Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ౯. బహువేదనియసుత్తవణ్ణనా

    9. Bahuvedaniyasuttavaṇṇanā

    ౮౮. పఞ్చకఙ్గోతి వడ్ఢకీకిచ్చసాధనే వాసిఆదిపఞ్చకం అఙ్గం సంధనం ఏతస్మిన్తి పఞ్చకఙ్గో. థమ్భాదివత్థూనం థపనట్ఠేన థపతి. పణ్డితఉదాయిత్థేరో, న కాళుదాయీ థేరో.

    88.Pañcakaṅgoti vaḍḍhakīkiccasādhane vāsiādipañcakaṃ aṅgaṃ saṃdhanaṃ etasminti pañcakaṅgo. Thambhādivatthūnaṃ thapanaṭṭhena thapati. Paṇḍitaudāyitthero, na kāḷudāyī thero.

    ౮౯. పరియాయతి అత్తనో ఫలం వత్తేతీతి పరియాయో, కారణం. వేదనాసన్నిస్సితో చ కాయికచేతసికభావో కారణం. తేనాహ – ‘‘కాయికచేతసికవసేన ద్వే వేదితబ్బా’’తి. తత్థ పసాదకాయసన్నిస్సితా కాయికా, చేతోసన్నిస్సితా చేతసికా. సుఖాదివసేన తిస్సోతి ఏత్థ సుఖనదుక్ఖనుపేక్ఖనాని సుఖాదివేదనాయ కారణం. తాని హి పవత్తినిమిత్తాని కత్వా తత్థ సుఖాదిసద్దప్పవత్తి, ఇమినా నయేన సేసేసుపి యథారహం కారణం నిద్ధారేత్వా వత్తబ్బం. ఉపవిచారవసేనాతి ఆరమ్మణం ఉపేచ్చ సవిసేసపవత్తివసేన. యస్మిఞ్హి ఆరమ్మణే సోమనస్సవేదనా పవత్తతి, ఆరమ్మణతాయ తం ఉపగన్త్వా ఇతరవేదనాహి విసిట్ఠతాయ సవిసేసం తత్థ పవత్తి. తేనాహ ‘‘సోమనస్సట్ఠానియం రూపం ఉపవిచరతీ’’తి. ఏస నయో సేసవేదనాసు గేహస్సితానీతి గేహనిస్సితాని.

    89. Pariyāyati attano phalaṃ vattetīti pariyāyo, kāraṇaṃ. Vedanāsannissito ca kāyikacetasikabhāvo kāraṇaṃ. Tenāha – ‘‘kāyikacetasikavasena dve veditabbā’’ti. Tattha pasādakāyasannissitā kāyikā, cetosannissitā cetasikā. Sukhādivasena tissoti ettha sukhanadukkhanupekkhanāni sukhādivedanāya kāraṇaṃ. Tāni hi pavattinimittāni katvā tattha sukhādisaddappavatti, iminā nayena sesesupi yathārahaṃ kāraṇaṃ niddhāretvā vattabbaṃ. Upavicāravasenāti ārammaṇaṃ upecca savisesapavattivasena. Yasmiñhi ārammaṇe somanassavedanā pavattati, ārammaṇatāya taṃ upagantvā itaravedanāhi visiṭṭhatāya savisesaṃ tattha pavatti. Tenāha ‘‘somanassaṭṭhāniyaṃ rūpaṃ upavicaratī’’ti. Esa nayo sesavedanāsu gehassitānīti gehanissitāni.

    ౯౦. పరియాయేనాతి ‘‘ఇదమేత్థ దుక్ఖస్మిన్తి వదామీ’’తి వుత్తట్ఠానం సన్ధాయ వదతి. తం దస్సేన్తోతి కామఞ్చేత్థ సుత్తే – ‘‘ద్వేపానన్ద, వేదనా వుత్తా’’తి ద్వే ఆదిం కత్వా వేదనా దస్సితా, ఏకాపి పన దస్సితా ఏవాతి దస్సేన్తో. ఉపత్థమ్భేతున్తి ఏకాపి వేదనా వుత్తా మయా పరియాయేన, ఏవం సతి ద్వేపి వత్తబ్బాతి ఏవం తస్స వాదం ఉపత్థమ్భేతుం. కథం పన ఏకా వేదనా వుత్తాతి? యం కిఞ్చి వేదయితం సుఖం వా దుక్ఖం వా అదుక్ఖమసుఖం వా, ఇదమేత్థ దుక్ఖస్మిన్తి వదామీతి. యం పనేత్థ వత్తబ్బం, తం ఇతివుత్తకవణ్ణనాయం (ఇతివు॰ అట్ఠ॰ ౫౨ ఆదయో) పరమత్థదీపనియం వుత్తనయేన వేదితబ్బం.

    90.Pariyāyenāti ‘‘idamettha dukkhasminti vadāmī’’ti vuttaṭṭhānaṃ sandhāya vadati. Taṃ dassentoti kāmañcettha sutte – ‘‘dvepānanda, vedanā vuttā’’ti dve ādiṃ katvā vedanā dassitā, ekāpi pana dassitā evāti dassento. Upatthambhetunti ekāpi vedanā vuttā mayā pariyāyena, evaṃ sati dvepi vattabbāti evaṃ tassa vādaṃ upatthambhetuṃ. Kathaṃ pana ekā vedanā vuttāti? Yaṃ kiñci vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, idamettha dukkhasminti vadāmīti. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ itivuttakavaṇṇanāyaṃ (itivu. aṭṭha. 52 ādayo) paramatthadīpaniyaṃ vuttanayena veditabbaṃ.

    కథం పనేత్థ రూపావచరచతుత్థే అరూపేసు సఞ్ఞావేదయితనిరోధే సుఖం ఉద్ధతన్తి ఆహ ‘‘ఏత్థ చా’’తిఆది. సన్తట్ఠేనాతి పటిపక్ఖధమ్మానం వూపసన్తభావేన. పణీతట్ఠేనాతి భావనావిసేసవిసిట్ఠేన అతప్పకభావేనేవ సేట్ఠభావేన చ, పచ్చయవిసేసేన పధానభావం నీతన్తిపి పణీతం. వేదయితసుఖం నామ వేదనాభూతం సుఖన్తి కత్వా. అవేదయితసుఖం నామ యావతా నిద్దుక్ఖతా, తావతా సుఖన్తి వుచ్చతీతి.అథ వా నిరోధో సుట్ఠు ఖాదతి ఖనతి కాయికచేతసికాబాధన్తి వత్తబ్బతం అరహతి సత్తాహమ్పి తత్థ దుక్ఖస్స నిరుజ్ఝనతో. తేనాహ ‘‘నిద్దుక్ఖభావసఙ్ఖాతేన సుఖట్ఠేనా’’తి.

    Kathaṃ panettha rūpāvacaracatutthe arūpesu saññāvedayitanirodhe sukhaṃ uddhatanti āha ‘‘ettha cā’’tiādi. Santaṭṭhenāti paṭipakkhadhammānaṃ vūpasantabhāvena. Paṇītaṭṭhenāti bhāvanāvisesavisiṭṭhena atappakabhāveneva seṭṭhabhāvena ca, paccayavisesena padhānabhāvaṃ nītantipi paṇītaṃ. Vedayitasukhaṃ nāma vedanābhūtaṃ sukhanti katvā. Avedayitasukhaṃ nāma yāvatā niddukkhatā, tāvatā sukhanti vuccatīti.Atha vā nirodho suṭṭhu khādati khanati kāyikacetasikābādhanti vattabbataṃ arahati sattāhampi tattha dukkhassa nirujjhanato. Tenāha ‘‘niddukkhabhāvasaṅkhātena sukhaṭṭhenā’’ti.

    ౯౧. యస్మిం యస్మిం భవే, చిత్తుప్పాదే, అవత్థాయ వా నిద్దుక్ఖభావో, దుక్ఖస్స పటిపక్ఖతా అనుపలబ్భనేన దుక్ఖవివిత్తం, తం సుఖస్మింయేవ పఞ్ఞపేతి. సేసం సువిఞ్ఞేయ్యమేవ.

    91.Yasmiṃ yasmiṃ bhave, cittuppāde, avatthāya vā niddukkhabhāvo, dukkhassa paṭipakkhatā anupalabbhanena dukkhavivittaṃ, taṃ sukhasmiṃyeva paññapeti. Sesaṃ suviññeyyameva.

    బహువేదనీయసుత్తవణ్ణనాయ లీనత్థప్పకాసనా సమత్తా.

    Bahuvedanīyasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya / ౯. బహువేదనీయసుత్తం • 9. Bahuvedanīyasuttaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౯. బహువేదనీయసుత్తవణ్ణనా • 9. Bahuvedanīyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact