Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౫. భూమిజసుత్తం
5. Bhūmijasuttaṃ
౨౫. సావత్థియం విహరతి. అథ ఖో ఆయస్మా భూమిజో సాయన్హసమయం పటిసల్లానా వుట్ఠితో యేనాయస్మా సారిపుత్తో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మతా సారిపుత్తేన సద్ధిం సమ్మోది. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా భూమిజో ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఏతదవోచ –
25. Sāvatthiyaṃ viharati. Atha kho āyasmā bhūmijo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā bhūmijo āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
‘‘సన్తావుసో సారిపుత్త, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా సయంకతం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి. సన్తి పనావుసో సారిపుత్త, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా పరంకతం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి. సన్తావుసో సారిపుత్త, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా సయంకతఞ్చ పరంకతఞ్చ సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి. సన్తి పనావుసో సారిపుత్త, ఏకే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా అసయంకారం అపరంకారం అధిచ్చసముప్పన్నం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి. ఇధ నో, ఆవుసో సారిపుత్త, భగవా కింవాదీ కిమక్ఖాయీ , కథం బ్యాకరమానా చ మయం వుత్తవాదినో చేవ భగవతో అస్సామ, న చ భగవన్తం అభూతేన అబ్భాచిక్ఖేయ్యామ, ధమ్మస్స చానుధమ్మం బ్యాకరేయ్యామ, న చ కోచి సహధమ్మికో వాదానుపాతో గారయ్హం ఠానం ఆగచ్ఛేయ్యా’’తి?
‘‘Santāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti. Santi panāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti. Santāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ paññapenti. Santi panāvuso sāriputta, eke samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti. Idha no, āvuso sāriputta, bhagavā kiṃvādī kimakkhāyī , kathaṃ byākaramānā ca mayaṃ vuttavādino ceva bhagavato assāma, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyāma, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyāma, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti?
‘‘పటిచ్చసముప్పన్నం ఖో, ఆవుసో, సుఖదుక్ఖం వుత్తం భగవతా. కిం పటిచ్చ? ఫస్సం పటిచ్చ. ఇతి వదం వుత్తవాదీ చేవ భగవతో అస్స, న చ భగవన్తం అభూతేన అబ్భాచిక్ఖేయ్య, ధమ్మస్స చానుధమ్మం బ్యాకరేయ్య, న చ కోచి సహధమ్మికో వాదానుపాతో గారయ్హం ఠానం ఆగచ్ఛేయ్య.
‘‘Paṭiccasamuppannaṃ kho, āvuso, sukhadukkhaṃ vuttaṃ bhagavatā. Kiṃ paṭicca? Phassaṃ paṭicca. Iti vadaṃ vuttavādī ceva bhagavato assa, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyya.
‘‘తత్రావుసో, యే తే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా సయంకతం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి, తదపి ఫస్సపచ్చయా. యేపి తే…పే॰… యేపి తే…పే॰… యేపి తే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా అసయంకారం అపరంకారం అధిచ్చసముప్పన్నం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి, తదపి ఫస్సపచ్చయా.
‘‘Tatrāvuso, ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, tadapi phassapaccayā. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, tadapi phassapaccayā.
‘‘తత్రావుసో, యే తే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా సయంకతం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి, తే వత అఞ్ఞత్ర ఫస్సా పటిసంవేదిస్సన్తీతి నేతం ఠానం విజ్జతి. యేపి తే…పే॰ … యేపి తే…పే॰… యేపి తే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా అసయంకారం అపరంకారం అధిచ్చసముప్పన్నం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి, తే వత అఞ్ఞత్ర ఫస్సా పటిసంవేదిస్సన్తీతి నేతం ఠానం విజ్జతీ’’తి.
‘‘Tatrāvuso, ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te…pe. … yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjatī’’ti.
అస్సోసి ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో ఆయస్మతో సారిపుత్తస్స ఆయస్మతా భూమిజేన సద్ధిం ఇమం కథాసల్లాపం. అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో యావతకో ఆయస్మతో సారిపుత్తస్స ఆయస్మతా భూమిజేన సద్ధిం అహోసి కథాసల్లాపో తం సబ్బం భగవతో ఆరోచేసి.
Assosi kho āyasmā ānando āyasmato sāriputtassa āyasmatā bhūmijena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako āyasmato sāriputtassa āyasmatā bhūmijena saddhiṃ ahosi kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi.
‘‘సాధు సాధు, ఆనన్ద, యథా తం సారిపుత్తో సమ్మా బ్యాకరమానో బ్యాకరేయ్య. పటిచ్చసముప్పన్నం ఖో, ఆనన్ద, సుఖదుక్ఖం వుత్తం మయా. కిం పటిచ్చ? ఫస్సం పటిచ్చ. ఇతి వదం వుత్తవాదీ చేవ మే అస్స, న చ మం అభూతేన అబ్భాచిక్ఖేయ్య, ధమ్మస్స చానుధమ్మం బ్యాకరేయ్య, న చ కోచి సహధమ్మికో వాదానుపాతో గారయ్హం ఠానం ఆగచ్ఛేయ్య.
‘‘Sādhu sādhu, ānanda, yathā taṃ sāriputto sammā byākaramāno byākareyya. Paṭiccasamuppannaṃ kho, ānanda, sukhadukkhaṃ vuttaṃ mayā. Kiṃ paṭicca? Phassaṃ paṭicca. Iti vadaṃ vuttavādī ceva me assa, na ca maṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānupāto gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyya.
‘‘తత్రానన్ద , యే తే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా సయంకతం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి తదపి ఫస్సపచ్చయా. యేపి తే…పే॰… యేపి తే…పే॰… యేపి తే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా అసయంకారం అపరంకారం అధిచ్చసముప్పన్నం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి తదపి ఫస్సపచ్చయా.
‘‘Tatrānanda , ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇā kammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti tadapi phassapaccayā.
‘‘తత్రానన్ద , యే తే సమణబ్రాహ్మణా కమ్మవాదా సయంకతం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి, తే వత అఞ్ఞత్ర ఫస్సా పటిసంవేదిస్సన్తీతి నేతం ఠానం విజ్జతి. యేపి తే…పే॰… యేపి తే…పే॰… యేపి తే సమణబ్రాహ్మణాకమ్మవాదా అసయంకారం అపరంకారం అధిచ్చసముప్పన్నం సుఖదుక్ఖం పఞ్ఞపేన్తి, తే వత అఞ్ఞత్ర ఫస్సా పటిసంవేదిస్సన్తీతి నేతం ఠానం విజ్జతి.
‘‘Tatrānanda , ye te samaṇabrāhmaṇā kammavādā sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Yepi te…pe… yepi te…pe… yepi te samaṇabrāhmaṇākammavādā asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ paññapenti, te vata aññatra phassā paṭisaṃvedissantīti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
‘‘కాయే వా హానన్ద, సతి కాయసఞ్చేతనాహేతు ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. వాచాయ వా హానన్ద, సతి వచీసఞ్చేతనాహేతు ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. మనే వా హానన్ద, సతి మనోసఞ్చేతనాహేతు ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం అవిజ్జాపచ్చయా చ.
‘‘Kāye vā hānanda, sati kāyasañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Vācāya vā hānanda, sati vacīsañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Mane vā hānanda, sati manosañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ avijjāpaccayā ca.
‘‘సామం వా తం, ఆనన్ద, కాయసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోతి, యంపచ్చయాస్స 1 తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. పరే వా తం 2, ఆనన్ద, కాయసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోన్తి, యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. సమ్పజానో వా తం, ఆనన్ద, కాయసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. అసమ్పజానో వా తం, ఆనన్ద, కాయసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం.
‘‘Sāmaṃ vā taṃ, ānanda, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa 3 taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Pare vā taṃ 4, ānanda, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Sampajāno vā taṃ, ānanda, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Asampajāno vā taṃ, ānanda, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
‘‘సామం వా తం, ఆనన్ద, వచీసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. పరే వా తం, ఆనన్ద, వచీసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోన్తి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. సమ్పజానో వా తం, ఆనన్ద…పే॰… అసమ్పజానో వా తం, ఆనన్ద, వచీసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం.
‘‘Sāmaṃ vā taṃ, ānanda, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Pare vā taṃ, ānanda, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Sampajāno vā taṃ, ānanda…pe… asampajāno vā taṃ, ānanda, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
‘‘సామం వా తం, ఆనన్ద, మనోసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. పరే వా తం, ఆనన్ద, మనోసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోన్తి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. సమ్పజానో వా తం, ఆనన్ద…పే॰… అసమ్పజానో వా తం, ఆనన్ద, మనోసఙ్ఖారం అభిసఙ్ఖరోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం.
‘‘Sāmaṃ vā taṃ, ānanda, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Pare vā taṃ, ānanda, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Sampajāno vā taṃ, ānanda…pe… asampajāno vā taṃ, ānanda, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
‘‘ఇమేసు , ఆనన్ద, ధమ్మేసు అవిజ్జా అనుపతితా. అవిజ్జాయ త్వేవ, ఆనన్ద, అసేసవిరాగనిరోధా సో కాయో న హోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. సా వాచా న హోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. సో మనో న హోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖం. ఖేత్తం తం న హోతి…పే॰… వత్థు తం న హోతి…పే॰… ఆయతనం తం న హోతి…పే॰… అధికరణం తం న హోతి యంపచ్చయాస్స తం ఉప్పజ్జతి అజ్ఝత్తం సుఖదుక్ఖ’’న్తి. పఞ్చమం.
‘‘Imesu , ānanda, dhammesu avijjā anupatitā. Avijjāya tveva, ānanda, asesavirāganirodhā so kāyo na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Sā vācā na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. So mano na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ. Khettaṃ taṃ na hoti…pe… vatthu taṃ na hoti…pe… āyatanaṃ taṃ na hoti…pe… adhikaraṇaṃ taṃ na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkha’’nti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౫. భూమిజసుత్తవణ్ణనా • 5. Bhūmijasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౫. భూమిజసుత్తవణ్ణనా • 5. Bhūmijasuttavaṇṇanā