Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
൩. തതിയവഗ്ഗോ
3. Tatiyavaggo
൧. ബലകഥാവണ്ണനാ
1. Balakathāvaṇṇanā
൩൫൪. നിദ്ദേസതോതി ‘‘അട്ഠാനമേതം അനവകാസോ’’തിആദിനാ നിദ്ദിട്ഠപ്പകാരതോ. സോ പന യസ്മാ വിത്ഥാരോ ഹോതി, തസ്മാ വുത്തം ‘‘വിത്ഥാരതോ’’തി. സബ്ബം കിലേസാവരണാദിം, തമേവ പച്ചേകം പവത്തിആകാരഭേദതോ സബ്ബാകാരം. ‘‘സബ്ബ’’ന്തി ഹി ഇദം സരൂപതോ ഗഹണം, ‘‘സബ്ബാകാരതോ’’തി പവത്തിആകാരഭേദതോ. ഭഗവാ ഹി ധമ്മേ ജാനന്തോ തേസം ആകാരഭേദേ അനവസേസേത്വാവ ജാനാതി. യഥാഹ ‘‘സബ്ബേ ധമ്മാ സബ്ബാകാരതോ ബുദ്ധസ്സ ഭഗവതോ ഞാണമുഖേ ആപാഥം ആഗച്ഛന്തീ’’തി (മഹാനി॰ ൧൫൬; ചൂളനി॰ മോഘരാജമാണവപുച്ഛാനിദ്ദേസ ൮൫; പടി॰ മ॰ ൩.൫). ഉദ്ദേസതോതി ഏകദേസതോ. ഏകദേസോ ച വിത്ഥാരോ ന ഹോതീതി ആഹ ‘‘സങ്ഖേപതോ’’തി. യഥാ ജാനന്തീതി സമ്ബന്ധോ. ഉദ്ദേസമത്തേനപീതി ദിട്ഠിഗതയഥാഭൂതഞാണാദിപ്പഭേദാനം ആസയാദീനം ഉദ്ദേസമത്തേനപി. തേനാഹ ‘‘ഇന്ദ്രിയാനം തിക്ഖമുദുഭാവജാനനമത്തം സന്ധായാ’’തി. ഥേരേനാതി അനുരുദ്ധത്ഥേരേന. ഏവമേവാതി ഉദ്ദേസതോ ഠാനാദിമത്തജാനനാകാരേനേവ. സ്വായമത്ഥോ സകവാദിനാപി ഇച്ഛിതോയേവാതി ആഹ ‘‘കഥമയം ചോദേതബ്ബോ സിയാ’’തി.
354. Niddesatoti ‘‘aṭṭhānametaṃ anavakāso’’tiādinā niddiṭṭhappakārato. So pana yasmā vitthāro hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘vitthārato’’ti. Sabbaṃ kilesāvaraṇādiṃ, tameva paccekaṃ pavattiākārabhedato sabbākāraṃ. ‘‘Sabba’’nti hi idaṃ sarūpato gahaṇaṃ, ‘‘sabbākārato’’ti pavattiākārabhedato. Bhagavā hi dhamme jānanto tesaṃ ākārabhede anavasesetvāva jānāti. Yathāha ‘‘sabbe dhammā sabbākārato buddhassa bhagavato ñāṇamukhe āpāthaṃ āgacchantī’’ti (mahāni. 156; cūḷani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85; paṭi. ma. 3.5). Uddesatoti ekadesato. Ekadeso ca vitthāro na hotīti āha ‘‘saṅkhepato’’ti. Yathā jānantīti sambandho. Uddesamattenapīti diṭṭhigatayathābhūtañāṇādippabhedānaṃ āsayādīnaṃ uddesamattenapi. Tenāha ‘‘indriyānaṃ tikkhamudubhāvajānanamattaṃ sandhāyā’’ti. Therenāti anuruddhattherena. Evamevāti uddesato ṭhānādimattajānanākāreneva. Svāyamattho sakavādināpi icchitoyevāti āha ‘‘kathamayaṃ codetabbo siyā’’ti.
൩൫൬. സേസേസൂതി ഇന്ദ്രിയപരോപരിയത്തഞാണതോ സേസേസു. പടിക്ഖേപോതി അസാധാരണതാപടിക്ഖേപോ. നനു ച സേസാനം അസാധാരണതാപി അത്ഥീതി ചോദനം സന്ധായാഹ ‘‘ഠാനാ…പേ॰… അധിപ്പായോ’’തി.
356. Sesesūti indriyaparopariyattañāṇato sesesu. Paṭikkhepoti asādhāraṇatāpaṭikkhepo. Nanu ca sesānaṃ asādhāraṇatāpi atthīti codanaṃ sandhāyāha ‘‘ṭhānā…pe… adhippāyo’’ti.
ബലകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Balakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / (൨൧) ൧. ബലകഥാ • (21) 1. Balakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൧. ബലകഥാവണ്ണനാ • 1. Balakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൧. ബലകഥാവണ്ണനാ • 1. Balakathāvaṇṇanā