Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౪. కళారఖత్తియవగ్గో
4. Kaḷārakhattiyavaggo
౧. భూతసుత్తం
1. Bhūtasuttaṃ
౩౧. ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి. తత్ర ఖో భగవా ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఆమన్తేసి – ‘‘వుత్తమిదం, సారిపుత్త, పారాయనే 1 అజితపఞ్హే –
31. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati. Tatra kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘‘vuttamidaṃ, sāriputta, pārāyane 2 ajitapañhe –
‘‘యే చ సఙ్ఖాతధమ్మాసే, యే చ సేక్ఖా పుథూ ఇధ;
‘‘Ye ca saṅkhātadhammāse, ye ca sekkhā puthū idha;
తేసం మే నిపకో ఇరియం, పుట్ఠో పబ్రూహి మారిసా’’తి.
Tesaṃ me nipako iriyaṃ, puṭṭho pabrūhi mārisā’’ti.
‘‘ఇమస్స ను ఖో, సారిపుత్త, సంఖిత్తేన భాసితస్స కథం విత్థారేన అత్థో దట్ఠబ్బో’’తి? ఏవం వుత్తే, ఆయస్మా సారిపుత్తో తుణ్హీ అహోసి. దుతియమ్పి ఖో భగవా ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఆమన్తేసి…పే॰… దుతియమ్పి ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో తుణ్హీ అహోసి. తతియమ్పి ఖో భగవా ఆయస్మన్తం సారిపుత్తం ఆమన్తేసి – ‘‘వుత్తమిదం, సారిపుత్త, పారాయనే అజితపఞ్హే –
‘‘Imassa nu kho, sāriputta, saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti? Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto tuṇhī ahosi. Dutiyampi kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi…pe… dutiyampi kho āyasmā sāriputto tuṇhī ahosi. Tatiyampi kho bhagavā āyasmantaṃ sāriputtaṃ āmantesi – ‘‘vuttamidaṃ, sāriputta, pārāyane ajitapañhe –
‘‘యే చ సఙ్ఖాతధమ్మాసే, యే చ సేక్ఖా పుథూ ఇధ;
‘‘Ye ca saṅkhātadhammāse, ye ca sekkhā puthū idha;
తేసం మే నిపకో ఇరియం, పుట్ఠో పబ్రూహి మారిసా’’తి.
Tesaṃ me nipako iriyaṃ, puṭṭho pabrūhi mārisā’’ti.
‘‘ఇమస్స ను ఖో, సారిపుత్త, సంఖిత్తేన భాసితస్స కథం విత్థారేన అత్థో దట్ఠబ్బో’’తి? తతియమ్పి ఖో ఆయస్మా సారిపుత్తో తుణ్హీ అహోసి.
‘‘Imassa nu kho, sāriputta, saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti? Tatiyampi kho āyasmā sāriputto tuṇhī ahosi.
‘‘భూతమిదన్తి, సారిపుత్త, పస్ససీ’’తి? భూతమిదన్తి, భన్తే, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. భూతమిదన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా భూతస్స నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిపన్నో హోతి. తదాహారసమ్భవన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తదాహారసమ్భవన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా ఆహారసమ్భవస్స నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిపన్నో హోతి. తదాహారనిరోధా యం భూతం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తదాహారనిరోధా యం భూతం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా నిరోధధమ్మస్స నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిపన్నో హోతి. ఏవం ఖో, భన్తే, సేక్ఖో హోతి.
‘‘Bhūtamidanti, sāriputta, passasī’’ti? Bhūtamidanti, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Bhūtamidanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā bhūtassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti. Tadāhārasambhavanti yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Tadāhārasambhavanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā āhārasambhavassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti. Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā nirodhadhammassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti. Evaṃ kho, bhante, sekkho hoti.
‘‘కథఞ్చ, భన్తే, సఙ్ఖాతధమ్మో హోతి? భూతమిదన్తి, భన్తే, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. భూతమిదన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా భూతస్స నిబ్బిదా విరాగా నిరోధా అనుపాదా విముత్తో హోతి. తదాహారసమ్భవన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తదాహారసమ్భవన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా ఆహారసమ్భవస్స నిబ్బిదా విరాగా నిరోధా అనుపాదా విముత్తో హోతి. తదాహారనిరోధా యం భూతం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తదాహారనిరోధా యం భూతం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా నిరోధధమ్మస్స నిబ్బిదా విరాగా నిరోధా అనుపాదా విముత్తో హోతి. ఏవం ఖో, భన్తే, సఙ్ఖాతధమ్మో హోతి. ఇతి ఖో, భన్తే, యం తం వుత్తం పారాయనే అజితపఞ్హే –
‘‘Kathañca, bhante, saṅkhātadhammo hoti? Bhūtamidanti, bhante, yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Bhūtamidanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā bhūtassa nibbidā virāgā nirodhā anupādā vimutto hoti. Tadāhārasambhavanti yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Tadāhārasambhavanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā āhārasambhavassa nibbidā virāgā nirodhā anupādā vimutto hoti. Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā nirodhadhammassa nibbidā virāgā nirodhā anupādā vimutto hoti. Evaṃ kho, bhante, saṅkhātadhammo hoti. Iti kho, bhante, yaṃ taṃ vuttaṃ pārāyane ajitapañhe –
‘‘యే చ సఙ్ఖాతధమ్మాసే, యే చ సేక్ఖా పుథూ ఇధ;
‘‘Ye ca saṅkhātadhammāse, ye ca sekkhā puthū idha;
తేసం మే నిపకో ఇరియం, పుట్ఠో పబ్రూహి మారిసా’’తి.
Tesaṃ me nipako iriyaṃ, puṭṭho pabrūhi mārisā’’ti.
‘‘ఇమస్స ఖ్వాహం, భన్తే, సంఖిత్తేన భాసితస్స ఏవం విత్థారేన అత్థం ఆజానామీ’’తి.
‘‘Imassa khvāhaṃ, bhante, saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmī’’ti.
‘‘సాధు సాధు, సారిపుత్త, భూతమిదన్తి, సారిపుత్త, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. భూతమిదన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా భూతస్స నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిప్పన్నో హోతి. తదాహారసమ్భవన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తదాహారసమ్భవన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా ఆహారసమ్భవస్స నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిపన్నో హోతి. తదాహారనిరోధా యం భూతం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తదాహారనిరోధా యం భూతం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా నిరోధధమ్మస్స నిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ పటిపన్నో హోతి. ఏవం ఖో, సారిపుత్త, సేక్ఖో హోతి.
‘‘Sādhu sādhu, sāriputta, bhūtamidanti, sāriputta, yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Bhūtamidanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā bhūtassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭippanno hoti. Tadāhārasambhavanti yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Tadāhārasambhavanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā āhārasambhavassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti. Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā nirodhadhammassa nibbidāya virāgāya nirodhāya paṭipanno hoti. Evaṃ kho, sāriputta, sekkho hoti.
‘‘కథఞ్చ, సారిపుత్త, సఙ్ఖాతధమ్మో హోతి? భూతమిదన్తి, సారిపుత్త, యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. భూతమిదన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా భూతస్స నిబ్బిదా విరాగా నిరోధా అనుపాదా విముత్తో హోతి. తదాహారసమ్భవన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తదాహారసమ్భవన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ దిస్వా ఆహారసమ్భవస్స నిబ్బిదా విరాగా నిరోధా అనుపాదా విముత్తో హోతి. తదాహారనిరోధా యం భూతం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞాయ పస్సతి. తదాహారనిరోధా యం భూతం తం నిరోధధమ్మన్తి యథాభూతం సమ్మప్పఞ్ఞా దిస్వా నిరోధధమ్మస్స నిబ్బిదా విరాగా నిరోధా అనుపాదా విముత్తో హోతి. ఏవం ఖో, సారిపుత్త, సఙ్ఖాతధమ్మో హోతి. ఇతి ఖో, సారిపుత్త, యం తం వుత్తం పారాయనే అజితపఞ్హే –
‘‘Kathañca, sāriputta, saṅkhātadhammo hoti? Bhūtamidanti, sāriputta, yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Bhūtamidanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā bhūtassa nibbidā virāgā nirodhā anupādā vimutto hoti. Tadāhārasambhavanti yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Tadāhārasambhavanti yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā āhārasambhavassa nibbidā virāgā nirodhā anupādā vimutto hoti. Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ sammappaññāya passati. Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti yathābhūtaṃ sammappaññā disvā nirodhadhammassa nibbidā virāgā nirodhā anupādā vimutto hoti. Evaṃ kho, sāriputta, saṅkhātadhammo hoti. Iti kho, sāriputta, yaṃ taṃ vuttaṃ pārāyane ajitapañhe –
‘‘యే చ సఙ్ఖాతధమ్మాసే, యే చ సేక్ఖా పుథూ ఇధ;
‘‘Ye ca saṅkhātadhammāse, ye ca sekkhā puthū idha;
తేసం మే నిపకో ఇరియం, పుట్ఠో పబ్రూహి మారిసా’’తి.
Tesaṃ me nipako iriyaṃ, puṭṭho pabrūhi mārisā’’ti.
‘‘ఇమస్స ఖో సారిపుత్త సంఖిత్తేన భాసితస్స ఏవం విత్థారేన అత్థో దట్ఠబ్బో’’తి. పఠమం.
‘‘Imassa kho sāriputta saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. భూతసుత్తవణ్ణనా • 1. Bhūtasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౧. భూతసుత్తవణ్ణనా • 1. Bhūtasuttavaṇṇanā