Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવગ્ગપાળિ • Mahāvaggapāḷi |
૧૪૪. ભણ્ડનકારકવત્થુ
144. Bhaṇḍanakārakavatthu
૨૪૦. તેન ખો પન સમયેન સમ્બહુલા સન્દિટ્ઠા સમ્ભત્તા ભિક્ખૂ કોસલેસુ જનપદે અઞ્ઞતરસ્મિં આવાસે વસ્સં ઉપગચ્છિંસુ. તેસં સામન્તા અઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા વસ્સં ઉપગચ્છિંસુ – મયં તેસં ભિક્ખૂનં વસ્સંવુટ્ઠાનં પવારણાય પવારણં ઠપેસ્સામાતિ. અસ્સોસું ખો તે ભિક્ખૂ – ‘‘અમ્હાકં કિર સામન્તા અઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા વસ્સં ઉપગતા – મયં તેસં ભિક્ખૂનં વસ્સંવુટ્ઠાનં પવારણાય પવારણં ઠપેસ્સામા’’તિ. કથં નુ ખો અમ્હેહિ પટિપજ્જિતબ્બન્તિ? ભગવતો એતમત્થં આરોચેસું.
240. Tena kho pana samayena sambahulā sandiṭṭhā sambhattā bhikkhū kosalesu janapade aññatarasmiṃ āvāse vassaṃ upagacchiṃsu. Tesaṃ sāmantā aññe bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā vassaṃ upagacchiṃsu – mayaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ vassaṃvuṭṭhānaṃ pavāraṇāya pavāraṇaṃ ṭhapessāmāti. Assosuṃ kho te bhikkhū – ‘‘amhākaṃ kira sāmantā aññe bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā vassaṃ upagatā – mayaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ vassaṃvuṭṭhānaṃ pavāraṇāya pavāraṇaṃ ṭhapessāmā’’ti. Kathaṃ nu kho amhehi paṭipajjitabbanti? Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
ઇધ પન, ભિક્ખવે, સમ્બહુલા સન્દિટ્ઠા સમ્ભત્તા ભિક્ખૂ અઞ્ઞતરસ્મિં આવાસે વસ્સં ઉપગચ્છન્તિ. તેસં સામન્તા અઞ્ઞે ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા વસ્સં ઉપગચ્છન્તિ – મયં તેસં ભિક્ખૂનં વસ્સંવુટ્ઠાનં પવારણાય પવારણં ઠપેસ્સામાતિ. અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, તેહિ ભિક્ખૂહિ દ્વે તયો ઉપોસથે ચાતુદ્દસિકે કાતું – કથં મયં તેહિ ભિક્ખૂહિ પઠમતરં પવારેય્યામાતિ. તે ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તં આવાસં આગચ્છન્તિ, તેહિ, ભિક્ખવે, આવાસિકેહિ ભિક્ખૂહિ લહું લહું સન્નિપતિત્વા પવારેતબ્બં, પવારેત્વા વત્તબ્બા – ‘‘પવારિતા ખો મયં, આવુસો; યથાયસ્મન્તા મઞ્ઞન્તિ તથા કરોન્તૂ’’તિ. તે ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા અસંવિહિતા તં આવાસં આગચ્છન્તિ, તેહિ, ભિક્ખવે, આવાસિકેહિ ભિક્ખૂહિ આસનં પઞ્ઞપેતબ્બં, પાદોદકં પાદપીઠં પાદકથલિકં ઉપનિક્ખિપિતબ્બં, પચ્ચુગ્ગન્ત્વા પત્તચીવરં પટિગ્ગહેતબ્બં, પાનીયેન પરિપુચ્છિતબ્બા; તેસં વિક્ખિત્વા 1 નિસ્સીમં ગન્ત્વા પવારેતબ્બં, પવારેત્વા વત્તબ્બા – ‘‘પવારિતા ખો મયં, આવુસો; યથાયસ્મન્તા મઞ્ઞન્તિ તથા કરોન્તૂ’’તિ. એવઞ્ચેતં લભેથ, ઇચ્ચેતં કુસલં. નો ચે લભેથ, આવાસિકેન ભિક્ખુના બ્યત્તેન પટિબલેન આવાસિકા ભિક્ખૂ ઞાપેતબ્બા –
Idha pana, bhikkhave, sambahulā sandiṭṭhā sambhattā bhikkhū aññatarasmiṃ āvāse vassaṃ upagacchanti. Tesaṃ sāmantā aññe bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā vassaṃ upagacchanti – mayaṃ tesaṃ bhikkhūnaṃ vassaṃvuṭṭhānaṃ pavāraṇāya pavāraṇaṃ ṭhapessāmāti. Anujānāmi, bhikkhave, tehi bhikkhūhi dve tayo uposathe cātuddasike kātuṃ – kathaṃ mayaṃ tehi bhikkhūhi paṭhamataraṃ pavāreyyāmāti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā taṃ āvāsaṃ āgacchanti, tehi, bhikkhave, āvāsikehi bhikkhūhi lahuṃ lahuṃ sannipatitvā pavāretabbaṃ, pavāretvā vattabbā – ‘‘pavāritā kho mayaṃ, āvuso; yathāyasmantā maññanti tathā karontū’’ti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā asaṃvihitā taṃ āvāsaṃ āgacchanti, tehi, bhikkhave, āvāsikehi bhikkhūhi āsanaṃ paññapetabbaṃ, pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakathalikaṃ upanikkhipitabbaṃ, paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahetabbaṃ, pānīyena paripucchitabbā; tesaṃ vikkhitvā 2 nissīmaṃ gantvā pavāretabbaṃ, pavāretvā vattabbā – ‘‘pavāritā kho mayaṃ, āvuso; yathāyasmantā maññanti tathā karontū’’ti. Evañcetaṃ labhetha, iccetaṃ kusalaṃ. No ce labhetha, āvāsikena bhikkhunā byattena paṭibalena āvāsikā bhikkhū ñāpetabbā –
‘‘સુણન્તુ મે, આયસ્મન્તો 3, આવાસિકા. યદાયસ્મન્તાનં પત્તકલ્લં, ઇદાનિ ઉપોસથં કરેય્યામ, પાતિમોક્ખં ઉદ્દિસેય્યામ , આગમે કાળે પવારેય્યામા’’તિ. તે ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ભિક્ખૂ એવં વદેય્યું – ‘‘સાધાવુસો, ઇદાનેવ નો પવારેથા’’તિ, તે એવમસ્સુ વચનીયા – ‘‘અનિસ્સરા ખો તુમ્હે, આવુસો, અમ્હાકં પવારણાય; ન તાવ મયં પવારેય્યામા’’તિ. તે ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તં કાળં અનુવસેય્યું, આવાસિકેન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુના બ્યત્તેન પટિબલેન આવાસિકા ભિક્ખૂ ઞાપેતબ્બા –
‘‘Suṇantu me, āyasmanto 4, āvāsikā. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, idāni uposathaṃ kareyyāma, pātimokkhaṃ uddiseyyāma , āgame kāḷe pavāreyyāmā’’ti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā te bhikkhū evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘sādhāvuso, idāneva no pavārethā’’ti, te evamassu vacanīyā – ‘‘anissarā kho tumhe, āvuso, amhākaṃ pavāraṇāya; na tāva mayaṃ pavāreyyāmā’’ti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā taṃ kāḷaṃ anuvaseyyuṃ, āvāsikena, bhikkhave, bhikkhunā byattena paṭibalena āvāsikā bhikkhū ñāpetabbā –
‘‘સુણન્તુ મે, આયસ્મન્તો, આવાસિકા. યદાયસ્મન્તાનં પત્તકલ્લં, ઇદાનિ ઉપોસથં કરેય્યામ, પાતિમોક્ખં ઉદ્દિસેય્યામ, આગમે જુણ્હે પવારેય્યામા’’તિ. તે ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તે ભિક્ખૂ એવં વદેય્યું – ‘‘સાધાવુસો, ઇદાનેવ નો પવારેય્યાથા’’તિ, તે એવમસ્સુ વચનીયા – ‘‘અનિસ્સરા ખો તુમ્હે, આવુસો, અમ્હાકં પવારણાય, ન તાવ મયં પવારેય્યામા’’તિ. તે ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂ ભણ્ડનકારકા કલહકારકા વિવાદકારકા ભસ્સકારકા સઙ્ઘે અધિકરણકારકા તમ્પિ જુણ્હં અનુવસેય્યું, તેહિ, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂહિ સબ્બેહેવ આગમે જુણ્હે કોમુદિયા ચાતુમાસિનિયા અકામા પવારેતબ્બં.
‘‘Suṇantu me, āyasmanto, āvāsikā. Yadāyasmantānaṃ pattakallaṃ, idāni uposathaṃ kareyyāma, pātimokkhaṃ uddiseyyāma, āgame juṇhe pavāreyyāmā’’ti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā te bhikkhū evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘sādhāvuso, idāneva no pavāreyyāthā’’ti, te evamassu vacanīyā – ‘‘anissarā kho tumhe, āvuso, amhākaṃ pavāraṇāya, na tāva mayaṃ pavāreyyāmā’’ti. Te ce, bhikkhave, bhikkhū bhaṇḍanakārakā kalahakārakā vivādakārakā bhassakārakā saṅghe adhikaraṇakārakā tampi juṇhaṃ anuvaseyyuṃ, tehi, bhikkhave, bhikkhūhi sabbeheva āgame juṇhe komudiyā cātumāsiniyā akāmā pavāretabbaṃ.
તેહિ ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂહિ પવારિયમાને ગિલાનો અગિલાનસ્સ પવારણં ઠપેતિ, સો એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘આયસ્મા ખો ગિલાનો. ગિલાનો ચ અનનુયોગક્ખમો વુત્તો ભગવતા. આગમેહિ, આવુસો, યાવ અરોગો હોસિ. અરોગો આકઙ્ખમાનો ચોદેસ્સસી’’તિ. એવઞ્ચે વુચ્ચમાનો ચોદેતિ, અનાદરિયે પાચિત્તિયં. તેહિ ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂહિ પવારિયમાને અગિલાનો ગિલાનસ્સ પવારણં ઠપેતિ, સો એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘અયં ખો, આવુસો, ભિક્ખુ ગિલાનો. ગિલાનો ચ અનનુયોગક્ખમો વુત્તો ભગવતા. આગમેહિ, આવુસો, યાવાયં ભિક્ખુ અરોગો હોતિ. અરોગં આકઙ્ખમાનો ચોદેસ્સસી’’તિ. એવઞ્ચે વુચ્ચમાનો ચોદેતિ, અનાદરિયે પાચિત્તિયં. તેહિ ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂહિ પવારિયમાને ગિલાનો ગિલાનસ્સ પવારણં ઠપેતિ, સો એવમસ્સ વચનીયો – ‘‘આયસ્મન્તા ખો ગિલાના. ગિલાનો ચ અનનુયોગક્ખમો વુત્તો ભગવતા. આગમેહિ, આવુસો, યાવ અરોગા હોથ. અરોગો અરોગં આકઙ્ખમાનો ચોદેસ્સસી’’તિ 5. એવઞ્ચે વુચ્ચમાનો ચોદેતિ, અનાદરિયે પાચિત્તિયં. તેહિ ચે, ભિક્ખવે, ભિક્ખૂહિ પવારિયમાને અગિલાનો અગિલાનસ્સ પવારણં ઠપેતિ, ઉભો સઙ્ઘેન સમનુયુઞ્જિત્વા સમનુગાહિત્વા 6 યથાધમ્મં કારાપેત્વા સઙ્ઘેન પવારેતબ્બન્તિ.
Tehi ce, bhikkhave, bhikkhūhi pavāriyamāne gilāno agilānassa pavāraṇaṃ ṭhapeti, so evamassa vacanīyo – ‘‘āyasmā kho gilāno. Gilāno ca ananuyogakkhamo vutto bhagavatā. Āgamehi, āvuso, yāva arogo hosi. Arogo ākaṅkhamāno codessasī’’ti. Evañce vuccamāno codeti, anādariye pācittiyaṃ. Tehi ce, bhikkhave, bhikkhūhi pavāriyamāne agilāno gilānassa pavāraṇaṃ ṭhapeti, so evamassa vacanīyo – ‘‘ayaṃ kho, āvuso, bhikkhu gilāno. Gilāno ca ananuyogakkhamo vutto bhagavatā. Āgamehi, āvuso, yāvāyaṃ bhikkhu arogo hoti. Arogaṃ ākaṅkhamāno codessasī’’ti. Evañce vuccamāno codeti, anādariye pācittiyaṃ. Tehi ce, bhikkhave, bhikkhūhi pavāriyamāne gilāno gilānassa pavāraṇaṃ ṭhapeti, so evamassa vacanīyo – ‘‘āyasmantā kho gilānā. Gilāno ca ananuyogakkhamo vutto bhagavatā. Āgamehi, āvuso, yāva arogā hotha. Arogo arogaṃ ākaṅkhamāno codessasī’’ti 7. Evañce vuccamāno codeti, anādariye pācittiyaṃ. Tehi ce, bhikkhave, bhikkhūhi pavāriyamāne agilāno agilānassa pavāraṇaṃ ṭhapeti, ubho saṅghena samanuyuñjitvā samanugāhitvā 8 yathādhammaṃ kārāpetvā saṅghena pavāretabbanti.
ભણ્ડનકારકવત્થુ નિટ્ઠિતં.
Bhaṇḍanakārakavatthu niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ભણ્ડનકારકવત્થુકથા • Bhaṇḍanakārakavatthukathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ભણ્ડનકારકવત્થુકથાવણ્ણના • Bhaṇḍanakārakavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ભણ્ડનકારકવત્થુકથાવણ્ણના • Bhaṇḍanakārakavatthukathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૪૪. ભણ્ડનકારકવત્થુકથા • 144. Bhaṇḍanakārakavatthukathā