Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ૪. બાકુલસુત્તવણ્ણના

    4. Bākulasuttavaṇṇanā

    ૨૦૯. યથા ‘‘દ્વત્તિંસા’’તિ વત્તબ્બે દ્વિ-સદ્દસ્સ બા-આદેસં કત્વા બાત્તિંસાતિ વુચ્ચતિ, એવં એત્થ બા-કારાદેસં કત્વા બાકુલોતિ સમઞ્ઞા અહોસિ, સાયં તસ્સ અન્વત્થસઞ્ઞાતિ દસ્સેતું, ‘‘તસ્સ હી’’તિઆદિ વુત્તં. સીસં ન્હાપેત્વાતિ મઙ્ગલત્થં મહાગઙ્ગાય સીસં ન્હાપેત્વા. નિમુજ્જનવસેનાતિ જણ્ણુપમાણે ઉદકે થોકંયેવ નિમુજ્જનવસેન. છડ્ડેત્વા પલાતા મરણભયતજ્જિતા. પહરિયમાના મરન્તિ, ન જાલેન બન્ધિતમત્તેન. દારકસ્સ તેજેનાતિ દારકસ્સ પુઞ્ઞતેજેન. નીહટમત્તોવ મતો, તસ્સ મરણત્થં ઉપક્કમો ન કતો, યેન ઉપક્કમેન દારકસ્સ બાધો સિયા. ન્તિ મચ્છં. સકલમેવાતિ પરિપુણ્ણાવયવમેવ.

    209. Yathā ‘‘dvattiṃsā’’ti vattabbe dvi-saddassa bā-ādesaṃ katvā bāttiṃsāti vuccati, evaṃ ettha bā-kārādesaṃ katvā bākuloti samaññā ahosi, sāyaṃ tassa anvatthasaññāti dassetuṃ, ‘‘tassa hī’’tiādi vuttaṃ. Sīsaṃ nhāpetvāti maṅgalatthaṃ mahāgaṅgāya sīsaṃ nhāpetvā. Nimujjanavasenāti jaṇṇupamāṇe udake thokaṃyeva nimujjanavasena. Chaḍḍetvā palātā maraṇabhayatajjitā. Pahariyamānā maranti, na jālena bandhitamattena. Dārakassa tejenāti dārakassa puññatejena. Nīhaṭamattova mato, tassa maraṇatthaṃ upakkamo na kato, yena upakkamena dārakassa bādho siyā. Tanti macchaṃ. Sakalamevāti paripuṇṇāvayavameva.

    ન કેલાયતીતિ ન મમાયતિ કિસ્મિઞ્ચિ ન મઞ્ઞતિ. દારકસ્સ પુઞ્ઞતેજેન પિટ્ઠિતો ફાલેન્તી. દારકં લભતીતિ ઉગ્ઘોસનવસેન ભેરિં ચરાપેત્વા. પવત્તિં આચિક્ખિ, અત્તનો પુત્તભાવં કથેસિ. કુચ્છિયા ધારિતત્તા અમાતા કાતું ન સક્કા જનનીભાવતો. મચ્છં ગણ્હન્તાપીતિ મચ્છં કિણિત્વા ગણ્હન્તાપિ. તથા ગણ્હન્તા ચ તપ્પરિયાપન્નં સબ્બં ગણ્હાતિ નામાતિ આહ – ‘‘વક્કયકનાદીનિ બહિ કત્વા ગણ્હન્તા નામ નત્થી’’તિ. અયમ્પિ અમાતા કાતું ન સક્કા સામિકભાવતો. દારકો ઉભિન્નમ્પિ કુલાનં દાયાદો હોતુ દ્વિન્નં પુત્તભાવતો.

    Na kelāyatīti na mamāyati kismiñci na maññati. Dārakassa puññatejena piṭṭhito phālentī. Dārakaṃ labhatīti ugghosanavasena bheriṃ carāpetvā. Pavattiṃ ācikkhi, attano puttabhāvaṃ kathesi. Kucchiyā dhāritattā amātā kātuṃ na sakkā jananībhāvato. Macchaṃ gaṇhantāpīti macchaṃ kiṇitvā gaṇhantāpi. Tathā gaṇhantā ca tappariyāpannaṃ sabbaṃ gaṇhāti nāmāti āha – ‘‘vakkayakanādīni bahi katvā gaṇhantā nāma natthī’’ti. Ayampi amātā kātuṃ na sakkā sāmikabhāvato. Dārako ubhinnampi kulānaṃ dāyādo hotu dvinnaṃ puttabhāvato.

    અસીતિમેતિ જાતિયા અસીતિમે વસ્સે. પબ્બજ્જામત્તેન કિલેસાનં અસમુચ્છિજ્જનતો વીતિક્કમિતું કામસઞ્ઞા ઉપ્પન્નપુબ્બાતિ પુચ્છા પન પુચ્છિતબ્બા. તેનાહ – ‘‘એવઞ્ચ ખો મં, આવુસો કસ્સપ, પુચ્છિતબ્બ’’ન્તિ.

    Asītimeti jātiyā asītime vasse. Pabbajjāmattena kilesānaṃ asamucchijjanato vītikkamituṃ kāmasaññā uppannapubbāti pucchā pana pucchitabbā. Tenāha – ‘‘evañca kho maṃ, āvuso kassapa, pucchitabba’’nti.

    ૨૧૦. નિયમેત્વાતિ તં તંવારે સેસવારેન નિયમેત્વા. કમ્મપથભેદકોતિ કમ્મપથવિસેસકરો. તત્થ કામવિતક્કો યથા કાયવચીદ્વારેસુ ચોપનપ્પત્તો કમ્મપથપ્પત્તો નામ હોતિ; મનોદ્વારે પરભણ્ડસ્સ અત્તનો પરિણામનવસેન પવત્તઅભિજ્ઝાસહગતો; એવં કામસઞ્ઞાતિ, તથા બ્યાપાદવિહિંસાવિતક્કસઞ્ઞાતિ થેરો, ‘‘ઉભયમ્પેતં કમ્મપથભેદકમેવા’’તિ આહ. કમ્મપથં અપ્પત્તં સઞ્ઞં સન્ધાય, ‘‘સઞ્ઞા ઉપ્પન્નમત્તાવા’’તિ વુચ્ચમાને વિતક્કિતમ્પિ સમાનં કમ્મપથં અપ્પત્તમેવ, ઉભયસ્સ પન વસેન સુત્તપદં પવત્તન્તિ થેરસ્સ અધિપ્પાયો.

    210.Niyametvāti taṃ taṃvāre sesavārena niyametvā. Kammapathabhedakoti kammapathavisesakaro. Tattha kāmavitakko yathā kāyavacīdvāresu copanappatto kammapathappatto nāma hoti; manodvāre parabhaṇḍassa attano pariṇāmanavasena pavattaabhijjhāsahagato; evaṃ kāmasaññāti, tathā byāpādavihiṃsāvitakkasaññāti thero, ‘‘ubhayampetaṃ kammapathabhedakamevā’’ti āha. Kammapathaṃ appattaṃ saññaṃ sandhāya, ‘‘saññā uppannamattāvā’’ti vuccamāne vitakkitampi samānaṃ kammapathaṃ appattameva, ubhayassa pana vasena suttapadaṃ pavattanti therassa adhippāyo.

    ૨૧૧. આયૂહનકમ્મન્તિ અત્તના આયૂહિતબ્બકમ્મં. લોમકિલિટ્ઠાનીતિ કિલિટ્ઠલોમાનિ, કિલિટ્ઠંસૂનીતિ અત્થો. કિમેવં ભોગેસુ પરનિમ્મિતભવે વસવત્તિદેવાનં વિય સબ્બસો આયૂહનકમ્મેન વિના અઞ્ઞસ્સપિ પબ્બજિતસ્સ પચ્ચયલાભો દિટ્ઠપુબ્બો સુતપુબ્બોતિ આહ ‘‘અનચ્છરિયઞ્ચેત’’ન્તિ. કુલૂપકથેરાનમેતં કમ્મં, થેરો પન કદાચિપિ કુલૂપકો નાહોસિ.

    211.Āyūhanakammanti attanā āyūhitabbakammaṃ. Lomakiliṭṭhānīti kiliṭṭhalomāni, kiliṭṭhaṃsūnīti attho. Kimevaṃ bhogesu paranimmitabhave vasavattidevānaṃ viya sabbaso āyūhanakammena vinā aññassapi pabbajitassa paccayalābho diṭṭhapubbo sutapubboti āha ‘‘anacchariyañceta’’nti. Kulūpakatherānametaṃ kammaṃ, thero pana kadācipi kulūpako nāhosi.

    ગદ્દુહનમત્તન્તિ ગોદુહનમત્તકાલં. ઇધ પન સકલો ગોદુહનો અધિપ્પેતોતિ દસ્સેન્તો, ‘‘ગાવિં…પે॰… કાલમત્તમ્પી’’તિ આહ. નિબન્ધીતિ નિબદ્ધદાતબ્બં કત્વા ઠપેસિ.

    Gadduhanamattanti goduhanamattakālaṃ. Idha pana sakalo goduhano adhippetoti dassento, ‘‘gāviṃ…pe… kālamattampī’’ti āha. Nibandhīti nibaddhadātabbaṃ katvā ṭhapesi.

    સકિલેસપુગ્ગલસ્સ અસેરિભાવકરણેન રણેન સદિસતાય રણો, સંકિલેસો. અઞ્ઞા ઉદપાદીતિ પનાહ, તસ્મા અરહત્તં ન પટિઞ્ઞાતન્તિ દસ્સેતિ. નનુ તથા વચનં પટિજાનનં વિય હોતીતિ આહ ‘‘અપિચા’’તિઆદિ.

    Sakilesapuggalassa aseribhāvakaraṇena raṇena sadisatāya raṇo, saṃkileso. Aññā udapādīti panāha, tasmā arahattaṃ na paṭiññātanti dasseti. Nanu tathā vacanaṃ paṭijānanaṃ viya hotīti āha ‘‘apicā’’tiādi.

    ૨૧૨. અવાપુરતિ દ્વારં એતેનાતિ અવાપુરણં. પઠમસઙ્ગહતો પચ્છા દેસિતત્તા દુતિયસઙ્ગહે સઙ્ગિતં. સેસં સુવિઞ્ઞેય્યમેવ.

    212. Avāpurati dvāraṃ etenāti avāpuraṇaṃ. Paṭhamasaṅgahato pacchā desitattā dutiyasaṅgahe saṅgitaṃ. Sesaṃ suviññeyyameva.

    બાકુલસુત્તવણ્ણનાય લીનત્થપ્પકાસના સમત્તા.

    Bākulasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya / ૪. બાકુલસુત્તં • 4. Bākulasuttaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. બાકુલસુત્તવણ્ણના • 4. Bākulasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact