| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೧೦. ಭರಿಯಾಸುತ್ತಂ
10. Bhariyāsuttaṃ
೬೩. ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ಯೇನ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ನಿವೇಸನಂ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಗಹಪತಿಸ್ಸ ನಿವೇಸನೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಾ ಮಹಾಸದ್ದಾ ಹೋನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕೋ ಗಹಪತಿ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಂ ಗಹಪತಿಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
63. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Tena kho pana samayena anāthapiṇḍikassa gahapatissa nivesane manussā uccāsaddā mahāsaddā honti. Atha kho anāthapiṇḍiko gahapati yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho anāthapiṇḍikaṃ gahapatiṃ bhagavā etadavoca –
‘‘ಕಿಂ ನು ತೇ, ಗಹಪತಿ, ನಿವೇಸನೇ ಮನುಸ್ಸಾ ಉಚ್ಚಾಸದ್ದಾ ಮಹಾಸದ್ದಾ ಕೇವಟ್ಟಾ ಮಞ್ಞೇ ಮಚ್ಛವಿಲೋಪೇ’’ತಿ? ‘‘ಅಯಂ, ಭನ್ತೇ, ಸುಜಾತಾ ಘರಸುಣ್ಹಾ ಅಡ್ಢಕುಲಾ ಆನೀತಾ। ಸಾ ನೇವ ಸಸ್ಸುಂ ಆದಿಯತಿ, ನ ಸಸುರಂ ಆದಿಯತಿ, ನ ಸಾಮಿಕಂ ಆದಿಯತಿ, ಭಗವನ್ತಮ್ಪಿ ನ ಸಕ್ಕರೋತಿ ನ ಗರುಂ ಕರೋತಿ ನ ಮಾನೇತಿ ನ ಪೂಜೇತೀ’’ತಿ।
‘‘Kiṃ nu te, gahapati, nivesane manussā uccāsaddā mahāsaddā kevaṭṭā maññe macchavilope’’ti? ‘‘Ayaṃ, bhante, sujātā gharasuṇhā aḍḍhakulā ānītā. Sā neva sassuṃ ādiyati, na sasuraṃ ādiyati, na sāmikaṃ ādiyati, bhagavantampi na sakkaroti na garuṃ karoti na māneti na pūjetī’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸುಜಾತಂ ಘರಸುಣ್ಹಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಏಹಿ, ಸುಜಾತೇ’’ತಿ! ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಸುಜಾತಾ ಘರಸುಣ್ಹಾ ಭಗವತೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ಸುಜಾತಂ ಘರಸುಣ್ಹಂ ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
Atha kho bhagavā sujātaṃ gharasuṇhaṃ āmantesi – ‘‘ehi, sujāte’’ti! ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho sujātā gharasuṇhā bhagavato paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho sujātaṃ gharasuṇhaṃ bhagavā etadavoca –
‘‘ಸತ್ತ ಖೋ ಇಮಾ, ಸುಜಾತೇ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾಯೋ। ಕತಮಾ ಸತ್ತ? ವಧಕಸಮಾ, ಚೋರೀಸಮಾ, ಅಯ್ಯಸಮಾ, ಮಾತಾಸಮಾ, ಭಗಿನೀಸಮಾ, ಸಖೀಸಮಾ, ದಾಸೀಸಮಾ। ಇಮಾ ಖೋ, ಸುಜಾತೇ, ಸತ್ತ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾಯೋ। ತಾಸಂ ತ್ವಂ ಕತಮಾ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಅಹಂ 1, ಭನ್ತೇ, ಇಮಸ್ಸ ಭಗವತಾ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ ಆಜಾನಾಮಿ। ಸಾಧು ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ತಥಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತು ಯಥಾಹಂ ಇಮಸ್ಸ ಭಗವತಾ ಸಂಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥಂ ಜಾನೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಸುಜಾತೇ, ಸುಣಾಹಿ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಹಿ; ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಸುಜಾತಾ ಘರಸುಣ್ಹಾ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
‘‘Satta kho imā, sujāte, purisassa bhariyāyo. Katamā satta? Vadhakasamā, corīsamā, ayyasamā, mātāsamā, bhaginīsamā, sakhīsamā, dāsīsamā. Imā kho, sujāte, satta purisassa bhariyāyo. Tāsaṃ tvaṃ katamā’’ti? ‘‘Na kho ahaṃ 2, bhante, imassa bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ ājānāmi. Sādhu me, bhante, bhagavā tathā dhammaṃ desetu yathāhaṃ imassa bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ jāneyya’’nti. ‘‘Tena hi, sujāte, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho sujātā gharasuṇhā bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘ಪದುಟ್ಠಚಿತ್ತಾ ಅಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿನೀ,
‘‘Paduṭṭhacittā ahitānukampinī,
ಅಞ್ಞೇಸು ರತ್ತಾ ಅತಿಮಞ್ಞತೇ ಪತಿಂ।
Aññesu rattā atimaññate patiṃ;
ಧನೇನ ಕೀತಸ್ಸ ವಧಾಯ ಉಸ್ಸುಕಾ,
Dhanena kītassa vadhāya ussukā,
ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾ।
Yā evarūpā purisassa bhariyā;
‘ವಧಾ ಚ ಭರಿಯಾ’ತಿ ಚ ಸಾ ಪವುಚ್ಚತಿ॥
‘Vadhā ca bhariyā’ti ca sā pavuccati.
‘‘ಯಂ ಇತ್ಥಿಯಾ ವಿನ್ದತಿ ಸಾಮಿಕೋ ಧನಂ,
‘‘Yaṃ itthiyā vindati sāmiko dhanaṃ,
ಸಿಪ್ಪಂ ವಣಿಜ್ಜಞ್ಚ ಕಸಿಂ ಅಧಿಟ್ಠಹಂ।
Sippaṃ vaṇijjañca kasiṃ adhiṭṭhahaṃ;
ಅಪ್ಪಮ್ಪಿ ತಸ್ಸ ಅಪಹಾತುಮಿಚ್ಛತಿ,
Appampi tassa apahātumicchati,
ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾ।
Yā evarūpā purisassa bhariyā;
‘ಚೋರೀ ಚ ಭರಿಯಾ’ತಿ ಚ ಸಾ ಪವುಚ್ಚತಿ॥
‘Corī ca bhariyā’ti ca sā pavuccati.
‘‘ಅಕಮ್ಮಕಾಮಾ ಅಲಸಾ ಮಹಗ್ಘಸಾ,
‘‘Akammakāmā alasā mahagghasā,
ಫರುಸಾ ಚ ಚಣ್ಡೀ ದುರುತ್ತವಾದಿನೀ।
Pharusā ca caṇḍī duruttavādinī;
ಉಟ್ಠಾಯಕಾನಂ ಅಭಿಭುಯ್ಯ ವತ್ತತಿ,
Uṭṭhāyakānaṃ abhibhuyya vattati,
ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾ।
Yā evarūpā purisassa bhariyā;
‘ಅಯ್ಯಾ ಚ ಭರಿಯಾ’ತಿ ಚ ಸಾ ಪವುಚ್ಚತಿ॥
‘Ayyā ca bhariyā’ti ca sā pavuccati.
‘‘ಯಾ ಸಬ್ಬದಾ ಹೋತಿ ಹಿತಾನುಕಮ್ಪಿನೀ,
‘‘Yā sabbadā hoti hitānukampinī,
ಮಾತಾವ ಪುತ್ತಂ ಅನುರಕ್ಖತೇ ಪತಿಂ।
Mātāva puttaṃ anurakkhate patiṃ;
ತತೋ ಧನಂ ಸಮ್ಭತಮಸ್ಸ ರಕ್ಖತಿ,
Tato dhanaṃ sambhatamassa rakkhati,
ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾ।
Yā evarūpā purisassa bhariyā;
‘ಮಾತಾ ಚ ಭರಿಯಾ’ತಿ ಚ ಸಾ ಪವುಚ್ಚತಿ॥
‘Mātā ca bhariyā’ti ca sā pavuccati.
ಸಗಾರವಾ ಹೋತಿ ಸಕಮ್ಹಿ ಸಾಮಿಕೇ।
Sagāravā hoti sakamhi sāmike;
ಹಿರೀಮನಾ ಭತ್ತುವಸಾನುವತ್ತಿನೀ,
Hirīmanā bhattuvasānuvattinī,
ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾ।‘ಭಗಿನೀ ಚ ಭರಿಯಾ’ತಿ ಚ ಸಾ ಪವುಚ್ಚತಿ॥
Yā evarūpā purisassa bhariyā;‘Bhaginī ca bhariyā’ti ca sā pavuccati.
‘‘ಯಾಚೀಧ ದಿಸ್ವಾನ ಪತಿಂ ಪಮೋದತಿ,
‘‘Yācīdha disvāna patiṃ pamodati,
ಸಖೀ ಸಖಾರಂವ ಚಿರಸ್ಸಮಾಗತಂ।
Sakhī sakhāraṃva cirassamāgataṃ;
ಕೋಲೇಯ್ಯಕಾ ಸೀಲವತೀ ಪತಿಬ್ಬತಾ,
Koleyyakā sīlavatī patibbatā,
ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾ।
Yā evarūpā purisassa bhariyā;
‘ಸಖೀ ಚ ಭರಿಯಾ’ತಿ ಚ ಸಾ ಪವುಚ್ಚತಿ॥
‘Sakhī ca bhariyā’ti ca sā pavuccati.
‘‘ಅಕ್ಕುದ್ಧಸನ್ತಾ ವಧದಣ್ಡತಜ್ಜಿತಾ,
‘‘Akkuddhasantā vadhadaṇḍatajjitā,
ಅದುಟ್ಠಚಿತ್ತಾ ಪತಿನೋ ತಿತಿಕ್ಖತಿ।
Aduṭṭhacittā patino titikkhati;
ಅಕ್ಕೋಧನಾ ಭತ್ತುವಸಾನುವತ್ತಿನೀ,
Akkodhanā bhattuvasānuvattinī,
ಯಾ ಏವರೂಪಾ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾ।
Yā evarūpā purisassa bhariyā;
‘ದಾಸೀ ಚ ಭರಿಯಾ’ತಿ ಚ ಸಾ ಪವುಚ್ಚತಿ॥
‘Dāsī ca bhariyā’ti ca sā pavuccati.
‘‘ಯಾಚೀಧ ಭರಿಯಾ ವಧಕಾತಿ ವುಚ್ಚತಿ,
‘‘Yācīdha bhariyā vadhakāti vuccati,
‘ಚೋರೀ ಚ ಅಯ್ಯಾ’ತಿ ಚ ಯಾ ಪವುಚ್ಚತಿ।
‘Corī ca ayyā’ti ca yā pavuccati;
ದುಸ್ಸೀಲರೂಪಾ ಫರುಸಾ ಅನಾದರಾ,
Dussīlarūpā pharusā anādarā,
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ನಿರಯಂ ವಜನ್ತಿ ತಾ॥
Kāyassa bhedā nirayaṃ vajanti tā.
‘‘ಯಾಚೀಧ ಮಾತಾ ಭಗಿನೀ ಸಖೀತಿ ಚ,
‘‘Yācīdha mātā bhaginī sakhīti ca,
‘ದಾಸೀ ಚ ಭರಿಯಾ’ತಿ ಚ ಸಾ ಪವುಚ್ಚತಿ।
‘Dāsī ca bhariyā’ti ca sā pavuccati;
ಸೀಲೇ ಠಿತತ್ತಾ ಚಿರರತ್ತಸಂವುತಾ,
Sīle ṭhitattā cirarattasaṃvutā,
ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಸುಗತಿಂ ವಜನ್ತಿ ತಾ’’ತಿ॥
Kāyassa bhedā sugatiṃ vajanti tā’’ti.
‘‘ಇಮಾ ಖೋ, ಸುಜಾತೇ, ಸತ್ತ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಭರಿಯಾಯೋ। ತಾಸಂ ತ್ವಂ ಕತಮಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಮಂ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವಾ ದಾಸೀಸಮಂ ಸಾಮಿಕಸ್ಸ ಭರಿಯಂ ಧಾರೇತೂ’’ತಿ। ದಸಮಂ।
‘‘Imā kho, sujāte, satta purisassa bhariyāyo. Tāsaṃ tvaṃ katamā’’ti? ‘‘Ajjatagge maṃ, bhante, bhagavā dāsīsamaṃ sāmikassa bhariyaṃ dhāretū’’ti. Dasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೧೦. ಭರಿಯಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Bhariyāsuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೧೦. ಭರಿಯಾಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 10. Bhariyāsuttavaṇṇanā
