Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / पटिसम्भिदामग्गपाळि • Paṭisambhidāmaggapāḷi

    ३. बोज्झङ्गकथा

    3. Bojjhaṅgakathā

    १७. सावत्थिनिदानं। ‘‘सत्तिमे , भिक्खवे 1, बोज्झङ्गा। कतमे सत्त? सतिसम्बोज्झङ्गो , धम्मविचयसम्बोज्झङ्गो, वीरियसम्बोज्झङ्गो, पीतिसम्बोज्झङ्गो, पस्सद्धिसम्बोज्झङ्गो, समाधिसम्बोज्झङ्गो, उपेक्खासम्बोज्झङ्गो – इमे खो, भिक्खवे, सत्त बोज्झङ्गा’’।

    17. Sāvatthinidānaṃ. ‘‘Sattime , bhikkhave 2, bojjhaṅgā. Katame satta? Satisambojjhaṅgo , dhammavicayasambojjhaṅgo, vīriyasambojjhaṅgo, pītisambojjhaṅgo, passaddhisambojjhaṅgo, samādhisambojjhaṅgo, upekkhāsambojjhaṅgo – ime kho, bhikkhave, satta bojjhaṅgā’’.

    बोज्झङ्गाति केनट्ठेन बोज्झङ्गा? बोधाय संवत्तन्तीति – बोज्झङ्गा। बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनुबुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पटिबुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सम्बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Bojjhaṅgāti kenaṭṭhena bojjhaṅgā? Bodhāya saṃvattantīti – bojjhaṅgā. Bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anubujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭibujjhantīti – bojjhaṅgā. Sambujjhantīti – bojjhaṅgā.

    बुज्झनट्ठेन बोज्झङ्गा, अनुबुज्झनट्ठेन बोज्झङ्गा, पटिबुज्झनट्ठेन बोज्झङ्गा, सम्बुज्झनट्ठेन बोज्झङ्गा।

    Bujjhanaṭṭhena bojjhaṅgā, anubujjhanaṭṭhena bojjhaṅgā, paṭibujjhanaṭṭhena bojjhaṅgā, sambujjhanaṭṭhena bojjhaṅgā.

    बोधेन्तीति – बोज्झङ्गा। अनुबोधेन्तीति – बोज्झङ्गा। पटिबोधेन्तीति – बोज्झङ्गा। सम्बोधेन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Bodhentīti – bojjhaṅgā. Anubodhentīti – bojjhaṅgā. Paṭibodhentīti – bojjhaṅgā. Sambodhentīti – bojjhaṅgā.

    बोधनट्ठेन बोज्झङ्गा, अनुबोधनट्ठेन बोज्झङ्गा, पटिबोधनट्ठेन बोज्झङ्गा, सम्बोधनट्ठेन बोज्झङ्गा।

    Bodhanaṭṭhena bojjhaṅgā, anubodhanaṭṭhena bojjhaṅgā, paṭibodhanaṭṭhena bojjhaṅgā, sambodhanaṭṭhena bojjhaṅgā.

    बोधिपक्खियट्ठेन बोज्झङ्गा, अनुबोधिपक्खियट्ठेन बोज्झङ्गा, पटिबोधिपक्खियट्ठेन बोज्झङ्गा, सम्बोधिपक्खियट्ठेन बोज्झङ्गा।

    Bodhipakkhiyaṭṭhena bojjhaṅgā, anubodhipakkhiyaṭṭhena bojjhaṅgā, paṭibodhipakkhiyaṭṭhena bojjhaṅgā, sambodhipakkhiyaṭṭhena bojjhaṅgā.

    बुद्धिलभनट्ठेन बोज्झङ्गा, बुद्धिपटिलभनट्ठेन बोज्झङ्गा, बुद्धिरोपनट्ठेन बोज्झङ्गा, बुद्धिअभिरोपनट्ठेन बोज्झङ्गा, बुद्धिपापनट्ठेन बोज्झङ्गा, बुद्धिसम्पापनट्ठेन बोज्झङ्गा।

    Buddhilabhanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhipaṭilabhanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhiropanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhiabhiropanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhipāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, buddhisampāpanaṭṭhena bojjhaṅgā.

    मूलमूलकादिदसकं

    Mūlamūlakādidasakaṃ

    १८. मूलट्ठेन बोज्झङ्गा, मूलचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, मूलपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, मूलपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा , मूलपरिपूरणट्ठेन 3 बोज्झङ्गा, मूलपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, मूलपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, मूलपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, मूलपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, मूलपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    18. Mūlaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā , mūlaparipūraṇaṭṭhena 4 bojjhaṅgā, mūlaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, mūlapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    हेतुट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, हेतुपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Hetuṭṭhena bojjhaṅgā, hetucariyaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, hetuparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, hetuparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, hetuparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, hetupaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    पच्‍चयट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, पच्‍चयपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Paccayaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, paccayaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, paccayapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    विसुद्धट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, विसुद्धिपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Visuddhaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhicariyaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhiparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhiparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhiparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, visuddhipaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    अनवज्‍जट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, अनवज्‍जपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Anavajjaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, anavajjapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    नेक्खम्मट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, नेक्खम्मपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Nekkhammaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, nekkhammapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    विमुत्तट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, विमुत्तिपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Vimuttaṭṭhena bojjhaṅgā, vimutticariyaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttiparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttiparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttiparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, vimuttipaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    अनासवट्ठेन बोज्झङ्गा, अनासवचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, अनासवपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, अनासवपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, अनासवपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, अनासवपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा , अनासवपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, अनासवपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, अनासवपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, अनासवपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Anāsavaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā , anāsavapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, anāsavapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    विवेकट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, विवेकपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Vivekaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, vivekaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, vivekapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    वोसग्गट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गचरियट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गपरिग्गहट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गपरिवारट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गपरिपूरणट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गपरिपाकट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गपटिसम्भिदट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गपटिसम्भिदापापनट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठेन बोज्झङ्गा, वोसग्गपटिसम्भिदाय वसीभावप्पत्तानम्पि बोज्झङ्गा।

    Vosaggaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggacariyaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapariggahaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggaparivāraṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggaparipūraṇaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggaparipākaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapaṭisambhidaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapaṭisambhidāpāpanaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhena bojjhaṅgā, vosaggapaṭisambhidāya vasībhāvappattānampi bojjhaṅgā.

    १९. मूलट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। हेतुट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पच्‍चयट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विसुद्धट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनवज्‍जट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। नेक्खम्मट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विमुत्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनासवट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विवेकट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा । वोसग्गट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    19. Mūlaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Hetuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paccayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Visuddhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anavajjaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nekkhammaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimuttaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anāsavaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivekaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Vosaggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    मूलचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। हेतुचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पच्‍चयचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विसुद्धिचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनवज्‍जचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। नेक्खम्मचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विमुत्तिचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनासवचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विवेकचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वोसग्गचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Mūlacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Hetucariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paccayacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Visuddhicariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anavajjacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nekkhammacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimutticariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anāsavacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivekacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vosaggacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    मूलपरिग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… वोसग्गपरिग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मूलपरिवारट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… वोसग्गपरिवारट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मूलपरिपूरणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… वोसग्गपरिपूरट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मूलपरिपाकट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… वोसग्गपरिपाकट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मूलपटिसम्भिदट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… वोसग्गपटिसम्भिदट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मूलपटिसम्भिदापापनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… वोसग्गपटिसम्भिदापापनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मूलपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… वोसग्गपटिसम्भिदाय वसीभावट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰…।

    Mūlapariggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggapariggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlaparivāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggaparivāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlaparipūraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggaparipūraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlaparipākaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggaparipākaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlapaṭisambhidaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggapaṭisambhidaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlapaṭisambhidāpāpanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggapaṭisambhidāpāpanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Mūlapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vosaggapaṭisambhidāya vasībhāvaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe….

    परिग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। परिवारट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। परिपूरणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकग्गट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अविक्खेपट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अविसारट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनाविलट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनिञ्‍जनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्तुपट्ठानवसेन चित्तस्स ठितट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। आरम्मणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। गोचरट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पहानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। परिच्‍चागट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वुट्ठानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विवट्टनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सन्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पणीतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विमुत्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनासवट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। तरणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनिमित्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अप्पणिहितट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सुञ्‍ञतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकरसट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनतिवत्तनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। युगनद्धट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निय्यानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। हेतुट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। दस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। आधिपतेय्यट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Pariggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Parivāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paripūraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekaggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avisāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anāvilaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Aniñjanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekattupaṭṭhānavasena cittassa ṭhitaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ārammaṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Gocaraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pahānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pariccāgaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vuṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivaṭṭanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Santaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṇītaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimuttaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anāsavaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Taraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Animittaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Appaṇihitaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Suññataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekarasaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anativattanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Yuganaddhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Niyyānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Hetuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ādhipateyyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    समथस्स अविक्खेपट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विपस्सनाय अनुपस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। समथविपस्सनानं एकरसट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। युगनद्धस्स अनतिवत्तनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सिक्खाय समादानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। आरम्मणस्स गोचरट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। लीनस्स चित्तस्स पग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। उद्धतस्स चित्तस्स निग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। उभोविसुद्धानं अज्झुपेक्खनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विसेसाधिगमट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। उत्तरि पटिवेधट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सच्‍चाभिसमयट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निरोधे पतिट्ठापकट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Samathassa avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vipassanāya anupassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samathavipassanānaṃ ekarasaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Yuganaddhassa anativattanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sikkhāya samādānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ārammaṇassa gocaraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Līnassa cittassa paggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Uddhatassa cittassa niggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ubhovisuddhānaṃ ajjhupekkhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Visesādhigamaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Uttari paṭivedhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saccābhisamayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    सद्धिन्द्रियस्स अधिमोक्खट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… पञ्‍ञिन्द्रियस्स दस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सद्धाबलस्स अस्सद्धिये अकम्पियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… पञ्‍ञाबलस्स अविज्‍जाय अकम्पियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सतिसम्बोज्झङ्गस्स उपट्ठानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… उपेक्खासम्बोज्झङ्गस्स पटिसङ्खानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सम्मादिट्ठिया दस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… सम्मासमाधिस्स अविक्खेपट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Saddhindriyassa adhimokkhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… paññindriyassa dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saddhābalassa assaddhiye akampiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… paññābalassa avijjāya akampiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Satisambojjhaṅgassa upaṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… upekkhāsambojjhaṅgassa paṭisaṅkhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sammādiṭṭhiyā dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… sammāsamādhissa avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    इन्द्रियानं आधिपतेय्यट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। बलानं अकम्पियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निय्यानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मग्गस्स हेतुट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सतिपट्ठानानं उपट्ठानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सम्मप्पधानानं पदहनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। इद्धिपादानं इज्झनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सच्‍चानं तथट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पयोगानंंंंं पटिप्पस्सद्धट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। फलानं सच्छिकिरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Indriyānaṃ ādhipateyyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Balānaṃ akampiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Niyyānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Maggassa hetuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Satipaṭṭhānānaṃ upaṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sammappadhānānaṃ padahanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Iddhipādānaṃ ijjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saccānaṃ tathaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Payogānaṃṃṃṃṃ paṭippassaddhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Phalānaṃ sacchikiriyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    वितक्‍कस्स अभिनिरोपनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विचारस्स उपविचारट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पीतिया फरणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सुखस्स अभिसन्दनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स एकग्गट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Vitakkassa abhiniropanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vicārassa upavicāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pītiyā pharaṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sukhassa abhisandanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa ekaggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    आवज्‍जनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विजाननट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पजाननट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सञ्‍जाननट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकोदट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अभिञ्‍ञाय ञातट्ठं 5 बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। परिञ्‍ञाय तीरणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पहानस्स परिच्‍चागट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। भावनाय एकरसट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा । सच्छिकिरियाय फस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा । खन्धानं खन्धट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। धातूनं धातुट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। आयतनानं आयतनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सङ्खतानं सङ्खतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। असङ्खतस्स असङ्खतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Āvajjanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vijānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pajānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sañjānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekodaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Abhiññāya ñātaṭṭhaṃ 6 bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pariññāya tīraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pahānassa pariccāgaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Bhāvanāya ekarasaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Sacchikiriyāya phassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Khandhānaṃ khandhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dhātūnaṃ dhātuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Āyatanānaṃ āyatanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saṅkhatānaṃ saṅkhataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Asaṅkhatassa asaṅkhataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    चित्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तानन्तरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स वुट्ठानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स विवट्टनट्ठं 7 बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स हेतुट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स पच्‍चयट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स वत्थुट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स भूमट्ठं 8 बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स आरम्मणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स गोचरट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स चरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स गतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स अभिनीहारट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स निय्यानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। चित्तस्स निस्सरणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Cittaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittānantariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa vuṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa vivaṭṭanaṭṭhaṃ 9 bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa hetuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa paccayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa vatthuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa bhūmaṭṭhaṃ 10 bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa ārammaṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa gocaraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa cariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa gataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa abhinīhāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa niyyānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Cittassa nissaraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    एकत्ते आवज्‍जनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते विजाननट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते पजाननट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सञ्‍जाननट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते एकोदट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। ( ) 11। एकत्ते पक्खन्दनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते पसीदनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सन्तिट्ठनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते विमुच्‍चनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते एतं सन्तन्ति पस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते यानीकतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते वत्थुकतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते अनुट्ठितट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते परिचितट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सुसमारद्धट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा । एकत्ते परिग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते परिवारट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते परिपूरणट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते समोधानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते अधिट्ठानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते आसेवनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते भावनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते बहुलीकम्मट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सुसमुग्गतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सुविमुत्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते बुज्झनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते अनुबुज्झनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते पटिबुज्झनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सम्बुज्झनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते बोधनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते अनुबोधनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते पटिबोधनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सम्बुज्झनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते बोधिपक्खियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते अनुबोधिपक्खियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते पटिबोधिपक्खियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सम्बोधिपक्खियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते जोतनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते उज्‍जोतनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते अनुजोतनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते पटिजोतनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। एकत्ते सञ्‍जोतनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Ekatte āvajjanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte vijānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte pajānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sañjānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte ekodaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. ( ) 12. Ekatte pakkhandanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte pasīdanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte santiṭṭhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte vimuccanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte etaṃ santanti passanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte yānīkataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte vatthukataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anuṭṭhitaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paricitaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte susamāraddhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Ekatte pariggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte parivāraṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paripūraṇaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte samodhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte adhiṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte āsevanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bhāvanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bahulīkammaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte susamuggataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte suvimuttaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anubujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paṭibujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sambujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bodhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anubodhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paṭibodhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sambujjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte bodhipakkhiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anubodhipakkhiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paṭibodhipakkhiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sambodhipakkhiyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte jotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte ujjotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte anujotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte paṭijotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ekatte sañjotanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    पतापनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विरोचनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा । किलेसानं सन्तापनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अमलट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विमलट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निम्मलट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। समट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। समयट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विवेकट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विवेकचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विरागट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विरागचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निरोधट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निरोधचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वोसग्गट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वोसग्गचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विमुत्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विमुत्तिचरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Patāpanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Virocanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā . Kilesānaṃ santāpanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Amalaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimalaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nimmalaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivekaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vivekacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Virāgaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Virāgacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vosaggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vosaggacariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimuttaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimutticariyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    छन्दट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स मूलट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स पादट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स पधानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स इज्झनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स अधिमोक्खट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स पग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स उपट्ठानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स अविक्खेपट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। छन्दस्स दस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Chandaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa mūlaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa pādaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa padhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa ijjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa adhimokkhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa paggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa upaṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Chandassa dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    वीरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… चित्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… वीमंसट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय मूलट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय पादट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय पधानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय इज्झनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय अधिमोक्खट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय पग्गहट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय उपट्ठानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय अविक्खेपट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वीमंसाय दस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Vīriyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… cittaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… vīmaṃsaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya mūlaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya pādaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya padhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya ijjhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya adhimokkhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya paggahaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya upaṭṭhānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya avikkhepaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vīmaṃsāya dassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    दुक्खट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। दुक्खस्स पीळनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। दुक्खस्स सङ्खतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। दुक्खस्स सन्तापट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। दुक्खस्स विपरिणामट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। समुदयट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। समुदयस्स आयूहनट्ठं निदानट्ठं सञ्‍ञोगट्ठं पलिबोधट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निरोधट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निरोधस्स निस्सरणट्ठं विवेकट्ठं असङ्खतट्ठं अमतट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मग्गट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मग्गस्स निय्यानट्ठं हेतुट्ठं दस्सनट्ठं आधिपतेय्यट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Dukkhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dukkhassa pīḷanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dukkhassa saṅkhataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dukkhassa santāpaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dukkhassa vipariṇāmaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samudayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samudayassa āyūhanaṭṭhaṃ nidānaṭṭhaṃ saññogaṭṭhaṃ palibodhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Nirodhassa nissaraṇaṭṭhaṃ vivekaṭṭhaṃ asaṅkhataṭṭhaṃ amataṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Maggaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Maggassa niyyānaṭṭhaṃ hetuṭṭhaṃ dassanaṭṭhaṃ ādhipateyyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    तथट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनत्तट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सच्‍चट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पटिवेधट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अभिजाननट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। परिजाननट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। धम्मट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। धातुट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। ञातट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सच्छिकिरियट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। फस्सनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अभिसमयट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Tathaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anattaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saccaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭivedhaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Abhijānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Parijānanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dhammaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dhātuṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ñātaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Sacchikiriyaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Phassanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Abhisamayaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    नेक्खम्मं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अब्यापादं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। आलोकसञ्‍ञं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अविक्खेपं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। धम्मववत्थानं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। ञाणं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पामोज्‍जं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पठमं झानं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… अरहत्तमग्गं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अरहत्तफलसमापत्तिं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Nekkhammaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Abyāpādaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ālokasaññaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avikkhepaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dhammavavatthānaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ñāṇaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pāmojjaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭhamaṃ jhānaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… arahattamaggaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Arahattaphalasamāpattiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    अधिमोक्खट्ठेन सद्धिन्द्रियं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… दस्सनट्ठेन पञ्‍ञिन्द्रियं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अस्सद्धिये अकम्पियट्ठेन सद्धाबलं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… अविज्‍जाय अकम्पियट्ठेन पञ्‍ञाबलं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। उपट्ठानट्ठेन सतिसम्बोज्झङ्गं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… पटिसङ्खानट्ठेन उपेक्खासम्बोज्झङ्गं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… dassanaṭṭhena paññindriyaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Assaddhiye akampiyaṭṭhena saddhābalaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Upaṭṭhānaṭṭhena satisambojjhaṅgaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… paṭisaṅkhānaṭṭhena upekkhāsambojjhaṅgaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    दस्सनट्ठेन सम्मादिट्ठिं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा…पे॰… अविक्खेपट्ठेन सम्मासमाधिं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। आधिपतेय्यट्ठेन इन्द्रियं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अकम्पियट्ठेन बलं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। निय्यानट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। हेतुट्ठेन मग्गं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। उपट्ठानट्ठेन सतिपट्ठानं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पदहनट्ठेन सम्मप्पधानं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। इज्झनट्ठेन इद्धिपादं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। तथट्ठेन सच्‍चं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अविक्खेपट्ठेन समथं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनुपस्सनट्ठे विपस्सनं …पे॰… एकरसट्ठेन समथविपस्सनं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अनतिवत्तनट्ठेन युगनद्धं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। संवरट्ठेन सीलविसुद्धिं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अविक्खेपट्ठेन चित्तविसुद्धिं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। दस्सनट्ठेन दिट्ठिविसुद्धिं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मुत्तट्ठेन विमोक्खं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पटिवेधट्ठेन विज्‍जं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। परिच्‍चागट्ठेन विमुत्तिं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। समुच्छेदट्ठेन खये ञाणं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पटिप्पस्सद्धट्ठेन अनुप्पादे ञाणं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Dassanaṭṭhena sammādiṭṭhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā…pe… avikkhepaṭṭhena sammāsamādhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ādhipateyyaṭṭhena indriyaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Akampiyaṭṭhena balaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Niyyānaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Hetuṭṭhena maggaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Padahanaṭṭhena sammappadhānaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Ijjhanaṭṭhena iddhipādaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Tathaṭṭhena saccaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avikkhepaṭṭhena samathaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anupassanaṭṭhe vipassanaṃ …pe… ekarasaṭṭhena samathavipassanaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Anativattanaṭṭhena yuganaddhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Avikkhepaṭṭhena cittavisuddhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Muttaṭṭhena vimokkhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭivedhaṭṭhena vijjaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Pariccāgaṭṭhena vimuttiṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    छन्दं मूलट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। मनसिकारं समुट्ठानट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। फस्सं समोधानट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। वेदनं समोसरणट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। समाधिं पमुखट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। सतिं आधिपतेय्यट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। पञ्‍ञं ततुत्तरट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। विमुत्तिं सारट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा। अमतोगधं निब्बानं परियोसानट्ठेन बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा।

    Chandaṃ mūlaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Manasikāraṃ samuṭṭhānaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Phassaṃ samodhānaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vedanaṃ samosaraṇaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Samādhiṃ pamukhaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Satiṃ ādhipateyyaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Paññaṃ tatuttaraṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Vimuttiṃ sāraṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā. Amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena bujjhantīti – bojjhaṅgā.

    २०. सावत्थिनिदानं। तत्र खो आयस्मा सारिपुत्तो भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘आवुसो भिक्खवो’’ति 13। ‘‘आवुसो’’ति खो ते भिक्खू आयस्मतो सारिपुत्तस्स पच्‍चस्सोसुं। आयस्मा सारिपुत्तो एतदवोच –

    20. Sāvatthinidānaṃ. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhavo’’ti 14. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Āyasmā sāriputto etadavoca –

    ‘‘सत्तिमे, आवुसो, बोज्झङ्गा । कतमे सत्त? सतिसम्बोज्झङ्गो, धम्मविचयसम्बोज्झङ्गो…पे॰… उपेक्खासम्बोज्झङ्गो – इमे खो, आवुसो, सत्त बोज्झङ्गा। इमेसं ख्वाहं, आवुसो, सत्तन्‍नं बोज्झङ्गानं येन येन बोज्झङ्गेन आकङ्खामि पुब्बण्हसमयं विहरितुं, तेन तेन बोज्झङ्गेन पुब्बण्हसमयं विहरामि। येन येन बोज्झङ्गेन आकङ्खामि मज्झन्हिकसमयं…पे॰… सायन्हसमयं विहरितुं, तेन तेन बोज्झङ्गेन सायन्हसमयं विहरामि। सतिसम्बोज्झङ्गो इति चे मे, ‘आवुसो, होति, अप्पमाणो’ति मे होति, ‘सुसमारद्धो’ति मे होति। तिट्ठन्तञ्‍च नं 15 ‘तिट्ठती’ति पजानामि। सचेपि मे चवति, ‘इदप्पच्‍चया मे चवती’ति पजानामि। धम्मविचयसम्बोज्झङ्गो…पे॰… उपेक्खासम्बोज्झङ्गो इति चे मे, आवुसो, होति, ‘अप्पमाणो’ति मे होति, ‘सुसमारद्धो’ति मे होति। तिट्ठन्तञ्‍च नं ‘तिट्ठती’ति पजानामि। सचेपि मे चवति, ‘इदप्पच्‍चया मे चवती’ति पजानामि।

    ‘‘Sattime, āvuso, bojjhaṅgā . Katame satta? Satisambojjhaṅgo, dhammavicayasambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo – ime kho, āvuso, satta bojjhaṅgā. Imesaṃ khvāhaṃ, āvuso, sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ yena yena bojjhaṅgena ākaṅkhāmi pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tena tena bojjhaṅgena pubbaṇhasamayaṃ viharāmi. Yena yena bojjhaṅgena ākaṅkhāmi majjhanhikasamayaṃ…pe… sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tena tena bojjhaṅgena sāyanhasamayaṃ viharāmi. Satisambojjhaṅgo iti ce me, ‘āvuso, hoti, appamāṇo’ti me hoti, ‘susamāraddho’ti me hoti. Tiṭṭhantañca naṃ 16 ‘tiṭṭhatī’ti pajānāmi. Sacepi me cavati, ‘idappaccayā me cavatī’ti pajānāmi. Dhammavicayasambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo iti ce me, āvuso, hoti, ‘appamāṇo’ti me hoti, ‘susamāraddho’ti me hoti. Tiṭṭhantañca naṃ ‘tiṭṭhatī’ti pajānāmi. Sacepi me cavati, ‘idappaccayā me cavatī’ti pajānāmi.

    ‘‘सेय्यथापि, आवुसो, रञ्‍ञो वा राजमहामत्तस्स वा नानारत्तानं दुस्सानं दुस्सकरण्डको पूरो अस्स। सो यञ्‍ञदेव दुस्सयुगं आकङ्खेय्य पुब्बण्हसमयं पारुपितुं, तं तदेव दुस्सयुगं पुब्बण्हसमयं पारुपेय्य। यञ्‍ञदेव दुस्सयुगं आकङ्खेय्य मज्झन्हिकसमयं…पे॰… सायन्हसमयं पारुपितुं, तं तदेव दुस्सयुगं सायन्हसमयं पारुपेय्य। एवमेव ख्वाहं, आवुसो, इमेसं सत्तन्‍नं बोज्झङ्गानं येन येन बोज्झङ्गेन आकङ्खामि पुब्बण्हसमयं विहरितुं, तेन तेन बोज्झङ्गेन पुब्बण्हसमयं विहरामि। येन येन बोज्झङ्गेन आकङ्खामि मज्झन्हिकसमयं…पे॰… सायन्हसमयं विहरितुं, तेन तेन बोज्झङ्गेन सायन्हसमयं विहरामि। सतिसम्बोज्झङ्गो इति चे मे, आवुसो, होति, ‘अप्पमाणो’ति मे होति, ‘सुसमारद्धो’ति मे होति। तिट्ठन्तञ्‍च नं ‘तिट्ठती’ति पजानामि। सचेपि मे चवति, ‘इदप्पच्‍चया मे चवती’ति पजानामि…पे॰… उपेक्खासम्बोज्झङ्गो इति चे मे, आवुसो, होति, ‘अप्पमाणो’ति मे होति, ‘सुसमारद्धो’ति मे होति। तिट्ठन्तञ्‍च नं ‘तिट्ठती’ति पजानामि। सचेपि मे चवति, ‘इदप्पच्‍चया मे चवती’ति पजानामि’’।

    ‘‘Seyyathāpi, āvuso, rañño vā rājamahāmattassa vā nānārattānaṃ dussānaṃ dussakaraṇḍako pūro assa. So yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya pubbaṇhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ pubbaṇhasamayaṃ pārupeyya. Yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya majjhanhikasamayaṃ…pe… sāyanhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ sāyanhasamayaṃ pārupeyya. Evameva khvāhaṃ, āvuso, imesaṃ sattannaṃ bojjhaṅgānaṃ yena yena bojjhaṅgena ākaṅkhāmi pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tena tena bojjhaṅgena pubbaṇhasamayaṃ viharāmi. Yena yena bojjhaṅgena ākaṅkhāmi majjhanhikasamayaṃ…pe… sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tena tena bojjhaṅgena sāyanhasamayaṃ viharāmi. Satisambojjhaṅgo iti ce me, āvuso, hoti, ‘appamāṇo’ti me hoti, ‘susamāraddho’ti me hoti. Tiṭṭhantañca naṃ ‘tiṭṭhatī’ti pajānāmi. Sacepi me cavati, ‘idappaccayā me cavatī’ti pajānāmi…pe… upekkhāsambojjhaṅgo iti ce me, āvuso, hoti, ‘appamāṇo’ti me hoti, ‘susamāraddho’ti me hoti. Tiṭṭhantañca naṃ ‘tiṭṭhatī’ti pajānāmi. Sacepi me cavati, ‘idappaccayā me cavatī’ti pajānāmi’’.

    सुत्तन्तनिद्देसो

    Suttantaniddeso

    २१. कथं सतिसम्बोज्झङ्गो इति चे मे होतीति बोज्झङ्गो? यावता निरोधूपट्ठाति तावता सतिसम्बोज्झङ्गो। इति चे मे होतीति बोज्झङ्गो। सेय्यथापि तेलप्पदीपस्स झायतो यावता अच्‍चि तावता वण्णो, यावता वण्णो तावता अच्‍चि। एवमेव यावता निरोधूपट्ठाति तावता सतिसम्बोज्झङ्गो। इति चे मे होतीति बोज्झङ्गो।

    21. Kathaṃ satisambojjhaṅgo iti ce me hotīti bojjhaṅgo? Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā satisambojjhaṅgo. Iti ce me hotīti bojjhaṅgo. Seyyathāpi telappadīpassa jhāyato yāvatā acci tāvatā vaṇṇo, yāvatā vaṇṇo tāvatā acci. Evameva yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā satisambojjhaṅgo. Iti ce me hotīti bojjhaṅgo.

    कथं अप्पमाणो इति चे मे होतीति बोज्झङ्गो? पमाणबद्धा 17 किलेसा, सब्बे च परियुट्ठाना, ये च सङ्खारा पोनोभविका अप्पमाणो निरोधो अचलट्ठेन असङ्खतट्ठेन। यावता निरोधूपट्ठाति तावता अप्पमाणो। इति चे मे होतीति बोज्झङ्गो।

    Kathaṃ appamāṇo iti ce me hotīti bojjhaṅgo? Pamāṇabaddhā 18 kilesā, sabbe ca pariyuṭṭhānā, ye ca saṅkhārā ponobhavikā appamāṇo nirodho acalaṭṭhena asaṅkhataṭṭhena. Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā appamāṇo. Iti ce me hotīti bojjhaṅgo.

    कथं सुसमारद्धो इति चे मे होतीति – बोज्झङ्गो? विसमा किलेसा, सब्बे च परियुट्ठाना, ये च सङ्खारा पोनोभविका, समधम्मो निरोधो सन्तट्ठेन पणीतट्ठेन। यावता निरोधूपट्ठाति तावता सुसमारद्धो इति चे मे होतीति बोज्झङ्गो।

    Kathaṃ susamāraddho iti ce me hotīti – bojjhaṅgo? Visamā kilesā, sabbe ca pariyuṭṭhānā, ye ca saṅkhārā ponobhavikā, samadhammo nirodho santaṭṭhena paṇītaṭṭhena. Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā susamāraddho iti ce me hotīti bojjhaṅgo.

    कथं ‘‘तिट्ठन्तञ्‍च नं तिट्ठती’’ति पजानामि; सचेपि चवति ‘‘इदप्पच्‍चया चवती’’ति पजानामि? कतिहाकारेहि सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति? कतिहाकारेहि सतिसम्बोज्झङ्गो चवति? अट्ठहाकारेहि सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति। अट्ठहाकारेहि सतिसम्बोज्झङ्गो चवति।

    Kathaṃ ‘‘tiṭṭhantañca naṃ tiṭṭhatī’’ti pajānāmi; sacepi cavati ‘‘idappaccayā cavatī’’ti pajānāmi? Katihākārehi satisambojjhaṅgo tiṭṭhati? Katihākārehi satisambojjhaṅgo cavati? Aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo tiṭṭhati. Aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo cavati.

    कतमेहि अट्ठहाकारेहि सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति? अनुप्पादं आवज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, उप्पादं अनावज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, अप्पवत्तं आवज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, पवत्तं अनावज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, अनिमित्तं आवज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, निमित्तं अनावज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, निरोधं आवज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, सङ्खारे अनावज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति – इमेहि अट्ठहाकारेहि सतिसम्बोज्झङ्गो तिट्ठति।

    Katamehi aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo tiṭṭhati? Anuppādaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, uppādaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, appavattaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, pavattaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, animittaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, nimittaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, nirodhaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati, saṅkhāre anāvajjitattā satisambojjhaṅgo tiṭṭhati – imehi aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo tiṭṭhati.

    कतमेहि अट्ठहाकारेहि सतिसम्बोज्झङ्गो चवति? उप्पादं आवज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो चवति, अनुप्पादं अनावज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो चवति, पवत्तं आवज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो चवति, अप्पवत्तं अनावज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो चवति, निमित्तं आवज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो चवति, अनिमित्तं अनावज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो चवति, सङ्खारे आवज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो चवति, निरोधं अनावज्‍जितत्ता सतिसम्बोज्झङ्गो चवति – इमेहि अट्ठहाकारेहि सतिसम्बोज्झङ्गो चवति। एवं ‘‘तिट्ठन्तञ्‍च नं तिट्ठती’’ति पजानामि। सचेपि चवति, ‘‘इदप्पच्‍चया मे चवती’’ति पजानामि…पे॰…।

    Katamehi aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo cavati? Uppādaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, anuppādaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, pavattaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, appavattaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, nimittaṃ āvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, animittaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, saṅkhāre āvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati, nirodhaṃ anāvajjitattā satisambojjhaṅgo cavati – imehi aṭṭhahākārehi satisambojjhaṅgo cavati. Evaṃ ‘‘tiṭṭhantañca naṃ tiṭṭhatī’’ti pajānāmi. Sacepi cavati, ‘‘idappaccayā me cavatī’’ti pajānāmi…pe….

    कथं उपेक्खासम्बोज्झङ्गो इति चे मे होतीति बोज्झङ्गो? यावता निरोधूपट्ठाति तावता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो इति चे मे होतीति बोज्झङ्गो। सेय्यथापि तेलप्पदीपस्स झायतो यावता अच्‍चि तावता वण्णो, यावता वण्णो तावता अच्‍चि। एवमेव यावता निरोधूपट्ठाति तावता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो इति चे होतीति बोज्झङ्गो।

    Kathaṃ upekkhāsambojjhaṅgo iti ce me hotīti bojjhaṅgo? Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā upekkhāsambojjhaṅgo iti ce me hotīti bojjhaṅgo. Seyyathāpi telappadīpassa jhāyato yāvatā acci tāvatā vaṇṇo, yāvatā vaṇṇo tāvatā acci. Evameva yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā upekkhāsambojjhaṅgo iti ce hotīti bojjhaṅgo.

    कथं अप्पमाणो इति चे होतीति बोज्झङ्गो? पमाणबद्धा किलेसा, सब्बे च परियुट्ठाना, ये च सङ्खारा पोनोभविका अप्पमाणो निरोधो अचलट्ठेन असङ्खतट्ठेन। यावता निरोधूपट्ठाति तावता अप्पमाणो इति चे होतीति बोज्झङ्गो।

    Kathaṃ appamāṇo iti ce hotīti bojjhaṅgo? Pamāṇabaddhā kilesā, sabbe ca pariyuṭṭhānā, ye ca saṅkhārā ponobhavikā appamāṇo nirodho acalaṭṭhena asaṅkhataṭṭhena. Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā appamāṇo iti ce hotīti bojjhaṅgo.

    कथं सुसमारद्धो इति चे होतीति बोज्झङ्गो? विसमा किलेसा, सब्बे च परियुट्ठाना, ये च सङ्खारा पोनोभविका समधम्मो निरोधो सन्तट्ठेन पणीतट्ठेन। यावता निरोधूपट्ठाति तावता सुसमारद्धो इति चे होतीति बोज्झङ्गो।

    Kathaṃ susamāraddho iti ce hotīti bojjhaṅgo? Visamā kilesā, sabbe ca pariyuṭṭhānā, ye ca saṅkhārā ponobhavikā samadhammo nirodho santaṭṭhena paṇītaṭṭhena. Yāvatā nirodhūpaṭṭhāti tāvatā susamāraddho iti ce hotīti bojjhaṅgo.

    कथं ‘‘तिट्ठन्तञ्‍च नं तिट्ठती’’ति पजानामि; सचेपि चवति ‘‘इदप्पच्‍चया मे चवती’’ति पजानामि? कतिहाकारेहि उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति? कतिहाकारेहि उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति ? अट्ठहाकारेहि उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति। अट्ठहाकारेहि उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति।

    Kathaṃ ‘‘tiṭṭhantañca naṃ tiṭṭhatī’’ti pajānāmi; sacepi cavati ‘‘idappaccayāme cavatī’’ti pajānāmi? Katihākārehi upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati? Katihākārehi upekkhāsambojjhaṅgo cavati ? Aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati. Aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo cavati.

    कतमेहि अट्ठहाकारेहि उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति? अनुप्पादं आवज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, उप्पादं अनावज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, अप्पवत्तं आवज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, पवत्तं अनावज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, अनिमित्तं आवज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, निमित्तं अनावज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, निरोधं आवज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति, सङ्खारे अनावज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति – इमेहि अट्ठहाकारेहि उपेक्खासम्बोज्झङ्गो तिट्ठति।

    Katamehi aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati? Anuppādaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, uppādaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, appavattaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, pavattaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, animittaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, nimittaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, nirodhaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati, saṅkhāre anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati – imehi aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo tiṭṭhati.

    कतमेहि अट्ठहाकारेहि उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति? उप्पादं आवज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति, अनुप्पादं अनावज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति, पवत्तं आवज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति, अप्पवत्तं अनावज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति, निमित्तं आवज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति , अनिमित्तं अनावज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति, सङ्खारे आवज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति, निरोधं अनावज्‍जितत्ता उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति – इमेहि अट्ठहाकारेहि उपेक्खासम्बोज्झङ्गो चवति। एवं ‘‘तिट्ठन्तञ्‍च नं तिट्ठती’’ति पजानामि; सचेपि चवति, ‘‘इदप्पच्‍चया मे चवती’’ति पजानामि।

    Katamehi aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo cavati? Uppādaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, anuppādaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, pavattaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, appavattaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, nimittaṃ āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati , animittaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, saṅkhāre āvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati, nirodhaṃ anāvajjitattā upekkhāsambojjhaṅgo cavati – imehi aṭṭhahākārehi upekkhāsambojjhaṅgo cavati. Evaṃ ‘‘tiṭṭhantañca naṃ tiṭṭhatī’’ti pajānāmi; sacepi cavati, ‘‘idappaccayā me cavatī’’ti pajānāmi.

    बोज्झङ्गकथा निट्ठिता।

    Bojjhaṅgakathā niṭṭhitā.




    Next: ४. मेत्ताकथा • 4. Mettākathā




    Footnotes:
    1. सं॰ नि॰ ५.२००
    2. saṃ. ni. 5.200
    3. मूलपरिपूरट्ठेन (स्या॰ क॰) एवमुपरिपि
    4. mūlaparipūraṭṭhena (syā. ka.) evamuparipi
    5. अभिञ्‍ञेय्यत्थं (स्या॰)
    6. abhiññeyyatthaṃ (syā.)
    7. विवज्‍जनट्ठं (स्या॰)
    8. भुम्मट्ठं (स्या॰) पटि॰ म॰ १.१४ पस्सितब्बा
    9. vivajjanaṭṭhaṃ (syā.)
    10. bhummaṭṭhaṃ (syā.) paṭi. ma. 1.14 passitabbā
    11. (एकत्ते उपनिबन्धनट्ठं बुज्झन्तीति – बोज्झङ्गा) (सब्बत्थ)
    12. (ekatte upanibandhanaṭṭhaṃ bujjhantīti – bojjhaṅgā) (sabbattha)
    13. आवुसोति (स्या॰) सं॰ नि॰ ५.१८५ पस्सितब्बा
    14. āvusoti (syā.) saṃ. ni. 5.185 passitabbā
    15. तिट्ठन्तं चरं (स्या॰) सं॰ नि॰ ५.१८५ पस्सितब्बा
    16. tiṭṭhantaṃ caraṃ (syā.) saṃ. ni. 5.185 passitabbā
    17. पमाणवन्ता (स्या॰), अट्ठकथा ओलोकेतब्बा
    18. pamāṇavantā (syā.), aṭṭhakathā oloketabbā



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / पटिसम्भिदामग्ग-अट्ठकथा • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā
    बोज्झङ्गकथावण्णना • Bojjhaṅgakathāvaṇṇanā
    मूलमूलकादिदसकवण्णना • Mūlamūlakādidasakavaṇṇanā
    सुत्तन्तनिद्देसवण्णना • Suttantaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact