Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૧૧. ભદ્દવગ્ગિયવત્થુ
11. Bhaddavaggiyavatthu
૩૬. અથ ખો ભગવા બારાણસિયં યથાભિરન્તં વિહરિત્વા યેન ઉરુવેલા તેન ચારિકં પક્કામિ. અથ ખો ભગવા મગ્ગા ઓક્કમ્મ યેન અઞ્ઞતરો વનસણ્ડો તેનુપસઙ્કમિ, ઉપસઙ્કમિત્વા તં વનસણ્ડં અજ્ઝોગાહેત્વા અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે નિસીદિ. તેન ખો પન સમયેન તિંસમત્તા ભદ્દવગ્ગિયા સહાયકા સપજાપતિકા તસ્મિં વનસણ્ડે પરિચારેન્તિ. એકસ્સ પજાપતિ નાહોસિ; તસ્સ અત્થાય વેસી આનીતા અહોસિ. અથ ખો સા વેસી તેસુ પમત્તેસુ પરિચારેન્તેસુ ભણ્ડં આદાય પલાયિત્થ. અથ ખો તે સહાયકા સહાયકસ્સ વેય્યાવચ્ચં કરોન્તા, તં ઇત્થિં ગવેસન્તા, તં વનસણ્ડં આહિણ્ડન્તા અદ્દસંસુ ભગવન્તં અઞ્ઞતરસ્મિં રુક્ખમૂલે નિસિન્નં. દિસ્વાન યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ, ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘અપિ, ભન્તે, ભગવા એકં ઇત્થિં પસ્સેય્યા’’તિ? ‘‘કિં પન વો, કુમારા, ઇત્થિયા’’તિ? ‘‘ઇધ મયં, ભન્તે, તિંસમત્તા ભદ્દવગ્ગિયા સહાયકા સપજાપતિકા ઇમસ્મિં વનસણ્ડે પરિચારિમ્હા. એકસ્સ પજાપતિ નાહોસિ; તસ્સ અત્થાય વેસી આનીતા અહોસિ. અથ ખો સા, ભન્તે , વેસી અમ્હેસુ પમત્તેસુ પરિચારેન્તેસુ ભણ્ડં આદાય પલાયિત્થ. તે મયં, ભન્તે, સહાયકા સહાયકસ્સ વેય્યાવચ્ચં કરોન્તા, તં ઇત્થિં ગવેસન્તા, ઇમં વનસણ્ડં આહિણ્ડામા’’તિ. ‘‘તં કિં મઞ્ઞથ વો, કુમારા, કતમં નુ ખો તુમ્હાકં વરં – યં વા તુમ્હે ઇત્થિં ગવેસેય્યાથ, યં વા અત્તાનં ગવેસેય્યાથા’’તિ? ‘‘એતદેવ, ભન્તે, અમ્હાકં વરં યં મયં અત્તાનં ગવેસેય્યામા’’તિ. ‘‘તેન હિ વો, કુમારા, નિસીદથ, ધમ્મં વો દેસેસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો તે ભદ્દવગ્ગિયા સહાયકા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. તેસં ભગવા અનુપુબ્બિં કથં કથેસિ, સેય્યથિદં – દાનકથં સીલકથં સગ્ગકથં કામાનં આદીનવં ઓકારં સંકિલેસં નેક્ખમ્મે આનિસંસં પકાસેસિ, યદા તે ભગવા અઞ્ઞાસિ કલ્લચિત્તે મુદુચિત્તે વિનીવરણચિત્તે ઉદગ્ગચિત્તે પસન્નચિત્તે, અથ યા બુદ્ધાનં સામુક્કંસિકા ધમ્મદેસના, તં પકાસેસિ દુક્ખં સમુદયં નિરોધં મગ્ગં, સેય્યથાપિ નામ સુદ્ધં વત્થં અપગતકાળકં સમ્મદેવ રજનં પટિગ્ગણ્હેય્ય, એવમેવ તેસં તસ્મિંયેવ આસને વિરજં વીતમલં ધમ્મચક્ખું ઉદપાદિ ‘‘યં કિઞ્ચિ સમુદયધમ્મં, સબ્બં તં નિરોધધમ્મ’’ન્તિ. તે દિટ્ઠધમ્મા પત્તધમ્મા વિદિતધમ્મા પરિયોગાળ્હધમ્મા તિણ્ણવિચિકિચ્છા વિગતકથંકથા વેસારજ્જપ્પત્તા અપરપ્પચ્ચયા સત્થુસાસને ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘લભેય્યામ મયં, ભન્તે, ભગવતો સન્તિકે પબ્બજ્જં, લભેય્યામ ઉપસમ્પદ’’ન્તિ. ‘‘એથ ભિક્ખવો’’તિ ભગવા અવોચ – ‘‘સ્વાક્ખાતો ધમ્મો, ચરથ બ્રહ્મચરિયં સમ્મા દુક્ખસ્સ અન્તકિરિયાયા’’તિ. સાવ તેસં આયસ્મન્તાનં ઉપસમ્પદા અહોસિ.
36. Atha kho bhagavā bārāṇasiyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena uruvelā tena cārikaṃ pakkāmi. Atha kho bhagavā maggā okkamma yena aññataro vanasaṇḍo tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi. Tena kho pana samayena tiṃsamattā bhaddavaggiyā sahāyakā sapajāpatikā tasmiṃ vanasaṇḍe paricārenti. Ekassa pajāpati nāhosi; tassa atthāya vesī ānītā ahosi. Atha kho sā vesī tesu pamattesu paricārentesu bhaṇḍaṃ ādāya palāyittha. Atha kho te sahāyakā sahāyakassa veyyāvaccaṃ karontā, taṃ itthiṃ gavesantā, taṃ vanasaṇḍaṃ āhiṇḍantā addasaṃsu bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ. Disvāna yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘api, bhante, bhagavā ekaṃ itthiṃ passeyyā’’ti? ‘‘Kiṃ pana vo, kumārā, itthiyā’’ti? ‘‘Idha mayaṃ, bhante, tiṃsamattā bhaddavaggiyā sahāyakā sapajāpatikā imasmiṃ vanasaṇḍe paricārimhā. Ekassa pajāpati nāhosi; tassa atthāya vesī ānītā ahosi. Atha kho sā, bhante , vesī amhesu pamattesu paricārentesu bhaṇḍaṃ ādāya palāyittha. Te mayaṃ, bhante, sahāyakā sahāyakassa veyyāvaccaṃ karontā, taṃ itthiṃ gavesantā, imaṃ vanasaṇḍaṃ āhiṇḍāmā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññatha vo, kumārā, katamaṃ nu kho tumhākaṃ varaṃ – yaṃ vā tumhe itthiṃ gaveseyyātha, yaṃ vā attānaṃ gaveseyyāthā’’ti? ‘‘Etadeva, bhante, amhākaṃ varaṃ yaṃ mayaṃ attānaṃ gaveseyyāmā’’ti. ‘‘Tena hi vo, kumārā, nisīdatha, dhammaṃ vo desessāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhaddavaggiyā sahāyakā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Tesaṃ bhagavā anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi, yadā te bhagavā aññāsi kallacitte muducitte vinīvaraṇacitte udaggacitte pasannacitte, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ, seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evameva tesaṃ tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti. Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘labheyyāma mayaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyāma upasampada’’nti. ‘‘Etha bhikkhavo’’ti bhagavā avoca – ‘‘svākkhāto dhammo, caratha brahmacariyaṃ sammā dukkhassa antakiriyāyā’’ti. Sāva tesaṃ āyasmantānaṃ upasampadā ahosi.
ભદ્દવગ્ગિયસહાયકાનં વત્થુ નિટ્ઠિતં.
Bhaddavaggiyasahāyakānaṃ vatthu niṭṭhitaṃ.
દુતિયભાણવારો.
Dutiyabhāṇavāro.
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ભદ્દવગ્ગિયકથા • Bhaddavaggiyakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ભદ્દવગ્ગિયકથાવણ્ણના • Bhaddavaggiyakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ભદ્દવગ્ગિયકથાવણ્ણના • Bhaddavaggiyakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૧. ભદ્દવગ્ગિયકથા • 11. Bhaddavaggiyakathā