Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya

    ൪. വിഭങ്ഗവഗ്ഗോ

    4. Vibhaṅgavaggo

    ൧. ഭദ്ദേകരത്തസുത്തം

    1. Bhaddekarattasuttaṃ

    ൨൭൨. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തത്ര ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ഭിക്ഖവോ’’തി. ‘‘ഭദന്തേ’’തി തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച – ‘‘ഭദ്ദേകരത്തസ്സ വോ, ഭിക്ഖവേ, ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച ദേസേസ്സാമി. തം സുണാഥ, സാധുകം മനസി കരോഥ; ഭാസിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും. ഭഗവാ ഏതദവോച –

    272. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘bhaddekarattassa vo, bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desessāmi. Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘അതീതം നാന്വാഗമേയ്യ, നപ്പടികങ്ഖേ അനാഗതം;

    ‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;

    യദതീതം പഹീനം തം, അപ്പത്തഞ്ച അനാഗതം.

    Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.

    ‘‘പച്ചുപ്പന്നഞ്ച യോ 1 ധമ്മം, തത്ഥ തത്ഥ വിപസ്സതി;

    ‘‘Paccuppannañca yo 2 dhammaṃ, tattha tattha vipassati;

    അസംഹീരം 3 അസംകുപ്പം, തം വിദ്വാ മനുബ്രൂഹയേ.

    Asaṃhīraṃ 4 asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.

    ‘‘അജ്ജേവ കിച്ചമാതപ്പം 5, കോ ജഞ്ഞാ മരണം സുവേ;

    ‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ 6, ko jaññā maraṇaṃ suve;

    ന ഹി നോ സങ്ഗരം തേന, മഹാസേനേന മച്ചുനാ.

    Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.

    ‘‘ഏവം വിഹാരിം ആതാപിം, അഹോരത്തമതന്ദിതം;

    ‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;

    തം വേ ഭദ്ദേകരത്തോതി, സന്തോ ആചിക്ഖതേ മുനി’’ 7.

    Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate muni’’ 8.

    ൨൭൩. ‘‘കഥഞ്ച , ഭിക്ഖവേ, അതീതം അന്വാഗമേതി? ‘ഏവംരൂപോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ‘ഏവംവേദനോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ‘ഏവംസഞ്ഞോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ‘ഏവംസങ്ഖാരോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ‘ഏവംവിഞ്ഞാണോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി – ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അതീതം അന്വാഗമേതി.

    273. ‘‘Kathañca , bhikkhave, atītaṃ anvāgameti? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, atītaṃ anvāgameti.

    ‘‘കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, അതീതം നാന്വാഗമേതി? ‘ഏവംരൂപോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ‘ഏവംവേദനോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ‘ഏവംസഞ്ഞോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ‘ഏവംസങ്ഖാരോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ‘ഏവംവിഞ്ഞാണോ അഹോസിം അതീതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി – ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അതീതം നാന്വാഗമേതി.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti? ‘Evaṃrūpo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃvedano ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃsañño ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃsaṅkhāro ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, ‘evaṃviññāṇo ahosiṃ atītamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, atītaṃ nānvāgameti.

    ൨൭൪. ‘‘കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, അനാഗതം പടികങ്ഖതി? ‘ഏവംരൂപോ സിയം അനാഗതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി, ഏവംവേദനോ സിയം…പേ॰… ഏവംസഞ്ഞോ സിയം… ഏവംസങ്ഖാരോ സിയം… ഏവംവിഞ്ഞാണോ സിയം അനാഗതമദ്ധാനന്തി തത്ഥ നന്ദിം സമന്വാനേതി – ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അനാഗതം പടികങ്ഖതി.

    274. ‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati? ‘Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ…pe… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhānanti tattha nandiṃ samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, anāgataṃ paṭikaṅkhati.

    ‘‘കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, അനാഗതം നപ്പടികങ്ഖതി? ‘ഏവംരൂപോ സിയം അനാഗതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി, ഏവംവേദനോ സിയം … ഏവംസഞ്ഞോ സിയം… ഏവംസങ്ഖാരോ സിയം… ‘ഏവംവിഞ്ഞാണോ സിയം അനാഗതമദ്ധാന’ന്തി തത്ഥ നന്ദിം ന സമന്വാനേതി – ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, അനാഗതം നപ്പടികങ്ഖതി.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati? ‘Evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti, evaṃvedano siyaṃ … evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… ‘evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ na samanvāneti – evaṃ kho, bhikkhave, anāgataṃ nappaṭikaṅkhati.

    ൨൭൫. ‘‘കഥഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു സംഹീരതി? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, അസ്സുതവാ പുഥുജ്ജനോ അരിയാനം അദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ അകോവിദോ അരിയധമ്മേ അവിനീതോ സപ്പുരിസാനം അദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ അകോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ അവിനീതോ രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, രൂപവന്തം വാ അത്താനം, അത്തനി വാ രൂപം, രൂപസ്മിം വാ അത്താനം; വേദനം…പേ॰… സഞ്ഞം… സങ്ഖാരേ… വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം – ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു സംഹീരതി.

    275. ‘‘Kathañca, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati? Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ; vedanaṃ…pe… saññaṃ… saṅkhāre… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu saṃhīrati.

    ‘‘കഥഞ്ച , ഭിക്ഖവേ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു ന സംഹീരതി? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, സുതവാ അരിയസാവകോ അരിയാനം ദസ്സാവീ അരിയധമ്മസ്സ കോവിദോ അരിയധമ്മേ സുവിനീതോ സപ്പുരിസാനം ദസ്സാവീ സപ്പുരിസധമ്മസ്സ കോവിദോ സപ്പുരിസധമ്മേ സുവിനീതോ ന രൂപം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, ന രൂപവന്തം വാ അത്താനം, ന അത്തനി വാ രൂപം, ന രൂപസ്മിം വാ അത്താനം; ന വേദനം… ന സഞ്ഞം… ന സങ്ഖാരേ… ന വിഞ്ഞാണം അത്തതോ സമനുപസ്സതി, ന വിഞ്ഞാണവന്തം വാ അത്താനം, ന അത്തനി വാ വിഞ്ഞാണം, ന വിഞ്ഞാണസ്മിം വാ അത്താനം – ഏവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പച്ചുപ്പന്നേസു ധമ്മേസു ന സംഹീരതി.

    ‘‘Kathañca , bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati? Idha, bhikkhave, sutavā ariyasāvako ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto na rūpaṃ attato samanupassati, na rūpavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā rūpaṃ, na rūpasmiṃ vā attānaṃ; na vedanaṃ… na saññaṃ… na saṅkhāre… na viññāṇaṃ attato samanupassati, na viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, na attani vā viññāṇaṃ, na viññāṇasmiṃ vā attānaṃ – evaṃ kho, bhikkhave, paccuppannesu dhammesu na saṃhīrati.

    ‘‘അതീതം നാന്വാഗമേയ്യ, നപ്പടികങ്ഖേ അനാഗതം;

    ‘‘Atītaṃ nānvāgameyya, nappaṭikaṅkhe anāgataṃ;

    യദതീതം പഹീനം തം, അപ്പത്തഞ്ച അനാഗതം.

    Yadatītaṃ pahīnaṃ taṃ, appattañca anāgataṃ.

    ‘‘പച്ചുപ്പന്നഞ്ച യോ ധമ്മം, തത്ഥ തത്ഥ വിപസ്സതി;

    ‘‘Paccuppannañca yo dhammaṃ, tattha tattha vipassati;

    അസംഹീരം അസംകുപ്പം, തം വിദ്വാ മനുബ്രൂഹയേ.

    Asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, taṃ vidvā manubrūhaye.

    ‘‘അജ്ജേവ കിച്ചമാതപ്പം, കോ ജഞ്ഞാ മരണം സുവേ;

    ‘‘Ajjeva kiccamātappaṃ, ko jaññā maraṇaṃ suve;

    ന ഹി നോ സങ്ഗരം തേന, മഹാസേനേന മച്ചുനാ.

    Na hi no saṅgaraṃ tena, mahāsenena maccunā.

    ‘‘ഏവം വിഹാരിം ആതാപിം, അഹോരത്തമതന്ദിതം;

    ‘‘Evaṃ vihāriṃ ātāpiṃ, ahorattamatanditaṃ;

    തം വേ ഭദ്ദേകരത്തോതി, സന്തോ ആചിക്ഖതേ മുനീ’’തി.

    Taṃ ve bhaddekarattoti, santo ācikkhate munī’’ti.

    ‘‘‘ഭദ്ദേകരത്തസ്സ വോ, ഭിക്ഖവേ, ഉദ്ദേസഞ്ച വിഭങ്ഗഞ്ച ദേസേസ്സാമീ’തി – ഇതി യം തം വുത്തം ഇദമേതം പടിച്ച വുത്ത’’ന്തി.

    ‘‘‘Bhaddekarattassa vo, bhikkhave, uddesañca vibhaṅgañca desessāmī’ti – iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vutta’’nti.

    ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനാ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദുന്തി.

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    ഭദ്ദേകരത്തസുത്തം നിട്ഠിതം പഠമം.

    Bhaddekarattasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. യം (നേത്തിപാളി)
    2. yaṃ (nettipāḷi)
    3. അസംഹിരം (സ്യാ॰ കം॰ ക॰)
    4. asaṃhiraṃ (syā. kaṃ. ka.)
    5. കിച്ചം ആതപ്പം (സീ॰ ക॰)
    6. kiccaṃ ātappaṃ (sī. ka.)
    7. മുനീതി (സീ॰ സ്യാ॰ കം॰ പീ॰)
    8. munīti (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൧. ഭദ്ദേകരത്തസുത്തവണ്ണനാ • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൧. ഭദ്ദേകരത്തസുത്തവണ്ണനാ • 1. Bhaddekarattasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact