Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi

    ४८८. भिसजातकं (५)

    488. Bhisajātakaṃ (5)

    ७८.

    78.

    अस्सं गवं रजतं जातरूपं, भरियञ्‍च सो इध लभतं मनापं।

    Assaṃ gavaṃ rajataṃ jātarūpaṃ, bhariyañca so idha labhataṃ manāpaṃ;

    पुत्तेहि दारेहि समङ्गि होतु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Puttehi dārehi samaṅgi hotu, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ७९.

    79.

    मालञ्‍च सो कासिकचन्दनञ्‍च, धारेतु पुत्तस्स बहू भवन्तु।

    Mālañca so kāsikacandanañca, dhāretu puttassa bahū bhavantu;

    कामेसु तिब्बं कुरुतं अपेक्खं, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Kāmesu tibbaṃ kurutaṃ apekkhaṃ, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ८०.

    80.

    पहूतधञ्‍ञो कसिमा यसस्सी, पुत्ते गिही धनिमा सब्बकामे।

    Pahūtadhañño kasimā yasassī, putte gihī dhanimā sabbakāme;

    वयं अपस्सं घरमावसातु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Vayaṃ apassaṃ gharamāvasātu, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ८१.

    81.

    सो खत्तियो होतु पसय्हकारी, राजाभिराजा 1 बलवा यसस्सी।

    So khattiyo hotu pasayhakārī, rājābhirājā 2 balavā yasassī;

    स चातुरन्तं महिमावसातु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Sa cāturantaṃ mahimāvasātu, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ८२.

    82.

    सो ब्राह्मणो होतु अवीतरागो, मुहुत्तनक्खत्तपथेसु युत्तो।

    So brāhmaṇo hotu avītarāgo, muhuttanakkhattapathesu yutto;

    पूजेतु नं रट्ठपती यसस्सी, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Pūjetu naṃ raṭṭhapatī yasassī, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ८३.

    83.

    अज्झायकं सब्बसमन्तवेदं 3, तपस्सीनं मञ्‍ञतु सब्बलोको।

    Ajjhāyakaṃ sabbasamantavedaṃ 4, tapassīnaṃ maññatu sabbaloko;

    पूजेन्तु नं जानपदा समेच्‍च, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Pūjentu naṃ jānapadā samecca, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ८४.

    84.

    चतुस्सदं गामवरं समिद्धं, दिन्‍नञ्हि सो भुञ्‍जतु वासवेन।

    Catussadaṃ gāmavaraṃ samiddhaṃ, dinnañhi so bhuñjatu vāsavena;

    अवीतरागो मरणं उपेतु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Avītarāgo maraṇaṃ upetu, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ८५.

    85.

    सो गामणी होतु सहायमज्झे, नच्‍चेहि गीतेहि पमोदमानो।

    So gāmaṇī hotu sahāyamajjhe, naccehi gītehi pamodamāno;

    सो राजतो ब्यसन मालत्थ 5 किञ्‍चि, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    So rājato byasana mālattha 6 kiñci, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ८६.

    86.

    यं एकराजा पथविं विजेत्वा, इत्थीसहस्सान 7 ठपेतु अग्गं।

    Yaṃ ekarājā pathaviṃ vijetvā, itthīsahassāna 8 ṭhapetu aggaṃ;

    सीमन्तिनीनं पवरा भवातु, भिसानि ते ब्राह्मण या अहासि॥

    Sīmantinīnaṃ pavarā bhavātu, bhisāni te brāhmaṇa yā ahāsi.

    ८७.

    87.

    इसीनञ्हि सा सब्बसमागतानं, भुञ्‍जेय्य सादुं अविकम्पमाना।

    Isīnañhi sā sabbasamāgatānaṃ, bhuñjeyya sāduṃ avikampamānā;

    चरातु लाभेन विकत्थमाना, भिसानि ते ब्राह्मण या अहासि॥

    Carātu lābhena vikatthamānā, bhisāni te brāhmaṇa yā ahāsi.

    ८८.

    88.

    आवासिको होतु महाविहारे, नवकम्मिको होतु गजङ्गलायं 9

    Āvāsiko hotu mahāvihāre, navakammiko hotu gajaṅgalāyaṃ 10;

    आलोकसन्धिं दिवसं 11 करोतु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Ālokasandhiṃ divasaṃ 12 karotu, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ८९.

    89.

    सो बज्झतू पाससतेहि छब्भि 13, रम्मा वना निय्यतु राजधानिं 14

    So bajjhatū pāsasatehi chabbhi 15, rammā vanā niyyatu rājadhāniṃ 16;

    तुत्तेहि सो हञ्‍ञतु पाचनेहि, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Tuttehi so haññatu pācanehi, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ९०.

    90.

    अलक्‍कमाली तिपुकण्णविद्धो, लट्ठीहतो सप्पमुखं उपेतु।

    Alakkamālī tipukaṇṇaviddho, laṭṭhīhato sappamukhaṃ upetu;

    सकच्छबन्धो 17 विसिखं चरातु, भिसानि ते ब्राह्मण यो अहासि॥

    Sakacchabandho 18 visikhaṃ carātu, bhisāni te brāhmaṇa yo ahāsi.

    ९१.

    91.

    यो वे अनट्ठंव 19 नट्ठन्ति चाह, कामेव सो लभतं भुञ्‍जतञ्‍च 20

    Yo ve anaṭṭhaṃva 21 naṭṭhanti cāha, kāmeva so labhataṃ bhuñjatañca 22;

    अगारमज्झे मरणं उपेतु, यो वा भोन्तो सङ्कति कञ्‍चिदेव 23

    Agāramajjhe maraṇaṃ upetu, yo vā bhonto saṅkati kañcideva 24.

    ९२.

    92.

    यदेसमाना विचरन्ति लोके, इट्ठञ्‍च कन्तञ्‍च बहूनमेतं।

    Yadesamānā vicaranti loke, iṭṭhañca kantañca bahūnametaṃ;

    पियं मनुञ्‍ञं चिध जीवलोके, कस्मा इसयो नप्पसंसन्ति कामे॥

    Piyaṃ manuññaṃ cidha jīvaloke, kasmā isayo nappasaṃsanti kāme.

    ९३.

    93.

    कामेसु वे हञ्‍ञरे बज्झरे च, कामेसु दुक्खञ्‍च भयञ्‍च जातं।

    Kāmesu ve haññare bajjhare ca, kāmesu dukkhañca bhayañca jātaṃ;

    कामेसु भूताधिपती पमत्ता, पापानि कम्मानि करोन्ति मोहा॥

    Kāmesu bhūtādhipatī pamattā, pāpāni kammāni karonti mohā.

    ९४.

    94.

    ते पापधम्मा पसवेत्व पापं, कायस्स भेदा निरयं वजन्ति।

    Te pāpadhammā pasavetva pāpaṃ, kāyassa bhedā nirayaṃ vajanti;

    आदीनवं कामगुणेसु दिस्वा, तस्मा इसयो नप्पसंसन्ति कामे॥

    Ādīnavaṃ kāmaguṇesu disvā, tasmā isayo nappasaṃsanti kāme.

    ९५.

    95.

    वीमंसमानो इसिनो भिसानि, तीरे गहेत्वान थले निधेसिं।

    Vīmaṃsamāno isino bhisāni, tīre gahetvāna thale nidhesiṃ;

    सुद्धा अपापा इसयो वसन्ति, एतानि ते ब्रह्मचारी भिसानि॥

    Suddhā apāpā isayo vasanti, etāni te brahmacārī bhisāni.

    ९६.

    96.

    न ते नटा नो पन कीळनेय्या, न बन्धवा नो पन ते सहाया।

    Na te naṭā no pana kīḷaneyyā, na bandhavā no pana te sahāyā;

    किस्मिं वुपत्थम्भ सहस्सनेत्त, इसीहि त्वं कीळसि देवराज॥

    Kismiṃ vupatthambha sahassanetta, isīhi tvaṃ kīḷasi devarāja.

    ९७.

    97.

    आचरियो मेसि पिता च मय्हं, एसा पतिट्ठा खलितस्स ब्रह्मे।

    Ācariyo mesi pitā ca mayhaṃ, esā patiṭṭhā khalitassa brahme;

    एकापराधं खम भूरिपञ्‍ञ, न पण्डिता कोधबला भवन्ति॥

    Ekāparādhaṃ khama bhūripañña, na paṇḍitā kodhabalā bhavanti.

    ९८.

    98.

    सुवासितं इसिनं एकरत्तं, यं वासवं भूतपतिद्दसाम।

    Suvāsitaṃ isinaṃ ekarattaṃ, yaṃ vāsavaṃ bhūtapatiddasāma;

    सब्बेव भोन्तो सुमना भवन्तु, यं ब्राह्मणो पच्‍चुपादी भिसानि॥

    Sabbeva bhonto sumanā bhavantu, yaṃ brāhmaṇo paccupādī bhisāni.

    ९९.

    99.

    अहञ्‍च सारिपुत्तो च, मोग्गल्‍लानो च कस्सपो।

    Ahañca sāriputto ca, moggallāno ca kassapo;

    अनुरुद्धो पुण्णो आनन्दो, तदासुं सत्त भातरो॥

    Anuruddho puṇṇo ānando, tadāsuṃ satta bhātaro.

    १००.

    100.

    भगिनी उप्पलवण्णा च, दासी खुज्‍जुत्तरा तदा।

    Bhaginī uppalavaṇṇā ca, dāsī khujjuttarā tadā;

    चित्तो गहपति दासो, यक्खो सातागिरो तदा॥

    Citto gahapati dāso, yakkho sātāgiro tadā.

    १०१.

    101.

    पालिलेय्यो 25 तदा नागो, मधुदो 26 सेट्ठवानरो।

    Pālileyyo 27 tadā nāgo, madhudo 28 seṭṭhavānaro;

    काळुदायी तदा सक्‍को, एवं धारेथ जातकन्ति॥

    Kāḷudāyī tadā sakko, evaṃ dhāretha jātakanti.

    भिसजातकं पञ्‍चमं।

    Bhisajātakaṃ pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. राजाधिराजा (स्या॰ क॰)
    2. rājādhirājā (syā. ka.)
    3. सब्बसमत्तवेदं (सी॰), सब्बसमत्तवेदनं (पी॰)
    4. sabbasamattavedaṃ (sī.), sabbasamattavedanaṃ (pī.)
    5. मा राजतो व्यसन’मलत्थ (सी॰ स्या॰ पी॰)
    6. mā rājato vyasana’malattha (sī. syā. pī.)
    7. इत्थीसहस्सस्स (सी॰ पी॰)
    8. itthīsahassassa (sī. pī.)
    9. कजङ्गलायं (सी॰ स्या॰ पी॰)
    10. kajaṅgalāyaṃ (sī. syā. pī.)
    11. दिवसा (सी॰ स्या॰ पी॰)
    12. divasā (sī. syā. pī.)
    13. छम्हि (सी॰ पी॰), छस्सु (?)
    14. राजठानिं (क॰)
    15. chamhi (sī. pī.), chassu (?)
    16. rājaṭhāniṃ (ka.)
    17. सक्‍कच्‍चबद्धो (सी॰ पी॰), संकच्‍चबन्धो (निय्य)
    18. sakkaccabaddho (sī. pī.), saṃkaccabandho (niyya)
    19. अनट्ठं (सी॰ स्या॰ पी॰)
    20. लभतु भुञ्‍जतु च (स्या॰)
    21. anaṭṭhaṃ (sī. syā. pī.)
    22. labhatu bhuñjatu ca (syā.)
    23. किञ्‍चिदेव (क॰)
    24. kiñcideva (ka.)
    25. पारिलेय्यो (सी॰ पी॰)
    26. मधुवा (सी॰ पी॰)
    27. pārileyyo (sī. pī.)
    28. madhuvā (sī. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [४८८] ५. भिसजातकवण्णना • [488] 5. Bhisajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact