Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਜਾਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[੩੨੩] ੩. ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ
[323] 3. Brahmadattajātakavaṇṇanā
ਦ੍વਯਂ ਯਾਚਨਕੋਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਾ ਆਲ਼વਿਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਅਗ੍ਗਾਲ਼વੇ ਚੇਤਿਯੇ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਕੁਟਿਕਾਰਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥੇਸਿ। વਤ੍ਥੁ ਪਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਣਿਕਣ੍ਠਜਾਤਕੇ (ਜਾ॰ ੧.੩.੭ ਆਦਯੋ) ਆਗਤਮੇવ। ਇਧ ਪਨ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਯਾਚਨਬਹੁਲਾ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਬਹੁਲਾ વਿਹਰਥਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਗਰਹਿਤ੍વਾ ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੋਰਾਣਕਪਣ੍ਡਿਤਾ ਪਥવਿਸ੍ਸਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਪવਾਰਿਤਾਪਿ ਪਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਏਕਪਟਲਿਕਂ ਉਪਾਹਨਯੁਗਞ੍ਚ ਯਾਚਿਤੁਕਾਮਾ ਹਿਰੋਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਨਭਯੇਨ ਮਹਾਜਨਮਜ੍ਝੇ ਅਕਥੇਤ੍વਾ ਰਹੋ ਕਥਯਿਂਸੂ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਅਤੀਤਂ ਆਹਰਿ।
Dvayaṃ yācanakoti idaṃ satthā āḷaviṃ nissāya aggāḷave cetiye viharanto kuṭikārasikkhāpadaṃ ārabbha kathesi. Vatthu pana heṭṭhā maṇikaṇṭhajātake (jā. 1.3.7 ādayo) āgatameva. Idha pana satthā ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, yācanabahulā viññattibahulā viharathā’’ti vatvā ‘‘āma, bhante’’ti vutte te bhikkhū garahitvā ‘‘bhikkhave, porāṇakapaṇḍitā pathavissarena raññā pavāritāpi paṇṇacchattañca ekapaṭalikaṃ upāhanayugañca yācitukāmā hirottappabhedanabhayena mahājanamajjhe akathetvā raho kathayiṃsū’’ti vatvā atītaṃ āhari.
ਅਤੀਤੇ ਕਪਿਲਰਟ੍ਠੇ ਉਤ੍ਤਰਪਞ੍ਚਾਲਨਗਰੇ ਉਤ੍ਤਰਪਞ੍ਚਾਲਰਾਜੇ ਰਜ੍ਜਂ ਕਾਰੇਨ੍ਤੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਨਿਗਮਗਾਮੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕੁਲੇ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ੍વਾ વਯਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਤਕ੍ਕਸਿਲਾਯਂ ਸਬ੍ਬਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ਉਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਅਪਰਭਾਗੇ ਤਾਪਸਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਹਿਮવਨ੍ਤੇ ਉਞ੍ਛਾਚਰਿਯਾਯ વਨਮੂਲਫਲਾਫਲੇਨ ਯਾਪੇਨ੍ਤੋ ਚਿਰਂ વਸਿਤ੍વਾ ਲੋਣਮ੍ਬਿਲਸੇવਨਤ੍ਥਾਯ ਮਨੁਸ੍ਸਪਥਂ વਿਚਰਨ੍ਤੋ ਉਤ੍ਤਰਪਞ੍ਚਾਲਨਗਰਂ ਪਤ੍વਾ ਰਾਜੁਯ੍ਯਾਨੇ વਸਿਤ੍વਾ ਪੁਨਦਿવਸੇ ਭਿਕ੍ਖਂ ਪਰਿਯੇਸਮਾਨੋ ਨਗਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਰਾਜਦ੍વਾਰਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿ। ਰਾਜਾ ਤਸ੍ਸਾਚਾਰੇ ਚ વਿਹਾਰੇ ਚ ਪਸੀਦਿਤ੍વਾ ਮਹਾਤਲੇ ਨਿਸੀਦਾਪੇਤ੍વਾ ਰਾਜਾਰਹਂ ਪਣੀਤਭੋਜਨਂ ਭੋਜੇਤ੍વਾ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਉਯ੍ਯਾਨੇਯੇવ વਸਾਪੇਸਿ। ਸੋ ਨਿਬਦ੍ਧਂ ਰਾਜਘਰੇਯੇવ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤੋ વਸ੍ਸਾਨਸ੍ਸ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਹਿਮવਨ੍ਤਮੇવ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੁਤ੍વਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਪਟਲਿਕਾ ਉਪਾਹਨਾ ਚੇવ ਪਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਰਾਜਾਨਂ ਯਾਚਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਏਕਦਿવਸਂ ਰਾਜਾਨਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਉਪਾਹਨਞ੍ਚ ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਯਾਚਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਪੁਨ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਪਰਂ ‘ਇਮਂ ਨਾਮ ਦੇਹੀ’ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਰੋਦਤਿ ਨਾਮ, ਪਰੋਪਿ ‘ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ વਦਨ੍ਤੋ ਪਟਿਰੋਦਤਿ ਨਾਮ, ‘ਮਾ ਖੋ ਪਨ ਮਂ ਰੋਦਨ੍ਤਂ ਮਹਾਜਨੋ ਅਦ੍ਦਸ, ਮਾ ਰਾਜਾਨ’’ਨ੍ਤਿ ਰਹੋ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਉਭੋਪਿ ਰੋਦਿਤ੍વਾ ਤੁਣ੍ਹੀ ਭવਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਨਂ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਰਹੋ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਰਾਜਾ ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਰਾਜਪੁਰਿਸੇ ਅਪਸਕ੍ਕਿ। ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ‘‘ਸਚੇ ਮਯਿ ਯਾਚਨ੍ਤੇ ਰਾਜਾ ਨ ਦਸ੍ਸਤਿ, ਮੇਤ੍ਤਿ ਨੋ ਭਿਜ੍ਜਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਨ ਯਾਚਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਤਂ ਦਿવਸਂ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਤਾવ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪੁਨੇਕਦਿવਸਂ ਜਾਨਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਆਹ।
Atīte kapilaraṭṭhe uttarapañcālanagare uttarapañcālarāje rajjaṃ kārente bodhisatto ekasmiṃ nigamagāme brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā aparabhāge tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā himavante uñchācariyāya vanamūlaphalāphalena yāpento ciraṃ vasitvā loṇambilasevanatthāya manussapathaṃ vicaranto uttarapañcālanagaraṃ patvā rājuyyāne vasitvā punadivase bhikkhaṃ pariyesamāno nagaraṃ pavisitvā rājadvāraṃ sampāpuṇi. Rājā tassācāre ca vihāre ca pasīditvā mahātale nisīdāpetvā rājārahaṃ paṇītabhojanaṃ bhojetvā paṭiññaṃ gahetvā uyyāneyeva vasāpesi. So nibaddhaṃ rājaghareyeva bhuñjanto vassānassa accayena himavantameva gantukāmo hutvā cintesi ‘‘mayhaṃ maggaṃ gacchantassa ekapaṭalikā upāhanā ceva paṇṇacchattañca laddhuṃ vaṭṭati, rājānaṃ yācissāmī’’ti. So ekadivasaṃ rājānaṃ uyyānaṃ āgantvā vanditvā nisinnaṃ disvā ‘‘upāhanañca chattañca yācissāmī’’ti cintetvā puna cintesi ‘‘paraṃ ‘imaṃ nāma dehī’ti yācanto rodati nāma, paropi ‘natthī’ti vadanto paṭirodati nāma, ‘mā kho pana maṃ rodantaṃ mahājano addasa, mā rājāna’’nti raho paṭicchannaṭṭhāne ubhopi roditvā tuṇhī bhavissāmā’’ti. Atha naṃ ‘‘mahārāja, raho paccāsīsāmī’’ti āha. Rājā taṃ sutvā rājapurise apasakki. Bodhisatto ‘‘sace mayi yācante rājā na dassati, metti no bhijjissati, tasmā na yācissāmī’’ti taṃ divasaṃ nāmaṃ gahetuṃ asakkonto ‘‘gaccha, tāva, mahārāja, punekadivasaṃ jānissāmī’’ti āha.
ਪੁਨੇਕਦਿવਸਂ ਰਞ੍ਞੋ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਆਗਤਕਾਲੇ ਤਥੇવ ਪੁਨ ਤਥੇવਾਤਿ ਏવਂ ਯਾਚਿਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਦ੍વਾਦਸ ਸਂવਚ੍ਛਰਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ। ਤਤੋ ਰਾਜਾ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਅਯ੍ਯੋ ‘ਮਹਾਰਾਜ, ਰਹੋ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਾਮੀ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪਰਿਸਾਯ ਅਪਗਤਾਯ ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍ਤੁਂ ਨ વਿਸਹਤਿ, વਤ੍ਤੁਕਾਮਸ੍ਸੇવਸ੍ਸ ਦ੍વਾਦਸ વਸ੍ਸਾਨਿ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾਨਿ, ਚਿਰਂ ਖੋ ਪਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਚਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਕ੍ਕਣ੍ਠਿਤ੍વਾ ਭੋਗੇ ਭੁਞ੍ਜਿਤੁਕਾਮੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਤਿ ਮਞ੍ਞੇ, ਰਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਨ ਨਾਮਂ ਗਹੇਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤੋ ਤੁਣ੍ਹੀ ਹੋਤਿ, ਅਜ੍ਜ ਦਾਨਿਸ੍ਸਾਹਂ ਰਜ੍ਜਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਯਂ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਉਯ੍ਯਾਨਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੇਨ ‘‘ਰਹੋ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਾਮੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਪਰਿਸਾਯ ਅਪਗਤਾਯ ਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍ਤੁਂ ਅਸਕ੍ਕੋਨ੍ਤਂ ਆਹ ‘‘ਤੁਮ੍ਹੇ ਦ੍વਾਦਸ વਸ੍ਸਾਨਿ ‘ਰਹੋ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਾਮੀ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਰਹੋ ਲਦ੍ਧਾਪਿ ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍ਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਥ, ਅਹਂ વੋ ਰਜ੍ਜਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਂ ਪવਾਰੇਮਿ, ਨਿਬ੍ਭਯਾ ਹੁਤ੍વਾ ਯਂ વੋ ਰੁਚ੍ਚਤਿ, ਤਂ ਯਾਚਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਯਮਹਂ ਯਾਚਾਮਿ, ਤਂ ਦਸ੍ਸਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਦਸ੍ਸਾਮਿ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਮਯ੍ਹਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਏਕਪਟਲਿਕਾ ਉਪਾਹਨਾ ਚ ਪਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਲਦ੍ਧੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏਤ੍ਤਕਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤੁਮ੍ਹੇ ਦ੍વਾਦਸ ਸਂવਚ੍ਛਰਾਨਿ ਯਾਚਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਆਮ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਂਕਾਰਣਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਏવਮਕਤ੍ਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ‘ਇਮਂ ਨਾਮ ਮੇ ਦੇਹੀ’ਤਿ ਯਾਚਨ੍ਤੋ ਰੋਦਤਿ ਨਾਮ, ‘ਨਤ੍ਥੀ’ਤਿ વਦਨ੍ਤੋ ਪਟਿਰੋਦਤਿ ਨਾਮ। ‘ਸਚੇ ਤ੍વਂ ਮਯਾ ਯਾਚਿਤੋ ਨ ਦਦੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਤਂ ਨੋ ਰੋਦਿਤਪਟਿਰੋਦਿਤਂ ਨਾਮ ਮਹਾਜਨੋ ਮਾ ਪਸ੍ਸਤੂ’ਤਿ ਏਤਦਤ੍ਥਂ ਰਹੋ ਪਚ੍ਚਾਸੀਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਆਦਿਤੋ ਤਿਸ੍ਸੋ ਗਾਥਾ ਅਭਾਸਿ –
Punekadivasaṃ rañño uyyānaṃ āgatakāle tatheva puna tathevāti evaṃ yācituṃ asakkontasseva dvādasa saṃvaccharāni atikkantāni. Tato rājā cintesi ‘‘mayhaṃ ayyo ‘mahārāja, raho paccāsīsāmī’ti vatvā parisāya apagatāya kiñci vattuṃ na visahati, vattukāmassevassa dvādasa vassāni atikkantāni, ciraṃ kho panassa brahmacariyaṃ carantassa ukkaṇṭhitvā bhoge bhuñjitukāmo rajjaṃ paccāsīsati maññe, rajjassa pana nāmaṃ gahetuṃ asakkonto tuṇhī hoti, ajja dānissāhaṃ rajjaṃ ādiṃ katvā yaṃ icchati, taṃ dassāmī’’ti. So uyyānaṃ gantvā vanditvā nisinno bodhisattena ‘‘raho paccāsīsāmī’’ti vutte parisāya apagatāya taṃ kiñci vattuṃ asakkontaṃ āha ‘‘tumhe dvādasa vassāni ‘raho paccāsīsāmī’ti vatvā raho laddhāpi kiñci vattuṃ na sakkotha, ahaṃ vo rajjaṃ ādiṃ katvā sabbaṃ pavāremi, nibbhayā hutvā yaṃ vo ruccati, taṃ yācathā’’ti. ‘‘Mahārāja, yamahaṃ yācāmi, taṃ dassasī’’ti? ‘‘Dassāmi, bhante’’ti. ‘‘Mahārāja, mayhaṃ maggaṃ gacchantassa ekapaṭalikā upāhanā ca paṇṇacchattañca laddhuṃ vaṭṭatī’’ti. ‘‘Ettakaṃ, bhante, tumhe dvādasa saṃvaccharāni yācituṃ na sakkothā’’ti. ‘‘Āma, mahārājā’’ti. ‘‘Kiṃkāraṇā, bhante, evamakatthā’’ti. ‘‘Mahārāja, ‘imaṃ nāma me dehī’ti yācanto rodati nāma, ‘natthī’ti vadanto paṭirodati nāma. ‘Sace tvaṃ mayā yācito na dadeyyāsi, taṃ no roditapaṭiroditaṃ nāma mahājano mā passatū’ti etadatthaṃ raho paccāsīsāmī’’ti vatvā ādito tisso gāthā abhāsi –
੮੯.
89.
‘‘ਦ੍વਯਂ ਯਾਚਨਕੋ ਰਾਜ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤ ਨਿਗਚ੍ਛਤਿ।
‘‘Dvayaṃ yācanako rāja, brahmadatta nigacchati;
ਅਲਾਭਂ ਧਨਲਾਭਂ વਾ, ਏવਂਧਮ੍ਮਾ ਹਿ ਯਾਚਨਾ॥
Alābhaṃ dhanalābhaṃ vā, evaṃdhammā hi yācanā.
੯੦.
90.
‘‘ਯਾਚਨਂ ਰੋਦਨਂ ਆਹੁ, ਪਞ੍ਚਾਲਾਨਂ ਰਥੇਸਭ।
‘‘Yācanaṃ rodanaṃ āhu, pañcālānaṃ rathesabha;
ਯੋ ਯਾਚਨਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤਿ, ਤਮਾਹੁ ਪਟਿਰੋਦਨਂ॥
Yo yācanaṃ paccakkhāti, tamāhu paṭirodanaṃ.
੯੧.
91.
‘‘ਮਾ ਮਦ੍ਦਸਂਸੁ ਰੋਦਨ੍ਤਂ, ਪਞ੍ਚਾਲਾ ਸੁਸਮਾਗਤਾ।
‘‘Mā maddasaṃsu rodantaṃ, pañcālā susamāgatā;
ਤੁવਂ વਾ ਪਟਿਰੋਦਨ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਚ੍ਛਾਮਹਂ ਰਹੋ’’ਤਿ॥
Tuvaṃ vā paṭirodantaṃ, tasmā icchāmahaṃ raho’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਰਾਜ ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਾਤਿ ਦ੍વੀਹਿਪਿ ਰਾਜਾਨਂ ਆਲਪਤਿ। ਨਿਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਲਭਤਿ વਿਨ੍ਦਤਿ। ਏવਂਧਮ੍ਮਾਤਿ ਏવਂਸਭਾવਾ। ਆਹੂਤਿ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਕਥੇਨ੍ਤਿ। ਪਞ੍ਚਾਲਾਨਂ ਰਥੇਸਭਾਤਿ ਪਞ੍ਚਾਲਰਟ੍ਠਸ੍ਸ ਇਸ੍ਸਰ ਰਥਪવਰ। ਯੋ ਯਾਚਨਂ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾਤੀਤਿ ਯੋ ਪਨ ਯਂ ਯਾਚਨਕਂ ‘‘ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਤਮਾਹੂਤਿ ਤਂ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਨਂ ‘‘ਪਟਿਰੋਦਨ’’ਨ੍ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਮਾ ਮਦ੍ਦਸਂਸੂਤਿ ਤવ ਰਟ੍ਠવਾਸਿਨੋ ਪਞ੍ਚਾਲਾ ਸੁਸਮਾਗਤਾ ਮਂ ਰੋਦਨ੍ਤਂ ਮਾ ਅਦ੍ਦਸਂਸੂਤਿ।
Tattha rāja brahmadattāti dvīhipi rājānaṃ ālapati. Nigacchatīti labhati vindati. Evaṃdhammāti evaṃsabhāvā. Āhūti paṇḍitā kathenti. Pañcālānaṃ rathesabhāti pañcālaraṭṭhassa issara rathapavara. Yo yācanaṃ paccakkhātīti yo pana yaṃ yācanakaṃ ‘‘natthī’’ti paṭikkhipati. Tamāhūti taṃ paṭikkhipanaṃ ‘‘paṭirodana’’nti vadanti. Mā maddasaṃsūti tava raṭṭhavāsino pañcālā susamāgatā maṃ rodantaṃ mā addasaṃsūti.
ਰਾਜਾ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਾਰવਲਕ੍ਖਣੇ ਪਸੀਦਿਤ੍વਾ વਰਂ ਦਦਮਾਨੋ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਗਾਥਮਾਹ –
Rājā bodhisattassa gāravalakkhaṇe pasīditvā varaṃ dadamāno catutthaṃ gāthamāha –
੯੨.
92.
‘‘ਦਦਾਮਿ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਰੋਹਿਣੀਨਂ, ਗવਂ ਸਹਸ੍ਸਂ ਸਹ ਪੁਙ੍ਗવੇਨ।
‘‘Dadāmi te brāhmaṇa rohiṇīnaṃ, gavaṃ sahassaṃ saha puṅgavena;
ਅਰਿਯੋ ਹਿ ਅਰਿਯਸ੍ਸ ਕਥਂ ਨ ਦਜ੍ਜਾ, ਸੁਤ੍વਾਨ ਗਾਥਾ ਤવ ਧਮ੍ਮਯੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ॥
Ariyo hi ariyassa kathaṃ na dajjā, sutvāna gāthā tava dhammayuttā’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਰੋਹਿਣੀਨਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤવਣ੍ਣਾਨਂ। ਅਰਿਯੋਤਿ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। ਅਰਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਆਚਾਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ। ਕਥਂ ਨ ਦਜ੍ਜਾਤਿ ਕੇਨ ਕਾਰਣੇਨ ਨ ਦਦੇਯ੍ਯ। ਧਮ੍ਮਯੁਤ੍ਤਾਤਿ ਕਾਰਣਯੁਤ੍ਤਾ।
Tattha rohiṇīnanti rattavaṇṇānaṃ. Ariyoti ācārasampanno. Ariyassāti ācārasampannassa. Kathaṃ na dajjāti kena kāraṇena na dadeyya. Dhammayuttāti kāraṇayuttā.
ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਪਨ ‘‘ਨਾਹਂ, ਮਹਾਰਾਜ, વਤ੍ਥੁਕਾਮੇਹਿ ਅਤ੍ਥਿਕੋ, ਯਂ ਅਹਂ ਯਾਚਾਮਿ, ਤਦੇવ ਮੇ ਦੇਹੀ’’ਤਿ ਏਕਪਟਲਿਕਾ ਉਪਾਹਨਾ ਚ ਪਣ੍ਣਚ੍ਛਤ੍ਤਞ੍ਚ ਗਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਮਹਾਰਾਜ, ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਹੋਹਿ, ਦਾਨਂ ਦੇਹਿ, ਸੀਲਂ ਰਕ੍ਖਾਹਿ, ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਰਾਜਾਨਂ ਓવਦਿਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ ਯਾਚਨ੍ਤਸ੍ਸੇવ ਹਿਮવਨ੍ਤਮੇવ ਗਤੋ। ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਚ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਚ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਪਰਾਯਣੋ ਅਹੋਸਿ।
Bodhisatto pana ‘‘nāhaṃ, mahārāja, vatthukāmehi atthiko, yaṃ ahaṃ yācāmi, tadeva me dehī’’ti ekapaṭalikā upāhanā ca paṇṇacchattañca gahetvā ‘‘mahārāja, appamatto hohi, dānaṃ dehi, sīlaṃ rakkhāhi, uposathakammaṃ karohī’’ti rājānaṃ ovaditvā tassa yācantasseva himavantameva gato. Tattha abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā brahmalokaparāyaṇo ahosi.
ਸਤ੍ਥਾ ਇਮਂ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਜਾਤਕਂ ਸਮੋਧਾਨੇਸਿ – ‘‘ਤਦਾ ਰਾਜਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਅਹੋਸਿ, ਤਾਪਸੋ ਪਨ ਅਹਮੇવ ਅਹੋਸਿ’’ਨ੍ਤਿ।
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā rājā ānando ahosi, tāpaso pana ahameva ahosi’’nti.
ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਜਾਤਕવਣ੍ਣਨਾ ਤਤਿਯਾ।
Brahmadattajātakavaṇṇanā tatiyā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਜਾਤਕਪਾਲ਼ਿ • Jātakapāḷi / ੩੨੩. ਬ੍ਰਹ੍ਮਦਤ੍ਤਜਾਤਕਂ • 323. Brahmadattajātakaṃ