| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೩. ಬ್ರಹ್ಮದೇವಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Brahmadevasuttavaṇṇanā
೧೭೪. ಏಕಕೋತಿ ವಿವೇಕಟ್ಠಿತತಾಯ ನಿಸ್ಸಟೋ। ಗಣಸಙ್ಗಣಿಕಾಭಾವೋ ತಸ್ಸಾನೇನ ದೀಪಿತೋ, ಕಿಲೇಸಸಙ್ಗಣಿಕಾಭಾವೋ ಪನ ‘‘ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ’’ತಿಆದೀಹಿ ಪಕಾಸಿತೋ। ಪೇಸಿತತ್ತೋತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪತಿ ಪೇಸಿತಚಿತ್ತೋ। ಸಮ್ಮದೇವಾತಿ ಞಾಯೇನೇವ। ಸೋ ಪನ ಯದಿ ಆಗಮನತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಲಬ್ಭತಿ, ವತ್ತಬ್ಬಮೇವ ನತ್ಥಿ, ಅಥ ಪಟಿಪದಾರಮ್ಭತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಲಬ್ಭತಿ, ಏವಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತೇವಾತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಯಥಾ ವಾ ತಥಾ ವಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಅಗ್ಗಮಗ್ಗಾಧಿಗಮೇನ ಅಸಮ್ಮೋಹಪಟಿವೇಧಸ್ಸ ಸಿಖಾಪ್ಪತ್ತತ್ತಾ ಮಗ್ಗಧಮ್ಮೇಸು ವಿಯ ಫಲಧಮ್ಮೇಸುಪಿ ಸಾತಿಸಯೋ ಅಸಮ್ಮೋಹೋತಿ ‘‘ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಸಾಮಂ ಜಾನಿತ್ವಾ’’ತಿ। ಯಥಾ ಜಾನನಾ ಪನಸ್ಸ ಸಚ್ಛಿಕರಣಂ ಅತ್ತಪಚ್ಚಕ್ಖಕಿರಿಯಾತಿ ‘‘ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಕತ್ವಾ’’ತಿ। ತಥಾ ಸಚ್ಛಿಕಿರಿಯಾ ಚಸ್ಸ ವಿಪಸ್ಸನಾಪಟಿಲಾಭೋತಿ ‘‘ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜಾ’’ತಿ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ’’ತಿ। ಏತೇನಾತಿ ‘‘ಖೀಣಾ ಜಾತೀ’’ತಿಆದಿವಚನೇನ।
174.Ekakoti vivekaṭṭhitatāya nissaṭo. Gaṇasaṅgaṇikābhāvo tassānena dīpito, kilesasaṅgaṇikābhāvo pana ‘‘appamatto’’tiādīhi pakāsito. Pesitattoti nibbānaṃ pati pesitacitto. Sammadevāti ñāyeneva. So pana yadi āgamanato paṭṭhāya labbhati, vattabbameva natthi, atha paṭipadārambhato paṭṭhāya labbhati, evampi vaṭṭatevāti dassetuṃ ‘‘yathā vā tathā vā’’tiādi vuttaṃ. Aggamaggādhigamena asammohapaṭivedhassa sikhāppattattā maggadhammesu viya phaladhammesupi sātisayo asammohoti ‘‘sayaṃ abhiññā’’ti vuttanti āha ‘‘sāmaṃ jānitvā’’ti. Yathā jānanā panassa sacchikaraṇaṃ attapaccakkhakiriyāti ‘‘sacchikatvā’’ti vuttanti āha ‘‘paccakkhaṃ katvā’’ti. Tathā sacchikiriyā cassa vipassanāpaṭilābhoti ‘‘upasampajjā’’ti vuttanti āha ‘‘paṭilabhitvā’’ti. Etenāti ‘‘khīṇā jātī’’tiādivacanena.
ಜಾತಿ ಖೀಣಾತಿ ಏತ್ಥ ಜಾತಿಸೀಸೇನ ತಬ್ಬಿಕಾರವನ್ತೋ ಖನ್ಧಾ ವುತ್ತಾ। ಪುಬ್ಬೇವ ಖೀಣತ್ತಾತಿ ಮಗ್ಗಾಧಿಗಮನತೋ ಪಗೇವ ಅತೀತಭಾವೇನೇವ ಖೀಣತ್ತಾ। ತತ್ಥ ಅನಾಗತೇಸು। ವಾಯಾಮಾಭಾವತೋತಿ ಅವಿಜ್ಜಮಾನತ್ತಾ। ಅನಾಗತಭಾವಸಾಮಞ್ಞಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಲೇಸೇನ ವುತ್ತಂ। ನ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಾ ವಿಜ್ಜಮಾನತ್ತಾತಿ ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಾ ಚ ಮಗ್ಗಭಾವನಾತಿ ಸಿಯಾತಿ ವಚನಸೇಸೋ। ಯಥಾ ಅಜಾತಫಲತರುಣರುಕ್ಖಮೂಲೇ ಛಿನ್ನೇ ಆಯತಿಉಪ್ಪಜ್ಜನಾರಹಾನಿ ಫಲಾನಿ ಛೇದನಪಚ್ಚಯಾ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾನಿ ನಟ್ಠಾನಿ ನಾಮ ಹೋನ್ತಿ, ಏವಮೇವ ಭಾವನಾಯ ಅಸತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಾರಹಾ ಕಿಲೇಸಾ ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಜಾತಿ ಚ ಮಗ್ಗಭಾವನಾಯ ಸತಿ ನ ಉಪ್ಪಜ್ಜಮಾನಾ ಪಹೀನಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತೀತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇತಿ ‘‘ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಪನಾ’’ತಿಆದಿನಾ। ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮತಂ ಆಪಜ್ಜನೇನ ಞಾಣೇನ ಖೀಣರಾಗವಸೇನ।
Jātikhīṇāti ettha jātisīsena tabbikāravanto khandhā vuttā. Pubbeva khīṇattāti maggādhigamanato pageva atītabhāveneva khīṇattā. Tattha anāgatesu. Vāyāmābhāvatoti avijjamānattā. Anāgatabhāvasāmaññaṃ gahetvā lesena vuttaṃ. Na paccuppannā vijjamānattāti saṃkiliṭṭhā ca maggabhāvanāti siyāti vacanaseso. Yathā ajātaphalataruṇarukkhamūle chinne āyatiuppajjanārahāni phalāni chedanapaccayā anuppajjamānāni naṭṭhāni nāma honti, evameva bhāvanāya asati uppajjanārahā kilesā tappaccayā jāti ca maggabhāvanāya sati na uppajjamānā pahīnāti vuccantīti imamatthaṃ dasseti ‘‘maggassa panā’’tiādinā. Anuppādadhammataṃ āpajjanena ñāṇena khīṇarāgavasena.
ಸೋಳಸಕಿಚ್ಚಭಾವಾಯಾತಿ ಸೋಳಸಕಿಚ್ಚತಾಯ, ಸೋಳಸವಿಧಸ್ಸ ವಾ ಕಿಚ್ಚಸ್ಸ ಭಾವಾಯ ಉಪ್ಪಾದನಾಯ। ಪಾಳಿಯಂ ಸಪದಾನನ್ತಿ ಸಪದಾನಚಾರೋ ವುತ್ತೋ ಭಾವನಪುಂಸಕನಿದ್ದೇಸೇನಾತಿ ಆಹ ‘‘ಸಪದಾನಚಾರ’’ನ್ತಿ। ಅನುಕ್ಕಮ್ಮಾತಿ ಅನತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ। ಆಹುತಿಪಿಣ್ಡನ್ತಿ ಜುಹಿತಬ್ಬಪಿಣ್ಡಂ, ಜುಹನವಸೇನ ಅಗ್ಗಿಮ್ಹಿ ಪಕ್ಖಿಪಿತಬ್ಬಪಾಯಾಸಪಿಣ್ಡನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಭೂತಬಲಿಕಮ್ಮನ್ತಿ ತಥಾ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಬಲಿಕಮ್ಮಕರಣಂ। ಹರಿತುಪಲಿತ್ತನ್ತಿ ಅಲ್ಲಗೋಮಯೇನ ಕತಪರಿಭಣ್ಡಂ। ವನಮಾಲಪರಿಕ್ಖಿತ್ತನ್ತಿ ಮನೋಹರಾಹಿ ವನಪುಪ್ಫಮಾಲಾಹಿ ಪರಿಕ್ಖಿತ್ತಂ। ಧೂಮಕಟಚ್ಛೂತಿ ಧೂಮಪಾನಂ। ಸೀಲಗನ್ಧನ್ತಿ ಸೀಲಂ ಪಟಿಚ್ಚ ಉಪ್ಪನ್ನಕಿತ್ತಿಗನ್ಧಂ। ಘಾಯಮಾನಸ್ಸಾತಿ ಉಪಗತಂ ಗಣ್ಹನ್ತಸ್ಸ।
Soḷasakiccabhāvāyāti soḷasakiccatāya, soḷasavidhassa vā kiccassa bhāvāya uppādanāya. Pāḷiyaṃ sapadānanti sapadānacāro vutto bhāvanapuṃsakaniddesenāti āha ‘‘sapadānacāra’’nti. Anukkammāti anatikkamitvā. Āhutipiṇḍanti juhitabbapiṇḍaṃ, juhanavasena aggimhi pakkhipitabbapāyāsapiṇḍanti adhippāyo. Bhūtabalikammanti tathā pakkhipitvā balikammakaraṇaṃ. Haritupalittanti allagomayena kataparibhaṇḍaṃ. Vanamālaparikkhittanti manoharāhi vanapupphamālāhi parikkhittaṃ. Dhūmakaṭacchūti dhūmapānaṃ. Sīlagandhanti sīlaṃ paṭicca uppannakittigandhaṃ. Ghāyamānassāti upagataṃ gaṇhantassa.
ಇಮಮ್ಹಾ ಠಾನಾತಿ ಇಮಸ್ಮಾ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ವಸನಟ್ಠಾನಾ, ಮಹಾಪಥವಿತಲತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಸಬ್ಬಹೇಟ್ಠಿಮೋತಿ ಬ್ರಹ್ಮಪಾರಿಸಜ್ಜಾನಂ ವಾಸಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮಾಹ। ಬ್ರಹ್ಮಪಥೋ ನಾಮ ಚತ್ತಾರಿ ಕುಸಲಜ್ಝಾನಾನಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮಗ್ಗಭಾವತೋ। ಜೀವಿತಪಥೋ ನಾಮ ಜೀವಿತಪವತ್ತಿಉಪಾಯಭಾವತೋ। ‘‘ಭುಞ್ಜತು ಭವಂ ಮಹಾಬ್ರಹ್ಮಾ’’ತಿ ವಚನಂ ಸನ್ಧಾಯಾಹ ‘‘ಕಿಂ ಜಪ್ಪಸೀ’’ತಿಆದಿ। ತಿಣಬೀಜಾನೀತಿ ಸಾಲಿತಣ್ಡುಲಾದೀನಿ। ಗೋಯೂಸನ್ತಿ ಖೀರಂ ಜಿಗುಚ್ಛನ್ತೋ ವದತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ ಅತ್ಥೋ ‘‘ನೇತಾದಿಸೋ ಬ್ರಹ್ಮಭಕ್ಖೋ’’ತಿ ವದನ್ತೇನ ದೀಪಿತೋತಿ।
Imamhāṭhānāti imasmā manussānaṃ vasanaṭṭhānā, mahāpathavitalatoti adhippāyo. Sabbaheṭṭhimoti brahmapārisajjānaṃ vāsabrahmalokamāha. Brahmapatho nāma cattāri kusalajjhānāni brahmalokamaggabhāvato. Jīvitapatho nāma jīvitapavattiupāyabhāvato. ‘‘Bhuñjatu bhavaṃ mahābrahmā’’ti vacanaṃ sandhāyāha ‘‘kiṃ jappasī’’tiādi. Tiṇabījānīti sālitaṇḍulādīni. Goyūsanti khīraṃ jigucchanto vadati. Ayampi attho ‘‘netādiso brahmabhakkho’’ti vadantena dīpitoti.
ಅತಿದೇವಪತ್ತೋಪಿ ಪಞ್ಚಖನ್ಧೂಪಧೀನಂ ಅತ್ಥಿತಾಯ ಕಿಲೇಸೂಪಧಿಆದೀನಂಯೇವ ವಿರಹಿತಭಾವೋ ಗಹಿತೋ। ಅಞ್ಞತ್ರ ಹಿ ಭಾವಪಚ್ಚಯಂ ತದತ್ಥೋ ವಿಞ್ಞಾಯತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಅತಿದೇವಭಾವಂ ಪತ್ತೋ’’ತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಬ್ರಹ್ಮಾನೋಪಿ ದೇವಗತಿಪರಿಯಾಪನ್ನತ್ತಾ ದೇವಾ ಏವ, ತಸ್ಮಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅತಿಬ್ರಹ್ಮಭಾವಂ ಪತ್ತೋ’’ತಿ।
Atidevapattopi pañcakhandhūpadhīnaṃ atthitāya kilesūpadhiādīnaṃyeva virahitabhāvo gahito. Aññatra hi bhāvapaccayaṃ tadattho viññāyatīti āha ‘‘atidevabhāvaṃ patto’’ti. Yasmā brahmānopi devagatipariyāpannattā devā eva, tasmā vuttaṃ ‘‘atibrahmabhāvaṃ patto’’ti.
ಅತ್ತಾನಂ ಭಾವೇತ್ವಾತಿ ಸೀಲಾದೀಹಿ ಗುಣೇಹಿ ಅತ್ತಾನಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ಪರಿಬ್ರೂಹಿತ್ವಾ ಠಿತೋ।
Attānaṃbhāvetvāti sīlādīhi guṇehi attānaṃ vaḍḍhetvā paribrūhitvā ṭhito.
ಪುಥುಜ್ಜನಾ ತಸಾ ತಣ್ಹಾಮಾನದಿಟ್ಠಿಪರಿತ್ತಾಸವಸೇನ ತಾಸನತೋ। ಖೀಣಾಸವಾ ಥಾವರಾ ನಾಮ ಸಬ್ಬಸೋ ಗತೀಸು ಸಞ್ಚರಣಾಭಾವತೋ। ತಥಾ ಹಿ ಚತುನ್ನಂ ಸಚ್ಚಾನಂ ಸಬ್ಬಸೋ ಅದಿಟ್ಠತ್ತಾ ಭವದಾಯಜ್ಜಸ್ಸ ತಣ್ಹಾದಾಸಬ್ಯಸ್ಸ ಭಾವತೋ ಏಕಚ್ಚಾಸು ಗತೀಸು ಸಞ್ಚರಣಸಭಾವತೋ ಸೇಕ್ಖಾ ಥಾವರಾ ನ ಹೋನ್ತಿ। ಭಜಮಾನಾತಿ ಭಜಾಪಿಯಮಾನಾ। ಥಾವರಪಕ್ಖಮೇವ ಭಜನ್ತಿ ಸಬ್ಬಸೇಟ್ಠಪಕ್ಖಂ ಏಕನ್ತಪಸಟ್ಠಂ ಭಜಮಾನಭಾವಂ ಉಪಾದಾಯ।
Puthujjanā tasā taṇhāmānadiṭṭhiparittāsavasena tāsanato. Khīṇāsavā thāvarā nāma sabbaso gatīsu sañcaraṇābhāvato. Tathā hi catunnaṃ saccānaṃ sabbaso adiṭṭhattā bhavadāyajjassa taṇhādāsabyassa bhāvato ekaccāsu gatīsu sañcaraṇasabhāvato sekkhā thāvarā na honti. Bhajamānāti bhajāpiyamānā. Thāvarapakkhameva bhajanti sabbaseṭṭhapakkhaṃ ekantapasaṭṭhaṃ bhajamānabhāvaṃ upādāya.
ಪಹೀನಕಿಲೇಸೋ ಖೀಣಾಸವೋ ವಿಸೇನೋ। ಸುಖಂ ಆಯತಿ ಸುಖಾಯತಿ, ತಸ್ಸ ಕಾರಕಂ ಸುಖಾಯತಿಕಂ।
Pahīnakileso khīṇāsavo viseno. Sukhaṃ āyati sukhāyati, tassa kārakaṃ sukhāyatikaṃ.
ಬ್ರಹ್ಮದೇವಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Brahmadevasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೩. ಬ್ರಹ್ಮದೇವಸುತ್ತಂ • 3. Brahmadevasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೩. ಬ್ರಹ್ಮದೇವಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 3. Brahmadevasuttavaṇṇanā
