| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ચૂળવગ્ગ-અટ્ઠકથા • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
ભત્તગ્ગવત્તકથા
Bhattaggavattakathā
૩૬૪. ભત્તગ્ગવત્તે ‘‘અન્તોગામો વા હોતુ વિહારો વા, મનુસ્સાનં પરિવેસનટ્ઠાનં ગચ્છન્તેન ચીવરં પારુપિત્વા કાયબન્ધનં બન્ધનમેવ વટ્ટતી’’તિ અટ્ઠકથાસુ વુત્તં. ન થેરે ભિક્ખૂ અનુપખજ્જાતિ થેરે ભિક્ખૂ અતિઅલ્લીયિત્વા ન નિસીદિતબ્બં. સચે મહાથેરસ્સ નિસિન્નાસનેન સમકં આસનં હોતિ, બહૂસુ આસનેસુ સતિ એકં દ્વે આસનાનિ ઠપેત્વા નિસીદિતબ્બં. ભિક્ખૂ ગણેત્વા પઞ્ઞત્તાસનેસુ અનિસીદિત્વા મહાથેરેન નિસીદાતિ વુત્તેન નિસીદિતબ્બં. નો ચે મહાથેરો વદતિ, ‘‘ઇદં, ભન્તે, આસનં ઉચ્ચ’’ન્તિ વત્તબ્બં. ‘‘નિસીદા’’તિ વુત્તે નિસીદિતબ્બં. સચે પન એવં આપુચ્છિતેપિ ન વદતિ, નિસીદન્તસ્સ અનાપત્તિ; મહાથેરસ્સેવ આપત્તિ. નવકો હિ એવરૂપે આસને અનાપુચ્છા નિસીદન્તો આપજ્જતિ, થેરો આપુચ્છિતે અનનુજાનન્તો. ન સઙ્ઘાટિં ઓત્થરિત્વાતિ ન સઙ્ઘાટિં અવત્થરિત્વા નિસીદિતબ્બં.
364. Bhattaggavatte ‘‘antogāmo vā hotu vihāro vā, manussānaṃ parivesanaṭṭhānaṃ gacchantena cīvaraṃ pārupitvā kāyabandhanaṃ bandhanameva vaṭṭatī’’ti aṭṭhakathāsu vuttaṃ. Na there bhikkhū anupakhajjāti there bhikkhū atiallīyitvā na nisīditabbaṃ. Sace mahātherassa nisinnāsanena samakaṃ āsanaṃ hoti, bahūsu āsanesu sati ekaṃ dve āsanāni ṭhapetvā nisīditabbaṃ. Bhikkhū gaṇetvā paññattāsanesu anisīditvā mahātherena nisīdāti vuttena nisīditabbaṃ. No ce mahāthero vadati, ‘‘idaṃ, bhante, āsanaṃ ucca’’nti vattabbaṃ. ‘‘Nisīdā’’ti vutte nisīditabbaṃ. Sace pana evaṃ āpucchitepi na vadati, nisīdantassa anāpatti; mahātherasseva āpatti. Navako hi evarūpe āsane anāpucchā nisīdanto āpajjati, thero āpucchite ananujānanto. Na saṅghāṭiṃ ottharitvāti na saṅghāṭiṃ avattharitvā nisīditabbaṃ.
ઉભોહિ હત્થેહીતિ પત્તધોવનઉદકં સન્ધાય વુત્તં. દક્ખિણોદકં પન પુરતો આધારકે પત્તં ઠપેત્વા ગહેતબ્બં. સાધુકન્તિ ઉદકસદ્દં અકરોન્તેન.
Ubhohihatthehīti pattadhovanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Dakkhiṇodakaṃ pana purato ādhārake pattaṃ ṭhapetvā gahetabbaṃ. Sādhukanti udakasaddaṃ akarontena.
સૂપસ્સ ઓકાસોતિ યથા સૂપસ્સ ઓકાસો હોતિ; એવં મત્તાય ઓદનો ગણ્હિતબ્બોતિ અત્થો. સમકં સમ્પાદેહીતિ ઇદં ન કેવલં સપ્પિઆદીસુયેવ ઓદનેપિ વત્તબ્બં. સપ્પિઆદીસુ પન યં અપ્પં હોતિ એકસ્સ વા દ્વિન્નં વા અનુરૂપકં, તં સબ્બેસં સમકં સમ્પાદેહીતિ વુત્તે મનુસ્સાનં વિહસા હોતિ, તસ્મા તાદિસં સકિં વા દ્વિક્ખત્તું વા ગહેત્વા સેસં ન ગહેતબ્બં.
Sūpassa okāsoti yathā sūpassa okāso hoti; evaṃ mattāya odano gaṇhitabboti attho. Samakaṃ sampādehīti idaṃ na kevalaṃ sappiādīsuyeva odanepi vattabbaṃ. Sappiādīsu pana yaṃ appaṃ hoti ekassa vā dvinnaṃ vā anurūpakaṃ, taṃ sabbesaṃ samakaṃ sampādehīti vutte manussānaṃ vihasā hoti, tasmā tādisaṃ sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā gahetvā sesaṃ na gahetabbaṃ.
ન તાવ થેરેન ભુઞ્જિતબ્બન્તિ ઇદં યં પરિચ્છિન્નભિક્ખુકં ભત્તગ્ગં, યત્થ મનુસ્સા સબ્બેસં પાપેત્વા દાતુકામા હોન્તિ, તં સન્ધાય વુત્તં. યં પન મહાભત્તગ્ગં હોતિ, યત્થ એકસ્મિં પદેસે ભુઞ્જન્તિ, એકસ્મિં પદેસે ઉદકં દિય્યતિ, તત્થ યથાસુખં ભુઞ્જિતબ્બં.
Na tāva therena bhuñjitabbanti idaṃ yaṃ paricchinnabhikkhukaṃ bhattaggaṃ, yattha manussā sabbesaṃ pāpetvā dātukāmā honti, taṃ sandhāya vuttaṃ. Yaṃ pana mahābhattaggaṃ hoti, yattha ekasmiṃ padese bhuñjanti, ekasmiṃ padese udakaṃ diyyati, tattha yathāsukhaṃ bhuñjitabbaṃ.
ન તાવ ઉદકન્તિ ઇદં હત્થધોવનઉદકં સન્ધાય વુત્તં. અન્તરા પિપાસિતેન પન ગલે વિલગ્ગામિસેન વા પાનીયં પિવિત્વા હત્થા ન ધોવિતબ્બા. સચે મનુસ્સા ‘‘ધોવથ ભન્તે પત્તઞ્ચ હત્થે ચા’’તિ વદન્તિ, ભિક્ખૂ વા ‘‘તુમ્હે ઉદકં ગણ્હથા’’તિ વદન્તિ, વટ્ટતિ.
Na tāva udakanti idaṃ hatthadhovanaudakaṃ sandhāya vuttaṃ. Antarā pipāsitena pana gale vilaggāmisena vā pānīyaṃ pivitvā hatthā na dhovitabbā. Sace manussā ‘‘dhovatha bhante pattañca hatthe cā’’ti vadanti, bhikkhū vā ‘‘tumhe udakaṃ gaṇhathā’’ti vadanti, vaṭṭati.
નિવત્તન્તેનાતિ ભત્તગ્ગતો ઉટ્ઠાય નિવત્તન્તેન સઙ્ઘેન એવં નિવત્તિતબ્બન્તિ દસ્સેતિ. કથં? ‘‘નવકેહી’’તિ સબ્બં દટ્ઠબ્બં. સમ્બાધેસુ હિ ઘરેસુ મહાથેરાનં નિક્ખમનોકાસો ન હોતિ, તસ્મા એવં વુત્તં. એવં નિવત્તન્તેહિ પન નવકેહિ ગેહદ્વારે ઠત્વા થેરેસુ નિક્ખન્તેસુ પટિપાટિયા ગન્તબ્બં. સચે પન મહાથેરા ધુરે નિસિન્ના હોન્તિ, નવકા અન્તોગેહે , થેરાસનતો પટ્ઠાય પટિપાટિયા એવ નિક્ખમિતબ્બં. કાયેન કાયં અઘટ્ટેન્તેન યથા અન્તરેન મનુસ્સા ગન્તું સક્કોન્તિ, એવં વિરળાય પટિપાટિયા ગન્તબ્બં.
Nivattantenāti bhattaggato uṭṭhāya nivattantena saṅghena evaṃ nivattitabbanti dasseti. Kathaṃ? ‘‘Navakehī’’ti sabbaṃ daṭṭhabbaṃ. Sambādhesu hi gharesu mahātherānaṃ nikkhamanokāso na hoti, tasmā evaṃ vuttaṃ. Evaṃ nivattantehi pana navakehi gehadvāre ṭhatvā theresu nikkhantesu paṭipāṭiyā gantabbaṃ. Sace pana mahātherā dhure nisinnā honti, navakā antogehe , therāsanato paṭṭhāya paṭipāṭiyā eva nikkhamitabbaṃ. Kāyena kāyaṃ aghaṭṭentena yathā antarena manussā gantuṃ sakkonti, evaṃ viraḷāya paṭipāṭiyā gantabbaṃ.
ભત્તગ્ગવત્તકથા નિટ્ઠિતા.
Bhattaggavattakathā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / ચૂળવગ્ગપાળિ • Cūḷavaggapāḷi / ૫. ભત્તગ્ગવત્તકથા • 5. Bhattaggavattakathā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ભત્તગ્ગવત્તકથાવણ્ણના • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / અનુમોદનવત્તકથાવણ્ણના • Anumodanavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ભત્તગ્ગવત્તકથાવણ્ણના • Bhattaggavattakathāvaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૫. ભત્તગ્ગવત્તકથા • 5. Bhattaggavattakathā
