| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / धम्मपदपाळि • Dhammapadapāḷi |
२५. भिक्खुवग्गो
25. Bhikkhuvaggo
३६०.
360.
चक्खुना संवरो साधु, साधु सोतेन संवरो।
Cakkhunā saṃvaro sādhu, sādhu sotena saṃvaro;
घानेन संवरो साधु, साधु जिव्हाय संवरो॥
Ghānena saṃvaro sādhu, sādhu jivhāya saṃvaro.
३६१.
361.
कायेन संवरो साधु, साधु वाचाय संवरो।
Kāyena saṃvaro sādhu, sādhu vācāya saṃvaro;
मनसा संवरो साधु, साधु सब्बत्थ संवरो।
Manasā saṃvaro sādhu, sādhu sabbattha saṃvaro;
सब्बत्थ संवुतो भिक्खु, सब्बदुक्खा पमुच्चति॥
Sabbattha saṃvuto bhikkhu, sabbadukkhā pamuccati.
३६२.
362.
हत्थसंयतो पादसंयतो, वाचासंयतो संयतुत्तमो।
Hatthasaṃyato pādasaṃyato, vācāsaṃyato saṃyatuttamo;
अज्झत्तरतो समाहितो, एको सन्तुसितो तमाहु भिक्खुं॥
Ajjhattarato samāhito, eko santusito tamāhu bhikkhuṃ.
३६३.
363.
यो मुखसंयतो भिक्खु, मन्तभाणी अनुद्धतो।
Yo mukhasaṃyato bhikkhu, mantabhāṇī anuddhato;
अत्थं धम्मञ्च दीपेति, मधुरं तस्स भासितं॥
Atthaṃ dhammañca dīpeti, madhuraṃ tassa bhāsitaṃ.
३६४.
364.
धम्मारामो धम्मरतो, धम्मं अनुविचिन्तयं।
Dhammārāmo dhammarato, dhammaṃ anuvicintayaṃ;
धम्मं अनुस्सरं भिक्खु, सद्धम्मा न परिहायति॥
Dhammaṃ anussaraṃ bhikkhu, saddhammā na parihāyati.
३६५.
365.
सलाभं नातिमञ्ञेय्य, नाञ्ञेसं पिहयं चरे।
Salābhaṃ nātimaññeyya, nāññesaṃ pihayaṃ care;
अञ्ञेसं पिहयं भिक्खु, समाधिं नाधिगच्छति॥
Aññesaṃ pihayaṃ bhikkhu, samādhiṃ nādhigacchati.
३६६.
366.
अप्पलाभोपि चे भिक्खु, सलाभं नातिमञ्ञति।
Appalābhopi ce bhikkhu, salābhaṃ nātimaññati;
तं वे देवा पसंसन्ति, सुद्धाजीविं अतन्दितं॥
Taṃ ve devā pasaṃsanti, suddhājīviṃ atanditaṃ.
३६७.
367.
सब्बसो नामरूपस्मिं, यस्स नत्थि ममायितं।
Sabbaso nāmarūpasmiṃ, yassa natthi mamāyitaṃ;
असता च न सोचति, स वे ‘‘भिक्खू’’ति वुच्चति॥
Asatā ca na socati, sa ve ‘‘bhikkhū’’ti vuccati.
३६८.
368.
मेत्ताविहारी यो भिक्खु, पसन्नो बुद्धसासने।
Mettāvihārī yo bhikkhu, pasanno buddhasāsane;
अधिगच्छे पदं सन्तं, सङ्खारूपसमं सुखं॥
Adhigacche padaṃ santaṃ, saṅkhārūpasamaṃ sukhaṃ.
३६९.
369.
सिञ्च भिक्खु इमं नावं, सित्ता ते लहुमेस्सति।
Siñca bhikkhu imaṃ nāvaṃ, sittā te lahumessati;
छेत्वा रागञ्च दोसञ्च, ततो निब्बानमेहिसि॥
Chetvā rāgañca dosañca, tato nibbānamehisi.
३७०.
370.
पञ्च छिन्दे पञ्च जहे, पञ्च चुत्तरि भावये।
Pañca chinde pañca jahe, pañca cuttari bhāvaye;
पञ्च सङ्गातिगो भिक्खु, ‘‘ओघतिण्णो’’ति वुच्चति॥
Pañca saṅgātigo bhikkhu, ‘‘oghatiṇṇo’’ti vuccati.
३७१.
371.
मा लोहगुळं गिली पमत्तो, मा कन्दि ‘‘दुक्खमिद’’न्ति डय्हमानो॥
Mā lohaguḷaṃ gilī pamatto, mā kandi ‘‘dukkhamida’’nti ḍayhamāno.
३७२.
372.
यम्हि झानञ्च पञ्ञा च, स वे निब्बानसन्तिके॥
Yamhi jhānañca paññā ca, sa ve nibbānasantike.
३७३.
373.
सुञ्ञागारं पविट्ठस्स, सन्तचित्तस्स भिक्खुनो।
Suññāgāraṃ paviṭṭhassa, santacittassa bhikkhuno;
अमानुसी रति होति, सम्मा धम्मं विपस्सतो॥
Amānusī rati hoti, sammā dhammaṃ vipassato.
३७४.
374.
यतो यतो सम्मसति, खन्धानं उदयब्बयं।
Yato yato sammasati, khandhānaṃ udayabbayaṃ;
३७५.
375.
तत्रायमादि भवति, इध पञ्ञस्स भिक्खुनो।
Tatrāyamādi bhavati, idha paññassa bhikkhuno;
इन्द्रियगुत्ति सन्तुट्ठि, पातिमोक्खे च संवरो॥
Indriyagutti santuṭṭhi, pātimokkhe ca saṃvaro.
३७६.
376.
मित्ते भजस्सु कल्याणे, सुद्धाजीवे अतन्दिते।
Mitte bhajassu kalyāṇe, suddhājīve atandite;
ततो पामोज्जबहुलो, दुक्खस्सन्तं करिस्सति॥
Tato pāmojjabahulo, dukkhassantaṃ karissati.
३७७.
377.
एवं रागञ्च दोसञ्च, विप्पमुञ्चेथ भिक्खवो॥
Evaṃ rāgañca dosañca, vippamuñcetha bhikkhavo.
३७८.
378.
वन्तलोकामिसो भिक्खु, ‘‘उपसन्तो’’ति वुच्चति॥
Vantalokāmiso bhikkhu, ‘‘upasanto’’ti vuccati.
३७९.
379.
सो अत्तगुत्तो सतिमा, सुखं भिक्खु विहाहिसि॥
So attagutto satimā, sukhaṃ bhikkhu vihāhisi.
३८०.
380.
अत्ता हि अत्तनो गति।
Attā hi attano gati;
३८१.
381.
पामोज्जबहुलो भिक्खु, पसन्नो बुद्धसासने।
Pāmojjabahulo bhikkhu, pasanno buddhasāsane;
अधिगच्छे पदं सन्तं, सङ्खारूपसमं सुखं॥
Adhigacche padaṃ santaṃ, saṅkhārūpasamaṃ sukhaṃ.
३८२.
382.
यो हवे दहरो भिक्खु, युञ्जति बुद्धसासने।
Yo have daharo bhikkhu, yuñjati buddhasāsane;
भिक्खुवग्गो पञ्चवीसतिमो निट्ठितो।
Bhikkhuvaggo pañcavīsatimo niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / धम्मपद-अट्ठकथा • Dhammapada-aṭṭhakathā / २५. भिक्खुवग्गो • 25. Bhikkhuvaggo
