A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൧൨൦] ൧൦. ബന്ധനമോക്ഖജാതകവണ്ണനാ

    [120] 10. Bandhanamokkhajātakavaṇṇanā

    അബദ്ധാ തത്ഥ ബജ്ഝന്തീതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ ചിഞ്ചമാണവികം ആരബ്ഭ കഥേസി. തസ്സാ വത്ഥു ദ്വാദസകനിപാതേ മഹാപദുമജാതകേ (ജാ॰ ൧.൧൨.൧൦൬ ആദയോ) ആവി ഭവിസ്സതി. തദാ പന സത്ഥാ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, ചിഞ്ചമാണവികാ ഇദാനേവ മം അഭൂതേന അബ്ഭാചിക്ഖതി, പുബ്ബേപി അബ്ഭാചിക്ഖിയേവാ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Abaddhātattha bajjhantīti idaṃ satthā jetavane viharanto ciñcamāṇavikaṃ ārabbha kathesi. Tassā vatthu dvādasakanipāte mahāpadumajātake (jā. 1.12.106 ādayo) āvi bhavissati. Tadā pana satthā ‘‘na, bhikkhave, ciñcamāṇavikā idāneva maṃ abhūtena abbhācikkhati, pubbepi abbhācikkhiyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ ബാരാണസിയം ബ്രഹ്മദത്തേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ പുരോഹിതസ്സ ഗേഹേ നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ പിതു അച്ചയേന തസ്സേവ പുരോഹിതോ അഹോസി. തേന അഗ്ഗമഹേസിയാ വരോ ദിന്നോ ഹോതി ‘‘ഭദ്ദേ, യം ഇച്ഛസി, തം വദേയ്യാസീ’’തി. സാ ഏവമാഹ ‘‘ന മയ്ഹം അഞ്ഞോ വരോ നാമ ദുല്ലഭോ, ഇതോ പന തേ പട്ഠായ അഞ്ഞാ ഇത്ഥീ കിലേസവസേന ന ഓലോകേതബ്ബാ’’തി. സോ പടിക്ഖിപിത്വാ പുനപ്പുനം നിപ്പീളിയമാനോ തസ്സാ വചനം അതിക്കമിതും അസക്കോന്തോ സമ്പടിച്ഛിത്വാ തതോ പട്ഠായ സോളസസു നാടകിത്ഥിസഹസ്സേസു കിലേസവസേന ഏകിത്ഥിമ്പി ന ഓലോകേസി.

    Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatte rajjaṃ kārente bodhisatto purohitassa gehe nibbattitvā vayappatto pitu accayena tasseva purohito ahosi. Tena aggamahesiyā varo dinno hoti ‘‘bhadde, yaṃ icchasi, taṃ vadeyyāsī’’ti. Sā evamāha ‘‘na mayhaṃ añño varo nāma dullabho, ito pana te paṭṭhāya aññā itthī kilesavasena na oloketabbā’’ti. So paṭikkhipitvā punappunaṃ nippīḷiyamāno tassā vacanaṃ atikkamituṃ asakkonto sampaṭicchitvā tato paṭṭhāya soḷasasu nāṭakitthisahassesu kilesavasena ekitthimpi na olokesi.

    അഥസ്സ പച്ചന്തോ കുപ്പി, പച്ചന്തേ ഠിതാ യോധാ ചോരേഹി സദ്ധിം ദ്വേ തയോ സങ്ഗാമേ കത്വാ ‘‘ഇതോ ഉത്തരി മയം ന സക്കോമാ’’തി രഞ്ഞോ പണ്ണം പേസേസും. രാജാ തത്ഥ ഗന്തുകാമോ ബലകായം സംഹരിത്വാ തം പക്കോസാപേത്വാ ‘‘ഭദ്ദേ, അഹം പച്ചന്തം ഗച്ഛാമി, തത്ഥ നാനപ്പകാരാനി യുദ്ധാനി ഹോന്തി, ജയപരാജയോപി അനിബദ്ധോ, താദിസേസു ഠാനേസു മാതുഗാമോ ദുപ്പരിഹാരോ, ത്വം ഇധേവ നിവത്താഹീ’’തി ആഹ. സാ ‘‘ന സക്കാ, ദേവ, മയാ നിവത്തിതു’’ന്തി പുനപ്പുനം രഞ്ഞാ പടിക്ഖിത്താ ആഹ ‘‘തേന ഹി ഏകേകം യോജനം ഗന്ത്വാ മയ്ഹം സുഖദുക്ഖജാനനത്ഥം ഏകേകം മനുസ്സം പേസേയ്യാഥാ’’തി. രാജാ ‘‘സാധൂ’’തി സമ്പടിച്ഛിത്വാ ബോധിസത്തം നഗരേ ഠപേത്വാ മഹന്തേന ബലകായേന നിക്ഖമിത്വാ ഗച്ഛന്തോ യോജനേ യോജനേ ഏകേകം പുരിസം ‘‘അമ്ഹാകം ആരോഗ്യം ആരോചേത്വാ ദേവിയാ സുഖദുക്ഖം ജാനിത്വാ ആഗച്ഛാ’’തി പേസേസി. സാ ആഗതാഗതം പുരിസം ‘‘രാജാ കിമത്ഥം തം പേസേതീ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘തുമ്ഹാകം സുഖദുക്ഖജാനനത്ഥായാ’’തി വുത്തേ ‘‘തേന ഹി ഏഹീ’’തി തേന സദ്ധിം അസദ്ധമ്മം പടിസേവതി. രാജാ ദ്വത്തിംസയോജനമഗ്ഗം ഗച്ഛന്തോ ദ്വത്തിംസ ജനേ പേസേസി, സാ സബ്ബേഹിപി തേഹി സദ്ധിം തഥേവ അകാസി.

    Athassa paccanto kuppi, paccante ṭhitā yodhā corehi saddhiṃ dve tayo saṅgāme katvā ‘‘ito uttari mayaṃ na sakkomā’’ti rañño paṇṇaṃ pesesuṃ. Rājā tattha gantukāmo balakāyaṃ saṃharitvā taṃ pakkosāpetvā ‘‘bhadde, ahaṃ paccantaṃ gacchāmi, tattha nānappakārāni yuddhāni honti, jayaparājayopi anibaddho, tādisesu ṭhānesu mātugāmo dupparihāro, tvaṃ idheva nivattāhī’’ti āha. Sā ‘‘na sakkā, deva, mayā nivattitu’’nti punappunaṃ raññā paṭikkhittā āha ‘‘tena hi ekekaṃ yojanaṃ gantvā mayhaṃ sukhadukkhajānanatthaṃ ekekaṃ manussaṃ peseyyāthā’’ti. Rājā ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā bodhisattaṃ nagare ṭhapetvā mahantena balakāyena nikkhamitvā gacchanto yojane yojane ekekaṃ purisaṃ ‘‘amhākaṃ ārogyaṃ ārocetvā deviyā sukhadukkhaṃ jānitvā āgacchā’’ti pesesi. Sā āgatāgataṃ purisaṃ ‘‘rājā kimatthaṃ taṃ pesetī’’ti pucchitvā ‘‘tumhākaṃ sukhadukkhajānanatthāyā’’ti vutte ‘‘tena hi ehī’’ti tena saddhiṃ asaddhammaṃ paṭisevati. Rājā dvattiṃsayojanamaggaṃ gacchanto dvattiṃsa jane pesesi, sā sabbehipi tehi saddhiṃ tatheva akāsi.

    രാജാ പച്ചന്തം വൂപസമേത്വാ ജനപദം സമസ്സാസേത്വാ പുന ആഗച്ഛന്തോപി തഥേവ ദ്വത്തിംസ ജനേ പേസേസി, സാ തേഹിപി സദ്ധിം തഥേവ വിപ്പടിപജ്ജിയേവ. രാജാ ആഗന്ത്വാ ജയക്ഖന്ധാവാരട്ഠാനേ ഠത്വാ ‘‘നഗരം പടിജഗ്ഗാപേതൂ’’തി ബോധിസത്തസ്സ പണ്ണം പേസേസി. ബോധിസത്തോ സകലനഗരം പടിജഗ്ഗാപേത്വാ രാജനിവേസനം പടിജഗ്ഗാപേന്തോ ദേവിയാ വസനട്ഠാനം അഗമാസി. സാ ബോധിസത്തസ്സ രൂപസോഭഗ്ഗപ്പത്തം കായം ദിസ്വാ സണ്ഠാതും അസക്കോന്തീ ‘‘ഏഹി , ബ്രാഹ്മണ, സയനം അഭിരുഹാ’’തി ആഹ. ബോധിസത്തോ ‘‘മാ ഏവം അവച, രാജാപി ഗരു, അകുസലമ്പി ഭായാമി, ന സക്കാ മയാ ഏവം കാതു’’ന്തി ആഹ. ‘‘ചതുസട്ഠിയാ പാദമൂലികാനം നേവ രാജാ ഗരു, ന അകുസലം ഭായന്തി. തവേവ രാജാ ഗരു, ത്വംയേവ ച അകുസലം ഭായസീ’’തി. ‘‘ആമ, ദേവി, സചേ തേസമ്പി ഏവം ഭവേയ്യ, ന ഏവരൂപം കരേയ്യും’’. ‘‘അഹം പന ജാനമാനോ ഏവരൂപം സാഹസിയകമ്മം ന കരിസ്സാമീ’’തി. ‘‘കിം ബഹും വിപ്പലപസി, സചേ മേ വചനം ന കരോസി, സീസം തേ ഛിന്ദാപേസ്സാമീ’’തി. ‘‘തിട്ഠതു താവ ഏകസ്മിം അത്തഭാവേ സീസം, അത്തഭാവസഹസ്സേപി സീസേ ഛിജ്ജന്തേ ന സക്കാ മയാ ഏവരൂപം കാതു’’ന്തി. സാ ‘‘ഹോതു, ജാനിസ്സാമീ’’തി ബോധിസത്തം തജ്ജേത്വാ അത്തനോ ഗബ്ഭം പവിസിത്വാ സരീരേ നഖവളഞ്ജം ദസ്സേത്വാ തേലേന ഗത്താനി അബ്ഭഞ്ജിത്വാ കിലിട്ഠവത്ഥം നിവാസേത്വാ ഗിലാനാലയം കത്വാ ദാസിയോ ആണാപേസി ‘രഞ്ഞാ കഹം ദേവീ’തി വുത്തേ ‘ഗിലാനാ’തി കഥേയ്യാഥാ’’തി.

    Rājā paccantaṃ vūpasametvā janapadaṃ samassāsetvā puna āgacchantopi tatheva dvattiṃsa jane pesesi, sā tehipi saddhiṃ tatheva vippaṭipajjiyeva. Rājā āgantvā jayakkhandhāvāraṭṭhāne ṭhatvā ‘‘nagaraṃ paṭijaggāpetū’’ti bodhisattassa paṇṇaṃ pesesi. Bodhisatto sakalanagaraṃ paṭijaggāpetvā rājanivesanaṃ paṭijaggāpento deviyā vasanaṭṭhānaṃ agamāsi. Sā bodhisattassa rūpasobhaggappattaṃ kāyaṃ disvā saṇṭhātuṃ asakkontī ‘‘ehi , brāhmaṇa, sayanaṃ abhiruhā’’ti āha. Bodhisatto ‘‘mā evaṃ avaca, rājāpi garu, akusalampi bhāyāmi, na sakkā mayā evaṃ kātu’’nti āha. ‘‘Catusaṭṭhiyā pādamūlikānaṃ neva rājā garu, na akusalaṃ bhāyanti. Taveva rājā garu, tvaṃyeva ca akusalaṃ bhāyasī’’ti. ‘‘Āma, devi, sace tesampi evaṃ bhaveyya, na evarūpaṃ kareyyuṃ’’. ‘‘Ahaṃ pana jānamāno evarūpaṃ sāhasiyakammaṃ na karissāmī’’ti. ‘‘Kiṃ bahuṃ vippalapasi, sace me vacanaṃ na karosi, sīsaṃ te chindāpessāmī’’ti. ‘‘Tiṭṭhatu tāva ekasmiṃ attabhāve sīsaṃ, attabhāvasahassepi sīse chijjante na sakkā mayā evarūpaṃ kātu’’nti. Sā ‘‘hotu, jānissāmī’’ti bodhisattaṃ tajjetvā attano gabbhaṃ pavisitvā sarīre nakhavaḷañjaṃ dassetvā telena gattāni abbhañjitvā kiliṭṭhavatthaṃ nivāsetvā gilānālayaṃ katvā dāsiyo āṇāpesi ‘raññā kahaṃ devī’ti vutte ‘gilānā’ti katheyyāthā’’ti.

    ബോധിസത്തോപി രഞ്ഞോ പടിപഥം അഗമാസി. രാജാ നഗരം പദക്ഖിണം കത്വാ പാസാദം ആരുയ്ഹ ദേവിം അപസ്സന്തോ ‘‘കഹം, ദേവീ’’തി പുച്ഛി. ‘‘ഗിലാനാ, ദേവാ’’തി. സോപി സിരിഗബ്ഭം പവിസിത്വാ തസ്സാ പിട്ഠിം പരിമജ്ജന്തോ ‘‘കിം തേ, ഭദ്ദേ, അഫാസുക’’ന്തി പുച്ഛി. സാ തുണ്ഹീ അഹോസി. തതിയവാരേ രാജാനം ഓലോകേത്വാ ‘‘ത്വമ്പി, മഹാരാജ, ജീവസി നാമ, മാദിസാപി ഇത്ഥിയോ സസ്സാമികായേവ നാമാ’’തി ആഹ. ‘‘കിം ഏതം, ഭദ്ദേ’’തി? തുമ്ഹേഹി നഗരം രക്ഖനത്ഥായ ഠപിതോ പുരോഹിതോ ‘‘തുമ്ഹാകം നിവേസനം പടിജഗ്ഗാമീ’’തി ഇധാഗന്ത്വാ അത്തനോ വചനം അകരോന്തിം മം പഹരിത്വാ അത്തനോ മനം പൂരേത്വാ ഗതോതി. രാജാ അഗ്ഗിമ്ഹി പക്ഖിത്തലോണസക്ഖരാ വിയ കോധേന തടതടായന്തോ സിരിഗബ്ഭാ നിക്ഖമിത്വാ ദോവാരികപാദമൂലികാദയോ പക്കോസാപേത്വാ ‘‘ഗച്ഛഥ, ഭണേ, പുരോഹിതം പച്ഛാബാഹം ബന്ധിത്വാ വജ്ഝഭാവപ്പത്തം കത്വാ നഗരാ നീഹരിത്വാ ആഘാതനം നേത്വാ സീസമസ്സ ഛിന്ദഥാ’’തി ആഹ. തേ വേഗേന ഗന്ത്വാ തം പച്ഛാബാഹം ബന്ധിത്വാ വജ്ഝഭേരിം ചരാപേസും.

    Bodhisattopi rañño paṭipathaṃ agamāsi. Rājā nagaraṃ padakkhiṇaṃ katvā pāsādaṃ āruyha deviṃ apassanto ‘‘kahaṃ, devī’’ti pucchi. ‘‘Gilānā, devā’’ti. Sopi sirigabbhaṃ pavisitvā tassā piṭṭhiṃ parimajjanto ‘‘kiṃ te, bhadde, aphāsuka’’nti pucchi. Sā tuṇhī ahosi. Tatiyavāre rājānaṃ oloketvā ‘‘tvampi, mahārāja, jīvasi nāma, mādisāpi itthiyo sassāmikāyeva nāmā’’ti āha. ‘‘Kiṃ etaṃ, bhadde’’ti? Tumhehi nagaraṃ rakkhanatthāya ṭhapito purohito ‘‘tumhākaṃ nivesanaṃ paṭijaggāmī’’ti idhāgantvā attano vacanaṃ akarontiṃ maṃ paharitvā attano manaṃ pūretvā gatoti. Rājā aggimhi pakkhittaloṇasakkharā viya kodhena taṭataṭāyanto sirigabbhā nikkhamitvā dovārikapādamūlikādayo pakkosāpetvā ‘‘gacchatha, bhaṇe, purohitaṃ pacchābāhaṃ bandhitvā vajjhabhāvappattaṃ katvā nagarā nīharitvā āghātanaṃ netvā sīsamassa chindathā’’ti āha. Te vegena gantvā taṃ pacchābāhaṃ bandhitvā vajjhabheriṃ carāpesuṃ.

    ബോധിസത്തോ ചിന്തേസി – ‘‘അദ്ധാ തായ ദുട്ഠദേവിയാ രാജാ പുരേതരമേവ പരിഭിന്നോ, അജ്ജ ദാനാഹം അത്തനോ ബലേനേവ അത്താനം മോചേസ്സാമീ’’തി. സോ തേ പുരിസേ ആഹ ‘‘ഭോ, തുമ്ഹേ മം മാരേന്താ രഞ്ഞോ ദസ്സേത്വാവ മാരേഥാ’’തി. ‘‘കിംകാരണാ’’തി? ‘‘അഹം രാജകമ്മികോ, ബഹു മേ കമ്മം കതം, ബഹൂനി മഹാനിധിട്ഠാനാനി ജാനാമി, രാജകുടുമ്ബം മയാ വിചാരിതം. സചേ മം രഞ്ഞോ ന ദസ്സേസ്സഥ, ബഹുധനം നസ്സിസ്സതി, മയാ രഞ്ഞോ സാപതേയ്യേ ആചിക്ഖിതേ പച്ഛാ കാതബ്ബം കരോഥാ’’തി. തേ തം രഞ്ഞോ ദസ്സയിംസു. രാജാ തം ദിസ്വാവ ‘‘കസ്മാ ഭോ, ബ്രാഹ്മണ, മയി ലജ്ജം ന അകാസി, കസ്മാ തേ ഏവരൂപം പാപകമ്മം കത’’ന്തി ആഹ. ‘‘മഹാരാജ, അഹം സോത്ഥിയകുലേ ജാതോ, മയാ കുന്ഥകിപില്ലികമത്തോപി പാണാതിപാതോ ന കതപുബ്ബോ, തിണസലാകമത്തമ്പി അദിന്നം നാദിന്നപുബ്ബം, ലോഭവസേന പരേസം ഇത്ഥീ അക്ഖീനി ഉമ്മീലേത്വാപി ന ഓലോകിതപുബ്ബാ, ഹസ്സവസേനാപി മുസാ ന ഭാസിതപുബ്ബാ, കുസഗ്ഗേനാപി മജ്ജം ന പീതപുബ്ബം, അഹം തുമ്ഹേസു നിരപരാധോ. സാ പന ബാലാ ലോഭവസേന മം ഹത്ഥേ ഗഹേത്വാ മയാ പടിക്ഖിത്താ മം തജ്ജേത്വാ അത്തനാ കതം പാപം ഉത്താനം കത്വാ മമ ആചിക്ഖിത്വാ അന്തോഗബ്ഭം പവിട്ഠാ. അഹം നിരപരാധോ, പണ്ണം ഗഹേത്വാ പന ആഗതാ ചതുസട്ഠി ജനാ സാപരാധാ, തേ പക്കോസാപേത്വാ ‘‘തായ വോ വചനം കതം, ന കത’’ന്തി പുച്ഛ, ദേവാതി. രാജാ തേ ചതുസട്ഠി ജനേ ബന്ധാപേത്വാ ദേവിം പക്കോസാപേത്വാ ‘‘തയാ ഏതേഹി സദ്ധിം പാപം കതം, ന കത’’ന്തി പുച്ഛി. ‘‘കതം, ദേവാ’’തി വുത്തേ തേ പച്ഛാബാഹം ബന്ധാപേത്വാ ‘‘ഇമേസം ചതുസട്ഠിജനാനം സീസാനി ഛിന്ദഥാ’’തി ആണാപേസി.

    Bodhisatto cintesi – ‘‘addhā tāya duṭṭhadeviyā rājā puretarameva paribhinno, ajja dānāhaṃ attano baleneva attānaṃ mocessāmī’’ti. So te purise āha ‘‘bho, tumhe maṃ mārentā rañño dassetvāva mārethā’’ti. ‘‘Kiṃkāraṇā’’ti? ‘‘Ahaṃ rājakammiko, bahu me kammaṃ kataṃ, bahūni mahānidhiṭṭhānāni jānāmi, rājakuṭumbaṃ mayā vicāritaṃ. Sace maṃ rañño na dassessatha, bahudhanaṃ nassissati, mayā rañño sāpateyye ācikkhite pacchā kātabbaṃ karothā’’ti. Te taṃ rañño dassayiṃsu. Rājā taṃ disvāva ‘‘kasmā bho, brāhmaṇa, mayi lajjaṃ na akāsi, kasmā te evarūpaṃ pāpakammaṃ kata’’nti āha. ‘‘Mahārāja, ahaṃ sotthiyakule jāto, mayā kunthakipillikamattopi pāṇātipāto na katapubbo, tiṇasalākamattampi adinnaṃ nādinnapubbaṃ, lobhavasena paresaṃ itthī akkhīni ummīletvāpi na olokitapubbā, hassavasenāpi musā na bhāsitapubbā, kusaggenāpi majjaṃ na pītapubbaṃ, ahaṃ tumhesu niraparādho. Sā pana bālā lobhavasena maṃ hatthe gahetvā mayā paṭikkhittā maṃ tajjetvā attanā kataṃ pāpaṃ uttānaṃ katvā mama ācikkhitvā antogabbhaṃ paviṭṭhā. Ahaṃ niraparādho, paṇṇaṃ gahetvā pana āgatā catusaṭṭhi janā sāparādhā, te pakkosāpetvā ‘‘tāya vo vacanaṃ kataṃ, na kata’’nti puccha, devāti. Rājā te catusaṭṭhi jane bandhāpetvā deviṃ pakkosāpetvā ‘‘tayā etehi saddhiṃ pāpaṃ kataṃ, na kata’’nti pucchi. ‘‘Kataṃ, devā’’ti vutte te pacchābāhaṃ bandhāpetvā ‘‘imesaṃ catusaṭṭhijanānaṃ sīsāni chindathā’’ti āṇāpesi.

    അഥ നം ബോധിസത്തോ ആഹ – ‘‘നത്ഥി, മഹാരാജ, ഏതേസം ദോസോ, ദേവീ അത്തനോ രുചിം കാരാപേസി. നിരപരാധാ ഏതേ, തസ്മാ നേസം ഖമഥ. തസ്സാപി ദോസോ നത്ഥി, ഇത്ഥിയോ നാമ മേഥുനധമ്മേന അതിത്താ. ജാതിസഭാവോ ഹി ഏസ. ഏതാസം ഖമിതബ്ബയുത്തമേവ ഹോതി. തസ്മാ ഏതിസ്സാപി ഖമഥാ’’തി നാനപ്പകാരേന രാജാനം സഞ്ഞാപേത്വാ തേ ചതുസട്ഠിപി ജനേ തഞ്ച ബാലം മോചാപേത്വാ സബ്ബേസം യഥാസകാനി ഠാനാനി ദാപേസി. ഏവം തേ സബ്ബേ മോചേത്വാ സകട്ഠാനേ പതിട്ഠാപേത്വാ ബോധിസത്തോ രാജാനം ഉപസങ്കമിത്വാ ‘‘മഹാരാജ, അന്ധബാലാനം നാമ അവത്ഥുകേന വചനേന അബന്ധിതബ്ബയുത്തകാപി പണ്ഡിതാ പച്ഛാബാഹം ബദ്ധാ, പണ്ഡിതാനം കാരണയുത്തേന വചനേന പച്ഛാബാഹം ബദ്ധാപി മുത്താ. ഏവം ബാലാ നാമ അബന്ധിതബ്ബയുത്തകേപി ബന്ധാപേന്തി, പണ്ഡിതാ ബദ്ധേപി മോചേന്തീ’’തി വത്വാ ഇമം ഗാഥമാഹ –

    Atha naṃ bodhisatto āha – ‘‘natthi, mahārāja, etesaṃ doso, devī attano ruciṃ kārāpesi. Niraparādhā ete, tasmā nesaṃ khamatha. Tassāpi doso natthi, itthiyo nāma methunadhammena atittā. Jātisabhāvo hi esa. Etāsaṃ khamitabbayuttameva hoti. Tasmā etissāpi khamathā’’ti nānappakārena rājānaṃ saññāpetvā te catusaṭṭhipi jane tañca bālaṃ mocāpetvā sabbesaṃ yathāsakāni ṭhānāni dāpesi. Evaṃ te sabbe mocetvā sakaṭṭhāne patiṭṭhāpetvā bodhisatto rājānaṃ upasaṅkamitvā ‘‘mahārāja, andhabālānaṃ nāma avatthukena vacanena abandhitabbayuttakāpi paṇḍitā pacchābāhaṃ baddhā, paṇḍitānaṃ kāraṇayuttena vacanena pacchābāhaṃ baddhāpi muttā. Evaṃ bālā nāma abandhitabbayuttakepi bandhāpenti, paṇḍitā baddhepi mocentī’’ti vatvā imaṃ gāthamāha –

    ൧൨൦.

    120.

    ‘‘അബദ്ധാ തത്ഥ ബജ്ഝന്തി, യത്ഥ ബാലാ പഭാസരേ;

    ‘‘Abaddhā tattha bajjhanti, yattha bālā pabhāsare;

    ബദ്ധാപി തത്ഥ മുച്ചന്തി, യത്ഥ ധീരാ പഭാസരേ’’തി.

    Baddhāpi tattha muccanti, yattha dhīrā pabhāsare’’ti.

    തത്ഥ അബദ്ധാതി അബന്ധിതബ്ബയുത്താ. പഭാസരേതി പഭാസന്തി വദന്തി കഥേന്തി.

    Tattha abaddhāti abandhitabbayuttā. Pabhāsareti pabhāsanti vadanti kathenti.

    ഏവം മഹാസത്തോ ഇമായ ഗാഥായ രഞ്ഞോ ധമ്മം ദേസേത്വാ ‘‘മയാ ഇമം ദുക്ഖം അഗാരേ വസനഭാവേന ലദ്ധം, ഇദാനി മേ അഗാരേന കിച്ചം നത്ഥി, പബ്ബജ്ജം മേ അനുജാന, ദേവാ’’തി പബ്ബജ്ജം അനുജാനാപേത്വാ അസ്സുമുഖം ഞാതിജനം മഹന്തഞ്ച വിഭവം പഹായ ഇസിപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ ഹിമവന്തേ വസന്തോ അഭിഞ്ഞാ ച സമാപത്തിയോ ച നിബ്ബത്തേത്വാ ബ്രഹ്മലോകപരായണോ അഹോസി.

    Evaṃ mahāsatto imāya gāthāya rañño dhammaṃ desetvā ‘‘mayā imaṃ dukkhaṃ agāre vasanabhāvena laddhaṃ, idāni me agārena kiccaṃ natthi, pabbajjaṃ me anujāna, devā’’ti pabbajjaṃ anujānāpetvā assumukhaṃ ñātijanaṃ mahantañca vibhavaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā himavante vasanto abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā brahmalokaparāyaṇo ahosi.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ ദുട്ഠദേവീ ചിഞ്ചമാണവികാ അഹോസി, രാജാ ആനന്ദോ, പുരോഹിതോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā duṭṭhadevī ciñcamāṇavikā ahosi, rājā ānando, purohito pana ahameva ahosi’’nti.

    ബന്ധനമോക്ഖജാതകവണ്ണനാ ദസമാ.

    Bandhanamokkhajātakavaṇṇanā dasamā.

    ഹംചിവഗ്ഗോ ദ്വാദസമോ.

    Haṃcivaggo dvādasamo.

    തസ്സുദ്ദാനം –

    Tassuddānaṃ –

    ഗദ്രഭപഞ്ഹാ അമരാ, സിങ്ഗാലം മിതചിന്തി ച;

    Gadrabhapañhā amarā, siṅgālaṃ mitacinti ca;

    അനുസാസികദുബ്ബചം, തിത്തിരം വട്ടകം പുന;

    Anusāsikadubbacaṃ, tittiraṃ vaṭṭakaṃ puna;

    അകാലരാവി ബന്ധനന്തി.

    Akālarāvi bandhananti.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൧൨൦. ബന്ധനമോക്ഖജാതകം • 120. Bandhanamokkhajātakaṃ


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact