Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ౫. బోధిరాజకుమారసుత్తవణ్ణనా

    5. Bodhirājakumārasuttavaṇṇanā

    ౩౨౪. ఓలోకనకపదుమన్తి లీలాఅరవిన్దం. తస్మాతి కోకనదసణ్ఠానత్తా కోకనదోతి సఙ్ఖం లభి.

    324.Olokanakapadumanti līlāaravindaṃ. Tasmāti kokanadasaṇṭhānattā kokanadoti saṅkhaṃ labhi.

    ౩౨౫. యావ పచ్ఛిమ…పే॰… ఫలకం వుత్తం తస్స సబ్బపచ్ఛా సన్థతత్తా. ఉపరిమఫలగతఞ్హి సోపానమత్థకం. ఓలోకనత్థంయేవాతి న కేవలం భగవతో ఆగమనఞ్ఞేవ ఓలోకనత్థం, అథ ఖో అత్తనో పత్థనాయ సన్థరాపితాయ చేలపటికాయ అక్కమనస్సపి.

    325.Yāva pacchima…pe… phalakaṃ vuttaṃ tassa sabbapacchā santhatattā. Uparimaphalagatañhi sopānamatthakaṃ. Olokanatthaṃyevāti na kevalaṃ bhagavato āgamanaññeva olokanatthaṃ, atha kho attano patthanāya santharāpitāya celapaṭikāya akkamanassapi.

    సకుణపోతకేతి కాదమ్బటిట్టిభపుత్తకే. అఞ్ఞోవ భవేయ్యాతి తస్మిం అత్తభావే మాతుగామతో అఞ్ఞో ఇదాని భరియాభూతో మాతుగామో భవేయ్య. పుత్తం లభేయ్యాతి అత్తనో కమ్మవసేన పుత్తం, నో తస్స. ఉభోహీతి ఇమేహి ఏవ ఉభోహి. ఇమేహి కారణేహీతి తస్స రాజకుమారస్స బుద్ధం పటిచ్చ మిచ్ఛాగహణం, తిత్థియానం ఉజ్ఝాయనం, అనాగతే మనుస్సానం భిక్ఖూనం ఉద్దిస్స విప్పటిసారోతి ఇమేహి తీహి కారణేహి. పఞ్ఞత్తన్తి సన్థతం చేలపటికం. మఙ్గలం ఇచ్ఛన్తీతి మఙ్గలికా.

    Sakuṇapotaketi kādambaṭiṭṭibhaputtake. Aññova bhaveyyāti tasmiṃ attabhāve mātugāmato añño idāni bhariyābhūto mātugāmo bhaveyya. Puttaṃ labheyyāti attano kammavasena puttaṃ, no tassa. Ubhohīti imehi eva ubhohi. Imehi kāraṇehīti tassa rājakumārassa buddhaṃ paṭicca micchāgahaṇaṃ, titthiyānaṃ ujjhāyanaṃ, anāgate manussānaṃ bhikkhūnaṃ uddissa vippaṭisāroti imehi tīhi kāraṇehi. Paññattanti santhataṃ celapaṭikaṃ. Maṅgalaṃ icchantīti maṅgalikā.

    ౩౨౬. తతియం కారణన్తి ఇమినా భిక్ఖూసు విప్పటిసారానుప్పాదనమాహ. యం కిఞ్చి పరిభుఞ్జన-సుఖం కామసుఖల్లికానుయోగోతి అధిప్పాయేన కామసుఖల్లికానుయోగసఞ్ఞీ హుత్వా…పే॰… మఞ్ఞమానో ఏవమాహ.

    326.Tatiyaṃkāraṇanti iminā bhikkhūsu vippaṭisārānuppādanamāha. Yaṃ kiñci paribhuñjana-sukhaṃ kāmasukhallikānuyogoti adhippāyena kāmasukhallikānuyogasaññī hutvā…pe… maññamāno evamāha.

    ౩౨౭. అథ నం భగవా తతో మిచ్ఛాభినివేసతో వివేచేతుకామో ‘‘సో ఖో అహ’’న్తిఆదినా అత్తనో దుక్కరచరియం దస్సేతుం ఆరభి. మహాసచ్చకే(మ॰ ని॰ ౧.౩౬౪ ఆదయో) వుత్తనయేనేవ వేదితబ్బం ‘‘సో ఖో అహ’’న్తిఆదిపాఠస్స తత్థ ఆగతనియామేనేవ ఆగతత్తా. పాసరాసిసుత్తే (మ॰ ని॰ ౧.౨౭౨ ఆదయో) వుత్తనయేనాతి ఏత్థాపి ఏసేవ నయో.

    327. Atha naṃ bhagavā tato micchābhinivesato vivecetukāmo ‘‘so kho aha’’ntiādinā attano dukkaracariyaṃ dassetuṃ ārabhi. Mahāsaccake(ma. ni. 1.364 ādayo) vuttanayeneva veditabbaṃ ‘‘so kho aha’’ntiādipāṭhassa tattha āgataniyāmeneva āgatattā. Pāsarāsisutte (ma. ni. 1.272 ādayo) vuttanayenāti etthāpi eseva nayo.

    ౩౪౩. అఙ్కుసం గణ్హన్తి ఏతేన తస్స గహణే ఛేకో హోతీతి అఙ్కుసగహణసిప్పం. మేఘఉతున్తి మేఘం పటిచ్చ ఉప్పన్నసీతఉతుం. పబ్బతఉతున్తి పబ్బతం పటిచ్చ ఉణ్హఉతుం. ఉభయవసేన చ తస్స తథా సీతుణ్హఉతుతో ఏనో ఆగతోతి త-కారస్స ద-కారం కత్వా ఉదేనోతి నామం అకాసి.

    343. Aṅkusaṃ gaṇhanti etena tassa gahaṇe cheko hotīti aṅkusagahaṇasippaṃ. Meghautunti meghaṃ paṭicca uppannasītautuṃ. Pabbatautunti pabbataṃ paṭicca uṇhautuṃ. Ubhayavasena ca tassa tathā sītuṇhaututo eno āgatoti ta-kārassa da-kāraṃ katvā udenoti nāmaṃ akāsi.

    తాపసో ఓగాళ్హఞాణవసేన రఞ్ఞో మతభావం ఞత్వా. ఆదితో పట్ఠాయాతి కోసమ్బినగరే పరన్తపరఞ్ఞో అగ్గమహేసిభావతో పట్ఠాయ. పుబ్బేతి సీలవన్తకాలే. హత్థిగన్థన్తి హత్థీనం అత్తనో వసే వత్తాపనసత్థం. తేనేవస్స తం సిక్ఖాపేతి, కిచ్చఞ్చ ఇజ్ఝతి.

    Tāpaso ogāḷhañāṇavasena rañño matabhāvaṃ ñatvā. Ādito paṭṭhāyāti kosambinagare parantaparañño aggamahesibhāvato paṭṭhāya. Pubbeti sīlavantakāle. Hatthiganthanti hatthīnaṃ attano vase vattāpanasatthaṃ. Tenevassa taṃ sikkhāpeti, kiccañca ijjhati.

    ౩౪౪. పదహనభావోతి భావనానుయోగో. పధానే వా నియుత్తో పధానియో, పధానియస్స భిక్ఖునో, తస్సేవ పధానియభావస్స అఙ్గాని కారణాని పధానియఙ్గాని. సద్ధా ఏతస్స అత్థీతి సద్ధో. కిఞ్చాపి పచ్చేకబోధిసత్తానమ్పి అభినీహారతో పట్ఠాయ ఆగతా ఆగమనసద్ధా ఏవ, మహాబోధిసత్తానం పన సద్ధా గరుతరాతి సా ఏవ గహితా. అచలభావేన ఓకప్పనం ‘‘సమ్మాసమ్బుద్ధో భగవా, స్వాఖ్యాతో ధమ్మో, సుప్పటిపన్నో సఙ్ఘో’’తి కేనచి అకమ్పియభావేన రతనత్తయగుణే ఓగాహిత్వా కప్పనం. పసాదుప్పత్తి రతనత్తయే పసీదనమేవ. బోధిన్తి చతుమగ్గఞాణన్తి వుత్తం తంనిమిత్తత్తా సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణస్స, బోధీతి వా సమ్మాసమ్బోధి. సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణపదట్ఠానఞ్హి మగ్గఞాణం, మగ్గఞాణపదట్ఠానఞ్చ సబ్బఞ్ఞుతఞ్ఞాణం ‘‘సమ్మాసమ్బోధీ’’తి వుచ్చతి. నిచ్ఛితసుబుద్ధతాయ ధమ్మస్స సుధమ్మతా సఙ్ఘస్స సుప్పటిపత్తి వినిచ్ఛితా ఏవ హోతీతి ఆహ ‘‘దేసనాసీసమేవ చేత’’న్తిఆది. తస్స పధానం వీరియం ఇజ్ఝతి రతనత్తయసద్ధాయ ‘‘ఇమాయ పటిపదాయ జరామరణతో ముచ్చిస్సామీ’’తి పధానానుయోగే అవంముఖసమ్భవతో.

    344.Padahanabhāvoti bhāvanānuyogo. Padhāne vā niyutto padhāniyo, padhāniyassa bhikkhuno, tasseva padhāniyabhāvassa aṅgāni kāraṇāni padhāniyaṅgāni. Saddhā etassa atthīti saddho. Kiñcāpi paccekabodhisattānampi abhinīhārato paṭṭhāya āgatā āgamanasaddhā eva, mahābodhisattānaṃ pana saddhā garutarāti sā eva gahitā. Acalabhāvena okappanaṃ ‘‘sammāsambuddho bhagavā, svākhyāto dhammo, suppaṭipanno saṅgho’’ti kenaci akampiyabhāvena ratanattayaguṇe ogāhitvā kappanaṃ. Pasāduppatti ratanattaye pasīdanameva. Bodhinti catumaggañāṇanti vuttaṃ taṃnimittattā sabbaññutaññāṇassa, bodhīti vā sammāsambodhi. Sabbaññutaññāṇapadaṭṭhānañhi maggañāṇaṃ, maggañāṇapadaṭṭhānañca sabbaññutaññāṇaṃ ‘‘sammāsambodhī’’ti vuccati. Nicchitasubuddhatāya dhammassa sudhammatā saṅghassa suppaṭipatti vinicchitā eva hotīti āha ‘‘desanāsīsameva ceta’’ntiādi. Tassa padhānaṃ vīriyaṃ ijjhati ratanattayasaddhāya ‘‘imāya paṭipadāya jarāmaraṇato muccissāmī’’ti padhānānuyoge avaṃmukhasambhavato.

    అప్పాబాధోతిఆది హేట్ఠా వుత్తమేవ. అగుణం పకాసేతా ఆయతిం సంవరం ఆపజ్జితా సమ్మాపటిపత్తియా విసోధనత్థం. ఉదయఞ్చ అత్థఞ్చ గన్తున్తి ‘‘అవిజ్జాసముదయా’’తిఆదినా పఞ్చన్నం ఉపాదానక్ఖన్ధానం ఉదయఞ్చ వయఞ్చ జానితుం. తేనాహ ‘‘ఏతేనా’’తిఆది. పరిసుద్ధాయ ఉపక్కిలేసవినిముత్తాయ. నిబ్బిజ్ఝితున్తి తదఙ్గవసేన పజహితుం సముచ్ఛేదప్పహానస్స పచ్చయో భవితుం. యం దుక్ఖం ఖీయతీతి కిలేసేసు అప్పహీనేసు తేన తదుపనిస్సయకమ్మం పటిచ్చ యం దుక్ఖం ఉప్పజ్జేయ్య, తం సన్ధాయ వుత్తం.

    Appābādhotiādi heṭṭhā vuttameva. Aguṇaṃ pakāsetā āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjitā sammāpaṭipattiyā visodhanatthaṃ. Udayañca atthañca gantunti ‘‘avijjāsamudayā’’tiādinā pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ udayañca vayañca jānituṃ. Tenāha ‘‘etenā’’tiādi. Parisuddhāya upakkilesavinimuttāya. Nibbijjhitunti tadaṅgavasena pajahituṃ samucchedappahānassa paccayo bhavituṃ. Yaṃ dukkhaṃ khīyatīti kilesesu appahīnesu tena tadupanissayakammaṃ paṭicca yaṃ dukkhaṃ uppajjeyya, taṃ sandhāya vuttaṃ.

    ౩౪౫. సేసదివసేతి సత్తదివసతో పట్ఠాయ యావ ద్వే రత్తిన్దివా.

    345.Sesadivaseti sattadivasato paṭṭhāya yāva dve rattindivā.

    ౩౪౬. కుచ్ఛిసన్నిస్సితో గబ్భో నిస్సయవోహారేన ‘‘కుచ్ఛీ’’తి వుచ్చతి, సో ఏతిస్సా అత్థీతి కుచ్ఛిమతీ. తేనాహ ‘‘ఆపన్నసత్తా’’తి. ఆరక్ఖో పనస్స పచ్చుపట్ఠితో హోతీతి మాతరా గహితసరణం గబ్భవుట్ఠితస్స తస్స సరణగమనం పవేదయితస్స కుసలం సరణం నామ, మాతు కతరక్ఖో పుత్తస్సపి పచ్చుపట్ఠితోతి. మహల్లకకాలేతి వచనత్థం జాననకాలే. సారేన్తీతి యథాదిట్ఠం యథాబలం రతనత్తయగుణపతిట్ఠాపనవసేన అస్స సారేన్తి. సల్లక్ఖేత్వాతి వుత్తమత్థం ఉపధారేత్వా. సరణం గహితం నామ హోతి రతనత్తయస్స సరణభావసల్లక్ఖణపుబ్బకతన్నిన్నచిత్తభావతోవ. సేసం సువిఞ్ఞేయ్యమేవ.

    346. Kucchisannissito gabbho nissayavohārena ‘‘kucchī’’ti vuccati, so etissā atthīti kucchimatī. Tenāha ‘‘āpannasattā’’ti. Ārakkho panassa paccupaṭṭhito hotīti mātarā gahitasaraṇaṃ gabbhavuṭṭhitassa tassa saraṇagamanaṃ pavedayitassa kusalaṃ saraṇaṃ nāma, mātu katarakkho puttassapi paccupaṭṭhitoti. Mahallakakāleti vacanatthaṃ jānanakāle. Sārentīti yathādiṭṭhaṃ yathābalaṃ ratanattayaguṇapatiṭṭhāpanavasena assa sārenti. Sallakkhetvāti vuttamatthaṃ upadhāretvā. Saraṇaṃ gahitaṃ nāma hoti ratanattayassa saraṇabhāvasallakkhaṇapubbakatanninnacittabhāvatova. Sesaṃ suviññeyyameva.

    బోధిరాజకుమారసుత్తవణ్ణనాయ లీనత్థప్పకాసనా సమత్తా.

    Bodhirājakumārasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya / ౫. బోధిరాజకుమారసుత్తం • 5. Bodhirājakumārasuttaṃ

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౫. బోధిరాజకుమారసుత్తవణ్ణనా • 5. Bodhirājakumārasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact