Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ੪. ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਪਾਤੋ

    4. Catukkanipāto

    ੧. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਯਾਗਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ

    1. Brāhmaṇadhammayāgasuttavaṇṇanā

    ੧੦੦. ਚਤੁਕ੍ਕਨਿਪਾਤਸ੍ਸ ਪਠਮੇ ਅਹਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ। ਯੋ ਹਿ ਪਰੋ ਨ ਹੋਤਿ, ਸੋ ਨਿਯਕਜ੍ਝਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਤੋ ਅਤ੍ਤਾ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਅਸ੍ਮੀਤਿ ਪਟਿਜਾਨਨਾ। ਯੋ ਪਰਮਤ੍ਥਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾવੋ ‘‘ਅਹ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਮਾਨੋ, ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਤ੍ਥਿਭਾવਂ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ਹਿ ਸਤ੍ਥਾ ‘‘ਅਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਅવੋਚ। ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਚ ਯਥਾ ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਮਹਾਬ੍ਰਹ੍ਮਾ, ਸੇਯ੍ਯੋਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਚ ਅਪ੍ਪਹੀਨਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਾਨੁਸਯਾ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਮਞ੍ਞਨਾਭਿਨਿવੇਸવਸੇਨ ਅਭਿવਦਨ੍ਤਿ, ਨ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਨ ਪਹੀਨਦਿਟ੍ਠਿਮਾਨਾਨੁਸਯੋ ਭਗવਾ ਸਮਞ੍ਞਂ ਅਨਤਿਧਾવਨ੍ਤੋ ਲੋਕਸਮਞ੍ਞਾਨੁਰੋਧੇਨ વੇਨੇਯ੍ਯਸਨ੍ਤਾਨੇਸੁ ਧਮ੍ਮਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੋ ਕੇવਲਂ ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਗੁਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨਿ વਿਜ੍ਜਮਾਨਤਂ ਪਟਿਜਾਨਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਹਮਸ੍ਮੀ’’ਤਿ ਆਹ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਅਣਨਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ। ਅਯਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ – ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਹਂ ਪਰਮਤ੍ਥਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਸ੍ਮੀਤਿ। ਭਗવਾ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰਪਰਿਪੁਣ੍ਣਸ੍ਸ ਦਾਨਸਂਯਮਾਦਿવਤਸਮਾਦਾਨਸ੍ਸ ਨਿਰવਸੇਸਾਯ ਤਪਚਰਿਯਾਯ ਪਾਰਂ ਗਤੋ ਸਮ੍ਮਦੇવ વੁਸਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਾਸੋ ਸਕਲવੇਦਨ੍ਤਗੂ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧવਿਜ੍ਜਾਚਰਣੋ ਸਬ੍ਬਥਾ ਨਿਨ੍ਹਾਤਪਾਪਮਲੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਸਙ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ વਤ੍ਤਾ ਪવਤ੍ਤਾ, ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਚ ਸਾਸਨਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਪવੇਦੇਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਬਾਹਿਤਪਾਪਤ੍ਤਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸ੍ਸ ਚ ਅਣਨਤੋ ਕਥਨਤੋ ਪਰਮਤ੍ਥੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ।

    100. Catukkanipātassa paṭhame ahanti attaniddeso. Yo hi paro na hoti, so niyakajjhattasaṅkhāto attā ‘‘aha’’nti vuccati. Asmīti paṭijānanā. Yo paramatthabrāhmaṇabhāvo ‘‘aha’’nti vuccamāno, tassa attani atthibhāvaṃ paṭijānanto hi satthā ‘‘asmī’’ti avoca. ‘‘Ahamasmī’’ti ca yathā ‘‘ahamasmi brahmā mahābrahmā, seyyohamasmī’’ti ca appahīnadiṭṭhimānānusayā puthujjanā attano diṭṭhimānamaññanābhinivesavasena abhivadanti, na evaṃ vuttaṃ. Sabbaso pana pahīnadiṭṭhimānānusayo bhagavā samaññaṃ anatidhāvanto lokasamaññānurodhena veneyyasantānesu dhammaṃ patiṭṭhapento kevalaṃ tādisassa guṇassa attani vijjamānataṃ paṭijānanto ‘‘ahamasmī’’ti āha. Brāhmaṇoti bāhitapāpattā brahmassa ca aṇanato brāhmaṇo. Ayañhettha attho – bhikkhave, ahaṃ paramatthato brāhmaṇosmīti. Bhagavā sabbākāraparipuṇṇassa dānasaṃyamādivatasamādānassa niravasesāya tapacariyāya pāraṃ gato sammadeva vusitabrahmacariyavāso sakalavedantagū suvisuddhavijjācaraṇo sabbathā ninhātapāpamalo anuttarassa ariyamaggasaṅkhātassa brāhmaṇassa vattā pavattā, suparisuddhassa ca sāsanabrahmacariyassa pavedetā, tasmā sabbaso bāhitapāpattā brahmassa ca aṇanato kathanato paramatthena brāhmaṇoti vuccati.

    ਇਤਿ ਭਗવਾ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾવਂ ਪવੇਦੇਤ੍વਾ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦਾਨਾਦੀਨਿ ਛ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸਤੋ ਅਤ੍ਤਨਿ ਸਂવਿਜ੍ਜਮਾਨਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਯਾਚਯੋਗੋ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।

    Iti bhagavā sadevake loke attano anuttaraṃ brāhmaṇabhāvaṃ pavedetvā yāni tāni brāhmaṇadānādīni cha kammāni brāhmaṇassa paññāpenti, tesampi suparisuddhānaṃ ukkaṃsato attani saṃvijjamānataṃ dassetuṃ ‘‘yācayogo’’tiādimāha.

    ਤਤ੍ਥ ਯਾਚਯੋਗੋਤਿ ਯਾਚੇਹਿ ਯੁਤ੍ਤੋ। ਯਾਚਨ੍ਤੀਤਿ ਯਾਚਾ, ਯਾਚਕਾ , ਤੇ ਪਨੇਤ੍ਥ વੇਨੇਯ੍ਯਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ। ਤੇ ਹਿ ‘‘ਦੇਸੇਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗવਾ , ਧਮ੍ਮਂ; ਦੇਸੇਤੁ, ਸੁਗਤੋ, ਧਮ੍ਮ’’ਨ੍ਤਿ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਂ ਯਾਚਨ੍ਤਿ। ਭਗવਾ ਚ ਤੇਸਂ ਇਚ੍ਛਾવਿਘਾਤਂ ਅਕਰੋਨ੍ਤੋ ਯਥਾਰੁਚਿ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ ਦੇਤੀਤਿ ਯਾਚਯੋਗੋ, ਸਦਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਤੇਹਿ ਅવਿਰਹਿਤੋ। ਅਥ વਾ ਯਾਚਯੋਗੋਤਿ ਯਾਚਨਯੋਗ੍ਗੋ, ਅਧਿਪ੍ਪਾਯਪੂਰਣਤੋ ਯਾਚਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ ‘‘ਯਾਜਯੋਗੋ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ। ਤਤ੍ਥ ਯਾਜੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਮਹਾਦਾਨਂ, ਯਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਇਧ ਪਨ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਯਾਜੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਯਾਜਯੋਗਾ। ਸਦਾਤਿ ਸਬ੍ਬਦਾ, ਅਨવਰਤਪ੍ਪવਤ੍ਤਸਦ੍ਧਮ੍ਮਮਹਾਦਾਨੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥ વਾ ਯਾਜੇਨ ਯੋਜੇਤੀਤਿਪਿ ਯਾਜਯੋਗੋ। ਤਿવਿਧਦਾਨਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਯਾਜੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਯਥਾਰਹਂ ਯੋਜੇਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਦਾਨੇ ਨਿਯੋਜੇਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਯਾਜਯੋਗੋ ਸਤਤ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਠਨ੍ਤਿ। ਪਯਤਪਾਣੀਤਿ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਹਤ੍ਥੋ। ਯੋ ਹਿ ਦਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਆਮਿਸਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਹਤ੍ਥੇਨ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਾਤੁਂ ਸਦਾ ਧੋਤਹਤ੍ਥੋਯੇવ ਹੋਤਿ, ਸੋ ‘‘ਪਯਤਪਾਣੀ’’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਭਗવਾਪਿ ਧਮ੍ਮਦਾਨਾਧਿਮੁਤ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਧਮ੍ਮਦਾਨੇ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਯਤਪਾਣੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਦਾ’’ਤਿ ਚ ਪਦਂ ਇਮਿਨਾਪਿ ਸਦ੍ਧਿਂ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ ‘‘ਸਦਾ ਪਯਤਪਾਣੀ’’ਤਿ। ਅવਿਭਾਗੇਨ ਹਿ ਸਤ੍ਥਾ વੇਨੇਯ੍ਯਲੋਕਸ੍ਸ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ ਸਦਾ ਸਬ੍ਬਕਾਲਂ ਪવਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ વਿਹਰਤਿ।

    Tattha yācayogoti yācehi yutto. Yācantīti yācā, yācakā , te panettha veneyyā veditabbā. Te hi ‘‘desetu, bhante bhagavā , dhammaṃ; desetu, sugato, dhamma’’nti bhagavantaṃ upasaṅkamitvā dhammadesanaṃ yācanti. Bhagavā ca tesaṃ icchāvighātaṃ akaronto yathāruci dhammaṃ desento dhammadānaṃ detīti yācayogo, sadā sabbakālaṃ tehi avirahito. Atha vā yācayogoti yācanayoggo, adhippāyapūraṇato yācituṃ yuttoti attho ‘‘yājayogo’’tipi pāṭho. Tattha yājo vuccati mahādānaṃ, yiṭṭhanti attho. Idha pana dhammadānaṃ veditabbaṃ, yāje niyuttoti yājayogā. Sadāti sabbadā, anavaratappavattasaddhammamahādānoti attho. Atha vā yājena yojetītipi yājayogo. Tividhadānasaṅkhātena yājena satte yathārahaṃ yojeti, tattha dāne niyojetīti attho. ‘‘Yājayogo satata’’ntipi paṭhanti. Payatapāṇīti parisuddhahattho. Yo hi dānādhimutto āmisadānaṃ dento sakkaccaṃ sahatthena deyyadhammaṃ dātuṃ sadā dhotahatthoyeva hoti, so ‘‘payatapāṇī’’ti vuccati. Bhagavāpi dhammadānādhimutto sakkaccaṃ sabbakālaṃ dhammadāne yuttappayuttoti katvā vuttaṃ ‘‘payatapāṇī’’ti. ‘‘Sadā’’ti ca padaṃ imināpi saddhiṃ yojetabbaṃ ‘‘sadā payatapāṇī’’ti. Avibhāgena hi satthā veneyyalokassa saddhammadānaṃ sadā sabbakālaṃ pavattento tattha yuttappayutto hutvā viharati.

    ਅਪਰੋ ਨਯੋ – ਯੋਗੋ વੁਚ੍ਚਤਿ ਭਾવਨਾ। ਯਥਾਹ ‘‘ਯੋਗਾ વੇ ਜਾਯਤੇ ਭੂਰੀ’’ਤਿ (ਧ॰ ਪ॰ ੨੮੨)। ਤਸ੍ਮਾ ਯਾਜਯੋਗੋਤਿ ਯਾਜਭਾવਨਂ, ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਭਾવਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਭਗવਾ ਹਿ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਤੋ ਪੁਬ੍ਬੇ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਭੂਤੋਪਿ ਕਰੁਣਾਸਮੁਸ੍ਸਾਹਿਤੋ ਅਨવਸੇਸਤੋ ਦਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹੇਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਉਕ੍ਕਂਸਪਾਰਮਿਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਹੁਤ੍વਾ ਅਭਿਸਮ੍ਬੋਧਿਂ ਪਾਪੁਣਿ, ਬੁਦ੍ਧੋ ਹੁਤ੍વਾਪਿ ਤਿવਿਧਂ ਦਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹੇਸਿ વਿਸੇਸਤੋ ਧਮ੍ਮਦਾਨਂ, ਪਰੇਪਿ ਤਤ੍ਥ ਨਿਯੋਜੇਸਿ। ਤਥਾ ਹਿ ਸੋ વੇਨੇਯ੍ਯਯਾਚਕਾਨਂ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਰਣਾਨਿ ਅਦਾਸਿ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਞ੍ਚ ਸੀਲਾਨਿ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਦਸ ਸੀਲਾਨਿ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਚਤੁਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਸੀਲਂ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਧੁਤਧਮ੍ਮੇ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਝਾਨਾਨਿ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਟ੍ਠ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ, ਕਸ੍ਸਚਿ ਪਞ੍ਚਾਭਿਞ੍ਞਾਯੋ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਗ੍ਗੇ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲਾਨਿ, ਤਿਸ੍ਸੋ વਿਜ੍ਜਾ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਤਿ ਏવਮਾਦਿਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਭੇਦਂ ਗੁਣਧਨਂ ਧਮ੍ਮਦਾਨવਸੇਨ ਯਥਾਧਿਪ੍ਪਾਯਂ ਦੇਨ੍ਤੋ ਪਰੇ ਚ ‘‘ਦੇਥਾ’’ਤਿ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਭਾવਨਂ ਪਰਿਬ੍ਰੂਹੇਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰਿਚ੍ਚਾਗਭਾવਨਂ ਅਨੁਯੁਤ੍ਤੋ’’ਤਿ।

    Aparo nayo – yogo vuccati bhāvanā. Yathāha ‘‘yogā ve jāyate bhūrī’’ti (dha. pa. 282). Tasmā yājayogoti yājabhāvanaṃ, pariccāgabhāvanaṃ anuyuttoti attho. Bhagavā hi abhisambodhito pubbe bodhisattabhūtopi karuṇāsamussāhito anavasesato dānaṃ paribrūhento tattha ukkaṃsapāramippatto hutvā abhisambodhiṃ pāpuṇi, buddho hutvāpi tividhaṃ dānaṃ paribrūhesi visesato dhammadānaṃ, parepi tattha niyojesi. Tathā hi so veneyyayācakānaṃ kassaci saraṇāni adāsi, kassaci pañca sīlāni, kassaci dasa sīlāni, kassaci catupārisuddhisīlaṃ, kassaci dhutadhamme, kassaci cattāri jhānāni, kassaci aṭṭha samāpattiyo, kassaci pañcābhiññāyo, cattāro magge, cattāri sāmaññaphalāni, tisso vijjā, catasso paṭisambhidāti evamādilokiyalokuttarabhedaṃ guṇadhanaṃ dhammadānavasena yathādhippāyaṃ dento pare ca ‘‘dethā’’ti niyojento pariccāgabhāvanaṃ paribrūhesi. Tena vuttaṃ ‘‘pariccāgabhāvanaṃ anuyutto’’ti.

    ਪਯਤਪਾਣੀਤਿ વਾ ਆਯਤਪਾਣੀ, ਹਤ੍ਥਗਤਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਦਾਤੁਂ ‘‘ਏਹਿ ਗਣ੍ਹਾ’’ਤਿ ਪਸਾਰਿਤਹਤ੍ਥੋ વਿਯ ਆਚਰਿਯਮੁਟ੍ਠਿਂ ਅਕਤ੍વਾ ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਦਾਨੇ ਯੁਤ੍ਤਪ੍ਪਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪਯਤਪਾਣੀਤਿ વਾ ਉਸ੍ਸਾਹਿਤਹਤ੍ਥੋ, ਆਮਿਸਦਾਨਂ ਦਾਤੁਂ ਉਸ੍ਸਾਹਿਤਹਤ੍ਥੋ વਿਯ ਧਮ੍ਮਦਾਨੇ ਕਤੁਸ੍ਸਾਹੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਨ੍ਤਿਮਦੇਹਧਰੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯવਸੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਰਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਾਰਿਪੂਰਿਯਾ ਪਚ੍ਛਿਮਤ੍ਤਭਾવਧਾਰੀ। ਅવੁਸਿਤવਤੋ ਹਿ વਸਲਕਰਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਪ੍ਪਹਾਨੇਨ વਸਲਾਦਿਸਮਞ੍ਞਾ ਗਤਿ ਆਯਤਿਂ ਗਬ੍ਭਸੇਯ੍ਯਾ ਸਿਯਾ। ਤੇਨ ਭਗવਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤવੁਸਿਤਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋਤਿ ਦੁਤ੍ਤਿਕਿਚ੍ਛਸ੍ਸ વਟ੍ਟਦੁਕ੍ਖਰੋਗਸ੍ਸ ਤਿਕਿਚ੍ਛਨਤੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ, ਅਞ੍ਞੇਹਿ ਅਨੁਦ੍ਧਰਣੀਯਾਨਂ ਰਾਗਾਦਿਸਲ੍ਲਾਨਂ ਕਨ੍ਤਨਤੋ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦવਸੇਨ ਸਮੁਦ੍ਧਰਣਤੋ ਉਤ੍ਤਮੋ ਸਲ੍ਲਕਨ੍ਤਨવੇਜ੍ਜੋ। ਇਮਿਨਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਰਣਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਅਤ੍ਤਨਿ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਾਨਂ ਪਰਸਨ੍ਤਤਿਯਂ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨੇਨ ਪਰੇਸਮ੍ਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਰਣਮਾਹ।

    Payatapāṇīti vā āyatapāṇī, hatthagataṃ kiñci dātuṃ ‘‘ehi gaṇhā’’ti pasāritahattho viya ācariyamuṭṭhiṃ akatvā saddhammadāne yuttappayuttoti attho. Payatapāṇīti vā ussāhitahattho, āmisadānaṃ dātuṃ ussāhitahattho viya dhammadāne katussāhoti attho. Antimadehadharoti brahmacariyavasena brāhmaṇakaraṇānaṃ dhammānaṃ pāripūriyā pacchimattabhāvadhārī. Avusitavato hi vasalakaraṇānaṃ dhammānaṃ appahānena vasalādisamaññā gati āyatiṃ gabbhaseyyā siyā. Tena bhagavā attano accantavusitabrāhmaṇabhāvaṃ dasseti. Anuttaro bhisakkosallakattoti duttikicchassa vaṭṭadukkharogassa tikicchanato uttamo bhisakko, aññehi anuddharaṇīyānaṃ rāgādisallānaṃ kantanato samucchedavasena samuddharaṇato uttamo sallakantanavejjo. Iminā nippariyāyato brāhmaṇakaraṇānaṃ dhammānaṃ attani patiṭṭhitānaṃ parasantatiyaṃ patiṭṭhāpanena paresampi brāhmaṇakaraṇamāha.

    ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਤ੍ਤਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਏવਰੂਪਸ੍ਸ ਮਮ ਤੁਮ੍ਹੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਰਜਾ ਹੋਥ। ਓਰਸਾਤਿ ਉਰਸਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਾ। ਯਥਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਓਰਸਪੁਤ੍ਤਾ ਅਤ੍ਰਜਾ વਿਸੇਸੇਨ ਪਿਤੁਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ ਦਾਯਜ੍ਜਸ੍ਸ ਭਾਗਿਨੋ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏવਮੇਤੇਪਿ ਅਰਿਯਪੁਗ੍ਗਲਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸવਨਨ੍ਤੇ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਾ। ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਸ੍ਸ વਿਮੁਤ੍ਤਿਸੁਖਸ੍ਸ ਅਰਿਯਧਮ੍ਮਰਤਨਸ੍ਸ ਚ ਏਕਂਸਭਾਗਿਯਤਾਯ ਓਰਸਾ। ਅਥ વਾ ਭਗવਤੋ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਨੁਭਾવੇਨ ਅਰਿਯਭੂਮਿਂ ਓਕ੍ਕਮਮਾਨਾ ਓਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਚ ਅਰਿਯਸਾવਕਾ ਸਤ੍ਥੁ ਉਰੇ વਾਯਾਮਜਨਿਤਾਭਿਜਾਤਿਤਾਯ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯੇਨ ‘‘ਓਰਸਪੁਤ੍ਤਾ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਤਂ ਅਰਹਨ੍ਤਿ। ਤਥਾ ਹਿ ਤੇ ਭਗવਤਾ ਆਸਯਾਨੁਸਯਚਰਿਯਾਧਿਮੁਤ੍ਤਿਆਦਿવੋਲੋਕਨੇਨ વਜ੍ਜਾਨੁਚਿਨ੍ਤਨੇਨ ਚ ਹਦਯੇ ਕਤ੍વਾ વਜ੍ਜਤੋ ਨਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਅਨવਜ੍ਜੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਨ੍ਤੇਨ ਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮਸਰੀਰਪੋਸਨੇਨ ਸਂવਡ੍ਢਿਤਾ। ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾਤਿ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਅਰਿਯਾਯ ਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਤ੍ਤਾ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ। ਅਥ વਾ ਅਨਞ੍ਞਸਾਧਾਰਣਤੋ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਮੁਖਤੋ ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਤੋ વੁਟ੍ਠਾਨਗਾਮਿਨਿવਿਪਸ੍ਸਨਾਸਙ੍ਖਾਤਤੋ વਿਮੋਕ੍ਖਮੁਖਤੋ વਾ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਜਾਤਿਯਾ ਜਾਤਾਤਿਪਿ ਮੁਖਤੋ ਜਾਤਾ। ਸਿਕ੍ਖਤ੍ਤਯਸਙ੍ਗਹੇ ਸਾਸਨਧਮ੍ਮੇ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਧਮ੍ਮੇ વਾ ਜਾਤਾਤਿ ਧਮ੍ਮਜਾ। ਤੇਨੇવ ਧਮ੍ਮੇਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਾ ਮਾਪਿਤਾਤਿ ਧਮ੍ਮਨਿਮ੍ਮਿਤਾ। ਸਤਿਧਮ੍ਮવਿਚਯਾਦਿ ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ, ਨ ਲਾਭਸਕ੍ਕਾਰਾਦਿ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ, ਧਮ੍ਮਦਾਯਾਦਾ ਨੋ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ ਹੋਥਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।

    Tassa me tumhe puttāti tassa evarūpassa mama tumhe, bhikkhave, puttā atrajā hotha. Orasāti urasi sambandhā. Yathā hi sattānaṃ orasaputtā atrajā visesena pitusantakassa dāyajjassa bhāgino honti, evametepi ariyapuggalā sammāsambuddhassa dhammassavanante ariyāya jātiyā jātā. Tassa santakassa vimuttisukhassa ariyadhammaratanassa ca ekaṃsabhāgiyatāya orasā. Atha vā bhagavato dhammadesanānubhāvena ariyabhūmiṃ okkamamānā okkantā ca ariyasāvakā satthu ure vāyāmajanitābhijātitāya nippariyāyena ‘‘orasaputtā’’ti vattabbataṃ arahanti. Tathā hi te bhagavatā āsayānusayacariyādhimuttiādivolokanena vajjānucintanena ca hadaye katvā vajjato nivāretvā anavajje patiṭṭhapentena sīlādidhammasarīraposanena saṃvaḍḍhitā. Mukhato jātāti mukhato jātāya dhammadesanāya ariyāya jātiyā jātattā mukhato jātā. Atha vā anaññasādhāraṇato sabbassa kusaladhammassa mukhato pātimokkhato vuṭṭhānagāminivipassanāsaṅkhātato vimokkhamukhato vā ariyamaggajātiyā jātātipi mukhato jātā. Sikkhattayasaṅgahe sāsanadhamme ariyamaggadhamme vā jātāti dhammajā. Teneva dhammena nimmitā māpitāti dhammanimmitā. Satidhammavicayādi dhammadāyādā, na lābhasakkārādi āmisadāyādā, dhammadāyādā no āmisadāyādā hothāti attho.

    ਤਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮੋ ਦੁવਿਧੋ – ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਧਮ੍ਮੋ, ਪਰਿਯਾਯਧਮ੍ਮੋਤਿ। ਆਮਿਸਮ੍ਪਿ ਦੁવਿਧਂ – ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਂ, ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਨ੍ਤਿ। ਕਥਂ? ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਪ੍ਪਭੇਦੋ ਹਿ ਨવવਿਧੋ ਲੋਕੁਤ੍ਤਰਧਮ੍ਮੋ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਧਮ੍ਮੋ, ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤਧਮ੍ਮੋਯੇવ, ਨ ਕੇਨਚਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਕਾਰਣੇਨ વਾ ਲੇਸੇਨ વਾ ਧਮ੍ਮੋ। ਯਂ ਪਨਿਦਂ વਿવਟ੍ਟੂਪਨਿਸ੍ਸਿਤਂ ਕੁਸਲਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ વਿવਟ੍ਟਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਸੀਲਂ ਸਮਾਦਿਯਤਿ, ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਂ ਕਰੋਤਿ, ਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਹਿ વਤ੍ਥੁਪੂਜਂ ਕਰੋਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਦੇਸੇਤਿ, ਝਾਨਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਏવਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਂ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਅਯਂ ਪਰਿਯਾਯਧਮ੍ਮੋ। ਤਥਾ ਚੀવਰਾਦਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਪਚ੍ਚਯਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਮੇવ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਰਿਯਾਯੇਨ વਾ ਕਾਰਣੇਨ વਾ ਲੇਸੇਨ વਾ ਆਮਿਸਂ। ਯਂ ਪਨਿਦਂ વਟ੍ਟਗਾਮਿਕੁਸਲਂ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ વਟ੍ਟਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭવਂ ਇਚ੍ਛਮਾਨੋ ਦਾਨਂ ਦੇਤਿ…ਪੇ॰… ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤਿ, ਏવਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪਟਿਲਭਤਿ, ਇਦਂ ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਂ ਨਾਮ।

    Tattha dhammo duvidho – nippariyāyadhammo, pariyāyadhammoti. Āmisampi duvidhaṃ – nippariyāyāmisaṃ, pariyāyāmisanti. Kathaṃ? Maggaphalanibbānappabhedo hi navavidho lokuttaradhammo nippariyāyadhammo, nibbattitadhammoyeva, na kenaci pariyāyena kāraṇena vā lesena vā dhammo. Yaṃ panidaṃ vivaṭṭūpanissitaṃ kusalaṃ, seyyathidaṃ – idhekacco vivaṭṭaṃ patthento dānaṃ deti, sīlaṃ samādiyati, uposathakammaṃ karoti, gandhamālādīhi vatthupūjaṃ karoti, dhammaṃ suṇāti, deseti, jhānasamāpattiyo nibbatteti, evaṃ karonto anupubbena nippariyāyaṃ amataṃ nibbānaṃ paṭilabhati, ayaṃ pariyāyadhammo. Tathā cīvarādayo cattāro paccayā nippariyāyāmisameva, na aññena pariyāyena vā kāraṇena vā lesena vā āmisaṃ. Yaṃ panidaṃ vaṭṭagāmikusalaṃ, seyyathidaṃ – idhekacco vaṭṭaṃ patthento sampattibhavaṃ icchamāno dānaṃ deti…pe… samāpattiyo nibbatteti, evaṃ karonto anupubbena devamanussasampattiyo paṭilabhati, idaṃ pariyāyāmisaṃ nāma.

    ਤਤ੍ਥ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਧਮ੍ਮੋਪਿ ਭਗવਤੋਯੇવ ਸਨ੍ਤਕੋ। ਭਗવਤਾ ਹਿ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਗ੍ਗਫਲਨਿਬ੍ਬਾਨਾਨਿ ਅਧਿਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

    Tattha nippariyāyadhammopi bhagavatoyeva santako. Bhagavatā hi kathitattā bhikkhū maggaphalanibbānāni adhigacchanti. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘ਸੋ, ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਗવਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਾ…ਪੇ॰… ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ ਪਨੇਤਰਹਿ ਸਾવਕਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੭੯; ਚੂਲਨਿ॰ ਮੋਘਰਾਜਮਾਣવਪੁਚ੍ਛਾਨਿਦ੍ਦੇਸ ੮੫)।

    ‘‘So, hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā…pe… maggānugā ca panetarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’’ti (ma. ni. 3.79; cūlani. mogharājamāṇavapucchāniddesa 85).

    ‘‘ਸੋ, ਹਾવੁਸੋ, ਭਗવਾ ਜਾਨਂ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਭੂਤੋ ਞਾਣਭੂਤੋ ਧਮ੍ਮਭੂਤੋ ਬ੍ਰਹ੍ਮਭੂਤੋ, વਤ੍ਤਾ ਪવਤ੍ਤਾ, ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ ਨਿਨ੍ਨੇਤਾ , ਅਮਤਸ੍ਸ ਦਾਤਾ, ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮੀ ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੦੩; ੩.੨੮੧) ਚ।

    ‘‘So, hāvuso, bhagavā jānaṃ jānāti, passaṃ passati, cakkhubhūto ñāṇabhūto dhammabhūto brahmabhūto, vattā pavattā, atthassa ninnetā , amatassa dātā, dhammassāmī tathāgato’’ti (ma. ni. 1.203; 3.281) ca.

    ਪਰਿਯਾਯਧਮ੍ਮੋਪਿ ਭਗવਤੋਯੇવ ਸਨ੍ਤਕੋ। ਭਗવਤਾ ਹਿ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਏવ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘વਿવਟ੍ਟਂ ਪਤ੍ਥੇਤ੍વਾ ਦਾਨਂ ਦੇਨ੍ਤੋ…ਪੇ॰… ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਅਮਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਟਿਲਭਤੀ’’ਤਿ। ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋਯੇવ ਸਨ੍ਤਕਂ। ਭਗવਤਾ ਹਿ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾਯੇવ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਜੀવਕવਤ੍ਥੁਂ ਆਦਿਂ ਕਤ੍વਾ ਪਣੀਤਚੀવਰਂ ਲਦ੍ਧਂ। ਯਥਾਹ –

    Pariyāyadhammopi bhagavatoyeva santako. Bhagavatā hi kathitattā eva jānanti ‘‘vivaṭṭaṃ patthetvā dānaṃ dento…pe… samāpattiyo nibbattento anukkamena amataṃ nibbānaṃ paṭilabhatī’’ti. Nippariyāyāmisampi bhagavatoyeva santakaṃ. Bhagavatā hi anuññātattāyeva bhikkhūhi jīvakavatthuṃ ādiṃ katvā paṇītacīvaraṃ laddhaṃ. Yathāha –

    ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਗਹਪਤਿਚੀવਰਂ। ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਪਂਸੁਕੂਲਿਕੋ ਹੋਤੁ। ਯੋ ਇਚ੍ਛਤਿ, ਗਹਪਤਿਚੀવਰਂ ਸਾਦਿਯਤੁ। ਇਤਰੀਤਰੇਨਪਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠਿਂਯੇવ વਣ੍ਣੇਮੀ’’ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੩੭)।

    ‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gahapaticīvaraṃ. Yo icchati, paṃsukūliko hotu. Yo icchati, gahapaticīvaraṃ sādiyatu. Itarītarenapāhaṃ, bhikkhave, santuṭṭhiṃyeva vaṇṇemī’’ti (mahāva. 337).

    ਏવਂ ਇਤਰੇਪਿ ਪਚ੍ਚਯਾ ਭਗવਤਾ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਏવ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤੁਂ ਲਦ੍ਧਾ। ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋਯੇવ ਸਨ੍ਤਕਂ। ਭਗવਤਾ ਹਿ ਕਥਿਤਤ੍ਤਾ ਏવ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਭવਂ ਪਤ੍ਥੇਨ੍ਤੋ ਦਾਨਂ ਦਤ੍વਾ ਸੀਲਂ…ਪੇ॰… ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤੇਤ੍વਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਂ ਦਿਬ੍ਬਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ ਮਨੁਸ੍ਸਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਪਟਿਲਭਤੀ’’ਤਿ। ਯਦੇવ ਯਸ੍ਮਾ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਧਮ੍ਮੋਪਿ ਪਰਿਯਾਯਧਮ੍ਮੋਪਿ ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਮ੍ਪਿ ਪਰਿਯਾਯਾਮਿਸਮ੍ਪਿ ਭਗવਤੋਯੇવ ਸਨ੍ਤਕਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਤ੍ਥ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਾਮਿਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਤਤ੍ਥ ਚ ਯਂ ਸੇਟ੍ਠਤਰਂ ਅਚ੍ਚਨ੍ਤਹਿਤਸੁਖਾવਹਂ ਤਤ੍ਥੇવ ਨੇ ਨਿਯੋਜੇਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਤੁਮ੍ਹੇ ਪੁਤ੍ਤਾ ਓਰਸਾ…ਪੇ॰… ਨੋ ਆਮਿਸਦਾਯਾਦਾ’’ਤਿ।

    Evaṃ itarepi paccayā bhagavatā anuññātattā eva bhikkhūhi paribhuñjituṃ laddhā. Pariyāyāmisampi bhagavatoyeva santakaṃ. Bhagavatā hi kathitattā eva jānanti ‘‘sampattibhavaṃ patthento dānaṃ datvā sīlaṃ…pe… samāpattiyo nibbattetvā anukkamena pariyāyāmisaṃ dibbasampattiṃ manussasampattiñca paṭilabhatī’’ti. Yadeva yasmā nippariyāyadhammopi pariyāyadhammopi nippariyāyāmisampi pariyāyāmisampi bhagavatoyeva santakaṃ, tasmā tattha attano sāmibhāvaṃ dassento tattha ca yaṃ seṭṭhataraṃ accantahitasukhāvahaṃ tattheva ne niyojento evamāha ‘‘tassa me tumhe puttā orasā…pe… no āmisadāyādā’’ti.

    ਇਤਿ ਭਗવਾ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣવਤਸਮਾਦਾਨਂ ਤਪਚਰਿਯਂ ਸਮ੍ਮਦੇવ વੁਸਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧવਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਨવਸੇਸવੇਦਨ੍ਤਪਾਰਗੁਂ ਬਾਹਿਤਸਬ੍ਬਪਾਪਂ ਸਤਤਂ ਯਾਚਯੋਗਂ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਅਨੁਤ੍ਤਰਦਕ੍ਖਿਣੇਯ੍ਯਭਾવਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਮਤ੍ਥਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਭਾવਂ ਅਰਿਯਸਾવਕਾਨਞ੍ਚ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਰਸਪੁਤ੍ਤਾਦਿਭਾવਂ ਪવੇਦੇਸਿ। ਭਗવਾ ਹਿ ‘‘ਸੀਹੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ ਅਰਹਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸਾ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੫.੯੯) ਏਤ੍ਥ ਸੀਹਸਦਿਸਂ, ‘‘ਪੁਰਿਸੋ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋਤਿ ਖੋ, ਤਿਸ੍ਸ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੩.੮੪) ਏਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਦੇਸਕਪੁਰਿਸਸਦਿਸਂ, ‘‘ਰਾਜਾਹਮਸ੍ਮਿ ਸੇਲਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੯੯; ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੫੫੯) ਏਤ੍ਥ ਰਾਜਸਦਿਸਂ, ‘‘ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋਤਿ ਖੋ, ਸੁਨਕ੍ਖਤ੍ਤ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੬੫) ਏਤ੍ਥ વੇਜ੍ਜਸਦਿਸਂ, ‘‘ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਥਾਗਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੮.੮੫) ਏਤ੍ਥ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸਦਿਸਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਕਥੇਸਿ। ਇਧਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ ਸਦਿਸਂ ਕਤ੍વਾ ਕਥੇਸਿ।

    Iti bhagavā paripuṇṇavatasamādānaṃ tapacariyaṃ sammadeva vusitabrahmacariyaṃ suvisuddhavijjācaraṇasampannaṃ anavasesavedantapāraguṃ bāhitasabbapāpaṃ satataṃ yācayogaṃ sadevake loke anuttaradakkhiṇeyyabhāvappattaṃ attano paramatthabrāhmaṇabhāvaṃ ariyasāvakānañca attano orasaputtādibhāvaṃ pavedesi. Bhagavā hi ‘‘sīhoti kho, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassā’’ti (a. ni. 5.99) ettha sīhasadisaṃ, ‘‘puriso maggakusaloti kho, tissa, tathāgatassetaṃ adhivacana’’nti (saṃ. ni. 3.84) ettha maggadesakapurisasadisaṃ, ‘‘rājāhamasmi selā’’ti (ma. ni. 2.399; su. ni. 559) ettha rājasadisaṃ, ‘‘bhisakko sallakattoti kho, sunakkhatta, tathāgatassetaṃ adhivacana’’nti (ma. ni. 3.65) ettha vejjasadisaṃ, ‘‘brāhmaṇoti kho, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacana’’nti (a. ni. 8.85) ettha brāhmaṇasadisaṃ attānaṃ kathesi. Idhāpi brāhmaṇa sadisaṃ katvā kathesi.

    ਇਦਾਨਿ ਯੇਹਿ ਦਾਨਾਦੀਹਿ ਯੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਇਤੋ ਬਾਹਿਰਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਿਚ੍ਚਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਮਞ੍ਞਨ੍ਤਿ, ਤੇਹਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਦਾਨਾਦੀਨਂ ਅਗ੍ਗਸੇਟ੍ਠਭਾવਂ ਪਕਾਸੇਤੁਂ ‘‘ਦ੍વੇਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਦਾਨਾਨੀ’’ਤਿਆਦਿ ਆਰਦ੍ਧਂ। ਤਤ੍ਥ ਯਾਗਾਤਿ ਮਹਾਯਞ੍ਞਾ , ਮਹਾਦਾਨਾਨੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਯਾਨਿ ‘‘ਯਿਟ੍ਠਾਨੀ’’ਤਿਪਿ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ વੇਲਾਮਦਾਨવੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਦਾਨਮਹਾવਿਜਿਤਯਞ੍ਞਸਦਿਸਾ ਆਮਿਸਯਾਗਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਮਹਾਸਮਯਸੁਤ੍ਤਮਙ੍ਗਲਸੁਤ੍ਤਚੂਲ਼ਰਾਹੁਲੋવਾਦਸੁਤ੍ਤਸਮਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਦੇਸਨਾਦਯੋ ਧਮ੍ਮਯਾਗਾ। ਸੇਸਂ ਹੇਟ੍ਠਾ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ।

    Idāni yehi dānādīhi yuttassa ito bāhirakabrāhmaṇassa brāhmaṇakiccaṃ paripuṇṇaṃ maññanti, tehi attano dānādīnaṃ aggaseṭṭhabhāvaṃ pakāsetuṃ ‘‘dvemāni, bhikkhave, dānānī’’tiādi āraddhaṃ. Tattha yāgāti mahāyaññā , mahādānānīti attho, yāni ‘‘yiṭṭhānī’’tipi vuccanti. Tattha velāmadānavessantaradānamahāvijitayaññasadisā āmisayāgā veditabbā, mahāsamayasuttamaṅgalasuttacūḷarāhulovādasuttasamacittasuttadesanādayo dhammayāgā. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayameva.

    ਗਾਥਾਯਂ ਅਯਜੀਤਿ ਅਦਾਸਿ। ਅਮਚ੍ਛਰੀਤਿ ਸਬ੍ਬਮਚ੍ਛਰਿਯਾਨਂ ਬੋਧਿਮੂਲੇਯੇવ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਮਚ੍ਛੇਰਰਹਿਤੋ। ਸਬ੍ਬਭੂਤਾਨੁਕਮ੍ਪੀਤਿ ਮਹਾਕਰੁਣਾਯ ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤੇ ਪਿਯਪੁਤ੍ਤਂ વਿਯ ਅਨੁਗ੍ਗਣ੍ਹਨਸੀਲੋ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ –

    Gāthāyaṃ ayajīti adāsi. Amaccharīti sabbamacchariyānaṃ bodhimūleyeva suppahīnattā maccherarahito. Sabbabhūtānukampīti mahākaruṇāya sabbasatte piyaputtaṃ viya anuggaṇhanasīlo. Vuttañhetaṃ –

    ‘‘વਧਕੇ ਦੇવਦਤ੍ਤੇ ਚ, ਚੋਰੇ ਅਙ੍ਗੁਲਿਮਾਲਕੇ।

    ‘‘Vadhake devadatte ca, core aṅgulimālake;

    ਧਨਪਾਲੇ ਰਾਹੁਲੇ ਚੇવ, ਸਮਚਿਤ੍ਤੋ ਮਹਾਮੁਨੀ’’ਤਿ॥ (ਮਿ॰ ਪ॰ ੬.੬.੫) –

    Dhanapāle rāhule ceva, samacitto mahāmunī’’ti. (mi. pa. 6.6.5) –

    ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।

    Sesaṃ suviññeyyameva.

    ਪਠਮਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Paṭhamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਇਤਿવੁਤ੍ਤਕਪਾਲ਼ਿ • Itivuttakapāḷi / ੧. ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਧਮ੍ਮਯਾਗਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Brāhmaṇadhammayāgasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact