Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya |
൯. ബഹുവേദനീയസുത്തം
9. Bahuvedanīyasuttaṃ
൮൮. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. അഥ ഖോ പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി യേനായസ്മാ ഉദായീ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ഉദായിം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘കതി നു ഖോ, ഭന്തേ ഉദായി, വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ’’തി? ‘‘തിസ്സോ ഖോ, ഥപതി 1, വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ. സുഖാ വേദനാ, ദുക്ഖാ വേദനാ, അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – ഇമാ ഖോ, ഥപതി, തിസ്സോ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ’’തി. ഏവം വുത്തേ, പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘ന ഖോ, ഭന്തേ ഉദായി, തിസ്സോ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ; ദ്വേ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ – സുഖാ വേദനാ, ദുക്ഖാ വേദനാ. യായം, ഭന്തേ, അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ സന്തസ്മിം ഏസാ പണീതേ സുഖേ വുത്താ ഭഗവതാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഉദായീ പഞ്ചകങ്ഗം ഥപതിം ഏതദവോച – ‘‘ന ഖോ, ഗഹപതി, ദ്വേ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ; തിസ്സോ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ. സുഖാ വേദനാ, ദുക്ഖാ വേദനാ, അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – ഇമാ ഖോ, ഥപതി, തിസ്സോ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘ന ഖോ, ഭന്തേ ഉദായി, തിസ്സോ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ; ദ്വേ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ – സുഖാ വേദനാ, ദുക്ഖാ വേദനാ. യായം, ഭന്തേ , അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ സന്തസ്മിം ഏസാ പണീതേ സുഖേ വുത്താ ഭഗവതാ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഉദായീ പഞ്ചകങ്ഗം ഥപതിം ഏതദവോച – ‘‘ന ഖോ, ഥപതി, ദ്വേ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ; തിസ്സോ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ. സുഖാ വേദനാ, ദുക്ഖാ വേദനാ, അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ – ഇമാ ഖോ, ഥപതി, തിസ്സോ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ആയസ്മന്തം ഉദായിം ഏതദവോച – ‘‘ന ഖോ, ഭന്തേ ഉദായി, തിസ്സോ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ, ദ്വേ വേദനാ വുത്താ ഭഗവതാ – സുഖാ വേദനാ, ദുക്ഖാ വേദനാ. യായം, ഭന്തേ, അദുക്ഖമസുഖാ വേദനാ സന്തസ്മിം ഏസാ പണീതേ സുഖേ വുത്താ ഭഗവതാ’’തി. നേവ ഖോ സക്ഖി ആയസ്മാ ഉദായീ പഞ്ചകങ്ഗം ഥപതിം സഞ്ഞാപേതും ന പനാസക്ഖി പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ആയസ്മന്തം ഉദായിം സഞ്ഞാപേതും.
88. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho pañcakaṅgo thapati yenāyasmā udāyī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ udāyiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘kati nu kho, bhante udāyi, vedanā vuttā bhagavatā’’ti? ‘‘Tisso kho, thapati 2, vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā kho, thapati, tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Evaṃ vutte, pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā; dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante, adukkhamasukhā vedanā santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Dutiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca – ‘‘na kho, gahapati, dve vedanā vuttā bhagavatā; tisso vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā kho, thapati, tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Dutiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā; dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante , adukkhamasukhā vedanā santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Tatiyampi kho āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ etadavoca – ‘‘na kho, thapati, dve vedanā vuttā bhagavatā; tisso vedanā vuttā bhagavatā. Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā kho, thapati, tisso vedanā vuttā bhagavatā’’ti. Tatiyampi kho pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘na kho, bhante udāyi, tisso vedanā vuttā bhagavatā, dve vedanā vuttā bhagavatā – sukhā vedanā, dukkhā vedanā. Yāyaṃ, bhante, adukkhamasukhā vedanā santasmiṃ esā paṇīte sukhe vuttā bhagavatā’’ti. Neva kho sakkhi āyasmā udāyī pañcakaṅgaṃ thapatiṃ saññāpetuṃ na panāsakkhi pañcakaṅgo thapati āyasmantaṃ udāyiṃ saññāpetuṃ.
൮൯. അസ്സോസി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ആയസ്മതോ ഉദായിസ്സ പഞ്ചകങ്ഗേന ഥപതിനാ സദ്ധിം ഇമം കഥാസല്ലാപം. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ യാവതകോ അഹോസി ആയസ്മതോ ഉദായിസ്സ പഞ്ചകങ്ഗേന ഥപതിനാ സദ്ധിം കഥാസല്ലാപോ തം സബ്ബം ഭഗവതോ ആരോചേസി. ഏവം വുത്തേ, ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച – ‘‘സന്തഞ്ഞേവ ഖോ, ആനന്ദ, പരിയായം പഞ്ചകങ്ഗോ ഥപതി ഉദായിസ്സ നാബ്ഭനുമോദി, സന്തഞ്ഞേവ ച പന പരിയായം ഉദായീ പഞ്ചകങ്ഗസ്സ ഥപതിസ്സ നാബ്ഭനുമോദി. ദ്വേപാനന്ദ, വേദനാ വുത്താ മയാ പരിയായേന , തിസ്സോപി വേദനാ വുത്താ മയാ പരിയായേന, പഞ്ചപി വേദനാ വുത്താ മയാ പരിയായേന, ഛപി വേദനാ വുത്താ മയാ പരിയായേന, അട്ഠാരസപി വേദനാ വുത്താ മയാ പരിയായേന, ഛത്തിംസപി വേദനാ വുത്താ മയാ പരിയായേന, അട്ഠസതമ്പി വേദനാ വുത്താ മയാ പരിയായേന. ഏവം പരിയായദേസിതോ ഖോ, ആനന്ദ, മയാ ധമ്മോ. ഏവം പരിയായദേസിതേ ഖോ, ആനന്ദ, മയാ ധമ്മേ യേ അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ സുഭാസിതം സുലപിതം ന സമനുജാനിസ്സന്തി ന സമനുമഞ്ഞിസ്സന്തി ന സമനുമോദിസ്സന്തി തേസമേതം പാടികങ്ഖം – ഭണ്ഡനജാതാ കലഹജാതാ വിവാദാപന്നാ അഞ്ഞമഞ്ഞം മുഖസത്തീഹി വിതുദന്താ വിഹരിസ്സന്തി. ഏവം പരിയായദേസിതോ ഖോ, ആനന്ദ, മയാ ധമ്മോ. ഏവം പരിയായദേസിതേ ഖോ, ആനന്ദ, മയാ ധമ്മേ യേ അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ സുഭാസിതം സുലപിതം സമനുജാനിസ്സന്തി സമനുമഞ്ഞിസ്സന്തി സമനുമോദിസ്സന്തി തേസമേതം പാടികങ്ഖം – സമഗ്ഗാ സമ്മോദമാനാ അവിവദമാനാ ഖീരോദകീഭൂതാ അഞ്ഞമഞ്ഞം പിയചക്ഖൂഹി സമ്പസ്സന്താ വിഹരിസ്സന്തി’’.
89. Assosi kho āyasmā ānando āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako ahosi āyasmato udāyissa pañcakaṅgena thapatinā saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi. Evaṃ vutte, bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘santaññeva kho, ānanda, pariyāyaṃ pañcakaṅgo thapati udāyissa nābbhanumodi, santaññeva ca pana pariyāyaṃ udāyī pañcakaṅgassa thapatissa nābbhanumodi. Dvepānanda, vedanā vuttā mayā pariyāyena , tissopi vedanā vuttā mayā pariyāyena, pañcapi vedanā vuttā mayā pariyāyena, chapi vedanā vuttā mayā pariyāyena, aṭṭhārasapi vedanā vuttā mayā pariyāyena, chattiṃsapi vedanā vuttā mayā pariyāyena, aṭṭhasatampi vedanā vuttā mayā pariyāyena. Evaṃ pariyāyadesito kho, ānanda, mayā dhammo. Evaṃ pariyāyadesite kho, ānanda, mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ na samanujānissanti na samanumaññissanti na samanumodissanti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ – bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharissanti. Evaṃ pariyāyadesito kho, ānanda, mayā dhammo. Evaṃ pariyāyadesite kho, ānanda, mayā dhamme ye aññamaññassa subhāsitaṃ sulapitaṃ samanujānissanti samanumaññissanti samanumodissanti tesametaṃ pāṭikaṅkhaṃ – samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharissanti’’.
൯൦. ‘‘പഞ്ച ഖോ ഇമേ, ആനന്ദ, കാമഗുണാ. കതമേ പഞ്ച? ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ രൂപാ ഇട്ഠാ കന്താ മനാപാ പിയരൂപാ കാമൂപസംഹിതാ രജനീയാ, സോതവിഞ്ഞേയ്യാ സദ്ദാ…പേ॰… ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ ഗന്ധാ…പേ॰… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ രസാ…പേ॰… കായവിഞ്ഞേയ്യാ ഫോട്ഠബ്ബാ ഇട്ഠാ കന്താ മനാപാ പിയരൂപാ കാമൂപസംഹിതാ രജനീയാ – ഇമേ ഖോ, ആനന്ദ, പഞ്ച കാമഗുണാ. യം ഖോ, ആനന്ദ, ഇമേ പഞ്ച കാമഗുണേ പടിച്ച ഉപ്പജ്ജതി സുഖം സോമനസ്സം ഇദം വുച്ചതി കാമസുഖം.
90. ‘‘Pañca kho ime, ānanda, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā…pe… jivhāviññeyyā rasā…pe… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, ānanda, pañca kāmaguṇā. Yaṃ kho, ānanda, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ idaṃ vuccati kāmasukhaṃ.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ – ‘ഏതപരമം സത്താ സുഖം സോമനസ്സം പടിസംവേദേന്തീ’തി, ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി. തം കിസ്സ ഹേതു? അത്ഥാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി സവിതക്കം സവിചാരം വിവേകജം പീതിസുഖം പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി . ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya – ‘etaparamaṃ sattā sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti, idamassa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati . Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ – ‘ഏതപരമം സത്താ സുഖം സോമനസ്സം പടിസംവേദേന്തീ’തി, ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി. തം കിസ്സ ഹേതു? അത്ഥാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ॰… ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya – ‘etaparamaṃ sattā sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti, idamassa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ…പേ॰…. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു പീതിയാ ച വിരാഗാ…പേ॰… തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya…pe…. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ…പേ॰…. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya…pe…. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ…പേ॰…. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച ? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ, പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ, നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ‘അനന്തോ ആകാസോ’തി ആകാസാനഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya…pe…. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca ? Idhānanda, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā, paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā, nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ…പേ॰…. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘അനന്തം വിഞ്ഞാണ’ന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya…pe…. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ…പേ॰…. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘നത്ഥി കിഞ്ചീ’തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya…pe…. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ…പേ॰…. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya…pe…. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
‘‘യോ ഖോ, ആനന്ദ, ഏവം വദേയ്യ – ‘ഏതപരമം സത്താ സുഖം സോമനസ്സം പടിസംവേദേന്തീ’തി, ഇദമസ്സ നാനുജാനാമി. തം കിസ്സ ഹേതു? അത്ഥാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച. കതമഞ്ചാനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. ഇദം ഖോ, ആനന്ദ, ഏതമ്ഹാ സുഖാ അഞ്ഞം സുഖം അഭിക്കന്തതരഞ്ച പണീതതരഞ്ച.
‘‘Yo kho, ānanda, evaṃ vadeyya – ‘etaparamaṃ sattā sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedentī’ti, idamassa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Atthānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca. Katamañcānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca? Idhānanda, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati. Idaṃ kho, ānanda, etamhā sukhā aññaṃ sukhaṃ abhikkantatarañca paṇītatarañca.
൯൧. ‘‘ഠാനം ഖോ പനേതം, ആനന്ദ, വിജ്ജതി യം അഞ്ഞതിത്ഥിയാ പരിബ്ബാജകാ ഏവം വദേയ്യും – ‘സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം സമണോ ഗോതമോ ആഹ; തഞ്ച സുഖസ്മിം പഞ്ഞപേതി. തയിദം കിംസു, തയിദം കഥംസൂ’തി? ഏവംവാദിനോ, ആനന്ദ, അഞ്ഞതിത്ഥിയാ പരിബ്ബാജകാ ഏവമസ്സു വചനീയാ – ‘ന ഖോ, ആവുസോ, ഭഗവാ സുഖംയേവ വേദനം സന്ധായ സുഖസ്മിം പഞ്ഞപേതി; അപി ച, ആവുസോ, യത്ഥ യത്ഥ സുഖം ഉപലബ്ഭതി യഹിം യഹിം തം തം തഥാഗതോ സുഖസ്മിം പഞ്ഞപേതീ’’’തി.
91. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, ānanda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘saññāvedayitanirodhaṃ samaṇo gotamo āha; tañca sukhasmiṃ paññapeti. Tayidaṃ kiṃsu, tayidaṃ kathaṃsū’ti? Evaṃvādino, ānanda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘na kho, āvuso, bhagavā sukhaṃyeva vedanaṃ sandhāya sukhasmiṃ paññapeti; api ca, āvuso, yattha yattha sukhaṃ upalabbhati yahiṃ yahiṃ taṃ taṃ tathāgato sukhasmiṃ paññapetī’’’ti.
ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദീതി.
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ബഹുവേദനീയസുത്തം നിട്ഠിതം നവമം.
Bahuvedanīyasuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൯. ബഹുവേദനീയസുത്തവണ്ണനാ • 9. Bahuvedanīyasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൯. ബഹുവേദനിയസുത്തവണ്ണനാ • 9. Bahuvedaniyasuttavaṇṇanā