Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / પટિસમ્ભિદામગ્ગપાળિ • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    ૭. ભઙ્ગાનુપસ્સનાઞાણનિદ્દેસો

    7. Bhaṅgānupassanāñāṇaniddeso

    ૫૧. કથં આરમ્મણં પટિસઙ્ખા ભઙ્ગાનુપસ્સને પઞ્ઞા વિપસ્સને ઞાણં? રૂપારમ્મણતા ચિત્તં ઉપ્પજ્જિત્વા ભિજ્જતિ. તં આરમ્મણં પટિસઙ્ખા તસ્સ ચિત્તસ્સ ભઙ્ગં અનુપસ્સતિ. અનુપસ્સતીતિ, કથં અનુપસ્સતિ? અનિચ્ચતો અનુપસ્સતિ, નો નિચ્ચતો. દુક્ખતો અનુપસ્સતિ, નો સુખતો. અનત્તતો અનુપસ્સતિ, નો અત્તતો. નિબ્બિન્દતિ, નો નન્દતિ, વિરજ્જતિ, નો રજ્જતિ. નિરોધેતિ, નો સમુદેતિ. પટિનિસ્સજ્જતિ, નો આદિયતિ.

    51. Kathaṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ? Rūpārammaṇatā cittaṃ uppajjitvā bhijjati. Taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati. Anupassatīti, kathaṃ anupassati? Aniccato anupassati, no niccato. Dukkhato anupassati, no sukhato. Anattato anupassati, no attato. Nibbindati, no nandati, virajjati, no rajjati. Nirodheti, no samudeti. Paṭinissajjati, no ādiyati.

    ૫૨. અનિચ્ચતો અનુપસ્સન્તો નિચ્ચસઞ્ઞં પજહતિ. દુક્ખતો અનુપસ્સન્તો સુખસઞ્ઞં પજહતિ. અનત્તતો અનુપસ્સન્તો અત્તસઞ્ઞં પજહતિ. નિબ્બિન્દન્તો નન્દિં પજહતિ. વિરજ્જન્તો રાગં પજહતિ. નિરોધેન્તો સમુદયં પજહતિ. પટિનિસ્સજ્જન્તો આદાનં પજહતિ.

    52. Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati. Dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati. Anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati. Nibbindanto nandiṃ pajahati. Virajjanto rāgaṃ pajahati. Nirodhento samudayaṃ pajahati. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.

    વેદનારમ્મણતા…પે॰… સઞ્ઞારમ્મણતા… સઙ્ખારારમ્મણતા… વિઞ્ઞાણારમ્મણતા… ચક્ખુ…પે॰… જરામરણારમ્મણતા ચિત્તં ઉપ્પજ્જિત્વા ભિજ્જતિ. તં આરમ્મણં પટિસઙ્ખા તસ્સ ચિત્તસ્સ ભઙ્ગં અનુપસ્સતિ. અનુપસ્સતીતિ, કથં અનુપસ્સતિ? અનિચ્ચતો અનુપસ્સતિ, નો નિચ્ચતો. દુક્ખતો અનુપસ્સતિ, નો સુખતો. અનત્તતો અનુપસ્સતિ, નો અત્તતો. નિબ્બિન્દતિ, નો નન્દતિ. વિરજ્જતિ, નો રજ્જતિ. નિરોધેતિ, નો સમુદેતિ. પટિનિસ્સજ્જતિ, નો આદિયતિ.

    Vedanārammaṇatā…pe… saññārammaṇatā… saṅkhārārammaṇatā… viññāṇārammaṇatā… cakkhu…pe… jarāmaraṇārammaṇatā cittaṃ uppajjitvā bhijjati. Taṃ ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā tassa cittassa bhaṅgaṃ anupassati. Anupassatīti, kathaṃ anupassati? Aniccato anupassati, no niccato. Dukkhato anupassati, no sukhato. Anattato anupassati, no attato. Nibbindati, no nandati. Virajjati, no rajjati. Nirodheti, no samudeti. Paṭinissajjati, no ādiyati.

    અનિચ્ચતો અનુપસ્સન્તો નિચ્ચસઞ્ઞં પજહતિ. દુક્ખતો અનુપસ્સન્તો સુખસઞ્ઞં પજહતિ. અનત્તતો અનુપસ્સન્તો અત્તસઞ્ઞં પજહતિ. નિબ્બિન્દન્તો નન્દિં પજહતિ. વિરજ્જન્તો રાગં પજહતિ. નિરોધેન્તો સમુદયં પજહતિ. પટિનિસ્સજ્જન્તો આદાનં પજહતિ.

    Aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati. Dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ pajahati. Anattato anupassanto attasaññaṃ pajahati. Nibbindanto nandiṃ pajahati. Virajjanto rāgaṃ pajahati. Nirodhento samudayaṃ pajahati. Paṭinissajjanto ādānaṃ pajahati.

    વત્થુસઙ્કમના ચેવ, પઞ્ઞાય ચ વિવટ્ટના;

    Vatthusaṅkamanā ceva, paññāya ca vivaṭṭanā;

    આવજ્જના બલઞ્ચેવ, પટિસઙ્ખા વિપસ્સના.

    Āvajjanā balañceva, paṭisaṅkhā vipassanā.

    આરમ્મણઅન્વયેન , ઉભો એકવવત્થના 1;

    Ārammaṇaanvayena, ubho ekavavatthanā 2;

    નિરોધે અધિમુત્તતા, વયલક્ખણવિપસ્સના.

    Nirodhe adhimuttatā, vayalakkhaṇavipassanā.

    આરમ્મણઞ્ચ પટિસઙ્ખા, ભઙ્ગઞ્ચ અનુપસ્સતિ;

    Ārammaṇañca paṭisaṅkhā, bhaṅgañca anupassati;

    સુઞ્ઞતો ચ ઉપટ્ઠાનં, અધિપઞ્ઞા વિપસ્સના.

    Suññato ca upaṭṭhānaṃ, adhipaññā vipassanā.

    કુસલો તીસુ અનુપસ્સનાસુ, ચતસ્સો ચ 3 વિપસ્સનાસુ;

    Kusalo tīsu anupassanāsu, catasso ca 4 vipassanāsu;

    તયો ઉપટ્ઠાને કુસલતા, નાનાદિટ્ઠીસુ ન કમ્પતીતિ.

    Tayo upaṭṭhāne kusalatā, nānādiṭṭhīsu na kampatīti.

    તં ઞાતટ્ઠેન ઞાણં, પજાનનટ્ઠેન પઞ્ઞા. તેન વુચ્ચતિ – ‘‘આરમ્મણં પટિસઙ્ખા ભઙ્ગાનુપસ્સને પઞ્ઞા વિપસ્સને ઞાણં’’.

    Taṃ ñātaṭṭhena ñāṇaṃ, pajānanaṭṭhena paññā. Tena vuccati – ‘‘ārammaṇaṃ paṭisaṅkhā bhaṅgānupassane paññā vipassane ñāṇaṃ’’.

    ભઙ્ગાનુપસ્સનાઞાણનિદ્દેસો સત્તમો.

    Bhaṅgānupassanāñāṇaniddeso sattamo.







    Footnotes:
    1. એકવવત્થાના (ક॰)
    2. ekavavatthānā (ka.)
    3. ચતૂસુ ચ (સ્યા॰)
    4. catūsu ca (syā.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / પટિસમ્ભિદામગ્ગ-અટ્ઠકથા • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ૭. ભઙ્ગાનુપસ્સનાઞાણનિદ્દેસવણ્ણના • 7. Bhaṅgānupassanāñāṇaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact