A World of Knowledge
    Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā

    [൩൨൩] ൩. ബ്രഹ്മദത്തജാതകവണ്ണനാ

    [323] 3. Brahmadattajātakavaṇṇanā

    ദ്വയം യാചനകോതി ഇദം സത്ഥാ ആളവിം നിസ്സായ അഗ്ഗാളവേ ചേതിയേ വിഹരന്തോ കുടികാരസിക്ഖാപദം ആരബ്ഭ കഥേസി. വത്ഥു പന ഹേട്ഠാ മണികണ്ഠജാതകേ (ജാ॰ ൧.൩.൭ ആദയോ) ആഗതമേവ. ഇധ പന സത്ഥാ ‘‘സച്ചം കിര തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, യാചനബഹുലാ വിഞ്ഞത്തിബഹുലാ വിഹരഥാ’’തി വത്വാ ‘‘ആമ, ഭന്തേ’’തി വുത്തേ തേ ഭിക്ഖൂ ഗരഹിത്വാ ‘‘ഭിക്ഖവേ, പോരാണകപണ്ഡിതാ പഥവിസ്സരേന രഞ്ഞാ പവാരിതാപി പണ്ണച്ഛത്തഞ്ച ഏകപടലികം ഉപാഹനയുഗഞ്ച യാചിതുകാമാ ഹിരോത്തപ്പഭേദനഭയേന മഹാജനമജ്ഝേ അകഥേത്വാ രഹോ കഥയിംസൂ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.

    Dvayaṃ yācanakoti idaṃ satthā āḷaviṃ nissāya aggāḷave cetiye viharanto kuṭikārasikkhāpadaṃ ārabbha kathesi. Vatthu pana heṭṭhā maṇikaṇṭhajātake (jā. 1.3.7 ādayo) āgatameva. Idha pana satthā ‘‘saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, yācanabahulā viññattibahulā viharathā’’ti vatvā ‘‘āma, bhante’’ti vutte te bhikkhū garahitvā ‘‘bhikkhave, porāṇakapaṇḍitā pathavissarena raññā pavāritāpi paṇṇacchattañca ekapaṭalikaṃ upāhanayugañca yācitukāmā hirottappabhedanabhayena mahājanamajjhe akathetvā raho kathayiṃsū’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    അതീതേ കപിലരട്ഠേ ഉത്തരപഞ്ചാലനഗരേ ഉത്തരപഞ്ചാലരാജേ രജ്ജം കാരേന്തേ ബോധിസത്തോ ഏകസ്മിം നിഗമഗാമേ ബ്രാഹ്മണകുലേ നിബ്ബത്തിത്വാ വയപ്പത്തോ തക്കസിലായം സബ്ബസിപ്പാനി ഉഗ്ഗണ്ഹിത്വാ അപരഭാഗേ താപസപബ്ബജ്ജം പബ്ബജിത്വാ ഹിമവന്തേ ഉഞ്ഛാചരിയായ വനമൂലഫലാഫലേന യാപേന്തോ ചിരം വസിത്വാ ലോണമ്ബിലസേവനത്ഥായ മനുസ്സപഥം വിചരന്തോ ഉത്തരപഞ്ചാലനഗരം പത്വാ രാജുയ്യാനേ വസിത്വാ പുനദിവസേ ഭിക്ഖം പരിയേസമാനോ നഗരം പവിസിത്വാ രാജദ്വാരം സമ്പാപുണി. രാജാ തസ്സാചാരേ ച വിഹാരേ ച പസീദിത്വാ മഹാതലേ നിസീദാപേത്വാ രാജാരഹം പണീതഭോജനം ഭോജേത്വാ പടിഞ്ഞം ഗഹേത്വാ ഉയ്യാനേയേവ വസാപേസി. സോ നിബദ്ധം രാജഘരേയേവ ഭുഞ്ജന്തോ വസ്സാനസ്സ അച്ചയേന ഹിമവന്തമേവ ഗന്തുകാമോ ഹുത്വാ ചിന്തേസി ‘‘മയ്ഹം മഗ്ഗം ഗച്ഛന്തസ്സ ഏകപടലികാ ഉപാഹനാ ചേവ പണ്ണച്ഛത്തഞ്ച ലദ്ധും വട്ടതി, രാജാനം യാചിസ്സാമീ’’തി. സോ ഏകദിവസം രാജാനം ഉയ്യാനം ആഗന്ത്വാ വന്ദിത്വാ നിസിന്നം ദിസ്വാ ‘‘ഉപാഹനഞ്ച ഛത്തഞ്ച യാചിസ്സാമീ’’തി ചിന്തേത്വാ പുന ചിന്തേസി ‘‘പരം ‘ഇമം നാമ ദേഹീ’തി യാചന്തോ രോദതി നാമ, പരോപി ‘നത്ഥീ’തി വദന്തോ പടിരോദതി നാമ, ‘മാ ഖോ പന മം രോദന്തം മഹാജനോ അദ്ദസ, മാ രാജാന’’ന്തി രഹോ പടിച്ഛന്നട്ഠാനേ ഉഭോപി രോദിത്വാ തുണ്ഹീ ഭവിസ്സാമാ’’തി. അഥ നം ‘‘മഹാരാജ, രഹോ പച്ചാസീസാമീ’’തി ആഹ. രാജാ തം സുത്വാ രാജപുരിസേ അപസക്കി. ബോധിസത്തോ ‘‘സചേ മയി യാചന്തേ രാജാ ന ദസ്സതി, മേത്തി നോ ഭിജ്ജിസ്സതി, തസ്മാ ന യാചിസ്സാമീ’’തി തം ദിവസം നാമം ഗഹേതും അസക്കോന്തോ ‘‘ഗച്ഛ, താവ, മഹാരാജ, പുനേകദിവസം ജാനിസ്സാമീ’’തി ആഹ.

    Atīte kapilaraṭṭhe uttarapañcālanagare uttarapañcālarāje rajjaṃ kārente bodhisatto ekasmiṃ nigamagāme brāhmaṇakule nibbattitvā vayappatto takkasilāyaṃ sabbasippāni uggaṇhitvā aparabhāge tāpasapabbajjaṃ pabbajitvā himavante uñchācariyāya vanamūlaphalāphalena yāpento ciraṃ vasitvā loṇambilasevanatthāya manussapathaṃ vicaranto uttarapañcālanagaraṃ patvā rājuyyāne vasitvā punadivase bhikkhaṃ pariyesamāno nagaraṃ pavisitvā rājadvāraṃ sampāpuṇi. Rājā tassācāre ca vihāre ca pasīditvā mahātale nisīdāpetvā rājārahaṃ paṇītabhojanaṃ bhojetvā paṭiññaṃ gahetvā uyyāneyeva vasāpesi. So nibaddhaṃ rājaghareyeva bhuñjanto vassānassa accayena himavantameva gantukāmo hutvā cintesi ‘‘mayhaṃ maggaṃ gacchantassa ekapaṭalikā upāhanā ceva paṇṇacchattañca laddhuṃ vaṭṭati, rājānaṃ yācissāmī’’ti. So ekadivasaṃ rājānaṃ uyyānaṃ āgantvā vanditvā nisinnaṃ disvā ‘‘upāhanañca chattañca yācissāmī’’ti cintetvā puna cintesi ‘‘paraṃ ‘imaṃ nāma dehī’ti yācanto rodati nāma, paropi ‘natthī’ti vadanto paṭirodati nāma, ‘mā kho pana maṃ rodantaṃ mahājano addasa, mā rājāna’’nti raho paṭicchannaṭṭhāne ubhopi roditvā tuṇhī bhavissāmā’’ti. Atha naṃ ‘‘mahārāja, raho paccāsīsāmī’’ti āha. Rājā taṃ sutvā rājapurise apasakki. Bodhisatto ‘‘sace mayi yācante rājā na dassati, metti no bhijjissati, tasmā na yācissāmī’’ti taṃ divasaṃ nāmaṃ gahetuṃ asakkonto ‘‘gaccha, tāva, mahārāja, punekadivasaṃ jānissāmī’’ti āha.

    പുനേകദിവസം രഞ്ഞോ ഉയ്യാനം ആഗതകാലേ തഥേവ പുന തഥേവാതി ഏവം യാചിതും അസക്കോന്തസ്സേവ ദ്വാദസ സംവച്ഛരാനി അതിക്കന്താനി. തതോ രാജാ ചിന്തേസി ‘‘മയ്ഹം അയ്യോ ‘മഹാരാജ, രഹോ പച്ചാസീസാമീ’തി വത്വാ പരിസായ അപഗതായ കിഞ്ചി വത്തും ന വിസഹതി, വത്തുകാമസ്സേവസ്സ ദ്വാദസ വസ്സാനി അതിക്കന്താനി, ചിരം ഖോ പനസ്സ ബ്രഹ്മചരിയം ചരന്തസ്സ ഉക്കണ്ഠിത്വാ ഭോഗേ ഭുഞ്ജിതുകാമോ രജ്ജം പച്ചാസീസതി മഞ്ഞേ, രജ്ജസ്സ പന നാമം ഗഹേതും അസക്കോന്തോ തുണ്ഹീ ഹോതി, അജ്ജ ദാനിസ്സാഹം രജ്ജം ആദിം കത്വാ യം ഇച്ഛതി, തം ദസ്സാമീ’’തി. സോ ഉയ്യാനം ഗന്ത്വാ വന്ദിത്വാ നിസിന്നോ ബോധിസത്തേന ‘‘രഹോ പച്ചാസീസാമീ’’തി വുത്തേ പരിസായ അപഗതായ തം കിഞ്ചി വത്തും അസക്കോന്തം ആഹ ‘‘തുമ്ഹേ ദ്വാദസ വസ്സാനി ‘രഹോ പച്ചാസീസാമീ’തി വത്വാ രഹോ ലദ്ധാപി കിഞ്ചി വത്തും ന സക്കോഥ, അഹം വോ രജ്ജം ആദിം കത്വാ സബ്ബം പവാരേമി, നിബ്ഭയാ ഹുത്വാ യം വോ രുച്ചതി, തം യാചഥാ’’തി. ‘‘മഹാരാജ, യമഹം യാചാമി, തം ദസ്സസീ’’തി? ‘‘ദസ്സാമി, ഭന്തേ’’തി. ‘‘മഹാരാജ, മയ്ഹം മഗ്ഗം ഗച്ഛന്തസ്സ ഏകപടലികാ ഉപാഹനാ ച പണ്ണച്ഛത്തഞ്ച ലദ്ധും വട്ടതീ’’തി. ‘‘ഏത്തകം, ഭന്തേ, തുമ്ഹേ ദ്വാദസ സംവച്ഛരാനി യാചിതും ന സക്കോഥാ’’തി. ‘‘ആമ, മഹാരാജാ’’തി. ‘‘കിംകാരണാ, ഭന്തേ, ഏവമകത്ഥാ’’തി. ‘‘മഹാരാജ, ‘ഇമം നാമ മേ ദേഹീ’തി യാചന്തോ രോദതി നാമ, ‘നത്ഥീ’തി വദന്തോ പടിരോദതി നാമ. ‘സചേ ത്വം മയാ യാചിതോ ന ദദേയ്യാസി, തം നോ രോദിതപടിരോദിതം നാമ മഹാജനോ മാ പസ്സതൂ’തി ഏതദത്ഥം രഹോ പച്ചാസീസാമീ’’തി വത്വാ ആദിതോ തിസ്സോ ഗാഥാ അഭാസി –

    Punekadivasaṃ rañño uyyānaṃ āgatakāle tatheva puna tathevāti evaṃ yācituṃ asakkontasseva dvādasa saṃvaccharāni atikkantāni. Tato rājā cintesi ‘‘mayhaṃ ayyo ‘mahārāja, raho paccāsīsāmī’ti vatvā parisāya apagatāya kiñci vattuṃ na visahati, vattukāmassevassa dvādasa vassāni atikkantāni, ciraṃ kho panassa brahmacariyaṃ carantassa ukkaṇṭhitvā bhoge bhuñjitukāmo rajjaṃ paccāsīsati maññe, rajjassa pana nāmaṃ gahetuṃ asakkonto tuṇhī hoti, ajja dānissāhaṃ rajjaṃ ādiṃ katvā yaṃ icchati, taṃ dassāmī’’ti. So uyyānaṃ gantvā vanditvā nisinno bodhisattena ‘‘raho paccāsīsāmī’’ti vutte parisāya apagatāya taṃ kiñci vattuṃ asakkontaṃ āha ‘‘tumhe dvādasa vassāni ‘raho paccāsīsāmī’ti vatvā raho laddhāpi kiñci vattuṃ na sakkotha, ahaṃ vo rajjaṃ ādiṃ katvā sabbaṃ pavāremi, nibbhayā hutvā yaṃ vo ruccati, taṃ yācathā’’ti. ‘‘Mahārāja, yamahaṃ yācāmi, taṃ dassasī’’ti? ‘‘Dassāmi, bhante’’ti. ‘‘Mahārāja, mayhaṃ maggaṃ gacchantassa ekapaṭalikā upāhanā ca paṇṇacchattañca laddhuṃ vaṭṭatī’’ti. ‘‘Ettakaṃ, bhante, tumhe dvādasa saṃvaccharāni yācituṃ na sakkothā’’ti. ‘‘Āma, mahārājā’’ti. ‘‘Kiṃkāraṇā, bhante, evamakatthā’’ti. ‘‘Mahārāja, ‘imaṃ nāma me dehī’ti yācanto rodati nāma, ‘natthī’ti vadanto paṭirodati nāma. ‘Sace tvaṃ mayā yācito na dadeyyāsi, taṃ no roditapaṭiroditaṃ nāma mahājano mā passatū’ti etadatthaṃ raho paccāsīsāmī’’ti vatvā ādito tisso gāthā abhāsi –

    ൮൯.

    89.

    ‘‘ദ്വയം യാചനകോ രാജ, ബ്രഹ്മദത്ത നിഗച്ഛതി;

    ‘‘Dvayaṃ yācanako rāja, brahmadatta nigacchati;

    അലാഭം ധനലാഭം വാ, ഏവംധമ്മാ ഹി യാചനാ.

    Alābhaṃ dhanalābhaṃ vā, evaṃdhammā hi yācanā.

    ൯൦.

    90.

    ‘‘യാചനം രോദനം ആഹു, പഞ്ചാലാനം രഥേസഭ;

    ‘‘Yācanaṃ rodanaṃ āhu, pañcālānaṃ rathesabha;

    യോ യാചനം പച്ചക്ഖാതി, തമാഹു പടിരോദനം.

    Yo yācanaṃ paccakkhāti, tamāhu paṭirodanaṃ.

    ൯൧.

    91.

    ‘‘മാ മദ്ദസംസു രോദന്തം, പഞ്ചാലാ സുസമാഗതാ;

    ‘‘Mā maddasaṃsu rodantaṃ, pañcālā susamāgatā;

    തുവം വാ പടിരോദന്തം, തസ്മാ ഇച്ഛാമഹം രഹോ’’തി.

    Tuvaṃ vā paṭirodantaṃ, tasmā icchāmahaṃ raho’’ti.

    തത്ഥ രാജ ബ്രഹ്മദത്താതി ദ്വീഹിപി രാജാനം ആലപതി. നിഗച്ഛതീതി ലഭതി വിന്ദതി. ഏവംധമ്മാതി ഏവംസഭാവാ. ആഹൂതി പണ്ഡിതാ കഥേന്തി. പഞ്ചാലാനം രഥേസഭാതി പഞ്ചാലരട്ഠസ്സ ഇസ്സര രഥപവര. യോ യാചനം പച്ചക്ഖാതീതി യോ പന യം യാചനകം ‘‘നത്ഥീ’’തി പടിക്ഖിപതി. തമാഹൂതി തം പടിക്ഖിപനം ‘‘പടിരോദന’’ന്തി വദന്തി. മാ മദ്ദസംസൂതി തവ രട്ഠവാസിനോ പഞ്ചാലാ സുസമാഗതാ മം രോദന്തം മാ അദ്ദസംസൂതി.

    Tattha rāja brahmadattāti dvīhipi rājānaṃ ālapati. Nigacchatīti labhati vindati. Evaṃdhammāti evaṃsabhāvā. Āhūti paṇḍitā kathenti. Pañcālānaṃ rathesabhāti pañcālaraṭṭhassa issara rathapavara. Yo yācanaṃ paccakkhātīti yo pana yaṃ yācanakaṃ ‘‘natthī’’ti paṭikkhipati. Tamāhūti taṃ paṭikkhipanaṃ ‘‘paṭirodana’’nti vadanti. Mā maddasaṃsūti tava raṭṭhavāsino pañcālā susamāgatā maṃ rodantaṃ mā addasaṃsūti.

    രാജാ ബോധിസത്തസ്സ ഗാരവലക്ഖണേ പസീദിത്വാ വരം ദദമാനോ ചതുത്ഥം ഗാഥമാഹ –

    Rājā bodhisattassa gāravalakkhaṇe pasīditvā varaṃ dadamāno catutthaṃ gāthamāha –

    ൯൨.

    92.

    ‘‘ദദാമി തേ ബ്രാഹ്മണ രോഹിണീനം, ഗവം സഹസ്സം സഹ പുങ്ഗവേന;

    ‘‘Dadāmi te brāhmaṇa rohiṇīnaṃ, gavaṃ sahassaṃ saha puṅgavena;

    അരിയോ ഹി അരിയസ്സ കഥം ന ദജ്ജാ, സുത്വാന ഗാഥാ തവ ധമ്മയുത്താ’’തി.

    Ariyo hi ariyassa kathaṃ na dajjā, sutvāna gāthā tava dhammayuttā’’ti.

    തത്ഥ രോഹിണീനന്തി രത്തവണ്ണാനം. അരിയോതി ആചാരസമ്പന്നോ. അരിയസ്സാതി ആചാരസമ്പന്നസ്സ. കഥം ന ദജ്ജാതി കേന കാരണേന ന ദദേയ്യ. ധമ്മയുത്താതി കാരണയുത്താ.

    Tattha rohiṇīnanti rattavaṇṇānaṃ. Ariyoti ācārasampanno. Ariyassāti ācārasampannassa. Kathaṃ na dajjāti kena kāraṇena na dadeyya. Dhammayuttāti kāraṇayuttā.

    ബോധിസത്തോ പന ‘‘നാഹം, മഹാരാജ, വത്ഥുകാമേഹി അത്ഥികോ, യം അഹം യാചാമി, തദേവ മേ ദേഹീ’’തി ഏകപടലികാ ഉപാഹനാ ച പണ്ണച്ഛത്തഞ്ച ഗഹേത്വാ ‘‘മഹാരാജ, അപ്പമത്തോ ഹോഹി, ദാനം ദേഹി, സീലം രക്ഖാഹി, ഉപോസഥകമ്മം കരോഹീ’’തി രാജാനം ഓവദിത്വാ തസ്സ യാചന്തസ്സേവ ഹിമവന്തമേവ ഗതോ. തത്ഥ അഭിഞ്ഞാ ച സമാപത്തിയോ ച നിബ്ബത്തേത്വാ ബ്രഹ്മലോകപരായണോ അഹോസി.

    Bodhisatto pana ‘‘nāhaṃ, mahārāja, vatthukāmehi atthiko, yaṃ ahaṃ yācāmi, tadeva me dehī’’ti ekapaṭalikā upāhanā ca paṇṇacchattañca gahetvā ‘‘mahārāja, appamatto hohi, dānaṃ dehi, sīlaṃ rakkhāhi, uposathakammaṃ karohī’’ti rājānaṃ ovaditvā tassa yācantasseva himavantameva gato. Tattha abhiññā ca samāpattiyo ca nibbattetvā brahmalokaparāyaṇo ahosi.

    സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ രാജാ ആനന്ദോ അഹോസി, താപസോ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā rājā ānando ahosi, tāpaso pana ahameva ahosi’’nti.

    ബ്രഹ്മദത്തജാതകവണ്ണനാ തതിയാ.

    Brahmadattajātakavaṇṇanā tatiyā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൩൨൩. ബ്രഹ്മദത്തജാതകം • 323. Brahmadattajātakaṃ


    © 1991-2025 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact