Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౭౪. అవిప్పవాససీమానుజాననకథా
74. Avippavāsasīmānujānanakathā
౧౪౩. అన్ధకవిన్దం నామాతి తస్స గామస్స నామం. తన్తి అన్ధకవిన్దం. థేరోతి మహాకస్సపత్థేరో. తతోతి అన్ధకవిన్దతో. ఇమినా ‘‘అన్ధకవిన్దా’’తి ఏత్థ నిస్సక్కత్థే నిస్సక్కవచనన్తి దస్సేతి. ఉపోసథన్తి తదత్థే ఉపయోగవచనం. ఉపోసథత్థాయాతి హి అత్థో. అన్ధకవిన్దా రాజగహం ఆగమనస్స కారణం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘రాజగహం హీ’’తిఆది. తత్థ హీతి యస్మా. అన్ధకవిన్దా విహారం అన్తో కత్వా ‘‘అట్ఠారస మహావిహారా’’తి వుత్తం. నేసన్తి అట్ఠారసన్నం మహావిహారానం. సఙ్ఘస్స సామగ్గిదానత్థన్తి ఏత్థ సఙ్ఘస్స సామగ్గిదానం అత్తనో ఉపోసథకిచ్చం సిద్ధం. తస్మా పాళియం ‘‘ఉపోసథం ఆగచ్ఛన్తో’’తి వుత్తం. ‘‘సిప్పినియం నామా’’తి ఇమినా నదిం తరన్తోతి ఏత్థ నదియా నామం దస్సేతి. మనం వూళ్హోతి ఏత్థ మనన్తి నిపాతో ఈసకత్థోతి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘ఈసక’’న్తి. ‘‘అప్పమత్త’’న్తి ఇమినా ‘‘ఈసక’’న్తిపదస్స అత్థం దస్సేతి. ‘‘వూళ్హభావో’’తి ఇమినా భావపచ్చయేన వినా భావత్థో ఞాతబ్బోతి దస్సేతి. చణ్డేనాతి ఖరేన. తత్థాతి నదియం. అమనసికరోన్తోతి ‘‘చణ్డసోత’’న్తి ఆభోగం అకరోన్తో. న పన వూళ్హోతి న పన మహావూళ్హో. ఉదకబ్భాహతానీతి ఉదకేన అభిఆహతాని. అస్సాతి థేరస్స. అల్లానీతి తిన్తాని.
143.Andhakavindaṃ nāmāti tassa gāmassa nāmaṃ. Tanti andhakavindaṃ. Theroti mahākassapatthero. Tatoti andhakavindato. Iminā ‘‘andhakavindā’’ti ettha nissakkatthe nissakkavacananti dasseti. Uposathanti tadatthe upayogavacanaṃ. Uposathatthāyāti hi attho. Andhakavindā rājagahaṃ āgamanassa kāraṇaṃ dassento āha ‘‘rājagahaṃ hī’’tiādi. Tattha hīti yasmā. Andhakavindā vihāraṃ anto katvā ‘‘aṭṭhārasa mahāvihārā’’ti vuttaṃ. Nesanti aṭṭhārasannaṃ mahāvihārānaṃ. Saṅghassa sāmaggidānatthanti ettha saṅghassa sāmaggidānaṃ attano uposathakiccaṃ siddhaṃ. Tasmā pāḷiyaṃ ‘‘uposathaṃ āgacchanto’’ti vuttaṃ. ‘‘Sippiniyaṃ nāmā’’ti iminā nadiṃ tarantoti ettha nadiyā nāmaṃ dasseti. Manaṃ vūḷhoti ettha mananti nipāto īsakatthoti dassento āha ‘‘īsaka’’nti. ‘‘Appamatta’’nti iminā ‘‘īsaka’’ntipadassa atthaṃ dasseti. ‘‘Vūḷhabhāvo’’ti iminā bhāvapaccayena vinā bhāvattho ñātabboti dasseti. Caṇḍenāti kharena. Tatthāti nadiyaṃ. Amanasikarontoti ‘‘caṇḍasota’’nti ābhogaṃ akaronto. Na pana vūḷhoti na pana mahāvūḷho. Udakabbhāhatānīti udakena abhiāhatāni. Assāti therassa. Allānīti tintāni.
౧౪౪. పురిమకమ్మవాచాతి ‘‘సమ్మతా సా సీమా సఙ్ఘేన తిచీవరేన అవిప్పవాసా’’తి పురే వుత్తా కమ్మవాచా. అయమేవాతి ‘‘ఠపేత్వా గామఞ్చ గామూపచారఞ్చా’’తిపదం పక్ఖిపిత్వా అనుపఞ్ఞత్తా అయమేవ కమ్మవాచా. అయన్తి పచ్ఛిమకమ్మవాచా. హి యస్మా భిక్ఖునిసఙ్ఘో అన్తోగామే వసతి, తస్మా పురిమాయేవ వట్టతీతి యోజనా. యది ఏవన్తి యది భిక్ఖునిసఙ్ఘస్స అయం పచ్ఛిమకమ్మవాచా వట్టనం సియా భవేయ్య, ఏవం సతీతి యోజనా. సోతి భిక్ఖునిసఙ్ఘో. ఏతాయ కమ్మవాచాయాతి పచ్ఛిమకమ్మవాచాయ. న లభేయ్యాతి అన్తోగామే వసనత్తా తిచీవరపరిహారం న లభేయ్య. కిం న లభతియేవాతి ఆహ ‘‘అత్థి చస్స పరిహారో’’తి. అస్సాతి భిక్ఖునిసఙ్ఘస్స. ద్వేపి సీమాయోతి సమానసంవాసకసీమా చ అవిప్పవాససీమా చాతి ద్వేపి సీమాయో. తత్థాతి భిక్ఖుభిక్ఖునీసు. తస్సాతి భిక్ఖూనం సీమాయ. ఏసేవ నయోతి భిక్ఖునీనం సీమం అజ్ఝోత్థరిత్వాపి అన్తోపవిసిత్వాపి భిక్ఖూనం సీమాయ సమ్మనే ఏసేవ నయో. ఏతేతి భిక్ఖుభిక్ఖునియో. సామఞ్ఞత్తా హి పుల్లిఙ్గేన వుత్తం. ఏత్థ చాతి ‘‘ఠపేత్వా గామఞ్చ గామూపచారఞ్చా’’తిపదే చ. సఙ్గహో వేదితబ్బో, కస్మా? గామేన నిగమనగరానం ఏకలక్ఖణత్తా.
144.Purimakammavācāti ‘‘sammatā sā sīmā saṅghena ticīvarena avippavāsā’’ti pure vuttā kammavācā. Ayamevāti ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’tipadaṃ pakkhipitvā anupaññattā ayameva kammavācā. Ayanti pacchimakammavācā. Hi yasmā bhikkhunisaṅgho antogāme vasati, tasmā purimāyeva vaṭṭatīti yojanā. Yadi evanti yadi bhikkhunisaṅghassa ayaṃ pacchimakammavācā vaṭṭanaṃ siyā bhaveyya, evaṃ satīti yojanā. Soti bhikkhunisaṅgho. Etāya kammavācāyāti pacchimakammavācāya. Na labheyyāti antogāme vasanattā ticīvaraparihāraṃ na labheyya. Kiṃ na labhatiyevāti āha ‘‘atthi cassa parihāro’’ti. Assāti bhikkhunisaṅghassa. Dvepi sīmāyoti samānasaṃvāsakasīmā ca avippavāsasīmā cāti dvepi sīmāyo. Tatthāti bhikkhubhikkhunīsu. Tassāti bhikkhūnaṃ sīmāya. Eseva nayoti bhikkhunīnaṃ sīmaṃ ajjhottharitvāpi antopavisitvāpi bhikkhūnaṃ sīmāya sammane eseva nayo. Eteti bhikkhubhikkhuniyo. Sāmaññattā hi pulliṅgena vuttaṃ. Ettha cāti ‘‘ṭhapetvā gāmañca gāmūpacārañcā’’tipade ca. Saṅgaho veditabbo, kasmā? Gāmena nigamanagarānaṃ ekalakkhaṇattā.
పరిక్ఖేపోకాసోతి పరిక్ఖేపారహోకాసో. తేసూతి గామగామూపచారేసు. పరిహారన్తి చీవరవిప్పవాసఆపత్తిఅపనయనం. ‘‘ఇతీ’’తిఆది నిగమనం. ఏత్థాతి సమానసంవాసకఅవిప్పవాససీమాసు. అత్తనో ధమ్మతాయాతి అత్తనో సభావేన. యత్థాతి యస్మిం ఠానే. హీతి సచ్చం, యస్మా వా. తస్సాతి అవిప్పవాససీమాయ. విసున్తి సమానసంవాసకసీమతో పాటేక్కం. తత్థాతి ద్వీసు సీమాసు. అవిప్పవాసాయాతి అవిప్పవాససీమాయ. తన్తి గామం. సాతి అవిప్పవాససీమా. సమ్మతాయ సీమాయాతి అవిప్పవాససీమాయ సమ్మతాయ సతియాతి సమ్బన్ధో. సమ్మతతో పచ్ఛాతి వా యోజనా. నివిసతీతి నివాసత్థాయ విసతి పవిసతి. సోపీతి గామోపి. సీమసఙ్ఖ్యంయేవాతి అవిప్పాససీమవోహారమేవ. అధిట్ఠితతేచీవరికా భిక్ఖూ పరిహారం లభన్తీతి అధిప్పాయో. యథా పచ్ఛా నివిట్ఠో గామో సీమసఙ్ఖ్యంయేవ గచ్ఛతి, ఏవన్తి యోజనా. ‘‘పవిసిస్సామా’’తి గేహాని కతాని, ‘‘పవిసిస్సామా’’తి ఆలయోపి అత్థీతి యోజనా. ఆలయోపీతి అపేక్ఖోపి. అపవిట్ఠాతి గేహాని అపవిట్ఠా. గేహమేవ ఛడ్డేత్వాతి గేహం ఛడ్డేత్వా ఏవ. ఇమినా గేహే ఛడ్డితే సబ్బం ఛడ్డితమేవాతి దస్సేతి. పవిట్ఠం వా అగతం వా ఏకమ్పి కులం అత్థి సచేతి యోజనా. ఏత్థ చ ‘‘ఏకమ్పి కులం పవిట్ఠం వా’’తి ఇదం నవగామం సన్ధాయ వుత్తం. ‘‘ఏకమ్పి కులం అగతం వా’’తి ఇదం పోరాణకగామం సన్ధాయాతి దట్ఠబ్బం.
Parikkhepokāsoti parikkhepārahokāso. Tesūti gāmagāmūpacāresu. Parihāranti cīvaravippavāsaāpattiapanayanaṃ. ‘‘Itī’’tiādi nigamanaṃ. Etthāti samānasaṃvāsakaavippavāsasīmāsu. Attano dhammatāyāti attano sabhāvena. Yatthāti yasmiṃ ṭhāne. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Tassāti avippavāsasīmāya. Visunti samānasaṃvāsakasīmato pāṭekkaṃ. Tatthāti dvīsu sīmāsu. Avippavāsāyāti avippavāsasīmāya. Tanti gāmaṃ. Sāti avippavāsasīmā. Sammatāya sīmāyāti avippavāsasīmāya sammatāya satiyāti sambandho. Sammatato pacchāti vā yojanā. Nivisatīti nivāsatthāya visati pavisati. Sopīti gāmopi. Sīmasaṅkhyaṃyevāti avippāsasīmavohārameva. Adhiṭṭhitatecīvarikā bhikkhū parihāraṃ labhantīti adhippāyo. Yathā pacchā niviṭṭho gāmo sīmasaṅkhyaṃyeva gacchati, evanti yojanā. ‘‘Pavisissāmā’’ti gehāni katāni, ‘‘pavisissāmā’’ti ālayopi atthīti yojanā. Ālayopīti apekkhopi. Apaviṭṭhāti gehāni apaviṭṭhā. Gehameva chaḍḍetvāti gehaṃ chaḍḍetvā eva. Iminā gehe chaḍḍite sabbaṃ chaḍḍitamevāti dasseti. Paviṭṭhaṃ vā agataṃ vā ekampi kulaṃ atthi saceti yojanā. Ettha ca ‘‘ekampi kulaṃ paviṭṭhaṃ vā’’ti idaṃ navagāmaṃ sandhāya vuttaṃ. ‘‘Ekampi kulaṃ agataṃ vā’’ti idaṃ porāṇakagāmaṃ sandhāyāti daṭṭhabbaṃ.
తత్రాతి ‘‘వత్తం జానితబ్బ’’న్తివచనే. అవిప్పవాససీమాయన్తి మహాసీమాయ. సా ఏవ హి యస్మా అవిప్పవాసకమ్మవాచాయ బహులపయోజనా హోతి, తస్మా అవిప్పవాససీమాతి వుచ్చతి. ఇతరాయాతి అవిప్పవాససీమాయ. తత్థాతి తాసు ద్వీసు సీమాసు. నిరాసఙ్కట్ఠానేసు ఠత్వాతి చేతియఙ్గణాదీనం ఖణ్డసీమాయ అనోకాసత్తా వుత్తం. ఖణ్డసీమఞ్హి సమ్మనన్తా చేతియఙ్గణాదిట్ఠానం పహాయ అఞ్ఞస్మిం వివిత్తోకాసే విహారపచ్చన్తం ఖణ్డిత్వా సమ్మనన్తి. సమూహనితున్తి అవిప్పవాససీమం సమూహనితుం. పటిబన్ధితుం న సక్ఖిస్సన్తేవాతి అవిప్పవాసంయేవ జానిత్వా ఖణ్డసీమాయ అఞ్ఞాతత్తా పటిబన్ధితుం న సక్ఖిస్సన్తేవ. సీమసమ్భేదన్తి ఖణ్డసీమఅవిప్పవాససీమానం సమ్భేదం. సాసనన్తరధానేన వాతి సత్థు ఆణాయ అన్తరధానేన వా. సాధుకం పనాతి నిక్కఙ్ఖం పన.
Tatrāti ‘‘vattaṃ jānitabba’’ntivacane. Avippavāsasīmāyanti mahāsīmāya. Sā eva hi yasmā avippavāsakammavācāya bahulapayojanā hoti, tasmā avippavāsasīmāti vuccati. Itarāyāti avippavāsasīmāya. Tatthāti tāsu dvīsu sīmāsu. Nirāsaṅkaṭṭhānesu ṭhatvāti cetiyaṅgaṇādīnaṃ khaṇḍasīmāya anokāsattā vuttaṃ. Khaṇḍasīmañhi sammanantā cetiyaṅgaṇādiṭṭhānaṃ pahāya aññasmiṃ vivittokāse vihārapaccantaṃ khaṇḍitvā sammananti. Samūhanitunti avippavāsasīmaṃ samūhanituṃ. Paṭibandhituṃ na sakkhissantevāti avippavāsaṃyeva jānitvā khaṇḍasīmāya aññātattā paṭibandhituṃ na sakkhissanteva. Sīmasambhedanti khaṇḍasīmaavippavāsasīmānaṃ sambhedaṃ. Sāsanantaradhānena vāti satthu āṇāya antaradhānena vā. Sādhukaṃ panāti nikkaṅkhaṃ pana.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi / ౭౪. అవిప్పవాససీమానుజాననా • 74. Avippavāsasīmānujānanā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావగ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvagga-aṭṭhakathā / అవిప్పవాససీమానుజాననకథా • Avippavāsasīmānujānanakathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / అవిప్పవాససీమానుజాననకథావణ్ణనా • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / అవిప్పవాససీమానుజాననకథావణ్ణనా • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / అవిప్పవాససీమానుజాననకథావణ్ణనా • Avippavāsasīmānujānanakathāvaṇṇanā