो सङ्घादिसेसे आपज्जति।
Saṅghādisesā caturoti ayaṃ pañhā aruṇugge gāmantarapariyāpannaṃ nadipāraṃ okkantabhikkhuniṃ sandhāya vuttā, sā hi sakagāmato paccūsasamaye nikkhamitvā aruṇuggamanakāle vuttappakāraṃ nadipāraṃ okkantamattāva rattivippavāsagāmantaranadipāragaṇamhāohīyanalakkhaṇena ekappahāreneva caturo saṅghādisese āpajjati.
सिया आपत्तियो नानाति अयं पञ्हा एकतोउपसम्पन्ना द्वे भिक्खुनियो सन्धाय वुत्ता। तासु हि भिक्खूनं सन्तिके एकतोउपसम्पन्नाय हत्थतो गण्हन्तस्स पाचित्तियं, भिक्खुनीनं सन्तिके एकतोउपसम्पन्नाय हत्थतो गण्हन्तस्स दुक्कटं।
Siyā āpattiyo nānāti ayaṃ pañhā ekatoupasampannā dve bhikkhuniyo sandhāya vuttā. Tāsu hi bhikkhūnaṃ santike ekatoupasampannāya hatthato gaṇhantassa pācittiyaṃ, bhikkhunīnaṃ santike ekatoupasampannāya hatthato gaṇhantassa dukkaṭaṃ.
चतुरो जना संविधायाति आचरियो च तयो च अन्तेवासिका छमासकं भण्डं अवहरिंसु, आचरियस्स साहत्थिका तयो मासका, आणत्तियापि तयोव तस्मा थुल्लच्चयं आपज्जति , इतरेसं साहत्थिको एकेको, आणत्तिका पञ्चाति तस्मा पाराजिकं आपज्जिंसु। अयमेत्थ सङ्खेपो। वित्थारो पन अदिन्नादानपाराजिके संविदावहारवण्णनायं वुत्तो।
Caturo janā saṃvidhāyāti ācariyo ca tayo ca antevāsikā chamāsakaṃ bhaṇḍaṃ avahariṃsu, ācariyassa sāhatthikā tayo māsakā, āṇattiyāpi tayova tasmā thullaccayaṃ āpajjati , itaresaṃ sāhatthiko ekeko, āṇattikā pañcāti tasmā pārājikaṃ āpajjiṃsu. Ayamettha saṅkhepo. Vitthāro pana adinnādānapārājike saṃvidāvahāravaṇṇanāyaṃ vutto.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi / १. अविप्पवासपञ्हा • 1. Avippavāsapañhā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / अविप्पवासादिपञ्हवण्णना • Avippavāsādipañhavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / अविप्पवासपञ्हावण्णना • Avippavāsapañhāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / अविप्पवासपञ्हावण्णना • Avippavāsapañhāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / (१) अविप्पवासपञ्हावण्णना • (1) Avippavāsapañhāvaṇṇanā
