Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၁၁. ဧကာဒသမဝဂ္ဂော

    11. Ekādasamavaggo

    ၁. ဗေလဋ္ဌာနိကတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    1. Belaṭṭhānikattheragāthāvaṇṇanā

    ဟိတ္ဝာ ဂိဟိတ္တံ အနဝောသိတတ္တောတိအာဒိကာ အာယသ္မတော ဗေလဋ္ဌာနိကတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? အယမ္ပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော ဣတော ဧကတိံသေ ကပ္ပေ ဝေသ္သဘုသ္သ ဘဂဝတော ကာလေ ဗ္ရာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဝယပ္ပတ္တော ဗ္ရာဟ္မဏသိပ္ပေသု နိပ္ဖတ္တိံ ဂန္တ္ဝာ ဃရာဝာသံ ပဟာယ ဣသိပဗ္ဗဇ္ဇံ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ဣသီဟိ ပရိဝုတော ဝိစရန္တော ဧကဒိဝသံ ဝေသ္သဘုံ ဘဂဝန္တံ ဒိသ္ဝာ ပီတိသောမနသ္သဇာတော သတ္ထု ဉာဏသမ္ပတ္တိံ နိသ္သာယ ပသန္နမာနသော ဉာဏံ ဥဒ္ဒိသ္သ ပုပ္ဖေဟိ ပူဇံ အကာသိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန ဒေဝမနုသ္သေသု သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ သာဝတ္ထိယံ ဗ္ရာဟ္မဏကုလေ နိဗ္ဗတ္တိတ္ဝာ ဗေလဋ္ဌာနိကောတိ လဒ္ဓနာမော ဝိညုတံ ပတ္တော သတ္ထု ဓမ္မဒေသနံ သုတ္ဝာ ပဋိလဒ္ဓသဒ္ဓော ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတ္ဝာ ကောသလရဋ္ဌေ အရညေ ဝိဟရန္တော အလသော ကာယဒဠ္ဟိဗဟုလော ဖရုသဝာစော အဟောသိ, သမဏဓမ္မေ စိတ္တံ န ဥပ္ပာဒေသိ။ အထ နံ ဘဂဝာ ဉာဏပရိပာကံ ဩလောကေတ္ဝာ –

    Hitvāgihittaṃ anavositattotiādikā āyasmato belaṭṭhānikattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro ito ekatiṃse kappe vessabhussa bhagavato kāle brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto brāhmaṇasippesu nipphattiṃ gantvā gharāvāsaṃ pahāya isipabbajjaṃ pabbajitvā isīhi parivuto vicaranto ekadivasaṃ vessabhuṃ bhagavantaṃ disvā pītisomanassajāto satthu ñāṇasampattiṃ nissāya pasannamānaso ñāṇaṃ uddissa pupphehi pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇakule nibbattitvā belaṭṭhānikoti laddhanāmo viññutaṃ patto satthu dhammadesanaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā kammaṭṭhānaṃ gahetvā kosalaraṭṭhe araññe viharanto alaso kāyadaḷhibahulo pharusavāco ahosi, samaṇadhamme cittaṃ na uppādesi. Atha naṃ bhagavā ñāṇaparipākaṃ oloketvā –

    ၁၀၁.

    101.

    ‘‘ဟိတ္ဝာ ဂိဟိတ္တံ အနဝောသိတတ္တော၊ မုခနင္ဂလီ ဩဒရိကော ကုသီတော။

    ‘‘Hitvā gihittaṃ anavositatto, mukhanaṅgalī odariko kusīto;

    မဟာဝရာဟောဝ နိဝာပပုဋ္ဌော၊ ပုနပ္ပုနံ ဂဗ္ဘမုပေတိ မန္ဒော’’တိ။ –

    Mahāvarāhova nivāpapuṭṭho, punappunaṃ gabbhamupeti mando’’ti. –

    ဣမာယ ဩဘာသဂာထာယ သံဝေဇေသိ။ သော သတ္ထာရံ ပုရတော နိသိန္နံ ဝိယ ဒိသ္ဝာ တဉ္စ ဂာထံ သုတ္ဝာ သံဝေဂဇာတော ဉာဏသ္သ ပရိပာကံ ဂတတ္တာ ဝိပသ္သနံ ပဋ္ဌပေတ္ဝာ နစိရသ္သေဝ အရဟတ္တံ ပာပုဏိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၁.၁၄.၄၁-၄၆) –

    Imāya obhāsagāthāya saṃvejesi. So satthāraṃ purato nisinnaṃ viya disvā tañca gāthaṃ sutvā saṃvegajāto ñāṇassa paripākaṃ gatattā vipassanaṃ paṭṭhapetvā nacirasseva arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 1.14.41-46) –

    ‘‘ကဏိကာရံဝ ဇောတန္တံ၊ နိသိန္နံ ပဗ္ဗတန္တရေ။

    ‘‘Kaṇikāraṃva jotantaṃ, nisinnaṃ pabbatantare;

    ဩဘာသေန္တံ ဒိသာ သဗ္ဗာ၊ ဩသဓိံ ဝိယ တာရကံ။

    Obhāsentaṃ disā sabbā, osadhiṃ viya tārakaṃ.

    ‘‘တယော မာဏဝကာ အာသုံ၊ သကေ သိပ္ပေ သုသိက္ခိတာ။

    ‘‘Tayo māṇavakā āsuṃ, sake sippe susikkhitā;

    ခာရိဘာရံ ဂဟေတ္ဝာန၊ အန္ဝေန္တိ မမ ပစ္ဆတော။

    Khāribhāraṃ gahetvāna, anventi mama pacchato.

    ‘‘ပုဋကေ သတ္တ ပုပ္ဖာနိ၊ နိက္ခိတ္တာနိ တပသ္သိနာ။

    ‘‘Puṭake satta pupphāni, nikkhittāni tapassinā;

    ဂဟေတ္ဝာ တာနိ ဉာဏမ္ဟိ၊ ဝေသ္သဘုသ္သာဘိရောပယိံ။

    Gahetvā tāni ñāṇamhi, vessabhussābhiropayiṃ.

    ‘‘ဧကတိံသေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ယံ ပုပ္ဖမဘိရောပယိံ။

    ‘‘Ekatiṃse ito kappe, yaṃ pupphamabhiropayiṃ;

    ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဉာဏပူဇာယိဒံ ဖလံ။

    Duggatiṃ nābhijānāmi, ñāṇapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘ဧကူနတိံသကပ္ပမ္ဟိ၊ ဝိပုလာဘသနာမကော။

    ‘‘Ekūnatiṃsakappamhi, vipulābhasanāmako;

    သတ္တရတနသမ္ပန္နော၊ စက္ကဝတ္တီ မဟဗ္ဗလော။

    Sattaratanasampanno, cakkavattī mahabbalo.

    ‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    အရဟတ္တံ ပန ပတ္ဝာ သတ္ထု ဩဝာဒံ ပဋိပူဇေန္တော ဗ္ယတိရေကမုခေန စ အညံ ဗ္ယာကရောန္တော တမေဝ ဂာထံ ပစ္စုဒာဟာသိ။

    Arahattaṃ pana patvā satthu ovādaṃ paṭipūjento byatirekamukhena ca aññaṃ byākaronto tameva gāthaṃ paccudāhāsi.

    တတ္ထ ဟိတ္ဝာ ဂိဟိတ္တန္တိ ဂဟဋ္ဌဘာဝံ ပရိစ္စဇိတ္ဝာ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာတိ အတ္ထော။ အနဝောသိတတ္တောတိ အနုရူပံ အဝောသိတတ္တော, ယဒတ္ထံ သာသနေ ပဗ္ဗဇန္တသ္သ အနုရူပပရိညာဒီနံ အတီရိတတ္တာ အပရိယောသိတဘာဝော အကတကရဏီယောတိ အတ္ထော။ အထ ဝာ အနဝောသိတတ္တောတိ အနုအဝောသိတသဘာဝော, ဝိသုဒ္ဓီနံ မဂ္ဂာနဉ္စ အနုပဋိပာဋိယာ ဝသိတဗ္ဗဝာသသ္သ အကတာဝီ, ဒသသု အရိယဝာသေသု အဝုသိတဝာတိ အတ္ထော။ မုခသင္ခာတံ နင္ဂလံ ဣမသ္သ အတ္ထီတိ မုခနင္ဂလီ။ နင္ဂလေန ဝိယ ပထဝိံ ပရေသု ဖရုသဝာစပ္ပယောဂေန အတ္တာနံ ခနန္တောတိ အတ္ထော။ ဩဒရိကောတိ ဥဒရေ ပသုတော ဥဒရပောသနတပ္ပရော။ ကုသီတောတိ အလသော, ဘာဝနံ အနနုယုဉ္ဇန္တော။ ဧဝံဘူတသ္သ နိပ္ဖတ္တိံ ဒသ္သေန္တော အာဟ ‘‘မဟာဝရာဟောဝ နိဝာပပုဋ္ဌော, ပုနပ္ပုနံ ဂဗ္ဘမုပေတိ မန္ဒော’’တိ။ တသ္သတ္ထော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တောယေဝ။ ဧတ္ထ စ ယထာ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ အနဝောသိတာဒိသဘာဝတာယ ပုနပ္ပုနံ ဂဗ္ဘမုပေတိ မန္ဒော, န ဧဝံ မာဒိသော ပဏ္ဍိတော။ တဗ္ဗိပရီတသဘာဝတာယ ပန သမ္မာပဋိပတ္တိယာ မတ္ထကံ ပာပိတတ္တာ ပရိနိဗ္ဗာယတီတိ ဗ္ယတိရေကမုခေန အညံ ဗ္ယာကာသီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗန္တိ။

    Tattha hitvā gihittanti gahaṭṭhabhāvaṃ pariccajitvā pabbajitvāti attho. Anavositattoti anurūpaṃ avositatto, yadatthaṃ sāsane pabbajantassa anurūpapariññādīnaṃ atīritattā apariyositabhāvo akatakaraṇīyoti attho. Atha vā anavositattoti anuavositasabhāvo, visuddhīnaṃ maggānañca anupaṭipāṭiyā vasitabbavāsassa akatāvī, dasasu ariyavāsesu avusitavāti attho. Mukhasaṅkhātaṃ naṅgalaṃ imassa atthīti mukhanaṅgalī. Naṅgalena viya pathaviṃ paresu pharusavācappayogena attānaṃ khanantoti attho. Odarikoti udare pasuto udaraposanatapparo. Kusītoti alaso, bhāvanaṃ ananuyuñjanto. Evaṃbhūtassa nipphattiṃ dassento āha ‘‘mahāvarāhova nivāpapuṭṭho, punappunaṃ gabbhamupeti mando’’ti. Tassattho heṭṭhā vuttoyeva. Ettha ca yathā pabbajitvā anavositādisabhāvatāya punappunaṃ gabbhamupeti mando, na evaṃ mādiso paṇḍito. Tabbiparītasabhāvatāya pana sammāpaṭipattiyā matthakaṃ pāpitattā parinibbāyatīti byatirekamukhena aññaṃ byākāsīti daṭṭhabbanti.

    ဗေလဋ္ဌာနိကတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Belaṭṭhānikattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၁. ဗေလဋ္ဌာနိကတ္ထေရဂာထာ • 1. Belaṭṭhānikattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact