Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi

    ६. बाकुलत्थेरअपदानं

    6. Bākulattheraapadānaṃ

    ३८६.

    386.

    ‘‘हिमवन्तस्साविदूरे , सोभितो नाम पब्बतो।

    ‘‘Himavantassāvidūre , sobhito nāma pabbato;

    अस्समो सुकतो मय्हं, सकसिस्सेहि मापितो॥

    Assamo sukato mayhaṃ, sakasissehi māpito.

    ३८७.

    387.

    ‘‘मण्डपा च बहू तत्थ, पुप्फिता सिन्दुवारका।

    ‘‘Maṇḍapā ca bahū tattha, pupphitā sinduvārakā;

    कपित्था च बहू तत्थ, पुप्फिता जीवजीवका 1

    Kapitthā ca bahū tattha, pupphitā jīvajīvakā 2.

    ३८८.

    388.

    ‘‘निग्गुण्डियो बहू तत्थ, बदरामलकानि च।

    ‘‘Nigguṇḍiyo bahū tattha, badarāmalakāni ca;

    फारुसका अलाबू च, पुण्डरीका च पुप्फिता॥

    Phārusakā alābū ca, puṇḍarīkā ca pupphitā.

    ३८९.

    389.

    ‘‘आळका 3 बेलुवा तत्थ, कदली मातुलुङ्गका।

    ‘‘Āḷakā 4 beluvā tattha, kadalī mātuluṅgakā;

    महानामा बहू तत्थ, अज्‍जुना च पियङ्गुका॥

    Mahānāmā bahū tattha, ajjunā ca piyaṅgukā.

    ३९०.

    390.

    ‘‘कोसम्बा सळला निम्बा 5, निग्रोधा च कपित्थना।

    ‘‘Kosambā saḷalā nimbā 6, nigrodhā ca kapitthanā;

    एदिसो अस्समो मय्हं, ससिस्सोहं तहिं वसिं॥

    Ediso assamo mayhaṃ, sasissohaṃ tahiṃ vasiṃ.

    ३९१.

    391.

    ‘‘अनोमदस्सी भगवा, सयम्भू लोकनायको।

    ‘‘Anomadassī bhagavā, sayambhū lokanāyako;

    गवेसं पटिसल्‍लानं, ममस्सममुपागमि॥

    Gavesaṃ paṭisallānaṃ, mamassamamupāgami.

    ३९२.

    392.

    ‘‘उपेतम्हि महावीरे, अनोमदस्सिमहायसे।

    ‘‘Upetamhi mahāvīre, anomadassimahāyase;

    खणेन लोकनाथस्स, वाताबाधो समुट्ठहि॥

    Khaṇena lokanāthassa, vātābādho samuṭṭhahi.

    ३९३.

    393.

    ‘‘विचरन्तो अरञ्‍ञम्हि, अद्दसं लोकनायकं।

    ‘‘Vicaranto araññamhi, addasaṃ lokanāyakaṃ;

    उपगन्त्वान सम्बुद्धं, चक्खुमन्तं महायसं॥

    Upagantvāna sambuddhaṃ, cakkhumantaṃ mahāyasaṃ.

    ३९४.

    394.

    ‘‘इरियञ्‍चापि दिस्वान, उपलक्खेसहं तदा।

    ‘‘Iriyañcāpi disvāna, upalakkhesahaṃ tadā;

    असंसयञ्हि बुद्धस्स, ब्याधि नो उदपज्‍जथ॥

    Asaṃsayañhi buddhassa, byādhi no udapajjatha.

    ३९५.

    395.

    ‘‘खिप्पं अस्सममागञ्छिं, मम सिस्सान सन्तिके।

    ‘‘Khippaṃ assamamāgañchiṃ, mama sissāna santike;

    भेसज्‍जं कत्तुकामोहं, सिस्से आमन्तयिं तदा॥

    Bhesajjaṃ kattukāmohaṃ, sisse āmantayiṃ tadā.

    ३९६.

    396.

    ‘‘पटिस्सुणित्वान मे वाक्यं, सिस्सा सब्बे सगारवा।

    ‘‘Paṭissuṇitvāna me vākyaṃ, sissā sabbe sagāravā;

    एकज्झं सन्‍निपतिंसु, सत्थुगारवता मम॥

    Ekajjhaṃ sannipatiṃsu, satthugāravatā mama.

    ३९७.

    397.

    ‘‘खिप्पं पब्बतमारुय्ह, सब्बोसधमहासहं 7

    ‘‘Khippaṃ pabbatamāruyha, sabbosadhamahāsahaṃ 8;

    पानीययोगं 9 कत्वान, बुद्धसेट्ठस्सदासहं॥

    Pānīyayogaṃ 10 katvāna, buddhaseṭṭhassadāsahaṃ.

    ३९८.

    398.

    ‘‘परिभुत्ते महावीरे, सब्बञ्‍ञुलोकनायके।

    ‘‘Paribhutte mahāvīre, sabbaññulokanāyake;

    खिप्पं वातो वूपसमि, सुगतस्स महेसिनो॥

    Khippaṃ vāto vūpasami, sugatassa mahesino.

    ३९९.

    399.

    ‘‘पस्सद्धं दरथं दिस्वा, अनोमदस्सी महायसो।

    ‘‘Passaddhaṃ darathaṃ disvā, anomadassī mahāyaso;

    सकासने निसीदित्वा, इमा गाथा अभासथ॥

    Sakāsane nisīditvā, imā gāthā abhāsatha.

    ४००.

    400.

    ‘‘‘यो मे पादासि भेसज्‍जं, ब्याधिञ्‍च समयी मम।

    ‘‘‘Yo me pādāsi bhesajjaṃ, byādhiñca samayī mama;

    तमहं कित्तयिस्सामि, सुणाथ मम भासतो॥

    Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.

    ४०१.

    401.

    ‘‘‘कप्पसतसहस्सानि, देवलोके रमिस्सति।

    ‘‘‘Kappasatasahassāni, devaloke ramissati;

    वादिते तूरिये तत्थ, मोदिस्सति सदा अयं॥

    Vādite tūriye tattha, modissati sadā ayaṃ.

    ४०२.

    402.

    ‘‘‘मनुस्सलोकमागन्त्वा, सुक्‍कमूलेन चोदितो।

    ‘‘‘Manussalokamāgantvā, sukkamūlena codito;

    सहस्सक्खत्तुं राजा च, चक्‍कवत्ती भविस्सति॥

    Sahassakkhattuṃ rājā ca, cakkavattī bhavissati.

    ४०३.

    403.

    ‘‘‘पञ्‍चपञ्‍ञासकप्पम्हि, अनोमो नाम खत्तियो।

    ‘‘‘Pañcapaññāsakappamhi, anomo nāma khattiyo;

    चातुरन्तो विजितावी, जम्बुमण्डस्स 11 इस्सरो॥

    Cāturanto vijitāvī, jambumaṇḍassa 12 issaro.

    ४०४.

    404.

    ‘‘‘सत्तरतनसम्पन्‍नो, चक्‍कवत्ती महब्बलो।

    ‘‘‘Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo;

    तावतिंसेपि खोभेत्वा, इस्सरं कारयिस्सति॥

    Tāvatiṃsepi khobhetvā, issaraṃ kārayissati.

    ४०५.

    405.

    ‘‘‘देवभूतो मनुस्सो वा, अप्पाबाधो भविस्सति।

    ‘‘‘Devabhūto manusso vā, appābādho bhavissati;

    परिग्गहं विवज्‍जेत्वा, ब्याधिं लोके तरिस्सति॥

    Pariggahaṃ vivajjetvā, byādhiṃ loke tarissati.

    ४०६.

    406.

    ‘‘‘अप्परिमेय्ये इतो कप्पे, ओक्‍काककुलसम्भवो।

    ‘‘‘Apparimeyye ito kappe, okkākakulasambhavo;

    गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ४०७.

    407.

    ‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।

    ‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    सब्बासवे परिञ्‍ञाय, निब्बायिस्सतिनासवो॥

    Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo.

    ४०८.

    408.

    ‘‘‘किलेसे झापयित्वान, तण्हासोतं तरिस्सति।

    ‘‘‘Kilese jhāpayitvāna, taṇhāsotaṃ tarissati;

    बाकुलो 13 नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको॥

    Bākulo 14 nāma nāmena, hessati satthu sāvako.

    ४०९.

    409.

    ‘‘‘इदं सब्बं अभिञ्‍ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो।

    ‘‘‘Idaṃ sabbaṃ abhiññāya, gotamo sakyapuṅgavo;

    भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेस्सति’॥

    Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapessati’.

    ४१०.

    410.

    ‘‘अनोमदस्सी भगवा, सयम्भू लोकनायको।

    ‘‘Anomadassī bhagavā, sayambhū lokanāyako;

    विवेकानुविलोकेन्तो, ममस्सममुपागमि॥

    Vivekānuvilokento, mamassamamupāgami.

    ४११.

    411.

    ‘‘उपागतं महावीरं, सब्बञ्‍ञुं लोकनायकं।

    ‘‘Upāgataṃ mahāvīraṃ, sabbaññuṃ lokanāyakaṃ;

    सब्बोसधेन तप्पेसिं, पसन्‍नो सेहि पाणिभि॥

    Sabbosadhena tappesiṃ, pasanno sehi pāṇibhi.

    ४१२.

    412.

    ‘‘तस्स मे सुकतं कम्मं, सुखेत्ते बीजसम्पदा।

    ‘‘Tassa me sukataṃ kammaṃ, sukhette bījasampadā;

    खेपेतुं नेव सक्‍कोमि, तदा हि सुकतं मम॥

    Khepetuṃ neva sakkomi, tadā hi sukataṃ mama.

    ४१३.

    413.

    ‘‘लाभा मम सुलद्धं मे, योहं अद्दक्खि नायकं।

    ‘‘Lābhā mama suladdhaṃ me, yohaṃ addakkhi nāyakaṃ;

    तेन कम्मावसेसेन, पत्तोम्हि अचलं पदं॥

    Tena kammāvasesena, pattomhi acalaṃ padaṃ.

    ४१४.

    414.

    ‘‘सब्बमेतं अभिञ्‍ञाय, गोतमो सक्यपुङ्गवो।

    ‘‘Sabbametaṃ abhiññāya, gotamo sakyapuṅgavo;

    भिक्खुसङ्घे निसीदित्वा, एतदग्गे ठपेसि मं॥

    Bhikkhusaṅghe nisīditvā, etadagge ṭhapesi maṃ.

    ४१५.

    415.

    ‘‘अपरिमेय्ये इतो कप्पे, यं कम्ममकरिं तदा।

    ‘‘Aparimeyye ito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;

    दुग्गतिं नाभिजानामि, भेसज्‍जस्स इदं फलं॥

    Duggatiṃ nābhijānāmi, bhesajjassa idaṃ phalaṃ.

    ४१६.

    416.

    ‘‘किलेसा झापिता मय्हं, भवा सब्बे समूहता।

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ, bhavā sabbe samūhatā;

    सब्बासवा परिक्खीणा, नत्थि दानि पुनब्भवो॥

    Sabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.

    ४१७.

    417.

    ‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ४१८.

    418.

    ‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    इत्थं सुदं आयस्मा बाकुलो 15 थेरो इमा गाथायो अभासित्थाति।

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā bākulo 16 thero imā gāthāyo abhāsitthāti;

    बाकुलत्थेरस्सापदानं छट्ठं।

    Bākulattherassāpadānaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. चम्पका नागकेतका (स्या॰)
    2. campakā nāgaketakā (syā.)
    3. अळक्‍का (स्या॰)
    4. aḷakkā (syā.)
    5. नीपा (सी॰)
    6. nīpā (sī.)
    7. मकासहं (स्या॰ क॰)
    8. makāsahaṃ (syā. ka.)
    9. पानीययोग्गं (सी॰)
    10. pānīyayoggaṃ (sī.)
    11. जम्बुदीपस्स (स्या॰)
    12. jambudīpassa (syā.)
    13. बक्‍कुलो (सी॰ स्या॰)
    14. bakkulo (sī. syā.)
    15. बक्‍कुलो (सी॰ स्या॰)
    16. bakkulo (sī. syā.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / ६. बाकुलत्थेरअपदानवण्णना • 6. Bākulattheraapadānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact