Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ (అట్ఠకథా) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
౧౦. భూమిచాలసుత్తవణ్ణనా
10. Bhūmicālasuttavaṇṇanā
౭౦. దసమే నిసీదనన్తి ఇధ చమ్మఖణ్డం అధిప్పేతం. ఉదేనం చేతియన్తి ఉదేనయక్ఖస్స వసనట్ఠానే కతవిహారో వుచ్చతి. గోతమకాదీసుపి ఏసేవ నయో. భావితాతి వడ్ఢితా. బహులీకతాతి పునప్పునం కతా. యానీకతాతి యుత్తయానం వియ కతా. వత్థుకతాతి పతిట్ఠానట్ఠేన వత్థు వియ కతా. అనుట్ఠితాతి అధిట్ఠితా. పరిచితాతి సమన్తతో చితా సువడ్ఢితా. సుసమారద్ధాతి సుట్ఠు సమారద్ధా.
70. Dasame nisīdananti idha cammakhaṇḍaṃ adhippetaṃ. Udenaṃ cetiyanti udenayakkhassa vasanaṭṭhāne katavihāro vuccati. Gotamakādīsupi eseva nayo. Bhāvitāti vaḍḍhitā. Bahulīkatāti punappunaṃ katā. Yānīkatāti yuttayānaṃ viya katā. Vatthukatāti patiṭṭhānaṭṭhena vatthu viya katā. Anuṭṭhitāti adhiṭṭhitā. Paricitāti samantato citā suvaḍḍhitā. Susamāraddhāti suṭṭhu samāraddhā.
ఇతి అనియమేన కథేత్వా పున నియమేత్వా దస్సేన్తో తథాగతస్స ఖోతిఆదిమాహ. ఏత్థ కప్పన్తి ఆయుకప్పం. తస్మిం తస్మిం కాలే యం మనుస్సానం ఆయుప్పమాణం, తం పరిపుణ్ణం కరోన్తో తిట్ఠేయ్య. కప్పావసేసం వాతి ‘‘అప్పం వా భియ్యో’’తి వుత్తవస్ససతతో అతిరేకం వా. మహాసీవత్థేరో పనాహ – ‘‘బుద్ధానం అట్ఠానే గజ్జితం నామ నత్థి, పునప్పునం సమాపజ్జిత్వా మరణన్తికవేదనం విక్ఖమ్భేన్తో భద్దకప్పమేవ తిట్ఠేయ్య. కస్మా పన న ఠితోతి? ఉపాదిన్నకసరీరం నామ ఖణ్డిచ్చాదీహి అభిభుయ్యతి, బుద్ధా చ ఖణ్డిచ్చాదిభావం అప్పత్వా పఞ్చమే ఆయుకోట్ఠాసే బహుజనస్స పియమనాపకాలేయేవ పరినిబ్బాయన్తి. బుద్ధానుబుద్ధేసు చ మహాసావకేసు పరినిబ్బుతేసు ఏకకేనేవ ఖాణుకేన వియ ఠాతబ్బం హోతి దహరసామణేరపరివారేన వా, తతో ‘అహో బుద్ధానం పరిసా’తి హీళేతబ్బతం ఆపజ్జేయ్య. తస్మా న ఠితో’’తి. ఏవం వుత్తేపి యో పన వుచ్చతి ‘‘ఆయుకప్పో’’తి, ఇదమేవ అట్ఠకథాయ నియామితం.
Iti aniyamena kathetvā puna niyametvā dassento tathāgatassa khotiādimāha. Ettha kappanti āyukappaṃ. Tasmiṃ tasmiṃ kāle yaṃ manussānaṃ āyuppamāṇaṃ, taṃ paripuṇṇaṃ karonto tiṭṭheyya. Kappāvasesaṃ vāti ‘‘appaṃ vā bhiyyo’’ti vuttavassasatato atirekaṃ vā. Mahāsīvatthero panāha – ‘‘buddhānaṃ aṭṭhāne gajjitaṃ nāma natthi, punappunaṃ samāpajjitvā maraṇantikavedanaṃ vikkhambhento bhaddakappameva tiṭṭheyya. Kasmā pana na ṭhitoti? Upādinnakasarīraṃ nāma khaṇḍiccādīhi abhibhuyyati, buddhā ca khaṇḍiccādibhāvaṃ appatvā pañcame āyukoṭṭhāse bahujanassa piyamanāpakāleyeva parinibbāyanti. Buddhānubuddhesu ca mahāsāvakesu parinibbutesu ekakeneva khāṇukena viya ṭhātabbaṃ hoti daharasāmaṇeraparivārena vā, tato ‘aho buddhānaṃ parisā’ti hīḷetabbataṃ āpajjeyya. Tasmā na ṭhito’’ti. Evaṃ vuttepi yo pana vuccati ‘‘āyukappo’’ti, idameva aṭṭhakathāya niyāmitaṃ.
యథా తం మారేన పరియుట్ఠితచిత్తోతి ఏత్థ తన్తి నిపాతమత్తం, యథా మారేన పరియుట్ఠితచిత్తో అజ్ఝోత్థటచిత్తో అఞ్ఞోపి కోచి పుథుజ్జనో పటివిజ్ఝితుం న సక్కుణేయ్య, ఏవమేవ నాసక్ఖి పటివిజ్ఝితున్తి అత్థో. మారో హి యస్స సబ్బేన సబ్బం ద్వాదస విపల్లాసా అప్పహీనా, తస్స చిత్తం పరియుట్ఠాతి. థేరస్స చ చత్తారో విపల్లాసా అప్పహీనా, తేనస్స మారో చిత్తం పరియుట్ఠాసి. సో పన చిత్తపరియుట్ఠానం కరోన్తో కిం కరోతీతి? భేరవం రూపారమ్మణం వా దస్సేతి, సద్దారమ్మణం వా సావేతి. తతో సత్తా తం దిస్వా వా సుత్వా వా సతిం విస్సజ్జేత్వా వివటముఖా హోన్తి, తేసం ముఖేన హత్థం పవేసేత్వా హదయం మద్దతి, తతో విసఞ్ఞావ హుత్వా తిట్ఠన్తి. థేరస్స పనేస ముఖే హత్థం పవేసేతుం కిం సక్ఖిస్సతి, భేరవారమ్మణం పన దస్సేసి. తం దిస్వా థేరో నిమిత్తోభాసం నప్పటివిజ్ఝి. భగవా జానన్తోయేవ కిమత్థం యావ తతియం ఆమన్తేసీతి? పరతో ‘‘తిట్ఠతు, భన్తే భగవా’’తి యాచితే ‘‘తుయ్హేవేతం దుక్కటం, తుయ్హేవేతం అపరద్ధ’’న్తి దోసారోపనేన సో కతనుకరణత్థం.
Yathā taṃ mārena pariyuṭṭhitacittoti ettha tanti nipātamattaṃ, yathā mārena pariyuṭṭhitacitto ajjhotthaṭacitto aññopi koci puthujjano paṭivijjhituṃ na sakkuṇeyya, evameva nāsakkhi paṭivijjhitunti attho. Māro hi yassa sabbena sabbaṃ dvādasa vipallāsā appahīnā, tassa cittaṃ pariyuṭṭhāti. Therassa ca cattāro vipallāsā appahīnā, tenassa māro cittaṃ pariyuṭṭhāsi. So pana cittapariyuṭṭhānaṃ karonto kiṃ karotīti? Bheravaṃ rūpārammaṇaṃ vā dasseti, saddārammaṇaṃ vā sāveti. Tato sattā taṃ disvā vā sutvā vā satiṃ vissajjetvā vivaṭamukhā honti, tesaṃ mukhena hatthaṃ pavesetvā hadayaṃ maddati, tato visaññāva hutvā tiṭṭhanti. Therassa panesa mukhe hatthaṃ pavesetuṃ kiṃ sakkhissati, bheravārammaṇaṃ pana dassesi. Taṃ disvā thero nimittobhāsaṃ nappaṭivijjhi. Bhagavā jānantoyeva kimatthaṃ yāva tatiyaṃ āmantesīti? Parato ‘‘tiṭṭhatu, bhante bhagavā’’ti yācite ‘‘tuyhevetaṃ dukkaṭaṃ, tuyhevetaṃ aparaddha’’nti dosāropanena so katanukaraṇatthaṃ.
మారో పాపిమాతి ఏత్థ సత్తే అనత్థే నియోజేన్తో మారేతీతి మారో. పాపిమాతి తస్సేవ వేవచనం . సో హి పాపధమ్మసమన్నాగతత్తా ‘‘పాపిమా’’తి వుచ్చతి. కణ్హో, అన్తకో, నముచి, పమత్తబన్ధూతిపి తస్సేవ నామాని. భాసితా ఖో పనేసాతి అయఞ్హి భగవతో సమ్బోధిపత్తియా అట్ఠమే సత్తాహే బోధిమణ్డేయేవ ఆగన్త్వా ‘‘భగవా యదత్థం తుమ్హేహి పారమియో పూరితా, సో వో అత్థో అనుప్పత్తో, పటివిద్ధం సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణం, కిం తే లోకవిచారణేనా’’తి వత్వా యథా అజ్జ, ఏవమేవ ‘‘పరినిబ్బాతు దాని, భన్తే భగవా’’తి యాచి. భగవా చస్స ‘‘న తావాహ’’న్తిఆదీని వత్వా పటిక్ఖిపి. తం సన్ధాయ – ‘‘భాసితా ఖో పనేసా, భన్తే’’తిఆదిమాహ.
Māro pāpimāti ettha satte anatthe niyojento māretīti māro. Pāpimāti tasseva vevacanaṃ . So hi pāpadhammasamannāgatattā ‘‘pāpimā’’ti vuccati. Kaṇho, antako, namuci, pamattabandhūtipi tasseva nāmāni. Bhāsitā kho panesāti ayañhi bhagavato sambodhipattiyā aṭṭhame sattāhe bodhimaṇḍeyeva āgantvā ‘‘bhagavā yadatthaṃ tumhehi pāramiyo pūritā, so vo attho anuppatto, paṭividdhaṃ sabbaññutaññāṇaṃ, kiṃ te lokavicāraṇenā’’ti vatvā yathā ajja, evameva ‘‘parinibbātu dāni, bhante bhagavā’’ti yāci. Bhagavā cassa ‘‘na tāvāha’’ntiādīni vatvā paṭikkhipi. Taṃ sandhāya – ‘‘bhāsitā kho panesā, bhante’’tiādimāha.
తత్థ వియత్తాతి మగ్గవసేన బ్యత్తా, తథేవ వినీతా, తథా విసారదా. బహుస్సుతాతి తేపిటకవసేన బహు సుతం ఏతేసన్తి బహుస్సుతా. తమేవ ధమ్మం ధారేన్తీతి ధమ్మధరా. అథ వా పరియత్తిబహుస్సుతా చేవ పటివేధబహుస్సుతా చ. పరియత్తిపటివేధధమ్మానంయేవ ధారణతో ధమ్మధరాతి ఏవమేత్థ అత్థో దట్ఠబ్బో. ధమ్మానుధమ్మప్పటిపన్నాతి అరియధమ్మస్స అనుధమ్మభూతం విపస్సనాధమ్మం పటిపన్నా. సామీచిప్పటిపన్నాతి అనుచ్ఛవికపటిపదం పటిపన్నా. అనుధమ్మచారినోతి అనుధమ్మం చరణసీలా. సకం ఆచరియకన్తి అత్తనో ఆచరియవాదం. ఆచిక్ఖిస్సన్తీతిఆదీని సబ్బాని అఞ్ఞమఞ్ఞవేవచనాని. సహధమ్మేనాతి సహేతుకేన సకారణేన వచనేన. సప్పాటిహారియన్తి యావ నియ్యానికం కత్వా ధమ్మం దేసేస్సన్తి.
Tattha viyattāti maggavasena byattā, tatheva vinītā, tathā visāradā. Bahussutāti tepiṭakavasena bahu sutaṃ etesanti bahussutā. Tameva dhammaṃ dhārentīti dhammadharā. Atha vā pariyattibahussutā ceva paṭivedhabahussutā ca. Pariyattipaṭivedhadhammānaṃyeva dhāraṇato dhammadharāti evamettha attho daṭṭhabbo. Dhammānudhammappaṭipannāti ariyadhammassa anudhammabhūtaṃ vipassanādhammaṃ paṭipannā. Sāmīcippaṭipannāti anucchavikapaṭipadaṃ paṭipannā. Anudhammacārinoti anudhammaṃ caraṇasīlā. Sakaṃ ācariyakanti attano ācariyavādaṃ. Ācikkhissantītiādīni sabbāni aññamaññavevacanāni. Sahadhammenāti sahetukena sakāraṇena vacanena. Sappāṭihāriyanti yāva niyyānikaṃ katvā dhammaṃ desessanti.
బ్రహ్మచరియన్తి సిక్ఖాత్తయసఙ్గహితం సకలం సాసనబ్రహ్మచరియం. ఇద్ధన్తి సమిద్ధం ఝానస్సాదవసేన. ఫీతన్తి వుద్ధిపత్తం సబ్బపాలిఫుల్లం వియ అభిఞ్ఞాసమ్పత్తివసేన. విత్థారికన్తి విత్థతం తస్మిం తస్మిం దిసాభాగే పతిట్ఠితవసేన. బాహుజఞ్ఞన్తి బహూహి ఞాతం పటివిద్ధం మహాజనాభిసమయవసేన. పుథుభూతన్తి సబ్బాకారేన పుథులభావప్పత్తం. కథం? యావ దేవమనుస్సేహి సుప్పకాసితన్తి, యత్తకా విఞ్ఞుజాతికా దేవా చేవ మనుస్సా చ అత్థి, సబ్బేహి సుట్ఠు పకాసితన్తి అత్థో. అప్పోస్సుక్కోతి నిరాలయో. త్వఞ్హి పాపిమ అట్ఠమసత్తాహతో పట్ఠాయ ‘‘పరినిబ్బాతు దాని, భన్తే భగవా, పరినిబ్బాతు సుగతో’’తి విరవన్తో ఆహిణ్డిత్థ. అజ్జ దాని పట్ఠాయ విగతుస్సాహో హోహి, మా మయ్హం పరినిబ్బానత్థం వాయామం కరోహీతి వదతి.
Brahmacariyanti sikkhāttayasaṅgahitaṃ sakalaṃ sāsanabrahmacariyaṃ. Iddhanti samiddhaṃ jhānassādavasena. Phītanti vuddhipattaṃ sabbapāliphullaṃ viya abhiññāsampattivasena. Vitthārikanti vitthataṃ tasmiṃ tasmiṃ disābhāge patiṭṭhitavasena. Bāhujaññanti bahūhi ñātaṃ paṭividdhaṃ mahājanābhisamayavasena. Puthubhūtanti sabbākārena puthulabhāvappattaṃ. Kathaṃ? Yāva devamanussehi suppakāsitanti, yattakā viññujātikā devā ceva manussā ca atthi, sabbehi suṭṭhu pakāsitanti attho. Appossukkoti nirālayo. Tvañhi pāpima aṭṭhamasattāhato paṭṭhāya ‘‘parinibbātu dāni, bhante bhagavā, parinibbātu sugato’’ti viravanto āhiṇḍittha. Ajja dāni paṭṭhāya vigatussāho hohi, mā mayhaṃ parinibbānatthaṃ vāyāmaṃ karohīti vadati.
సతో సమ్పజానో ఆయుసఙ్ఖారం ఓస్సజ్జీతి సతిం సూపట్ఠితం కత్వా ఞాణేన పరిచ్ఛిన్దిత్వా ఆయుసఙ్ఖారం విస్సజ్జి పజహి. తత్థ న భగవా హత్థేన లేడ్డుం వియ ఆయుసఙ్ఖారం ఓస్సజి, తేమాసమత్తమేవ పన ఫలసమాపత్తిం సమాపజ్జిత్వా తతో పరం న సమాపజ్జిస్సామీతి చిత్తం ఉప్పాదేసి. తం సన్ధాయ వుత్తం ‘‘ఓస్సజీ’’తి. ఉస్సజీతిపి పాఠో. మహాభూమిచాలోతి మహన్తో పథవీకమ్పో. తదా కిర దససహస్సీ లోకధాతు కమ్పిత్థ. భింసనకోతి భయజనకో. దేవదున్దుభియో చ ఫలింసూతి దేవభేరియో ఫలింసు, దేవో సుక్ఖగజ్జితం గజ్జి, అకాలవిజ్జులతా నిచ్ఛరింసు, ఖణికవస్సం వస్సీతి వుత్తం హోతి.
Sato sampajāno āyusaṅkhāraṃ ossajjīti satiṃ sūpaṭṭhitaṃ katvā ñāṇena paricchinditvā āyusaṅkhāraṃ vissajji pajahi. Tattha na bhagavā hatthena leḍḍuṃ viya āyusaṅkhāraṃ ossaji, temāsamattameva pana phalasamāpattiṃ samāpajjitvā tato paraṃ na samāpajjissāmīti cittaṃ uppādesi. Taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘ossajī’’ti. Ussajītipi pāṭho. Mahābhūmicāloti mahanto pathavīkampo. Tadā kira dasasahassī lokadhātu kampittha. Bhiṃsanakoti bhayajanako. Devadundubhiyo ca phaliṃsūti devabheriyo phaliṃsu, devo sukkhagajjitaṃ gajji, akālavijjulatā nicchariṃsu, khaṇikavassaṃ vassīti vuttaṃ hoti.
ఉదానం ఉదానేసీతి కస్మా ఉదానేసి? కోచి నామ వదేయ్య ‘‘భగవా పచ్ఛతో పచ్ఛతో అనుబన్ధిత్వా ‘పరినిబ్బాతు, భన్తే’తి ఉపద్దుతో భయేన ఆయుసఙ్ఖారం విస్సజ్జేసీ’’తి, తస్సోకాసో మా హోతు, భీతస్స హి ఉదానం నామ నత్థీతి పీతివేగవిస్సట్ఠం ఉదానం ఉదానేసి.
Udānaṃ udānesīti kasmā udānesi? Koci nāma vadeyya ‘‘bhagavā pacchato pacchato anubandhitvā ‘parinibbātu, bhante’ti upadduto bhayena āyusaṅkhāraṃ vissajjesī’’ti, tassokāso mā hotu, bhītassa hi udānaṃ nāma natthīti pītivegavissaṭṭhaṃ udānaṃ udānesi.
తత్థ సబ్బేసం సోణసిఙ్గాలాదీనమ్పి పచ్చక్ఖభావతో తులితం పరిచ్ఛిన్నన్తి తులం. కిం తం? కామావచరకమ్మం. న తులం, న వా తులం సదిసమస్స అఞ్ఞం లోకియం కమ్మం అత్థీతి అతులం. కిం తం? మహగ్గతకమ్మం. అథ వా కామావచరం రూపావచరం తులం, అరూపావచరం అతులం. అప్పవిపాకం వా తులం, బహువిపాకం అతులం. సమ్భవన్తి సమ్భవహేతుభూతం, రాసికారకం పిణ్డకారకన్తి అత్థో. భవసఙ్ఖారన్తి పునబ్భవసఙ్ఖారణకం. అవస్సజీతి విస్సజ్జేసి. మునీతి బుద్ధముని. అజ్ఝత్తరతోతి నియకజ్ఝత్తరతో. సమాహితోతి ఉపచారప్పనాసమాధివసేన సమాహితో. అభిన్ది కవచమివాతి కవచం వియ అభిన్ది. అత్తసమ్భవన్తి అత్తని సఞ్జాతం కిలేసం. ఇదం వుత్తం హోతి – సవిపాకట్ఠేన సమ్భవం, భవాభిసఙ్ఖరణట్ఠేన భవసఙ్ఖారన్తి చ లద్ధనామం తులాతులసఙ్ఖాతం లోకియకమ్మఞ్చ ఓస్సజి, సఙ్గామసీసే మహాయోధో కవచం వియ అత్తసమ్భవం కిలేసఞ్చ అజ్ఝత్తరతో హుత్వా సమాహితో హుత్వా అభిన్దీతి.
Tattha sabbesaṃ soṇasiṅgālādīnampi paccakkhabhāvato tulitaṃ paricchinnanti tulaṃ. Kiṃ taṃ? Kāmāvacarakammaṃ. Na tulaṃ, na vā tulaṃ sadisamassa aññaṃ lokiyaṃ kammaṃ atthīti atulaṃ. Kiṃ taṃ? Mahaggatakammaṃ. Atha vā kāmāvacaraṃ rūpāvacaraṃ tulaṃ, arūpāvacaraṃ atulaṃ. Appavipākaṃ vā tulaṃ, bahuvipākaṃ atulaṃ. Sambhavanti sambhavahetubhūtaṃ, rāsikārakaṃ piṇḍakārakanti attho. Bhavasaṅkhāranti punabbhavasaṅkhāraṇakaṃ. Avassajīti vissajjesi. Munīti buddhamuni. Ajjhattaratoti niyakajjhattarato. Samāhitoti upacārappanāsamādhivasena samāhito. Abhindi kavacamivāti kavacaṃ viya abhindi. Attasambhavanti attani sañjātaṃ kilesaṃ. Idaṃ vuttaṃ hoti – savipākaṭṭhena sambhavaṃ, bhavābhisaṅkharaṇaṭṭhena bhavasaṅkhāranti ca laddhanāmaṃ tulātulasaṅkhātaṃ lokiyakammañca ossaji, saṅgāmasīse mahāyodho kavacaṃ viya attasambhavaṃ kilesañca ajjhattarato hutvā samāhito hutvā abhindīti.
అథ వా తులన్తి తులేన్తో తీరేన్తో. అతులఞ్చ సమ్భవన్తి నిబ్బానఞ్చేవ సమ్భవఞ్చ. భవసఙ్ఖారన్తి భవగామికమ్మం. అవస్సజి మునీతి ‘‘పఞ్చక్ఖన్ధా అనిచ్చా, పఞ్చన్నం ఖన్ధానం నిరోధో నిబ్బానం నిచ్చ’’న్తిఆదినా (పటి॰ మ॰ ౩.౩౭-౩౮) నయేన తులయన్తో బుద్ధముని భవే ఆదీనవం, నిబ్బానే చ ఆనిసంసం దిస్వా తం ఖన్ధానం మూలభూతం భవసఙ్ఖారం కమ్మం ‘‘కమ్మక్ఖయాయ సంవత్తతీ’’తి (మ॰ ని॰ ౨.౮౧; అ॰ ని॰ ౪.౨౩౨-౨౩౩) ఏవం వుత్తేన కమ్మక్ఖయకరేన అరియమగ్గేన అవస్సజి. కథం? అజ్ఝత్తరతో సమాహితో, అభిన్ది కవచమివత్తసమ్భవం. సో హి విపస్సనావసేన అజ్ఝత్తరతో, సమథవసేన సమాహితోతి ఏవం పుబ్బభాగతో పట్ఠాయ సమథవిపస్సనాబలేన కవచమివ అత్తభావం పరియోనన్ధిత్వా ఠితం, అత్తని సమ్భవత్తా ‘‘అత్తసమ్భవ’’న్తి లద్ధనామం సబ్బకిలేసజాలం అభిన్ది. కిలేసాభావేన చ కతం కమ్మం అప్పటిసన్ధికత్తా అవస్సట్ఠం నామ హోతీతి ఏవం కిలేసప్పహానేన కమ్మం పజహి. పహీనకిలేసస్స చ భయం నామ నత్థి, తస్మా అభీతోవ ఆయుసఙ్ఖారం ఓస్సజ్జి, అభీతభావఞాపనత్థఞ్చ ఉదానం ఉదానేసీతి వేదితబ్బో.
Atha vā tulanti tulento tīrento. Atulañca sambhavanti nibbānañceva sambhavañca. Bhavasaṅkhāranti bhavagāmikammaṃ. Avassaji munīti ‘‘pañcakkhandhā aniccā, pañcannaṃ khandhānaṃ nirodho nibbānaṃ nicca’’ntiādinā (paṭi. ma. 3.37-38) nayena tulayanto buddhamuni bhave ādīnavaṃ, nibbāne ca ānisaṃsaṃ disvā taṃ khandhānaṃ mūlabhūtaṃ bhavasaṅkhāraṃ kammaṃ ‘‘kammakkhayāya saṃvattatī’’ti (ma. ni. 2.81; a. ni. 4.232-233) evaṃ vuttena kammakkhayakarena ariyamaggena avassaji. Kathaṃ? Ajjhattarato samāhito, abhindi kavacamivattasambhavaṃ. So hi vipassanāvasena ajjhattarato, samathavasena samāhitoti evaṃ pubbabhāgato paṭṭhāya samathavipassanābalena kavacamiva attabhāvaṃ pariyonandhitvā ṭhitaṃ, attani sambhavattā ‘‘attasambhava’’nti laddhanāmaṃ sabbakilesajālaṃ abhindi. Kilesābhāvena ca kataṃ kammaṃ appaṭisandhikattā avassaṭṭhaṃ nāma hotīti evaṃ kilesappahānena kammaṃ pajahi. Pahīnakilesassa ca bhayaṃ nāma natthi, tasmā abhītova āyusaṅkhāraṃ ossajji, abhītabhāvañāpanatthañca udānaṃ udānesīti veditabbo.
యం మహావాతాతి యేన సమయేన యస్మిం వా సమయే మహావాతా. వాయన్తీతి ఉపక్ఖేపకవాతా నామ ఉట్ఠహన్తి, తే వాయన్తా సట్ఠిసహస్సాధికనవయోజనసతసహస్సబహలం ఉదకసన్ధారకవాతం ఉపచ్ఛిన్దన్తి, తతో ఆకాసే ఉదకం భస్సతి, తస్మిం భస్సన్తే పథవీ భస్సతి, పున వాతో అత్తనో బలేన అన్తోధమ్మకరణే వియ ఉదకం ఆబన్ధిత్వా గణ్హాతి, తతో ఉదకం ఉగ్గచ్ఛతి, తస్మిం ఉగ్గచ్ఛన్తే పథవీ ఉగ్గచ్ఛతి. ఏవం ఉదకం కమ్పితం పథవిం కమ్పేతి. ఏతఞ్చ కమ్పనం యావజ్జకాలాపి హోతియేవ, బహుభావేన పన ఓగచ్ఛనుగ్గచ్ఛనం న పఞ్ఞాయతి.
Yaṃ mahāvātāti yena samayena yasmiṃ vā samaye mahāvātā. Vāyantīti upakkhepakavātā nāma uṭṭhahanti, te vāyantā saṭṭhisahassādhikanavayojanasatasahassabahalaṃ udakasandhārakavātaṃ upacchindanti, tato ākāse udakaṃ bhassati, tasmiṃ bhassante pathavī bhassati, puna vāto attano balena antodhammakaraṇe viya udakaṃ ābandhitvā gaṇhāti, tato udakaṃ uggacchati, tasmiṃ uggacchante pathavī uggacchati. Evaṃ udakaṃ kampitaṃ pathaviṃ kampeti. Etañca kampanaṃ yāvajjakālāpi hotiyeva, bahubhāvena pana ogacchanuggacchanaṃ na paññāyati.
మహిద్ధికా మహానుభావాతి ఇజ్ఝనస్స మహన్తతాయ మహిద్ధికా, అనుభవితబ్బస్స మహన్తతాయ మహానుభావా. పరిత్తాతి దుబ్బలా. అప్పమాణాతి బలవా. సో ఇమం పథవిం కమ్పేతీతి సో ఇద్ధిం నిబ్బత్తేత్వా సంవేజేన్తో మహామోగ్గల్లానో వియ, వీమంసన్తో వా మహానాగత్థేరస్స భాగినేయ్యో సఙ్ఘరక్ఖితసామణేరో వియ పథవిం కమ్పేతి. సఙ్కమ్పేతీతి సమన్తతో కమ్పేతి. సమ్పకమ్పేతీతి తస్సేవ వేవచనం. ఇతి ఇమేసు అట్ఠసు పథవికమ్పేసు పఠమో ధాతుకోపేన, దుతియో ఇద్ధానుభావేన, తతియచతుత్థా పుఞ్ఞతేజేన, పఞ్చమో ఞాణతేజేన, ఛట్ఠో సాధుకారదానవసేన, సత్తమో కారుఞ్ఞసభావేన, అట్ఠమో ఆరోదనేన. మాతుకుచ్ఛిం ఓక్కమన్తే చ తతో నిక్ఖమన్తే చ మహాసత్తే తస్స పుఞ్ఞతేజేన పథవీ అకమ్పిత్థ, అభిసమ్బోధియం ఞాణతేజాభిహతా హుత్వా అకమ్పిత్థ, ధమ్మచక్కప్పవత్తనే సాధుకారభావసణ్ఠితా సాధుకారం దదమానా అకమ్పిత్థ, ఆయుసఙ్ఖారఓస్సజ్జనే కారుఞ్ఞసభావసణ్ఠితా చిత్తసఙ్ఖోభం అసహమానా అకమ్పిత్థ, పరినిబ్బానే ఆరోదనవేగతున్నా హుత్వా అకమ్పిత్థ. అయం పనత్థో పథవిదేవతాయ వసేన వేదితబ్బో. మహాభూతపథవియా పనేతం నత్థి అచేతనత్తా. సేసం సబ్బత్థ ఉత్తానత్థమేవాతి.
Mahiddhikā mahānubhāvāti ijjhanassa mahantatāya mahiddhikā, anubhavitabbassa mahantatāya mahānubhāvā. Parittāti dubbalā. Appamāṇāti balavā. So imaṃ pathaviṃ kampetīti so iddhiṃ nibbattetvā saṃvejento mahāmoggallāno viya, vīmaṃsanto vā mahānāgattherassa bhāgineyyo saṅgharakkhitasāmaṇero viya pathaviṃ kampeti. Saṅkampetīti samantato kampeti. Sampakampetīti tasseva vevacanaṃ. Iti imesu aṭṭhasu pathavikampesu paṭhamo dhātukopena, dutiyo iddhānubhāvena, tatiyacatutthā puññatejena, pañcamo ñāṇatejena, chaṭṭho sādhukāradānavasena, sattamo kāruññasabhāvena, aṭṭhamo ārodanena. Mātukucchiṃ okkamante ca tato nikkhamante ca mahāsatte tassa puññatejena pathavī akampittha, abhisambodhiyaṃ ñāṇatejābhihatā hutvā akampittha, dhammacakkappavattane sādhukārabhāvasaṇṭhitā sādhukāraṃ dadamānā akampittha, āyusaṅkhāraossajjane kāruññasabhāvasaṇṭhitā cittasaṅkhobhaṃ asahamānā akampittha, parinibbāne ārodanavegatunnā hutvā akampittha. Ayaṃ panattho pathavidevatāya vasena veditabbo. Mahābhūtapathaviyā panetaṃ natthi acetanattā. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
భూమిచాలవగ్గో సత్తమో.
Bhūmicālavaggo sattamo.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / అఙ్గుత్తరనికాయ • Aṅguttaranikāya / ౧౦. భూమిచాలసుత్తం • 10. Bhūmicālasuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / అఙ్గుత్తరనికాయ (టీకా) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ౧౦. భూమిచాలసుత్తవణ్ణనా • 10. Bhūmicālasuttavaṇṇanā